طوفان صحرا

به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، فرصتی پیش آمد تا در مسیرهای مختلف آفرودی به همراهی و تست یک دستگاه نیسان پاترول سافاری Y60 بپردازیم که مطلب زیر، حاصل این تست فنی و حرکتی است.

نیسان سافاری Y60 
طوفان صحرا نام مجموعه عملیات نظامی آمریکا در جنگ خلیج فارس علیه عراق بود. اما در اینجا می‌خواهیم از یک خودرو محبوب حوزه خلیج فارس برای کویرنوردی و صحراگردی سخن بگوییم که طرفداران سینه‌چاکی در کشورمان نیز دارد.
سافاری Y60 یا همان پاترول نسل چهارم در سال 1987 معرفی شد و به مدت 10 سال روی خط تولید باقی ماند. این خودرو را می‌توان  یک‌ بهینه‌سازی گسترده از سوی نیسان ‌روی نسل سوم این خودرو دانست که با تغییرات در داخل و زیر خودرو و بهره‌گیری از همان بدنه با تغییراتی اندک در عقب و جلو همراه شده است. مهم‌ترین ویژگی این خودرو، برخورداری از یک فنربندی تمام لول در عقب و جلو و حذف گیربکس 1+4 دنده با نمونه 1+5 سرعته به همراه استفاده از پیشرانه‌های حجیم‌تر با خروجی بالاتر بود.
این نسل شامل دو مدل GR و GQ است که اشاره به فرمان راست و فرمان‌چپ بودن این خودرو دارد. اکثر سافاری‌ها دارای دیفرانسیل لغزش محدود در محور عقب هستند و برخی از آنها نیز از دیفرانسیل‌های قفل‌کن‌دار بهره می‌برند. نکته جالب در خصوص این نسل از نیسان پاترول سافاری این است که در خلال سال‌های 1988 تا 1994 این خودرو توسط فورد شعبه استرالیا با نام و نشان فورد ماوریک نیز فروخته می‌شد و این در صورتی بود که ماوریک در آمریکا یک فورد سواری بود و نه شاسی‌بلند.

نمای داخل و خارج
پاترول از ابتدا تاکنون نسبت به دیگر رقبای هموطنش ظاهری جعبه‌ای‌شکل‌تر داشته و دارد و این نحوه طراحی را می‌توان در مقایسه هر نسل آن با دیگر رقبای هم‌دوره‌اش مشاهده کرد. بدنه سافاری Y60 شباهت‌های بالایی به نسل قبلی آن دارد تا جایی که در کشورمان نیز با تعویض گلگیرها و جلوپنجره، پاترول‌های موجود سری 160را از نظر ظاهری شبیه به سافاری‌ها می‌کنند. در این میان ورم زیبا و خوش‌فرم گلگیرها که در کنار افزایش عرض محورهاست، نمایی قلدر و زیبا به این خودرو می‌دهد. ضمن اینکه ظاهرا نیسان نیز در این نسل به این نتیجه رسیده ‌که ظاهر پاترول با چراغ گرد، خشن‌تر و آفرودی‌تر از همین خودرو با چراغ‌های مربعی است و به همین خاطر نیز سافاری فقط با چراغ‌های گرد عرضه شد.
در داخل خودرو نیز همچون برخی از ساخته‌های قدیم و جدید نیسان، داشبورد تشکیل شده از قطعات مختلفی است که ‌روی هم قرار گرفته‌اند. در این میان نسل Y60 نسبت به پاترول‌های قبلی دارای ارگونومی بهتری است و مجموعه ادوات مختلف داشبورد در یک قاب جدا در وسط قرار گرفته‌اند تا نمایی زیباتر را پدید آورند. اما باید در این بخش به سافاری از نظر جانمایی ادوات و زیبایی داشبورد نسبت به رقیب سنتی‌اش یعنی تویوتا لندکروزر سری 80، نمره پایین‌تری داد که البته کیفیت ساخت داشبورد سافاری از سری80 بالاتر بوده و استحکام بیشتری نیز دارد. سافاری‌های موجود در ایران بسته به نوع آنها، فول‌بودن و یا ساده‌بودنشان و همچنین سال تولید، دارای طرح‌های مختلف در رودری‌ها هستند و در این میان ممکن است در وجود شیشه‌ها و آینه‌های برقی، کول‌باکس داشبورد و کول‌باکس دوم در عقب، وجود کولر دوم در پشت صندلی‌های عقب، کنسول و باکس در وسط دو صندلی جلو و... نیز تفاوت‌هایی داشته باشند که نمونه مورد آزمایش را باید از فول‌ترین سافاری‌های موجود بدانیم که تنها کمبود آن، مربوط به عدم تجهیز این خودرو به ترمزهای دیسکی در عقب و دیفرانسیل‌های قفل‌کن‌دار است.

فنی و حرکتی
نقطه قوت پاترول نسل سوم یا همان سری 160 که در کشورمان نیز موجود است، در محورها و گیربکس آن است و سافاری نیز جدا از اینکه محورهای مستحکمی در زیر بدنه خود و آن هم از نوع تمام شناور
(full floating)  یا به قولی توپی‌دار دارد، دارای موتور پر‌قدرت و گیربکس خوبی نیز هست. اما متمایز‌ترین ویژگی این خودرو در سیستم فنربندی آن است که پایداری عالی و سواری بسیار نرمی برای آن به همراه دارد و می‌توان گفت قوی‌ترین سیستم تعلیق از نظر ابعاد قطعات و استقامت را در بین خودروهای شاسی‌بلند موجود در کشورمان دارد. از جمله معایبی که در سایت‌های مرجع برای خرابی‌های عمده این خودرو ذکر می‌شود، می‌توان به ضعف آن در ناحیه واشر سرسیلندر بعد از طی مسافت‌های زیاد و خرابی بلبرینگ دنده پنجم اشاره کرد که مورد دوم در گیربکس‌های 1+5 دنده پاترولی دسته دوم موجود در کشور نیز دیده می‌شود.
اما همان‌طور که گفته شد پیشرانه TB42 با 4169 سی‌سی حجم و تنفس طبیعی با سوخت‌رسانی کاربراتوری، با توان 167 اسب بخار قدرت و 325 نیوتن‌متر به همراه سیستم تعلیق کارآمد این خودرو توانایی حرکتی خاصی به این خودرو می‌دهد که می‌توان آن را از بهترین‌ها در مسیر‌های گل و برفی و خصوصا رمل و ماسه‌ای بدانیم.  گشتاور بالای پیشرانه که در دور پایین 2800 دور در دقیقه به دست می‌آید، این خودرو را برای عبور از مسیر‌های سست با طول زیاد، کاملا توانا و پرشتاب می‌کند و از این بابت می‌توان گفت در مسیرهای خارج جاده، پیشرانه دچار واماندگی نمی‌شود. سیستم تعلیق کارآمد این خودرو، در کنار نرمی خاصی که در حین حرکت به آن می‌دهد، تا حد ممکن تایر‌ها را در تماس با زمین نگاه می‌دارد و می‌توان گفت اگر خودرو دارای دیفرانسیل‌های قفل‌کن‌دار باشد، کمتر مسیری می‌تواند آن را مجبور به توقف کند.
وضعیت قطعات
تا چند سال پیش یکی از بزرگ‌ترین مشکلات دارندگان خودروهای خاص و کمیاب، تهیه قطعات بدنه و فنی آنها بود که این روزها به لطف واردکننده‌ها و شرکت‌های فعال در زمینه تهیه لوازم یدکی، می‌توان گفت خرید لوازم مصرفی خودروهای دهه نودی، دیگر مشکل نبوده و فقط کمی صبر و حوصله می‌خواهد. لوازم سافاری از نظر قیمتی تا حدودی به اندازه رقیبش یعنی تویوتا لندکروزر سری80 است که البته در برخی موارد خاص همچون دیفرانسیل‌ها و یا گیربکس دارای قیمت کمتری نیز هست. ضمن اینکه تهیه لوازم اصلی با برند نیسان حتی از شهرستان‌ها نیز در حدود 24 تا 48 ساعت طول می‌کشد که از این نظر مشکلی برای خریداران این خودرو وجود نخواهد داشت. از نظر تعمیرات باید گفت که موتور و قطعات فنی سافاری، شباهت بالایی به موتور P40 و قطعات فنی نیسان پاترول نسل سوم دارد و از این نظر تعمیرکاران و مکانیک‌های خبره و ماهر پاترول قادرند به راحتی از پس تعمیرات این خودرو نیز برآیند.  

سخن آخر
در شرایط فعلی که خودروهای بازار دچار افزایش قیمت‌های نجومی شده‌اند و حتی نمونه‌های نه‌چندان قوی شاسی‌بلند‌های واقعی که قابلیت تردد در بیراهه‌ها را دارند، فقط به لطف داشتن سن و سال کمتر به قیمت‌های نزدیک 100میلیون تومان رسیده‌اند، خرید خودرویی همچون سافاری با قیمتی به‌مراتب کمتر از تویوتا‌های لندکروزر سری 80 و یا جیپ‌های چروکی XJ و البته قیمت لوازم یدکی کمتر، می‌تواند یک انتخاب ایده‌آل در این بین باشد؛ خودرویی که نه‌تنها از نظر فنی و توانایی‌های حرکتی از بهترین‌های بازار از نظر نسبت قیمت به کارایی است، بلکه امکانات نه‌چندان پیشرفته آن همچون کول‌باکس‌ها و یا کولر دوم را در بسیاری از خودروهای گران‌تر از سافاری نیز نمی‌توان دید. در پایان لازم است تا از آقای مهندس حمیدرضا بهنام‌فر از اعضای تیم هیرکان آفرود شهرستان شاهرود به جهت همراهی در این تست و در اختیار قرار دادن خودرو خود، نهایت تشکر را داشته باشیم.

*نوشته‌: مهندس علیرضا داودی/ عکس‌: حمیدرضا بهنام‌فر