واشر سرسیلندر؛ مانع خروج سوخت و هوای درون سیلندر

به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» ، واشر (درزبند یا گسکت) وسیله­ای مکانیکی بوده که فضای میان دو جسم را برای جلوگیری از نشت پر می­کند. واشرها را معمولا از راه برش دادن در صفحه‌­های لاستیکی، فلزی، نمدی، مقوایی، فایبرگلاس، سیلیکونی و یا بسپاری می­سازند.

شکل 1 محل قرارگیری واشرسرسیلندر (بین سرسیلندر و بلوک موتور)

همانطور که از نام واشر سرسیلندر پیدا است، واشری است که بین بلوک موتور و سرسیلندر قرار گرفته (شکل 1) و وظایف آن را به طور کلی می توان به صورت زیر در نظر گرفت:

    پوشش عدم صافی های سطحی سیلندر و سرسیلندر و پر کردن پستی و بلندی ها
    ممانعت از خروج سوخت و هوای درون سیلندر
    ممانعت از اختلاط روغن موتور و خنک کننده
    ممانعت از ورود روغن موتور و خنک کننده به سیلندر

بدین منظور این قطعات باید ویژگی هایی همچون فرم پذیری، تراکم پذیری، مقاومت به خوردگی در برابر مواد شیمیایی، مقاومت در برابر فشار و دما را داشته باشند.

بیشتر موتورهای خودرو دارای ماکزیمم ظرفیت گرمایی تقریبا 121 درجه سانتیگراد می‌باشند. واشر سرسیلندر باید بتواند دما را در میان سرسیلندر و بلوک سیلندر که تا 204 درجه سانتیگراد می رسد تحمل کند و این در حالی است که دما در رینگ های آتش آن به 1093 تا 2204 درجه سانتیگراد می رسد. این قطعه همچنین باید مقاومت کافی در برابر فشار را که تا 1000 psi (68 بار) است متحمل شود.

این قطعه با ضخامت های متفاوت بسته به ساختار و طراحی موتور تولید می شود. واشر سرسیلندر به صورت چند لایه بوده (مطابق شکل های 2 تا 6 که لایه های آن می تواند از جنس های مختلف می باشد) و دارای رینگ های آتش است.

شکل 2 بخش های مختلف یک واشر سرسیلندر

شکل 3 این طرح قدیمی بوده و به علت استفاده از مس، نسبت به طرحی های دیگر قیمت بالاتری دارد ، لذا امروزه کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.

شکل 4 این طرح در موتورهای دیزل مورد استفاده قرار می گیرد، در حالیکه طرح های دیگر که از آسبست و فولاد استفاده شده است، در موتورهای بنزینی استفاده می گردد .

شکل 5 در این طرح که فقط دارای یک لایة فولاد است، هر دو طرف لایة فولادی را با لایة ای به ضخامت 0/04 میلی متر از لاک مقاوم در مقابل گرما پوشش می دهند تا عمل آب بندی را به خوبی انجام دهد .

شکل 6 دیگر طرح های لایه های واشر سرسیلندر

قبلا از آزبست در ساختار این قطعه استفاده می شد که از آنجایی که برای سلامتی انسان مضر است استفاده از آن کم شد و اکنون بیشتر از لایه های فولادی برای تولید این قطعه استفاده می شود (MLS). مطابق شکل بر روی این قطعه سوراخ هایی نیز وجود دارد که درست به تعداد سوراخ های موجود بر روی سیلندر موتور می باشد. همچنین مجرای آب و روغن نیز به طور جداگانه بر روی سرسیلندر و واشر سرسیلندر و بدنه سیلندر موجود است که بر روی یکدیگر منطبق هستند.

واشر سرسیلندر دارای عمر طولانی ای است اما در صورتی که شرایط مناسبی برای آن وجود نداشته باشد آسیب می بیند یا به اصطلاح می سوزد و یا نیم سوز می شود. عوامل متعددی می توانند باعث سوختن واشر سرسیلندر شود که عبارتند از:

    کم یا بی خاصیت بودن آب رادیاتور
    نقص فنی ترموستات
    نقص فنی واترپمپ
    نقص فنی پروانه
    بسته بودن مجاری عبور آب در موتور
    رانندگی در شرایط پرفشار (ترافیک در فصل گرما)
    تاب برداشت سرسیلندر
    ترکیدن سرسیلندر
    عدم سفت بودن پیچ های سر سیلندر
    گرم شدن بیش از اندازه موتور خودرو
    عدم دقت در توالی و میزان بستن پیچ های سرسیلندر

از آنجایی که این قطعه در موتور خودرو نقش حیاتی دارد لذا لازم است با نشانه های سوختگی آن آشنا شوید که در صورت مواجه شدن با این موارد حتما به آن رسیدگی کنید. این موارد عبارتند از:

    گرم کار کردن موتور
    خارج شدن آب از اگزوز
    جوش کاذب (وجود حباب در رادیاتور)
    دیر روشن شدن موتور
    قاطی شدن آب و روغن
    کشش موتور
    ورود کمپرس به رادیاتور

در صورت وجود عیب می تواند انواع مختلفی از نشتی ها از واشر سرسیلندر صورت گیرد که مطابق تصاویر زیر برخی از آن ها بر روی قطعه قابل تشخیص است:

    نشتی گاز بین محفظه های احتراق
    نشتی گاز از محفظه احتراق به مدار خنک کننده
    نشتی گاز به محیط
    نشتی روغن به مدار خنک کننده
    نشتی روغن به محیط
    نشتی آب به مدار روانکاری
    نشتی آب به محیط