به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو»، مینی تاریخچه پر‌فراز و نشیبی را پیموده اما همواره در مرکز توجه بوده است. در این مطلب مروری بر تاریخچه این خودرو خواهیم داشت و 20 نکته جذاب از تاریخچه این محصول (و این روزهای برند) را مرور می‌کنیم.

1- وقتی در میانه‌های دهه 50 میلادی نیاز به خودروهای کوچک در اروپا احساس شد، مدیران بریتیش موتور، اَلِک ایسیگونیس را به‌عنوان یک طراح و مهندس مأمور طراحی محصول جدید کردند که بعدها مینی نام گرفت و در ابتدا و در سال 1959 با برند آستین به بازار عرضه شد. ایسیگونیس به دنبال موفقیت بی‌نظیر این خودرو، 10 سال بعد از سوی ملکه الیزابت دوم به لقب شوالیه مفتخر شد.

2- فقط 2 سال بعد از معرفی خودروهای اولیه، بریتیش موتور با همکاری جان کوپر که طراح مشهور خودروهای مسابقه‌ای بود، مدل‌های مینی کوپر را به‌عنوان نمونه‌های اسپرت مینی معرفی کرد. این خودروها به‌سرعت موردتوجه قرار گرفتند؛ یک واقعیت عجیب چراکه مینی در ابتدا برای قشر کارگر و متوسط جامعه انگلستان طراحی شده بود اما خیلی زود قشر خاص و ممتاز انگلیسی (آن‌هم در انگلستان که جامعه‌ای به‌شدت طبقانی است) برای خرید مینی کوپر صف کشیدند.

3- خانواده مینی با معرفی مدل‌های استیشن، وانت و ... به‌سرعت گسترده و پرفروش شد تا جایی که در اوایل دهه 70 میلادی، خودروهای مینی پرفروش‌ترین مدل خودرو در اروپا بودند.

4- در میان مالکان مینی چهره‌های سرشناس زیادی به چشم می‌خورند اما شاید جالب‌ترین آنها انزو فراری باشد! انزو فراری بزرگ و مغرور که هیچ خودرویی را غیر از فراری قبول نداشت، مالک یک دستگاه مینی بود. غیر از او اعضای خانواده سلطنتی انگلستان، اعضای گروه بیتل و بسیاری دیگر از چهره‌های مشهور در لیست بلند خریداران مینی جای داشتند.

5- مینی موفقیت‌های زیادی هم در مسابقات به دست آورد تا جایی که در لیست افتخاراتش، قهرمانی در رالی مونت‌کارلو هم به چشم می‌خورد. به‌علاوه مینی به دلیل پایداری بالا و وزن پایین، در مسابقات کوچک‌تر نیز یکی از برترین‌های دوران خود بود.

6- مینی‌های اولیه تا مدت‌ها روی خط تولید بودند؛ دقیقا برای بیش از 40‌سال. آخرین مینی کلاسیک در سال 2000 خط تولید شرکت را ترک کرد و در آن زمان 5.5 میلیون دستگاه از این خودرو تولید شده بود.

7- هرچند مینی را بیش از هر چیز با نام مینی می‌شناسیم اما این خودرو در طول تاریخ بیش از هر خودرو دیگر تغییر مالک داده چراکه مالکیت آن بین شرکت‌های مختلف دست به دست می‌شد تا جایی که آستین مینی، موریس مینی و روور مینی، همگی مینی هستند!

8- مینی‌های اولیه پنجره‌های کشویی داشتند تا فضای کمی درون درهای خودرو گرفته شود و هزینه تولید پایین بیاید‌ که ایسیگونیس می‌خواست درون درها فضایی برای قرار دادن نوشیدنی تعبیه کند چون خودش عادت داشت در زمان رانندگی نوشیدنی بنوشد.

9- مینی‌های اولیه رادیو نداشتند و جایی هم برای نصب رادیو در آنها دیده نشده بود. در عوض جاسیگاری سری‌های اولیه مینی بسیار بزرگ بود آن‌هم به یک دلیل بسیار ساده؛ ایسیگونیس خودش یک سیگاری قهار بود و به نظرش رادیو یک عضو زیاد در خودرو می‌آمد ولی در عوض جاسیگاری بزرگ شما را از توقف برای خالی کردن آن بی‌نیاز می‌کند.

10- چند نفر می‌توانند در یک مینی جای گیرند؟ 4 یا شاید با کمی دوستانه‌تر نشستن 5 نفر. اما یک گروه معتقد بودند این عدد را می‌توان افزایش داد و برای امتحانش 28 نفر را درون یک مینی جای دادند! البته اصلا توصیه نمی‌کنیم این کار را امتحان کنید چراکه همه این افراد ژیمناست‌های دوره‌دیده بودند.

11- وقتی در آخرین سال قرن بیستم، هیاتی از روزنامه‌نگاران معتبر صنعت خودرو تصمیم گرفتند خودرو قرن را انتخاب کنند، در کمال تعجب و بالاتر از خودروهایی مانند بیتل و سیتروئن DS، این مینی بود که رتبه دوم خودرو قرن را برای تأثیر زیادی که ‌روی خودروهای پس از خود گذاشت، به دست آورد. رتبه اول این لیست به فورد مدل T رسید.

12- مینی آنقدر خاطره‌انگیز و جذاب و مشهور بود که انگلیسی‌ها در المپیک لندن از آن برای کمک در بعضی از رشته‌های دوومیدانی استفاده کردند. البته برای این کار چندین دستگاه مینی در ابعاد کوچک ساخته شد که وظیفه برگرداندن نیزه‌ها و چکش‌ها را در مسابقات بر عهده داشتند.

13- از 1960 تا 1967 مینی توانست بازار خوبی در آمریکا هم به دست آورد. آمریکایی‌ها البته برخلاف اروپایی‌ها توجه زیادی به بحران بنزین نداشتند و برای آنها هنوز خودرو خوب یک خودرو بزرگ بود اما در چنین بازاری مینی توانست جای خود را باز کند و طی این مدت بیش از 10هزار دستگاه مینی به آمریکا صادر شد. روند صادرات می‌توانست ادامه پیدا کند اما تغییرات قوانین ایمنی و زیست‌محیطی در آمریکا مانع از گسترش حضور مینی شد.

14- مینی در ابتدای عرضه با قیمت 497 پوند به بازار عرضه می‌شد که با در نظر گرفتن نرخ تورم در انگلستان طی این سال‌ها رقمی در حدود 10هزار پوند امروزی است. برای مقایسه بد نیست بدانید قیمت این خودرو در آمریکا چیزی در حدود 1200 دلار بود در شرایطی که در سال 1960 متوسط نرخ دستمزد سالیانه در آمریکا بیش از 5 هزار دلار بود و البته در همان زمان ارزان‌ترین خودرو بازار آمریکا یک مدل رامبلر با قیمت 1800 دلار بود.

15- مینی هرچند توسط شرکت‌های مختلف در انگلستان تولید شد اما آنقدر محبوب بود که در سال 1969 به‌عنوان یک برند مستقل (و نه یک مدل از برندهای دیگر) تولید شد و از آن پس نام مینی را به‌عنوان یک خودرو مستقل می‌شنیدیم.

16- طراحی مینی‌های اولیه هرچند به نظر جذاب می‌رسید اما دردسرهای فنی زیادی داشت. موتور این خودرو به‌صورت عرضی نصب شده بود تا فضای کمتری را اشغال کند و بتوان طول خودرو را کوتاه‌تر کرد. به دلیل آنکه در آن خبری از فن رادیاتور برقی نبود، باید رادیاتور را در محور طولی خودرو نصب می‌کردند و به این ترتیب رادیاتور خودرو نه در جلوی خودرو که در کنار گلگیر نصب می‌شد. هرچند این رادیاتور با کمک یک فن مکانیکی که نیروی خود را از میل‌لنگ می‌گرفت خنک می‌شد، اما به دلیل آنکه از بخش جلویی و ورودی هوای خودرو دور بود، در روزهای گرم مشکل خنک‌کاری داشت که بعدها برطرف شد. به‌علاوه وقتی رادیاتور از جلوی خودرو حذف شد، مشکلات دیگری هم به وجود آمد و از آن جمله قرار گرفتن بخش‌های حساس برقی خودرو ازجمله استارت و شمع‌ها و بخش‌های برقی دیگر در مقابل ورودی هوای موتور بود. این مسئله شاید در حالت عادی مشکل‌ساز نباشد اما نه در کشوری مانند انگلستان که بخش زیادی از روزها شاهد هوای بارانی است هرچند درنهایت این مشکلات در نمونه‌های تولیدی به‌مرور برطرف شد تا مینی در میان خودروهای بادوام آن روزهای انگلستان شناخته شود.

17- وقتی قرار است خودروی کوچکی طراحی کنید، باید فکری هم برای سیستم تعلیق آن بکنید چراکه سیستم تعلیق سنتی فضای زیادی به‌ویژه در عقب خودرو اشغال می‌کرد. به همین دلیل بازهم یک‌ راه‌حل ابتکاری مطرح شد و در آن به‌جای فنرهای معمولی از ضربه‌گیرهای لاستیکی استفاده شد تا فضای کمتری در این بخش اشغال شود. این مسئله هرچند کمی مینی را در زمان رانندگی سفت می‌کرد اما کورس محدود حرکت چرخ‌ها، قابلیت مانور زیادی به خودرو می‌داد و بخشی از پایداری بالای مینی هم به همین دلیل است.

18- تقریبا تمامی بخش‌های مینی به‌طور اختصاصی برای این خودرو طراحی شده و توسعه پیدا کرده بود و ایسیگونیس نمی‌توانست تقریبا هیچ بخشی را از خودروی دیگری بردارد. در این میان حتی تایرها هم ویژه مینی طراحی شده بود. رینگ‌های این خودرو در نمونه‌ها و محاسبات اولیه 10 اینچ بودند و این در حالی است که در آن زمان هیچ‌یک از تولیدکنندگان تایر چنین نمونه‌ای تولید نمی‌کردند. درنهایت دانلوپ قرارداد تولید این تایرها را به دست آورد. البته ایسیگونیس حتی بازهم تایرهای کوچک‌تری می‌خواست و درخواست تایرهای 8 اینچی را به دانلوپ داد که رد شد.

19- مینی شروع بسیار پر‌سروصدایی داشت؛ چیزی که کمتر در میان خودروسازان آن زمان دیده می‌شد. پیش از رونمایی رسمی از این خودرو، 2000 دستگاه از آن تولید و به حدود 100 کشور جهان فرستاده شد تا به‌طور همزمان در روز 26 آگوست سال 1959 برای عمومی رونمایی شود.

20- مینی یک چهره سینمایی و تلویزیونی بسیار معروف است؛ شاید معروف‌تر از بسیاری از خودروهای جهان. برای بسیاری، نام مینی‌های کلاسیک با نام روآن اتکینسون معروف به »مستر بین« پیوند خورده است. خودرو مینی در بخش زیادی از مجموعه‌های تلویزیونی مستر بین نقش کلیدی داشتند تا جایی که در کشورمان خیلی‌ها مینی را به‌عنوان »ماشین مستر بین« می‌شناسند. البته در طی تولید این مجموعه و در بعضی از اپیزودها، خودروها آسیب‌های شدیدی می‌دیدند و غیرقابل استفاده می‌شدند و به همین دلیل در این مجموعه چندین دستگاه مینی مورد استفاده قرار گرفته است که امروزه تقریبا تمامی آنها پس از بازسازی در اختیار موزه‌ها و مجموعه‌داران قرار دارد. در میان فیلم‌های سینمایی نیز ‌باید از فیلم مشهور »شغل ایتالیایی« نام برد؛ فیلمی که در آن از خودروهای مینی برای یک سرقت بزرگ و فرار مشهور در خیابان‌های شهر استفاده می‌شود. در مورد این فیلم که در سال 1969 اکران شد، بد نیست بدانید که باوجود نقش کلیدی و تبلیغاتی خودروهای مینی، شرکت بریتیش موتور حاضر به تأمین تمام خودروهای این فیلم (که البته به دلیل آسیب به خودروها در طی فیلمبرداری تعدادشان کم هم نبود) نشد و تیم سازنده مجبور شدند خودروها را از بازار خریداری کنند. جالب‌تر آنکه شرکت فیات پیشنهاد استفاده از خودروهای این شرکت به‌اضافه مبلغی بالا را به تیم سازنده داد که البته از سوی آنها رد شد. انتخاب مینی چندان هم بی‌دلیل نبود چراکه این فیلم توسط تولیدکننده انگلیسی تولید شده است. نسل جدید خودروهای مینی در نسخه بازسازی شده این فیلم در سال 2003 نیز به کار گرفته شد.

نویسنده: مهندس بابک وفائی