عصر خودرو- رهبر معظم انقلاب براساس رسمی دیرینه، با آغاز سال جدید شمسی در پیام نوروزی با تاکید بر نکته و موضوعی ویژه، شعار سال را انتخاب میکنند؛ امسال نیز با توجه به ضرورتهای مسئله اقتصاد، «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» را بهعنوان شعار سال انتخاب کردند.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت ، حضرت آیتالله خامنهای در پیام نوروزی خود مسئله اقتصاد را اولویت نخست کشور در سال 95 دانستند و رفع مشکل رکود را در گرو حل تولید داخلی عنوان کردند. صنعت خودرو بهعنوان صنعتی پیشران که دهها صنعت دیگر به آن وابستهاند، نقشی حیاتی در اقتصاد کشور دارد به گونهای که هر نوع اهمال در این صنعت، تاثیری مستقیم بر اقتصاد خواهد گذاشت بنابراین با توجه به شرایط موجود، اقتصاد مقاومتی بیش از گذشته باید سرلوحه خودروسازان کشور قرار گیرد. صنعت خودرو چند سال گذشته بهدلیل فشار تحریمهای اقتصادی و در سال 94 به دلیل انتظار به وجود آمده در بازار برای عرضه خودروهای جدید و ارزانقیمت، مبتلا به رکود شد و حمایتهای اتخاذ شده از سوی دولت به عنوان مسکنی موقتی، چند روز رونق را مهمان آن کرد اما باز هم شرایط به روزهای سرد گذشته بازگشت. در شرایط کنونی که در شعار سال 95، موضوع اقتصاد مورد تاکید قرار گرفته است، به نظر میرسد پیادهسازی شاخصهای اقتصاد مقاومتی با توجه به داخلیسازی به عنوان درمانی دائمی، صنعت خودرو را به روزهای خوب گذشته بازگرداند. با این توضیحات این پرسش به میان میآید که اقتصاد مقاومتی در صنعت خودرو چگونه تجلی پیدا میکند؟ پرسشی که کارشناسان در پاسخگویی به برخی مسائل آن اتفاقنظر دارند.
خودکفایی در فناوری با اقتصاد مقاومتی
انتقال دانش فنی و داخلیسازی از مسائلی است که استاد مدیریت صنعتی دانشگاه آزاد اسلامی برای پیادهسازی اقتصاد مقاومتی در صنعت خودرو به آن اشاره کرده و توضیح میدهد: در شاخصهای اقتصاد مقاومتی که رهبر معظم انقلاب اعلام کردهاند، بخش صنعت روشن است که بر اساس آن در ازای هر خرید باید موضوع انتقال دانش فنی و داخلیسازی در اولویت قرار بگیرد. به عبارت دیگر باید در ازای هر خرید، فناوری آن کالا دریافت شود تا در آیندهای نزدیک به خودکفایی برسیم. فضلالله جمالو میگوید: در کنار موارد مطرح شده تولید محصولات با کیفیت و تشویق مردم با خرید محصولات داخلی، اقتصاد مقاومتی را در اقدام و عمل متجلی میکند. اگر سیاستهای قبلی دنبال شود، نتیجهای حاصل نخواهد شد. در بخش واردات نیز بخش خودرو باید از برنامهای منظم و منطقی تبعیت کند به گونهای که در کنار واردات قطعات، فناوری تولید آنها نیز خریداری شود تا با تولید تحت لیسانس، در زنجیره تامین قطعات و صادرات شرکتها و همچنین خودروسازان خارجی قرار بگیریم. این روش منجر به روزآمد شدن و تولید کالاهایی با کیفیت که قابلیت صادراتی و همچنین مصرف در داخل کشور را دارد، خواهد شد. گاهی شرطهایی که در ارتباط با اقتصاد مقاومتی مطرح میشود بهعنوان شعار خوب و قابل قبول است اما نکته مهم، عمل کردن به این شعارهاست و این مهم با نظارت دستگاهها محقق خواهد شد.
دولت، محور اصلی اجرای اقتصاد مقاومتی
وابستگی صنعت قطعهسازی به صنعت خودرو غیرقابل انکار است به گونهای که تعطیلی هر واحد قطعهسازی علاوه بر آسیبهای اجتماعی، تولید خودرو را با مشکل مواجه میکند. متاسفانه در سالهای گذشته بسیاری از واحدهای کوچک قطعهسازی ورشکسته شدند یا برای مدتی دست از تولید کشیدند؛ موضوعی که یک کارشناس صنعت خودرو اعتقاد دارد در سالی که اقتصاد مقاومتی نام نهاده شده، با استفاده از توان قطعهسازان هر اندازه هم کوچک باشند، دیگر نباید شاهد تعطیلی این واحدهای صنعتی باشیم. امید رضایی میگوید: محور اصلی اجرای اقتصاد مقاومتی باید از طرف دولت باشد. در دوران تحریم بهدلیل محدودیتهایی که برای واردات برخی قطعات وجود داشت، قطعهسازان کشور با اتکا به توانمندیهای خود به تولید و داخلیسازی قطعات خودرو پرداختند که در این میان اگرچه در بخشهایی نمرههای خوبی دریافت کردند اما در برخی بخشها دیگر ضربههایی جدی به این صنعت وارد شد به گونهای که برخی از قطعهسازان از گردونه تولید خارج شدند زیرا برای داخلیسازی؛ توان سرمایهگذاری، دانش فنی مناسب و تاسیسات زیربنایی مورد نیاز است. وی با اشاره به تاکید رهبر معظم انقلاب اسلامی بر توجه به واحدهای کوچک اظهار میکند: برای رشد این صنعت باید به واحدهای تولیدی و صنعتی کوچکتر توجه کرد این در حالیاست که در دوران تحریم تمرکز روی واحدهای بزرگ صنعتی که از توان سرمایهگذاری برخوردار بودند، انجام شد. این روش به بسیاری از واحدهای کوچکتر آسیب رساند زیرا از توان مالی برای عملکرد مناسب برخوردار نبودند. به باور رضایی، خودروسازان باید برنامهای منسجم برپایه شاخصهای اقتصادی مقاومتی تدوین کرده و در اختیار قطعهسازان قرار دهند تا براساس آن وابستگی به شرکتهای خارجی نیز کاهش یابد و به قوام صنعت خودرو منجر شود. بازرس انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعهسازی کشور در ارتباط با همسوسازی برنامههای واردات خودرو با اقتصاد مقاومتی میگوید: عدهای گمان میکنند برای جامه عمل پوشاندن به سیاستهای اقتصاد مقاومتی باید واردات را به صفر برسانند و دیوار تعرفه را بالا ببرند. این اقدام تاثیر منفی در صنعت دارد زیرا برای نمونه در صنعت خودرو تولید برخی از قطعات نیاز به واردات مواد اولیه دارد که جلوگیری از روند آن به داخلیسازی یک قطعه آسیب وارد میکند. وی ادامه میدهد: زمانی خودروسازان به قیمت تمامشده توجه ویژه داشتند که ضرر آن را دیدند زیرا کیفیت خودروها کاهش یافت. اگرچه در دوران تحریم امکان تعامل با بسیاری از شرکتهای صاحب فناوری وجود نداشت اما خودروسازان بین شرکتهای موجود نیز انتخاب درستی نداشتند و به تعامل با آنهایی که از قیمت تمام شده پایینتری برخوردار بودند، پرداختند. این مسئله باعث شد کیفیت کمتر موردنظر باشد و قیمت در اولویت قرار گیرد. امروز مصرفکنندگان در کنار قیمت به کیفیت توجه بیشتری دارند.
این کارشناس صنعت خودرو تعامل دانشگاهیان با خودروسازان را یکی از لازمههای پیادهسازی اقتصاد مقاومتی در صنعت خودرو میداند و معتقد است اکنون که بستر فراهم شده خودروسازان باید با هوشمندی قراردادهای خود را پیش برده و قطعهسازان را درگیر فعالیت خود کنند.
اتکا به توان داخلی در زمینه طراحی
علاوه بر داخلیسازی، انتقال دانش فنی، توجه به واحدهای کوچک قطعهسازی و تعامل دانشگاهیان با خودروسازان، یک کارشناس صنعت خودرو اتکا به توان داخلی در زمینه طراحی و تولید خودرو را یکی از ضرورتهای تحقق اقتصاد مقاومتی در این صنعت معرفی میکند. به باور شهرام آزادی، راهبرد رهبر معظم انقلاب مبنی بر تحقق اقتصاد مقاومتی با اتکا به توان داخلی و تاکیدات ایشان بر دانشبنیان شدن بخشهای مهم اقتصادی کشور بهترین فرصت برای تحقق این هدف در صنعت خودرو است. در این زمینه خودروسازان داخلی باید در همکاری با خودروسازان بزرگ جهان نسبت به انتقال فناوری و کسب دانش روز برای طراحی و تولید خودرو اقدام کنند. وی در گفتوگو با ایسنا با بیان اینکه دانش طراحی و تولید خودرو باید در خودروسازان داخلی نهادینه شود، تصریح میکند: خودروسازان کشور باید به موازات انتقال فناوری نسبت به بومیسازی این دانش و اتکا بر توان داخلی اقدام کنند. بر پایه آنچه در این گزارش مورد بررسی قرار گرفت، صنعت خودرو نقشی اساسی در اجرای سیاستهای اقتصادی مقاومتی در سالی که به نام «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» مزین شده، خواهد داشت. برای رسیدن به این مهم دولت و خودروسازان نقش اساسی را بازی میکنند بهگونهای که باید با تدوین برنامهای جامع و مدون داخلیسازی به دانش فنی تولید خودرو و قطعات آن دستیابند. از سویی دیگر اکنون که تحریمها از چهره اقتصاد کشور رخت بربسته و مذاکره با خودروسازان خارجی برای تولید خودروهای جدید و با کیفیت در دستورکار قرار گرفته است، گروههای مذاکرهکننده خودرویی باید نتیجه برد - برد برای کشور به ارمغان آورند تا در سایه اقتصاد مقاومتی صنعت خودرو کشور بر سکوی شایسته جهانی خود بایستد.