عصر خودرو: سخن گفتن از پیشرانه دیزل برای علاقه‌مندان قدیمی‌تر صنعت خودرو کشور بیشتر یادآور اتوبوس و مینی‌بوس و انواع کامیون است چراکه این نوع پیشرانه‌ها در کشورمان جز در این سه کلاس جایگاه دیگری نداشتند، انگار نه انگار که سالیان درازی است در آمریکا و اروپا، سوخت و پیشرانه‌های دیزل به عنوان پیشرانه‌های پاک (در مقایسه با آلایندگی و مصرف پیشرانه‌های بنزینی) شناخته می‌شوند.
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، در گذشته نه‌چندان دور در بازار خودرو کشور پای پیشرانه‌های دیزل هرچند به‌صورت محدود در کلاس وانت‌بارها باز شد اما خود نشانی از پیشرفت دیدگاه‌ها نسبت به پیشرانه‌های دیزلی در کلاس‌های کاربردی‌تر و تجربه جدید بازار کشور از پیشرانه نسبتا نوین دیزلی است. آنچه در ادامه می‌خوانید بررسی 3 وانت‌بار دیزلی مطرح کشور است که زمانی در حدود 90 تا 120 میلیون تومان قیمت داشته و حال در نوع خود از بهترین‌های موجود در بازار به حساب می‌آیند چراکه هیچ رقیب هم‌کلاس دیگری ندارند.
مشترک در باطن
3 خودرو مورد بررسی یعنی ایران خودرو فوتون تانلند، مرتب خودرو هرور (نمونه دیزلی تغییریافته پاژن) و بهمن دیزل ایسوزو D-Max در ویژگیهای باطنی ضمن داشتن تفاوت‌های بارز روی کاغذ، اشتراکات فراوانی نیز با یکدیگر دارند. 2 خودرو هرور و تانلند در قوای محرکه و انتقال نیرو تا سر محورها کاملا مشترک هستند. پیشرانه 4 سیلندر خطی تویین‌کم (16 سوپاپ) ریل مشترک توربو دیزل کامینز شعبه چین به حجم 2.8 لیتر به قدرت 165 اسب بخار در دور 3600RPM و گشتاور 360 نیوتن‌متر از 1800 تا 3000RPM که به گیربکس دنده دستی 5 سرعته گِترَگ ساخت چین و کمک الکترونیکی دو دنده بورگ وارنر چینی مجهز است. نام‌های مطرحی در خط انتقال نیرو این دو خودرو از جمله گترگ آلمان، بورگ وارنر و کامینز آمریکا شنیده می‌شود اما اینکه همه این قطعات فنی ساخته و پرداخته شعبه چینی این برندها هستند، روی کاغذ نیز کمی نگران‌کننده به نظر می‌رسد.
ایسوزو D-Max اما با کمی تفاوت باطنی، همچنان ویژگیهای مشترک با 2 خودرو دیگر را از خود نشان می‌دهد. با وجود یکسان بودن قدرت و گشتاور تولیدی همانند هرور و تانلند، پیشرانه توربو دیزل دی‌مکس (D-Max) از نوع 4 سیلندر تویین‌کم (16 سوپاپ) اما به حجم 3 لیتر است که ویژگی درخور توجهی در مقایسه با 2 رقیب دیگر به حساب می‌آید؛ هرچند در عمل 2 اسب بخار ضعیف‌تر از 2رقیب دیگر است اما در گشتاو هیچ تفاوتی ندارد و ضرایب دنده‌های آن نیز اندکی سنگین‌تر است. هر سه خودرو از سیستم چهار چرخ متحرک موقت با گیربکس کمک دو دنده با قابلیت تعیین وضعیت به صورت الکترونیکی و گیربکس 5 سرعته دستی تک صفحه کلاچ خشک مجهز هستند. همچنین سیستم ترمز در هر سه خودرو در جلو از نوع دیسکی دوجداره هواخنک و در عقب از نوع کاسه‌ای مجهز به سیستم ضدقفل ABS و تقسیم نیروی ترمز EBD به همراه 2کیسه هوا برای سرنشینان جلو هستند. سیستم تعلیق در تانلند و D-Max در جلو از نوع مستقل جناغی دوبل با کمک و فنر لول (Coil Over Shock که آن را به اشتباه فنر پیچشی خطاب کرده و با Torsion Bar اشتباه گرفته می‌شود) در جلو و محور یکپارچه با فنرهای شمش در عقب است. هرور اما تعلیق مناسب آفرود دارد و در هر دو محور از نوع یکپارچه چنداتصالی (مولتی لینک، 3 لینک در جلو و 5 لینک در عقب) سوار بر فنرهای لول با کمک‌های هیدرولیکی است. 3خودرو هرور، تانلند و D-Max به ترتیب وزن خالصی برابر 1900، 1860 و 1890 کیلوگرم دارند که اختلاف وزن میان آنها در بیشترین حالت به 40 کیلوگرم می‌رسد که به‌سادگی قابل چشم‌پوشی است. همچنین حداکثر وزن خودرو به همراه سرنشین و بار به ترتیب برابر 2800، 2800 (حدودی) و 2950 کیلوگرم است که از توان باربری بیشتر D-Max سخن می‌گوید.
تقابل ابعاد
در مقایسه این 3 خودرو با 3 بعد فیزیکی کاملا متفاوت مواجه هستیم. هرور بیشتر خودرویی ویژه آفرود و در حقیقت شاسی‌بلند باری از کلاس SUT است تا وانت‌بار کلاس کار و تجاری. از این رو طول 4675 میلی‌متری آن در مقایسه با تانلند 635 میلی‌متر معادل بیش از نیم متر و در مقایسه با D-Max معادل 360 میلی‌متر یعنی تقریبا نصف اختلاف اندازه با تانلند، کوتاه‌تر است. در مقایسه طول خودروها آنچه بسیار مهم است اختلاف در فاصله محورهاست. هرور با داشتن فاصله محور معادل 2788 میلی‌متر دارای کوتاه‌ترین طول محور است که در مقایسه با تانلند 317 میلی‌متر و در مقایسه با D-Max معادل 262 میلی‌متر کوتاه‌تر است.
عرض 3 خودرو به ترتیب برای هرور، تانلند و D-Max به ترتیب برابر با 1910، 1880 و 1800 میلی‌متر و ارتفاع آنها برابر با 1970، 1870 و 1735 میلی‌متر است. با یک قیاس سرانگشتی بی‌نیاز به گفتن مشخص است که هرور دارای بزرگترین ابعاد بیرونی اتاق است و نیز در طراحی زوایای حیاتی حمله و فرار در مقایسه با 2 خودرو دیگر بهترین است که در پس آن تانلند و سپس D-Max قرار می‌گیرد.
رو‌در‌رو
با وجود اشتراکات فنی و عددی بسیار، 3 خودرو در عمل تفاوت‌های بسیار زیادی را با یکدیگر به اجرا می‌گذارند. در ابتدای کار اختلاف ابعاد فنی اتاق و محورها در هرور خود را بلافاصله نشان می‌دهد. با داشتن کمترین طول و کمترین فاصله محور، هرور عملا جایی برای حمل بار و نشیمن آسوده برای 4سرنشین ندارد و از این رو آسایش سواری در این خودرو تنها بین سرنشینان جلو و یا سرنشینان عقب تقسیم می‌شود. البته همانطور که بیان شد این خودرو بیشتر از کلاس SUT است تا وانت‌بار کلاس کار و تجاری و نمی‌توان از آن انتظار باربری داشت. اما از سوی دیگر زوایای حمله و فرار عالی در ترکیب با فاصله کم محورها از هرور یک آفرودر برتر می‌سازد که بدون‌شک نمی‌توان این ویژگی را از تانلند و مخصوصا D-Max انتظار داشت.
D-Max عرضه شده در کشور نمونه فیس‌لیفت‌شده نسل پیشین این خودرو است از این رو از دیدگاه ابعاد قابل مقایسه با همتای خود در این گروه، یعنی تانلند نیست. اما اخباری مبنی بر ارائه نمونه جدیدتر این خودرو به گوش می‌رسد که از دیدگاه ابعاد اتاق می‌تواند یک سر و گردن نیز از تانلند فراتر رود چراکه پایه پلت‌فرم آن با یک سری از وانت‌های مطرح جنرال موتورز (شورولت کلرادو قدیمی) مشترک است. با این حال D-Max فعلی را می‌توان در مقایسه با 2 رقیب دیگر به دلیل ذات آفرود کم‌رنگ‌تر و جنبه برجسته‌تر باربری کمی میانه‌روتر دانست. تانلند اما با داشتن اتاقی به‌مراتب بزرگتر از هر 2رقیب در این جمع سه‌گانه، آن‌هم اتاقی که یک سر و گردن از تویوتا هایلوکس نیز بالاتر می‌ایستد، هم توان آفرود خوبی دارد و هم فضای باری بزرگ برای جای دادن بار و البته فاصله محورهای بلند به منظور آسودگی سرنشینان. از دیدگاه توان فنی هر 3 خودرو با 360 نیوتن‌متر گشتاور در مقایسه با خودروهای مشابه بنزینی کشش خیره‌کننده‌ای را از خود به نمایش می‌گذارند که نه‌تنها با صدای غرغر سنگین و بلند ویژه خودروهای دیزل و سوت دلنشین توربو همراه است بلکه این کشش تا آخر دنده 3 در شتابگیری نیز کاملا حس می‌شود که در مقایسه با خودروهای بنزینی بسیار درخور توجه است.
حس سواری پشت فرمان تانلند دست کمی از سواری با هایلوکس ندارد. اتاق بسیار جادار، ارتفاع بلند از سطح زمین، دید عالی به رو‌به‌رو و فضای اطراف منهای انتهای خودرو که ذات خودروهای وانت است، همگی از ویژگیهای مثبت تانلند به شمار می‌آیند. ارگنومی سرنشین به‌خصوص در جایگاه راننده پشت فرمان تانلند بسیار راحت است و دقایقی بیش طول نخواهد کشید تا به اندازه‌ای به سواری با آن عادت کنید که گویی مدت‌‌هاست مالک آن‌هستید. با وجود بسیاری از ویژگیهای مشترک میان هرور و تانلند این سواری راحت و لذت‌بخش در هرور تجربه نخواهد شد. سواری با هرور برای دفعات اول بسیار پرتنش و استرس‌زاست. اگرچه آن کشش خوب همانند تانلند در هرور نیز حس می‌شود اما سواری با هرور با تکان‌های عرضی و گهواره‌ای زیادی همراه است که در مانورهای سریع و ترمز‌های ناگهانی نه تنها در سیستم تعلیق بلکه در گیجی فرمان نیز به خوبی حس می‌شود. این رفتار عجیب در هرو از سیستم تعلیق لول آن نشأت می‌گیرد که در مقایسه با پاژن تغییرات اندکی داشته و همگی آنها از سوی شرکت مرتب خودرو انجام شده است. اگرچه برای آفرود بهترین تعلیق است اما در خیابان و در سرعت‌های بالا رفتاری دلهره‌آور دارد و عادت کردن به آن و یا به عبارت بهتر عادت کردن به اصلاح و همخوانی با آن زمان و تجربه سواری زیادی طلب می‌کند. D-Max اما به دلیل داشتن ارتفاع پایین‌تر پایداری بهتری حتی در مقایسه با تانلند دارد و در مانورها نیز خودرو بسیار پایدار حس می‌شود در حالی که همچنان دید بسیار خوبی به اطراف دارد. کیفیت مونتاژ فاز بعدی آن چیزی است که درون خودروها به چشم می‌آید. اگر در مقیاس زیبایی و متریال تانلند را سرتر از D-Max خطاب کنیم، در مقیاس کیفیت مونتاژ باید هردو را شانه به شانه یکدیگر قرار دهیم. اما در مقابل هرور از دیدگاه زیبایی و به‌خصوص کیفیت مونتاژ بیشتر به فاجعه شباهت داشته و در برابر دو رقیب دیگر هیچ شانسی ندارد. تنها نقطه قوت هرور در باک 100 لیتری آن نهفته است که راننده را از مراجعت زود به زود به جایگاه سوخت باکیفیت بی‌نیاز می‌کند که البته در عین حال زاویه فرار را نیز کمی خدشه‌دار کرده است.
سخن نهایی
ترتیب قیمت 3 خودرو هنگام عرضه D-Max را در صدر و هرور را در ته جدول قرار می‌داد. با توقف تولید وانت‌بارهای دیزلی بنا به دلایل مختلف و تیراژ پایین تولید آنها امروزه نمونه‌های صفر (درصورت وجود) و حتی کارکرده این خودروها به‌خصوص در D-Max رشد بسیار فزاینده (هرچند غیر‌واقعی و پوشالی) داشته است که نشان از کیفیت تولید بالا و مطلوبیت این مدل در مقایسه با 2رقیب دیگر است اگرچه در برخی موارد در هرور حتی کاهش قیمت را نیز شاهد بوده‌ایم. آنچه برای یک خریدار جای خوشحالی دارد این است که تکلیف او در خصوص انتخاب میان این 3 خودرو بسیار راحت مشخص می‌شود. وجود اشتراکات فنی بسیار زیاد باعث شده فاکتورهای انحصاری هر یک از این خودروها به اندازه‌ای برجسته باشد که انتخاب بر اساس نوع کاربری ساده شود.
هرور بیش از هرچیز یک آفرودر قدرتمند است و در قیاس وانت‌بارها جا ندارد. دی‌مکس (D-Max) وانت‌باری توانمند و چالاک و البته باکیفیت است که با سیستم دودیفرانسیل توان باربری بسیار خوب و البته قیمت بالایی به همراه دارد. تانلند را می‌توان ترکیبی از هرور و دی‌مکس نامید؛ توان آفرود خوب به همراه فضای باربری مناسب و قیمتی که حتی امروز در مرز 100 میلیون تومان و میان دی‌مکس و هرور می‌ایستد. تنها بودجه و نوع کاربری مالک مشخص‌کننده انتخاب نهایی است.
