عیب‌یابی خودرو به زبان ساده؛ بررسی دلایل لرزش پیشرانه

به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو»،‌ برخی از تکان‌ها و لرزش‌ها می‌توانند کلافه‌کننده شده و امکان یک رانندگی راحت و مطمئن را از راننده سلب کنند. از جمله این موارد، لرزش، دل‌زدن و ریپ‌زدن پیشرانه خودرو است.

مهار این طوفان درون
در پیشرانه یک خودرو روشن، صدها قطعه در حال انجام حرکات گوناگون دورانی و رفت و برگشتی هستند و به صورت مداوم جهت تولید قدرت انفجار رخ می‌دهد. محیط پیشرانه، خشن و پر‌تنش است و جهت جلوگیری از انتقال ارتعاشات و صداهای ناشی از این فعالیت‌ها، مهندسان وقت و هزینه فراوانی صرف طراحی پیشرانه می‌کنند تا قطعات با ابعاد و وزن حساب‌شده، در حین کارکردن کاملا با هم هماهنگ بوده و بالانس کار کنند. طراحی کاسه احتراق، سیستم سوخت‌رسانی و جرقه‌زنی نیز به‌گونه‌ای انجام می‌شود که ضمن کسب حداکثر بازده ممکن با توجه به کیفیت سوخت موجود، پیشرانه نرم و روان کار کند.
وظیفه کنترل نهایی ارتعاشات نیز بر عهده دسته موتورهاست که وظیفه اتصال مجموعه پیشرانه و انتقال قدرت به اتاق خودرو و مهار استاتیکی و دینامیکی پیشرانه را بر عهده دارند. نهایتا صدای انفجارهای متوالی درون پیشرانه نیز توسط سیستم اگزوز و منبع‌های آن تعدیل می‌شود تا آرامش معقولی بر محیط خودرو جهت داشتن یک رانندگی ایمن و مطمئن
فراهم شود.
همانطور که مشخص است، بروز مشکل در عملکرد اجزای سیستم تنفس، سوخت‌رسانی، جرقه‌زنی، اگزوز، انتقال قدرت و دسته موتورها موجب تولید صدا، تکان و لرزش اضافه می‌شود که می‌تواند آرامش را از سرنشینان سلب کند. در ادامه به بررسی دلایل بروز این مشکلات می‌پردازیم.

پیشرانه در دور آرام لرزش دارد
لرزش پیشرانه در حال کار کردن در دور آرام، دلایل متنوعی دارد. بد کار کردن پیشرانه به همراه حالت دل‌‌زدن، می‌تواند نشانه کثیفی و کهنه‌بودن شمع‌ها باشد. انتخاب شمع نامناسب نیز بسته به نوع خودرو و کیفیت بنزین می‌تواند این مسئله را به وجود آورد. نشتی برق در وایرها و دلکو و یا بروز مشکل در وایر و کوئل خودروهای انژکتوری نیز از دیگر علت‌هاست. برای چک‌کردن این بخش‌ها بهتر است که ابتدا شمع از جای خود خارج شده و از لحاظ وجود دوده، روغن‌زدگی و سلامت پلاتین بررسی شود. یک شمع سالم که درون پیشرانه مدتی کار کرده، باید کاملا خشک باشد و نوک آن به رنگ قهوه‌ای متمایل شده باشد. در صورت سالم بودن شمع‌ها و مناسب بودن آنها، باید به سراغ سایر اجزای سیستم جرقه‌زنی اعم از وایر و کوئل رفت. در پیشرانه‌های دلکو‌دار، تنظیم نبودن زاویه ادونس و ریتارد دلکو یا به هم ریختن تنظیم دهانه پلاتین موجب جرقه‌زنی نادرست و لرزش پیشرانه می‌شود.
یکی دیگر از بخش‌هایی که موجب لرزش و دل‌زدن پیشرانه می‌شود، سنسور دور‌شمار است. این سنسور در پیشرانه‌های انژکتوری علاوه بر شمارش سرعت دوران میل‌لنگ جهت اعلام به راننده، وظیفه اعلام زاویه آوانس جرقه و پاشش و تفکیک لنگ‌های میل‌لنگ برای ECU را بر عهده دارد. طبیعتا وجود کثیفی، به هم خوردن فاصله هوایی با فلایویل و خرابی خود سنسور می‌تواند لرزش و دل‌زدن پیشرانه را به همراه داشته باشد ضمن آنکه خرابی سنسور دور‌شمار در برخی موارد علائم دیگری چون سخت استارت‌خوردن، گیج‌شدن عقربه دور‌شمار، عدم توانایی در حفظ دور و گاز خوردن بیهوده و ریپ‌های شدید را به وجود می‌آورد.
وجود نشتی هوا در دریچه گاز یا منیفولد هوا به علت خرابی اورینگ‌ها و واشرها نیز موجب بروز لرزش اضافی و حتی مشکلاتی چون نوسان دور می‌شود. نشتی دود در سیستم اگزوز یا خرابی ساختمان داخلی منبع‌ها و ریختن شبکه داخل و تیله‌ها نیز ضمن تغییر صدای کارکرد پیشرانه باعث لرزش در برخی موارد می‌شود خصوصا اگر منجیدها و فنرهای ارتعاش‌گیر گلویی خراب شده باشند.
عملکرد نادرست رگلاتور ریل سوخت، تایم نبودن پیشرانه، کثیفی انژکتورها و پاشش نادرست، وجود ناخالصی در بنزین، کثیفی صافی بنزین و یا ضعف پمپ بنزین و سولفاته‌شدن فیوز یا رله آن و کثیفی و خرابی اجزایی چون سنسورهای اکسیژن و استپر نیز می‌تواند موجب لرزش پیشرانه در دور آرام و افزایش مصرف سوخت شود. در سیستم‌های کاربراتوری نیز پاشش نادرست ژیگلورها، کثیفی مجموعه کاربراتور و تنظیم نبودن آن نیز چنین معضلی را به وجود می‌آورد.
گاهی لرزش پیشرانه می‌تواند دلایل کاملا برقی داشته باشد به عنوان مثال یک سوکت مادر در یکی از دسته سیم‌های پیشرانه دچار کثیفی و سولفاته شده باشد که موجب انتقال نادرست جریان و پالس‌ها می‌شود. این مشکل خصوصا هنگامی ایجاد می‌شود که عمل اشتباه موتور‌شویی با فشار آب را انجام دهید.

پیشرانه در حین حرکت لرزیده، دل می‌زند و یا دچار ریپ می‌شود
لرزش و دل‌زدن پیشرانه در حین حرکت علاوه بر مشکلات احتمالی موجود در اجزای جرقه‌زنی و سوخت‌رسانی، ممکن است شامل مشکلات مکانیکی در خود پیشرانه و سیستم انتقال قدرت باشد. به عنوان مثال، لرزش پیشرانه و خودرو ‌حین دور‌گیری اولیه، ممکن است ناشی از تاب داشتن دیسک مجموعه کلاچ و یا وجود خلاصی اضافه در مشعل پلوس‌ها یا تابیدگی خود پلوس‌ها باشد.
وجود خلاصی در پولوس‌ها همراه با تقه‌زدن در لحظه شروع حرکت و رها‌کردن گاز است. ضعف صفحه کلاچ و فنرهای آن موجب لرزش در شروع حرکت شده و اگر بغل یاتاقانی‌ها نیز خراب باشند، تقه پیشرانه در حین رها‌کردن کلاچ را حس خواهید کرد. خرابی دسته موتورها گذشته از افزایش لرزش در هر شرایطی، در حین حرکت و شتابگیری و ترمزگیری کاملا تاثیر خود را نشان داده و گذشته از انتقال لرزش، حالت لقی مجموعه پیشرانه و دایو زدن آن را به اتاق انتقال می‌دهد.

خرابی رگلاتور ریل سوخت موجب تنظیم نبودن فشار و به هم خوردن نسبت هوا به سوخت و لرزش پیشرانه می‌شود

انژکتور کثیف از دلایل اصلی لرزش و ریپ زدن خودرو است

سلامت شمع‌ها و تنظیم بودن دهانه آنها را چک کنید

تایم نبودن پیشرانه موجب لرزش و صدای بیشتر و قدرت کمتر آن می‌شود

سنسور دور‌شمار، سنسوری است که تاثیری قابل توجه بر رفتار پیشرانه دارد و باید حتما تمیز باشد

نویسنده: عارف منظری