به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، مجموعه ستون فرمان یا به اصطلاح، تلسکوپی فرمان، یکی از اجزای مهم سیستم فرمان خودرو است که در ساختار خود اجزا و مکانیسم‌های زیادی را شامل می‌شود. خرابی هر یک از این اجزا دردسر‌ساز بوده و امکان یک رانندگی مطلوب و ایمن را سلب می‌کند.

این افسار مخفی
ستون فرمان به خودی‌خود، تنها شامل یک لوله است که اتصال غربیلک فرمان را با جعبه فرمان برقرار می‌کند. طبیعتا از آنجایی که هیچگاه نمی‌توان با توجه به فرم اتاق، غربیلک را مستقیما به جعبه فرمان متصل کرد، به یک عضو رابط احتیاج داریم. این وظیفه‌ای است که برعهده چهار‌شاخ ستون فرمان گذاشته شده و این میله طولانی را به دو بخش تقسیم کرده است تا با یک تغییر راستا، گشتاور دستان راننده به جعبه فرمان منتقل شود. ستون فرمان برای اینکه درجای خود ثابت بماند، نیاز به تعدادی قید دارد. این قید را پوسته ستون فرمان تشکیل می‌دهد. پوسته ستون فرمان، میل فرمان را درجای خود ثابت نگه می‌دارد و مجموعه را به اسکلت داشبورد متصل می‌کند. برای دوران راحت میل فرمان، این میله در داخل پوسته ستون فرمان با تعدادی بلبرینگ در جای خود قید شده است. درنهایت یک کاور پلاستیکی خارجی برای پوشش کلی مجموعه در دور آن قرار می‌گیرد.
مجموعه ستون فرمان سیستم‌های زیادی را ‌روی خود جای داده است. مهم‌ترین بخش آن، مغزی استارت است. مغزی استارت گذشته از باز و بسته‌کردن مسیرهای اصلی شبکه برق خودرو، وظیفه قفل و خلاص‌کردن میل فرمان را برعهده دارد. مغزی فرمان با بسته‌شدن سوئیچ، زبانه خود در داخل ستون فرمان را خلاص کرده و بدین ترتیب با درجه‌ای چرخش فرمان، این زبانه درون سوراخ میل فرمان قفل می‌شود. مجموعه دسته راهنما و برف‌پاک‌کن از دیگر اجزای ستون فرمان است. اگر خودرو مجهز به ایربگ و کلیدهای کنترلی ‌روی غربیلک فرمان باشد، یک پد اتصال موسوم به کام یا ساعتی نیز در انتهای میل فرمان نصب می‌شود تا امکان لغزش اتصال سیم‌ها فراهم باشد.
برخی‌ خودروها ستون فرمان تنظیم‌‌شونده دارند که امکان تنظیم زاویه، ارتفاع و عمق ستون فرمان را با توجه به ابعاد راننده فراهم می‌کند. این مکانیسم می‌تواند به صورت مکانیکی و یا برقی باشد. در نوع مکانیکی با خلاص‌کردن یک اهرم، امکان بازی اجزای ستون فرمان نسبت به هم فراهم می‌شود. در نوع برقی، یک و یا دو موتور الکتریکی این وظیفه را انجام می‌دهند.
برخی ‌فرمان‌ها از نوع جاذب انرژی هستند. ستون فرمان این خودروها به گونه‌ای طراحی شده که در هنگام تصادف با اعمال نیرو از قفسه سینه راننده، در خود جمع شوند. این کار را عضوی به نام فیوز در میل فرمان انجام می‌دهد. فیوز، بخشی از ستون فرمان است که جاذب انرژی بوده و ممکن است فلزی یا پلیمری باشد. با اعمال نیرو، فیوز بریده و ستون فرمان جمع می‌شود.

عیب‌یابی ستون فرمان
ستون فرمان یکی از اجزای با عمر بالا در خودرو است اما پتانسیل بروز برخی از مشکلات را در خود دارد که در ادامه به متداول‌ترین آنها می‌پردازیم. در نظر داشته باشید که ستون فرمان، نقش محوری در کنترل و هدایت خودرو را بر عهده دارد بنابراین وجود هر ایراد را در آن جدی گرفته و به سرعت رفع کنید.

چرخاندن غربیلک فرمان با صدای اضافی همراه است
چرخش غربیلک فرمان با صدای اضافی، عموما حکایت از خشکی بلبرینگ‌های تلسکوپی فرمان دارد که باید چرب شوند. چرب‌کردن این بلبرینگ‌ها را می‌توان با گریس انجام داد. اگر بلبرینگ‌ها خیلی خشک باشند، ممکن است چرخاندن فرمان اندکی دشوار شود (خصوصا اگر فرمان هیدرولیک نباشد). گاهی این صدای اضافه، ناشی از خرابی ساعتی ایربگ و یا پین‌های پلاستیکی دسته راهنما باشد که بیشتر باید مورد بررسی قرار بگیرد.

ستون فرمان لقی دارد
لقی ستون فرمان به همراه ارتعاش و بازی زیاد آن در ناهمواری‌ها ناشی از شل‌شدن اتصالات آن ‌روی اسکلت داشبورد است. بنابراین باید مهره‌های پوسته ستون فرمان سفت شوند. لقی محور فرمان همچنین می‌تواند ناشی از گشاد‌کردن بلبرینگ‌ها و یاتاقان‌ها و یا خرابی فیوز ستون فرمان باشد. خرابی و هرز شدن مکانیسم اهرم تنظیم فرمان می‌تواند موجب شل ماندن اجزای تنظیم شونده نسبت به هم و بازی ستون فرمان شود.

قفل فرمان گیر کرده و یا عمل نمی‌کند
گیر‌کردن قفل فرمان و یا عمل‌نکردن آن حکایت از خشکی و خرابی مغزی سوئیچ دارد که باید باز شده و تمیز  و چرب شود یا در صورت لزوم کلا تعویض شود.

دسته راهنما با برگشت فرمان به جای خود بازنمی‌گردد
خرابی پین خلاص‌کن دسته راهنما و یا شکستن آن این مشکل را ایجاد می‌کند.
چراغ ایربگ چشمک می‌زند، کلیدهای کنترلی فرمان درست کار نمی‌کنند
چشمک‌زدن هشدار ایربگ و عملکرد نادرست کلیدهای غربیلک نشان از خرابی ساعتی فرمان دارد که ممکن است زغال‌های آن ساییده شده باشند و یا رشته سیم‌ها از ناحیه خاصی آسیب دیده باشند.

فرمان لقی اضافی دارد
اگر از سلامت جعبه فرمان و تمامی اجزای جلوبندی اطمینان دارید، به ستون فرمان مراجعه کنید. لقی اضافی ستون فرمان می‌تواند نشانه خرابی چهارشاخ ستون فرمان و یا خرابی فیوز ستون فرمان باشد که موجب بازی اضافه فرمان می‌شود.

فرمان چرخ‌ها را نمی‌چرخاند
ابتدا به ستون فرمان مراجعه کرده و بررسی کنید که آیا چهارشاخ ستون فرمان همراه غربیلک می‌چرخد یا خیر. اگر چهار‌شاخ نگردد، به احتمال زیاد فیوز ستون فرمان عمل کرده و میل فرمان بریده است؛ اتفاقی که اگر خودرو تصادف کرده باشد طبیعی است. 
در صورت سالم بودن میل فرمان، باید به بریدن پینیون فرمان، هرز شدن هزارخاری و یا جدا شدن اتصالات جعبه فرمان از شاسی شک کرد.

خلاصی فرمان می‌تواند از خرابی چهارشاخ و یا هرز شدن هزارخاری باشد

شکستن خار خلاص کن راهنما موجب برنگشتن راهنما می‌شود

ستون فرمان تنظیم شونده کشویی است

خرابی مغزی سوئیچ موجب گیر کردن قفل فرمان خواهد شد

اجزای اصلی ستون فرمان

نویسنده: عارف منظری