تحول صنعت حمل‌ و نقل بار با سامانه هوشمند مدیریت یکپارچه ناوگان

به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از مهر، میثم نایبی در حاشیه آغاز به کار نمایشگاه حمل و نقل در جمع خبرنگاران گفت: در حال حاضر، فرصت جذب 200 میلیارد دلار ترانزیت در کشور وجود دارد، اما جذب کنونی فعلی کمتر از 1 میلیارد دلار است؛ به این معنا که نقص زنجیره تأمین داخلی و بین‌المللی در ایران به‌گونه‌ای است که حدود 40 درصد حمل‌ونقل‌های بین‌شهری یک‌طرفه هستند.

وی ادامه داد: استفاده از سیستم‌های هوشمند حمل ‌ونقل سبب 2 ساعت صرفه‌جویی در زمان رانندگان در طول روز می‌شود، یعنی سالانه بیش از 500 میلیارد تومان صرفه‌جویی در زمان صورت می گیرد که این موضوع، در کنار امکان دوطرفه کردن حمل‌ و نقل‌ها، می‌تواند روی وضعیت اقتصادی بیش از 400 هزار راننده داخل کشور تأثیر مثبتی بگذارد.

این کارشناس صنعت حمل و نقل افزود: در نگاه کلان، از آنجا که 10 تا 15 درصد قیمت کالاها ناشی از هزینه حمل است، نیاز به رشد حداقل 1.5 درصدی حوزه حمل‌ونقل را برای هر درصد از رشد اقتصادی شاهد هستیم؛ این در حالی است که در کنار حمل‌ونقل مسافری که برای عموم شناخته‌ شده است، حمل ‌و نقل بار را می‌توان شریان حیاتی اقتصاد جهانی نامید؛ به این معنا که تمامی تولیدکنندگان برای ارسال کالای خود به دست مصرف‌کنندگان و بازارها، نیازمند حمل کالاهای خود هستند.

نایبی اظهار داشت: کشور ما به دلیل قرارگیری در کریدور ترانزیتی آسیا-اروپا-خاورمیانه فرصت جذب سالانه 200 میلیارد دلار ترانزیت را دارد، هرچند این عدد در حال حاضر تنها کمتر از 1 میلیارد دلار است؛ ضمن اینکه در سال‌های اخیر، حوزه حمل ‌و نقل تحولات چشمگیری به خود دیده و در حال ورود به عصر دیجیتال است؛ به نحوی که فن‌آوری اطلاعات و سیستم‌های هوشمند حمل‌ونقل، قواعد صنعت را تغییر داده و سرعت و کیفیت حمل را به شدت بهبود داده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: طی سال‌های اخیر، حجم انتقال کالا، افزایش چشمگیری پیدا کرده و مواد اولیه‌ی یک کالا، در کشورهای مختلف دنیا تولید شده، سپس برای مونتاژ به کارخانه‌ها ارسال و در آخر، محصول نهایی در سراسر دنیا پخش می‌شود؛ بر همین اساس، توسعه حمل‌ونقل جاده‌ای، ریلی، دریایی و هوایی اهمیت حیاتی در توسعه اقتصادی جهان دارد به‌طوری‌که سالانه 4 هزار میلیارد دلار در سراسر جهان صرف حمل‌ونقل می‌شود.

این کارشناس حوزه حمل و نقل گفت: امروزه، نیاز به حمل‌ونقل امن‌تر، ارزان‌تر، سریع‌تر و پاک‌تر، سبب تحولات وسیعی در حوزه حمل‌ونقل شده است. حمل‌ونقل بزرگ‌ترین حوزه مصرف‌کننده انرژی و منبع آلاینده هوا و دریا است. از منظر اقتصادی، 10 تا 15 درصد از قیمت کالاها ناشی از هزینه حمل است. صاحبان کالاها، شرکت‌های حمل بار، رانندگان، دولت‌ها و مردم، همگی خواهان کاهش هزینه‌ها، افزایش درآمد، کاهش آلودگی و مدیریت مصرف سوخت ناوگان‌های حمل بار هستند. مهم‌ترین روند جهانی در دستیابی به این اهداف، استفاده از فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در حمل‌ونقل است.

نایبی تصریح کرد: در این میان، صنعت حمل‌ونقل به‌سرعت در حال تحول و ورود به عرصه دیجیتال است. به‌طور روزافزون، شاهد گسترش خودروهای خودران (بدون راننده)، سیستم‌های مدیریت و برنامه‌ریزی حرکت قطارها و سیستم‌های هوشمند حمل‌ونقل (ITS) هستیم. استفاده از سیستم‌های هوشمند حمل‌ونقل سبب 2 ساعت صرفه‌جویی در زمان رانندگان می‌شود. در گذشته، زمان‌های بیهوده‌ای که صرف تماس‌های تلفنی متعدد و انتظار برای دریافت بار می‌شد، اکنون به حمل بار اختصاص می‌یابد و این به معنی صرفه‌جویی بیش از 500 میلیارد تومان برای حدود 400 هزار راننده کشورمان است.

وی در ادامه به تشریح سامانه مدیریت و برنامه‌ریزی یکپارچه ناوگان (مبین) پرداخت و گفت: در سیستم حمل‌ و نقل کشورمان، مشکلاتی وجود دارد که سامانه مبین به‌عنوان اولین سامانه هوشمند حمل بار در ایران، درصدد حل کردن آن‌ها است؛ این در حالی است که سالانه، مابین مناطق آسیا، اروپا، خاورمیانه، آفریقا و آسیای میانه، به ارزش حدوداً 3، 200 میلیارد دلار کالا جابجا می‌شود؛ در حالیکه از جهت مسافت و مصرف سوخت، بهترین و ارزان‌ترین مسیر عبور این بار، ایران است. اگر این میزان بار از ایران عبور کند، سالانه حدود 200 میلیارد دلار درآمد ارزی محقق می‌شود؛ اما در حال حاضر، کمتر از 1 میلیارد دلار از محل ترانزیت نصیب کشور می‌شود.

وی با بیان اینکه حدود 40 درصد از ناوگان جاده‌ای کشور، یکسرخالی حرکت می‌کند، گفت: یافتن به‌موقع راننده و تقاضای حمل بار در نزدیکی ناوگان برای بازیگران عرصه حمل‌ونقل (شرکت‌های حمل بار، صاحبان کالا و رانندگان) امری دشوار و زمان‌بر است و بر این اساس، حمل یکپارچه یا ترکیبی از مبدأ خارجی به داخلی (واردات) و یا بالعکس (صادرات) به‌ندرت صورت می‌گیرد و صاحبان کالا اغلب ناچارند با چند شرکت حمل مختلف همکاری کنند، شرکت‌های حمل نیز برای هماهنگی ناوگان خود به‌ویژه در نقاطی که روش حمل بار تغییر می‌کند (جاده‌ای، دریایی، ریلی یا هوایی) دردسر زیادی را متحمل می‌شوند.

وی اظهار داشت: سامانه مدیریت و برنامه ریزی یکپارچه ناوگان، بستری فراهم کرده تا عرضه و تقاضای بار راحت، سریع و با امنیت بالا به یکدیگر متصل شوند. بیش از 40 هزار راننده، تعداد قابل‌توجهی از بزرگ‌ترین شرکت‌های حمل بار و همین‌طور برخی از بزرگ‌ترین صاحبان بار کشور در این سامانه مشغول به فعالیت هستند. سامانه مبین موجب افزایش اطلاعات و سهولت ارتباط عرضه و تقاضا شده است.

به گفته نایبی، در این سامانه، صاحبان کالا می‌توانند بار خود را سریع‌تر، ارزان‌تر و ایمن‌تر بارگیری کنند. روند کار به این صورت است که ابتدا صاحبان کالا بایستی تقاضای حمل خود را در سامانه ثبت کرده و در زمانی کوتاه، پیشنهادهای متعددی از شرکت‌های حمل دریافت می‌کنند. در ادامه، صاحب کالا می‌تواند بهترین پیشنهاد را انتخاب کرده و در سریع‌ترین زمان ممکن محموله خود را بارگیری نماید. در مبین امکان برگزاری مناقصه، ارزیابی شرکت‌های حمل‌ونقل و رانندگان، امکان ردگیری محموله از زمان بارگیری تا تحویل به‌صورت آنلاین روی نقشه برای صاحب کالا در نظر گرفته شده است.

وی ادامه داد: شرکت‌های حمل، بیشترین منفعت را از سامانه مذکور می‌برند. به دلیل دسترسی به شبکه بزرگی از رانندگان، شرکت‌های حمل توانسته‌اند تا 400 درصد افزایش ظرفیت ناشی از استفاده از ظرفیت شبکه رانندگان مبین را تجربه کنند. شرکت‌های حمل، هم می‌توانند تقاضای بار ثبت کنند و برای حمل بار پیشنهاد دهند یا در مناقصه‌ها شرکت کنند.

این کارشناس صنعت حمل و نقل افزود: درصورتی‌که شرکت حمل تقاضای باری داشته باشد که از ظرفیت ناوگان خود خارج باشد، می‌تواند به‌راحتی روی سامانه مبین ثبت تقاضای حمل انجام دهد و راننده موردنیاز خود را بیابد. در مبین، رانندگان با استفاده از شماره هوشمند در سیستم ثبت‌نام و احراز هویت شده و امکان هرگونه پیگیری برای شرکت حمل وجود دارد. همچنین شرکت‌های حمل در مبین، امکان گزارش‌گیری مالی و عملیاتی در بازه‌های زمانی مختلف را دارند.

نایبی اظهار داشت: در سامانه مبین، رانندگان می‌توانند با مشاهده تقاضاهای ثبت‌شده، با توجه به نوع بار و نوع ماشین خود، پیشنهاد خود را از طریق شرکت های معتبر حمل و نقل به صاحبان کالا ارائه دهند. همچنین، رانندگان امکان برنامه‌ریزی مسیر را دارند. به کمک این امکان، راننده می‌تواند مسیر بهتری (کوتاه‌تر/کم ترافیک‌تر) را انتخاب کند. همچنین می‌تواند مسیری را انتخاب کند که پس از تخلیه بار، در برگشت بتواند پربار بازگردد. بدین ترتیب، یکسرخالی کاهش می‌یابد.

وی استفاده از سامانه مدیریت و برنامه ریزی یکپارچه ناوگان را سبب ارتقای چشمگیر بهره‌وری در سیستم حمل‌ونقل بار کشور دانست و گفت: بدون سرمایه‌گذاری جدید و با استفاده از همین ناوگان موجود و رانندگان حال حاضر، امکان صرفه‌جویی بیش از سالانه 500 میلیارد تومان با استفاده از سامانه مبین به وجود آمده است. مهم‌ترین نقش مبین، تسهیل و تسریع ارتباط مابین سه بازیگر حوزه حمل‌ونقل بار، یعنی صاحب کالا، شرکت حمل بار و رانندگان است.

نایبی با بیان اینکه سامانه مبین، اولین سامانه مجازی حمل بار در کشور بوده و متعلق به شرکت پیناپس یک شرکت دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فن‌آوری ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات است که هدف اصلی آن، ارائه سیستم هوشمند حمل‌ونقل جهت مدیریت و برنامه‌ریزی یکپارچه ناوگان است. فعالیت مبین تاکنون در حوزه حمل بار داخل کشور بوده، اما در آینده نزدیک فعالیت‌های خود را به فراتر از مرزها گسترش خواهد داد.

این کارشناس صنعت حمل و نقل تصریح کرد: راه اندازی این سامانه به ارتقای اعتبار شرکت‌های خوش‌نام و متعهد کمک شایانی کرده است. به اعتقاد مبین، هیچ‌یک از فعالان حمل بار قابل‌حذف نمی‌باشند، بلکه همراهی همه باهم است که ارزش می‌آفریند. به همین جهت، از همه فعالان صنعت حمل بار دعوت می‌کنیم در سامانه مبین عضو شوند. برای اتصال به شبکه بزرگ مبین، تنها به یک اینترنت و گوشی تلفن همراه یا کامپیوتر نیاز است.

وی خاطرنشان کرد: یکی از تفاوت‌های اصلی این سامانه، با سامانه‌های مشابه در این است که صرفاً یک سامانه حمل‌ونقل نیست! بلکه، تلاش دارد تا خانه‌ای باشد برای خانواده بزرگ حمل‌ونقل کشور، ازاین‌رو، قصد حذف یا رقابت با هیچ‌یک از اعضای این خانواده را ندارد.