به گزارش عصر خودرو - ب ام و سری سه برای نخستین بار در سال ۱۹۷۵ با نسل نخست خود یعنی E۲۱ بر روی خط تولید خودروساز محبوب باواریایی قرار گرفت. این نسل که بهعنوان جایگزینی برای سری ۰۲ (شامل ۲۰۰۲، ۱۶۰۲، ۱۸۰۲ و...) طراحیشده بود، با ماهیت یک کوپه کامپکت اسپرت روانه بازار شد و تنها یک نسخه کم تیراژ کانورتیبل تارگا داشت. E۲۱
به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو» ، در سال 1982 با نسل دوم سری3 یعنی E30 فقید جایگزین شد که این نسل هم یکی از محبوبترین اتاقهای ب ام و خصوصاً بین عاشقان دوآتشه این برند بود. اما در سال 1990، درحالیکه هنوز برخی از نسخههای E30 روی خط تولید ب ام و قرار داشتند، نسل سوم سری3 با کُد E36 روانه بازار شد و تولید آن تا انتهای دهه 90 ادامه داشت. در این مطلب قصد داریم نیمنگاهی به این باواریایی دهه نودی محبوب داشته باشیم.
E36 و مشتقاتش
همانطور که گفته شد نسل سوم سری3 یا همان E36 از سال 1990 الی 2000 بر روی خط تولید ب ام و قرار داشت و در طی این مدتزمان 10 سال، نسخههای 2 درب کوپه، 2 درب کانورتیبل (اصطلاحاً کروک)، 4 درب سدان و 5 درب استیشن از این نسل روانه بازار شدند. اما بهغیراز 4 نسخه مذکور، ب ام و Z3 هم بر پایه همین پلت فرم و با کُد E36/7 برای نسخه کانورتیبل و E36/8 برای نسخه کوپه فست بک شناخته میشد. ضمن اینکه از سال 1993 الی 2004 میلادی، محصولی تحت عنوان سری3 کامپکت بر روی خط تولید باواریایی ها قرار گرفت که از 1993 الی 2000 بر پایه E36 و از 2000 الی 2004 بر پایه نسل چهارم یا همان E46 خلقشده بود. لازم به ذکر است که سری3 کامپکت نخستین هاچ بک ب ام و پس از محصول 2000 تورینگ که در دهه 70 میلادی تولید میشد بود و هرچند که برای 11 سال متوالی توسط باواریاییها به بازار عرضه میشد و خودرو مناسبی برای استفاده خانوادههای کوچک، بانوان و حتی روزمرههای شهری بود، اما در هیچیک از دو نسل خود محصول چندان محبوبی نیست. نسل سوم سری3، در آلمان، مکزیک، ایالاتمتحده امریکا، مصر و افریقای جنوبی تولید میشد و همچون دیگر محصول ب ام و نسخههای متفاوتی داشت که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
تنوع آرایش فنی
جدای از بحث طراحی بدنه و تنوع کلاسهایی که E36 دارد، این نسل با آرایشهای فنی متفاوتی روانه بازار میشد که در بهطورکلی میتوان آنها را به 2 دسته بنزینی و دیزلی (که در بازار اروپا طرفداران فراوانی داشت) تقسیم کرد. نسخه 316I (که در بازار ایران بهوفور یافت میشود) بهعنوان مدل پایه این اتاق در ابتدا از موتور M40B16 یعنی 4 سیلندر 1.6 لیتری بهره میبرد اما در سال 1993 موتور این خودرو با نسخه جدیدتر M43B18 جایگزین شد که ازنظر قدرت تفاوت چندانی با M40 نداشت اما مصرف سوخت بهتر و استهلاک پایینتری داشت. بعد از 316i به 318i ب ام وتور M40B18 (مشابه موتور 316i اما با حجمی بالاتر و 13 اسب بخار قدرت بیشتر) میرسیم که پیشرانه این نسخه هم در سال 1993 با نمونه M43B18 (3 اسب بخار قویتر) تعویض شد و قدرت آن به 114 اسب رسید. قدرتمندترین نسخه 4 سیلندر هم نسخه 318is بود که در ابتدا از موتور M42B18 با 138 اسب بخار بهره میبرد و سپس در سال 1996 با M44B19 جایگزین شد که این موتور ازنظر قدرت با نسخه قبلی یکسان بود اما گشتاور آن 6 واحد بیشتر یعنی 181 نیوتنمتر بود. نسخههای 6 سیلندر این خودرو یعنی 320i، 323i، 325i و 328i نیز همگی از پیشرانههای خانواده M50 بهره میبردند که در ضعیفترین نسخه یعنی 320i مدل 1991 تا 1994 از پیشرانه M50B20 با 148 اسب بخار قدرت برخوردار بود و در قدرتمندترین نسخه غیر ام پاور یعنی 328i مدل 1995 تا 1998 نیز شاهد بهرهگیری از M52B28 با 190 اسب بخار قدرت و 280 نیوتنمتر گشتاور بودیم. نسخههای دیزلی شامل 318tds، 325td و 325tds نیز در طی این سالها با پیشرانههایی از 89 الی 141 اسب بخار قدرت وارد بازار جهانی میشدند.
غول مرحله آخر!
اما قدرتمندترین نسخه شهری این خودرو یعنی M3 که درواقع دومین نسل از ام3 محسوب میشود، از یک پیشرانه 6 سیلندر خطی بهره میبرد و این نسخه تنها بر روی نمونههای کوپه، کانورتیبل و سدان اعمالشده بود. ام3 در نسخه اروپایی ابتدا در سال 1992 با موتور S50B30 وارد بازار شد که این موتور 286 اسب بخار به همراه 320 نیوتنمتر گشتاور داشت و سپس در سال 1995 با نمونه S50B32 به قدرت 316 اسب بخار و گشتاور 350 نیوتنمتری تعویض شد. اما نسخه سفارش امریکای این محصول در سال 1995 با پیشرانه S50B30US و از سال 1996 الی 1999 با کُد S52B32 روانه بازار امریکا شد که هر دو این نسخهها 240 اسب بخار قدرت داشتند اما گشتاورشان به ترتیب 305 و 320 نیوتنمتر بود. ضمن اینکه نسخههای متفاوتی مثل ام3 سبکوزن، GT، GT-R، M3-R و... نیز از این خودرو وارد بازار جهانی شد بود که هرکدام در جزئیات مختلفی با M3 ساده متفاوت بودند. برای مثال نسخه GT با تیراژ محدود 356 دستگاهی که 50 دستگاهی آنها مخصوص بازار بریتانیا با فرمان در سمت راست تولیدشده بودند، با تغییراتی که ب ام و بر روی ضریب تراکم، دیوریشن میلسوپاپ و برنامهریزی جدیدی برای وانوس انجام داده بود، قدرتی معادل 295 اسب بخار و گشتاور 323 نیوتنمتری تولید میکرد و 30 کیلوگرم سبکتر بود.