به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از ایسنا، از میان تمامی روغن‌های موتور و صنعتی، روغن موتور به عنوان یک کالای استراتژیک محسوب می‌شود و مصرف آن در دنیای صنعتی امروز به حدی بالاست که تمام موتورهای مکانیکی که در اصطلاح به آنها موتورهای درون سوز گفته می‌شود بدون مصرف موتور قادر به فعالیت نیستند. از آنجاکه تولید انواع روغن موتور به روش معمول از نفت خام بهره می‌گیرد با توجه به وجود ذخایر عظیم نفتی و نیروی متخصص در کشور در این حوزه مزیت نسبی بالایی وجود دارد با این حال عمده مواد اولیه وارداتی این بخش که مواد افزودنی روغن موتور را شامل می‌شوند از کشورهای انگلیس و آمریکا وارد می‌شوند.

در حال حاضر بیش از 1700 تولیدکننده انواع روان‌کار در دنیا وجود دارد که حدود 200 شرکت هم به طور جانبی در کنار تولیدات دیگر به فعالیت در این بخش هم می‌پردازند، اما بیش از 60 درصد روان‌کارهای مصرفی در دنیا توسط کمتر از دو درصد این شرکت‌ها تولید می‌شود. برخی از بزرگترین شرکت‌های تولید کننده روان‌کارها متعلق به کشورهای آمریکا، بریتانیا، هلند، انگلستان، چین، فرانسه، ژاپن و روسیه می‌شوند.

در ایران نیز از سال 1328 شرکت نفت ایران و انگلستان اولین واحد پالایشگاه تولید روغن را در آبادان تاسیس شده و در سال‌های بعد با ایجاد واحدهای دیگر ظرفیت این بخش افزایش یافت.

رکود خودروسازی و کاهش تولید

طبق آمارهای ارائه شده در حوزه روغن موتور در کشور ظرفیت تولید سالانه 50 هزار تن محصول وجود دارد. همچنین سالانه ظرفیت تولید 8000 تن روغن صنعتی در کشور وجود دارد و در مجموع روند سهم ارزش افزوده صنعت تولید فرآورده‌های نفتی تصفیه شده در سال 1393 حدود هفت درصد از کل صنعت بوده است.

طبق آمارهای موجود در شش ماهه اول سال جاری بالغ بر 218 هزار تن انواع روغن‌های موتور و صنعتی در کشور تولید شده است، اما این حجم تولید در شرایطی است که ظرفیت تولید این بخش دو میلیون و 864 هزار تن اعلام شده است. در سال گذشته تولید این بخش معادل 446 هزار تن بوده است، اما این اتفاق در شرایطی رخ می‌دهد که به عنوان مثال در سال 1385 حجم تولیدات این بخش بالغ بر 624 هزار تن و در سال 1390 بیش از 650 هزار تن بوده است.

در سال‌های گذشته اگرچه میزان تولید این بخش کاهش یافته اما ظرفیت تولید به مراتب بیشتر شده و به طور مثال در سال 1393 کاهش 18 درصدی تولید روغن موتور در شرایطی صورت گرفته که ظرفیت تولید این محصول 25 درصد افزایش داشته است. اما از جمله دلایل افت تولید در این بخش مشکلات اقتصادی واحدها و رکود در صنعت خودروسازی اعلام شده است.

تا پایان سال 2016 میلادی ایران در زمینه‌ی صادرات روغن موتور و صنعتی از میان 217 کشور جهان رتبه 34 را به خود اختصاص داده و در زمینه واردات این محصول از میان 237 کشور رده 134 را داشته است. در میان کشورهای دنیا سنگاپور، آمریکا، هلند، فرانسه، آلمان، انگلستان، بلژیک، اتریش، تایوان و چین به ترتیب 10 کشوری هستند که بزرگترین وارد کنندگان در این بخش محسوب می‌شوند. در زمینه صادرات روغن‌های موتور و صنعتی نیز به ترتیب آمریکا، روسیه، هلند، سنگاپور، کره جنوبی، هندوستان، چین، بلژیک، مالزی و تایوان در 10 رتبه اول جدول قرار می‌گیرند.

اما صادرات ایران در طول سال 2016 بالغ بر یک میلیارد دلار بوده است که این رقم در قیاس با صادرت 365 میلیون دلاری سال 2015 رشدی قابل توجه داشته است. عمده بازارهای صادراتی ایران در این بخش عبارتند از: پاکستان، افغانستان، عراق، غنا، ترکیه، کامرون، هند، ساحل عاج، ترکمنستان، گرجستان، سنگال، مالزی، سوریه، صربستان، امارات متحده عربی، تاجیکستان، بنین، سومالی، توگو، قطر، کنگو، آذربایجان، کره جنوبی.

در زمینه‌ واردات روغن‌های موتور و صنعتی کشورهای امارات متحده عربی، آلمان، ترکیه، ایتالیا، کره جنوبی و قطر بیشترین صادرات را به ایران داشته‌اند و پس از آنها کشورهای چین، ژاپن، اسپانیا، گرجستان، فرانسه، بلژیک، لهستان، سوئیس، هند، تایوان، هلند، عمان، اتریش، مجارستان، مالزی، انگلستان، کانادا، آمریکا، بلغارستان، عراق، رومانی، تایلند و کویت دیگر کشورهای صادرکننده این محصول بوده‌اند که در سال 2016 میلادی بالغ بر 107 میلیون دلار انواع روغن‌های موتور و صنعتی به ایران صادر کرده‌اند.