به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت، برخی معتقدند در چند سال گذشته به دلیل افزایش قیمت، خودرو از کالای مصرفی به کالای سرمایهای تبدیل شده است، به گونهای که بیشتر خریداران قشر متوسط جامعه، به چشم دارایی ثابت به آن نگاه میکنند. این شرایط درحالی است که پیش از سال 90 خودرو در ایران کالای مصرفی به حساب میآمد و مشتریان در صورت احساس نیاز برای مصارف شخصی نسبت به خرید آن اقدام میکردند اما با آغاز دهه 90 و با شدتگرفتن تحریمهای بینالمللی و اقتصادی، کاهش تیراژ خودروسازان، افزایش نرخ ارز و... قیمت خودرو به یکباره افزایش یافت و بر همین اساس امکان خرید برای مصرفکنندگان دشوار شد، بهگونهای که اکنون برای بسیاری از مردم خرید بر مبنای نیاز کنار رفته است. کارشناسان معتقدند یکی از راهکارهای بازگشت رونق به بازار خودرو تبدیل آن از کالای سرمایهای به کالای مصرفی است.
تبدیل خودرو به کالای مصرفی با افزایش تولید ناخالص ملی
دبیرکل اتاق بازرگانی، صنایع و معادن تهران با تاکید بر این موضوع که خودرو در ایران کالای سرمایهای به شمار میرود، اعتقاد دارد، تبدیل آن به کالای مصرفی از طریق بهبود شاخصهای اقتصادی امکانپذیر خواهد بود.بهمن عشقی در گفتوگو با صمت اظهار میکند: هنگامی که کشور به رفاه عمومی برسد، تولید ناخالص ملی افزایش پیدا کند و قدرت خرید مردم بالا رود، خودرو به صورت تدریجی به کالای مصرفی تبدیل خواهد شد که در تحقق این شرایط، امکان ورود خودروساز وجود ندارد زیرا فضای عمومی اقتصاد کشور روی این مسئله تاثیر میگذارد. هنگامیکه ایران به کشوری ثروتمند تبدیل شود، نگاه مردم به خودرو تغییر خواهد کرد و به خودرو با دید دارایی نگاه نمیشود. وی کشور چین را نمونه موفق در زمینه برنامهریزی در صنعت خودرو میداند بهگونهای که خودرو در این کشور به کالای مصرفی تبدیل خواهد شد. براساس پیشبینی دبیرکل اتاق بازرگانی تهران، چین تا 10 سال آینده بازار عظیم خودرو را از دست میدهد و عطش خرید در این کشور کاهش مییابد زیرا خانوادههای چینی هرکدام مالک خودرو خواهند شد. این درحالی است که هماکنون ضریب نفوذ خودرو در خانوارهای چینی پایین است و تشنگی برای خرید خودرو در این جامعه وجود دارد.عشقی تصریح میکند: هنگامی که چین شاخصهای توسعهیافتگی را طی کرده و درآمد ملی و تولیدناخالص ملی آن افزایش پیدا کند و مردم آن از شرایط مالی بهتری برخوردار شوند، نگاه این جامعه به خودرو تغییر خواهد کرد و به طور قطع این کشور در 10 سال آینده بازار غولآسای کنونی را نخواهد داشت. در این شرایط خودروسازان چینی برای دوری از گزند کاهش بازار، سناریوی خود را تغییر داده و به سمت سرمایهگذاریهای برونمرزی حرکت خواهند کرد. به گفته دبیرکل اتاق بازرگانی تهران، پس از آنکه بازار مصرف داخل کشورهای غربی کاهش پیدا کرد، اقدام به تولید خودرو در کشورهای آسیایی، افریقا و امریکای لاتین کردند و چینیها نیز به سمت بازارهای تشنه نظیر افریقا و بخشهایی از خاورمیانه و... میروند که از همین حالا وارد عرصه شده و در بازار ایران حضور یافتهاند.وی در این زمینه اضافه میکند: برای مثال اگر خودروسازی مانند «جیلی» در طول یکسال، 30 هزار دستگاه خودرو در ایران تولید کند، این رقم برای این خودروساز مهم نیست بلکه خود را برای یک جهش بزرگ و انقلاب تولید آماده میکند زیرا کیفیت خودروی تولیدی این کشور به سطح دنیاپسند رسیده که سپس برونمرزی خواهد شد.
عشقی معتقد است بهطور طبیعی ایران در 20 سال آینده به این نقطه خواهد رسید. وی میگوید: اگر با روند برنامه چهارم و پنجم توسعه پیش میرفتیم، شاید این زمان به 5 سال میرسید اما به دلیل مشکلات اقتصادی که حدود 8 سال کشور با آن دستوپنجه نرم کرده، این برنامه عقب افتاده است. بر این اساس برپایه تحلیل خارجی، به احتمال زیاد ایران تا 10 سال آینده به یکی از قطبهای خودروسازی دنیا و تا 20 سال آینده به وضعیت کنونی چین خواهد رسید.
تبدیل خودرو به کالای مصرفی با ثبات قیمت
یکی از سیاستهایی که خودرو را به کالای مصرفی تبدیل میکند، ثبات قیمت است زیرا خریداران با امنیتخاطر به خرید خودروی موردنظر خود میپردازند و نگران بهوجود آمدن نوسان قیمت در بازار نخواهند بود، همچنین ثبات قیمت دست دلالان را در ایجاد اختلال کوتاه خواهد کرد.به اعتقاد استاد دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علموصنعت، ایران از نظر رفتاری بازار خاصی دارد، به طوری که حدود 5 سال پیش خودرو به کالای مصرفی تبدیل شده بود اما بعد از جهش قیمت، خودرو تبدیل به کالای سرمایهای شده است.
امیرحسن کاکایی به صمت میگوید: تبدیل خودرو از کالای سرمایهای به مصرفی نیازمند روندی تاریخی است. به این صورت که باید بازار خودرو به ثبات رسیده و میزان عرضه و تقاضا به تعادل مصرفی نزدیک شود. چند سال پیش بازار خودرو به همین صورت بود و مردم براساس نیاز خود به خرید خودرو میپرداختند.وی با تاکید بر اینکه با ثبات قیمت، خودرو به کالای مصرفی تبدیل میشود، تصریح کرد: درحالحاضر ثبات قیمت در بازار به چشم میخورد اما اگر مردم از خرید امتناع کنند، از آنجایی که بخشی از جامعه به خرید خودرو نیاز دارد، حاشیه بازار به وجود میآید و بین قیمت خودروساز و مبلغی که مردم در صورت نیاز پرداخت میکنند، تفاوت ایجاد میشود. متاسفانه هنگامیکه در بازار تعادل وجود نداشته باشد، این دلالها هستند که از وضعیت موجود سود میبرند.کاکایی معتقد است؛ هنگامیکه کالای سرمایهای تولید و در انبار نگهداری شود، در صورت اطلاع خریداران از این موضوع، کاهش خرید به وجود میآید، بنابراین از ارزش آن کاسته خواهد شد.با افزایش تولید نیز امکان دارد این شایعه در بین مردم شدت بگیرد و خودروسازان با کاهش خرید مواجه شوند، در این شرایط با بالا بردن میزان تیراژ تولید نقدینگی خودروسازان بیشتر نمیشود. براساس این گزارش، در ایران سالانه نیاز به خرید بیش از یک میلیون دستگاه خودرو وجود دارد. از طرف دیگر بر مبنای سند چشمانداز 1404، خودروسازان داخلی موظف به تولید 3 میلیون دستگاه خودرو در سال خواهند بود. بنابراین برای تحقق این امر هر سال میزان تولید خودروسازان افزایش پیدا میکند. در شرایط فعلی اگر نگاه خریداران به خودرو به چشم کالای سرمایهای باشد، میزان تولید با تقاضا برابر نخواهد بود، اگرچه بخشی از این تولید برای صادرات هدفگذاری شده است اما برای تامین نیاز داخل و تغییر نگاه مشتریان، تبدیل خودرو به کالای مصرفی ضروری به نظر میرسد.