ساماندهی بازار خودرو در گرو رقابت پذیری

 به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از ایرنا ، در مقدمه این طرح چهار نکته محوری اعلام شده که شاید عصاره اساسی‌ترین انتقادها چند ساله اخیر به صنعت خودروسازی ایران است. این نکات عبارتند از:

1- تاکید بر تلفات جاده‌ای خودروها: تصادف های جاده‌ای در کشور فقط در مدت 10 سال افزون بر 243 هزار کشته داشته است و از نظر آماری مرگبارترین حوادث جاده‌ای، ایران دارای رتبه بالایی است و همچنین مهمترین عامل مرگ و میر در کشور محسوب می‌شود. به طوری که پارسال 80 هزار میلیارد ریال دیه توسط شرکت‌های بیمه پرداخت شده است. یکی از مهمترین دلایل وقوع چنین فاجعه‌ای ناایمنی خودروهای داخلی است.
2- تاکید بر یارانه سوخت: علاوه بر ناایمنی، این خودروها از مصرف سوخت بالایی برخوردارند، به گونه‌ای که سالیانه 500 هزار میلیارد ریال یارانه به این بخش پرداخت می‌شود.
3- تاکید بر مصرف بالای سوخت: مصرف روزانه سوخت در کشور با تعداد 19 میلیون خودرو، 81 میلیون لیتر است؛ در حالی که این میزان در ترکیه با 21 میلیون خودرو، هشت میلیون لیتر است.
4- تاکید بر مشکلات زیست محیطی: این خودروها سهم عمده‌ای در آلودگی شهرها و مسائل زیست محیطی و بیماری‌های ناشی از آن دارند.
به نظر می‌رسد طراحان «طرح ساماندهی بازار خودرو» درصددند با تصویب این طرح، بتوانند گام‌های موثری برای تامین اهداف چهارگانه فوق بردارند. اما پرسش اینجاست که آیا این طرح، ایده‌ای گره گشا برای صنعت خودروسازی ایران است؟
نخست، لازم است از عنوان «طرح ساماندهی بازار خودرو» آغاز کنیم. به نظر می‌رسد در همین نامگذاری محدودیت‌هایی وجود داشته باشد. از آنجا که قرار است این طرح پس از تصویب در مجلس به قانونی لازم الاجرا تبدیل شود و از آنجا که تاکید اصلی مفاد طرح در راستای رقابت‌پذیری بیشتر در صنعت خودروسازی است پیشنهاد می‌شود عنوان طرح به جای تاکید بر عنصر «بازار» بر عنصر «رقابت‌پذیری» باشد؛ یعنی به جای اینکه بگوییم طرح ساماندهی بازار خودرو می خواهد اشکالات چهارگانه را حذف کند، بگوییم قرار است در مجلس طرحی به تصویب برسد که رقابت‌پذیری صنعت خودرو را ارتقا دهد.
به طور قطع و یقین می‌دانیم هر چه صنعت خودرو رقابت‌پذیرتر شود، رفاه بیشتری برای مصرف‌کنندگان در برخواهد داشت و قابلیت عرض اندام بیشتر در جهان نیز خواهد یافت. همچنین مشکلات چهارگانه اصلی که در مقدمه طرح بدان پرداخته شده قابل حل‌تر خواهد بود و سرانجام آنکه بازار خودرو به سامان خواهد رسید.
در طرح نمایندگان مجلس نیز چندین بار بر عنصر رقابت‌پذیری صنعت خودروسازی تاکید شده است. اما برای داشتن صنعت خودروی رقابت‌پذیر این طرح باید به چند سرفصل مهم بیشتر توجه داشت که عبارتند از:
الف - بحث تعرفه‌های خودروهای وارداتی براساس پیشنهاد صورت گرفته در طرح
ب - چگونگی همکاری با شرکای خارجی در حوزه خودرو و قطعه‌سازی
ج - بحث سهام و مالکیت خودروسازان
د - موضوع بهینگی صنعت قطعه‌سازی
بنابراین به نظر می‌رسد اگر مفاد طرح یادشده که در حقیقت حاصل وضعیت «واکنشی» به بازار خودروهای وارداتی بوده تبدیل به حالت «کنشی» یعنی تاکید بر رقابت‌پذیر کردن صنعت خودروسازی شود و نمایندگان از زاویه تنظیم قوانین بتوانند به ایجاد بستر رقابتی شدن صنعت خودرو کمک کنند، این طرح و طرح‌هایی از این دست بتواند با موفقیت بیشتری همراه شود.

 
احمد فرهادی کارشناس اقتصادی در حوزه خودرو