عصر خودرو- نخستین گزارش کیفی خودروهای داخلی در سال جدید توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت منتشر شد، گزارشی که از ثبات کیفی حکایت دارد. این البته در حالی است که نسبت به گزارش قبلی (اسفند ۹۷) نام پنج خودرو از لیست محصولات تحت ارزیابی، حذف شده است.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از دنیای اقتصاد، بنا بر این گزارش که شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران آن را منتشر کرده، 37 خودرو تولید و مونتاژ داخل مورد بررسی کیفی قرار گرفته و با توجه به سطح کیفیت‌شان، ستاره دریافت کرده‌اند. در روشی که شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران برای ارزیابی کیفی خودروها لحاظ می‌کند، هر محصول بسته به امتیازات کسب شده، بین یک تا پنج ستاره کیفی دریافت کرده و در دسته قیمتی خود جای گرفته است. اخذ یک ستاره، نشان‌دهنده حداقل کیفیت یک خودرو بوده و هرچه تعداد ستاره‌ها بالاتر باشد، به معنای آن است که آن خودرو از سطح کیفی بهتری برخوردار است. در گزارش کیفی فروردین، تنها پژو 2008 مونتاژی ایران خودرو توانسته پنج ستاره کیفی را به دست بیاورد و سایر خودروها بین دو تا چهار ستاره کسب کرده‌اند. با توجه به ستاره‌های کسب شده توسط خودروهای ارزیابی شده در فروردین، 27 درصد خودروها معادل 10 محصول توانسته‌اند چهار ستاره کیفی را به دست بیاورند. همچنین حدود 38 درصد خودروها یعنی 14 محصول نیز سه ستاره کیفی حاصل کرده‌اند تا کیفیتی متوسط را از آن خود کرده باشند. در نهایت 12 خودرو نیز کماکان دو ستاره باقی مانده‌اند و این یعنی حدود 33 درصد خودروهای ارزیابی شده در فروردین حداقل کیفیت را دارا بوده‌اند.
تغییر سطح قیمتی خودروها
شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران به دلیل انفجار قیمت خودرو، دسته‌بندی سابق خود (تفکیک خودروها در دسته‌های قیمتی زیر 25 میلیون تومان، 25 میلیون تا 50 میلیون تومان، 50 تا 75 میلیون تومان، 75 تا 100 میلیون تومان و بالای 100 میلیون تومان) را لحاظ نمی‌کند، چه آنکه در حال حاضر دیگر خودرو زیر 25 میلیون تومان وجود ندارد. از همین رو خودروها در دسته‌های قیمتی یک تا پنج قرار گرفته‌اند. اگر قیمت‌های کارخانه را ملاک قرار دهیم، سطح قیمتی پنج به‌طور کامل در اختیار خانواده پراید است که کف قیمت آنها به 35 میلیون تومان رسیده است. این در حالی است که با ملاک قرار دادن نرخ‌های بازار، کف قیمت در این سطح به بالای 45 میلیون تومان می‌رسد.
در سطح قیمتی چهار نیز با مبنا قرار دادن نرخ‌های کارخانه‌ای، کف قیمت 40 میلیون تومان است، اما اگر بازار را در نظر بگیریم، کف به 54 میلیون تومان بالغ می‌شود. با همین پیش‌فرض‌ها، کف قیمت در سطح قیمتی سه بین 145 تا 200 میلیون تومان است که اولی مختص کارخانه و دومی به بازار تعلق دارد. در سطح قیمتی دو اما کف قیمت حداقل 210 میلیون تومان است و سقف آن به 350 میلیون تومان می‌رسد. در نهایت اما در سطح قیمتی یک با کف قیمت حداقل 273 و حداکثر 550 میلیون تومانی مواجه می‌شویم.
نکته دیگری که در گزارش کیفی فروردین به چشم می‌خورد، حذف نام پنج خودرو از لیست محصولات ارزیابی شده در مقایسه با اسفند 97 است. هیوندایی اکسنت و هایما S5 از سطح قیمتی دو، چانگان از سطح قیمتی سه و ساندرو اتوماتیک و تندر-90 پارس خودرو از سطح قیمتی چهار، پنج خودرویی هستند که نام آنها در گزارش کیفی فروردین ماه به چشم نمی‌خورد. دقیقا مشخص نیست که چرا شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران نام این خودروها را در گزارش جدید خود نیاورده است این در شرایطی است که معمولا کاهش یا توقف تولید، دلیل خروج نام خودروها از لیست ارزیابی است، اما گاهی نیز خودروسازان به دلایلی اجازه بررسی کیفیت محصولات شان را به بازرسان شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران نمی‌دهند.
هرچه هست اما طبق گزارش منتشره، کیفیت خودروهای داخلی در اولین ماه امسال و با وجود گذشت چندین ماه از آغاز تحریم، فعلا دستخوش افت نشده و این موضوع می‌تواند با ماجرای ذخیره قطعات در ارتباط باشد. خودروسازان و قطعه‌سازان کشور در فرصتی تقریبا 90 روزه که بین خروج ایالات‌متحده آمریکا از برجام تا آغاز تحریم صنعت خودرو داشتند، مقادیر زیادی قطعات و مواد اولیه ذخیره کردند تا خطوط تولید هر چند زیر ظرفیت، اما فعال باقی بمانند. به نظر می‌رسد ذخایر قطعه‌ای رو به اتمام است و این موضوع می‌تواند هم تولید را تحت تاثیر قرار دهد و هم کیفیت خودروها را.
2008 پنج ستاره ماند
نگاهی بیندازیم به جزئیات کیفیت خودروهای داخلی در اولین ماه بهار، تا مشخص شود سطح کیفی آنها از چه شرایطی برخوردار بوده است. در گزارش منتشره، بازهم خودروهای به اصطلاح گران‌قیمت، بیشترین ستاره‌ها را نصیب خود کرده‌اند، هرچند البته استثناهایی نیز در این مورد به‌چشم می‌آید. در واقع در چند مورد، خودروهای داخلی و مونتاژی با وجود قیمت بالایی که دارند، حداقل کیفیت را به خود اختصاص داده‌اند. هرچه هست، در گروه خودروهای سطح قیمتی یک، با دو عضو مونتاژی یعنی مزدا3 شرکت بهمن موتور و سوزوکی گرند‌ویتارای ایران‌خودرو خراسان روبه‌رو می‌شویم که هر دوی آنها موفق به کسب چهار ستاره کیفی شده‌اند.
این خودروها در گزارش اسفند ماه 97 نیز همین تعداد ستاره را کسب کرده بودند؛ بنابراین تغییر کیفیت خاصی در آنها طی اولین ماه بهار امسال رخ نداده است. این دو محصول در حال‌حاضر گران‌ترین خودروهای تولید و مونتاژ داخل به‌شمار می‌روند و همچنین از داخلی‌سازی پایینی برخوردار هستند، اما در سطح قیمتی دو با هفت محصول مونتاژی مواجه می‌شویم که در بین آنها، پژو 2008 توانسته پنج ستاره کیفی خود را حفظ کند. 2008 که اولین محصول پسابرجامی خودروسازی کشور به‌شمار می‌رود و با وجود تعلیق فعالیت‌های پژو در ایران، تولید آن فعلا ادامه دارد، اسفند 97 موفق به کسب پنج ستاره کیفی شد. با توجه به تحریم‌های موجود که ارتباط خودروسازی داخلی را با خارج به شدت کاهش داده و تامین قطعات را مختل کرده است، ادامه تولید 2008 در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. در واقع 2008 در حالی پنج ستاره باقی مانده که احتمالا تا چند ماه دیگر اصلا در ایران به تولید نخواهد رسید، ضمن اینکه در حال حاضر نیز تیراژ بسیار اندکی دارد.
اما به جز 2008، شش خودروی دیگر نیز در دسته قیمتی دو حضور دارند که مجموعه‌ای از مدل‌های چینی و کره‌ای هستند. در میان آنها، کیا سراتو و هایما S7 اتومات توانسته‌اند چهار ستاره کیفی به‌دست بیاورند. سراتو که در شرکت سایپا مونتاژ می‌شود، در گزارش کیفی گذشته نیز چهار ستاره کیفی به‌دست آورده؛ بنابراین سطح کیفی آن در فروردین تغییر خاصی به خود ندیده است. این محصول به‌دلیل وابستگی به قطعات خارجی، با افت تولید مواجه شده و شاید ادامه مونتاژ آن برای نارنجی‌های جاده مخصوص طی ماه‌های آتی میسر نباشد. این گروه پیش‌تر میزبان هیوندایی اکسنت مونتاژی کرمان موتور نیز بود، اما در گزارش فروردین نام این محصول (احتمالا به دلیل افت یا توقف تولید) حذف شده است.
در گروه تحت بررسی اما پنج خودروی چینی نیز به چشم می‌آید که همه آنها با داخلی‌سازی پایینی در کشور مونتاژ می‌شوند. در این بین، هایما S7 اتومات کماکان چهار ستاره باقی مانده و نسبت به گزارش اسفند تغییری حاصل نکرده است. دیگر خودروی چینی این گروه یعنی تیگو5 که در مدیران خودرو مونتاژ می‌شود، در گزارش کیفی فروردین سه ستاره به‌دست آورده، بنابراین در مقایسه با گزارش قبلی، تغییری نکرده است. همچنین جک S5 نیز به‌عنوان محصول مونتاژی کرمان موتور، با کسب سه ستاره، شرایط کیفی مشابهی با اسفند دارد. این گروه میزبان محصولی دیگر از جک نیز به نام S3 است. طبق گزارش منتشره، خودروی موردنظر مانند گزارش اسفند ماه سه ستاره کیفی کسب کرده است. در نهایت اما ام‌وی‌ام X33 دیگر خودروی عضو دسته قیمتی دو است که مانند اسفند، تنها دو ستاره کیفی به دست آورده است.
در دسته قیمتی سه نیز خودروهای چینی حضور دارند و در این بین، تنها بسترن توانسته چهار ستاره کیفی به‌دست بیاورد. بسترن محصول مونتاژی گروه بهمن به‌حساب می‌آید که در گزارش اسفند نیز چهار ستاره داشت، بنابراین سطح کیفی آن در فروردین تغییری نکرده است.از سوی دیگر آریزو 5 نیز کماکان سه ستاره کیفی را به خود می‌بیند و با این حساب تغییری در سطح کیفی این محصول مونتاژی چینی در فروردین و نسبت به اسفند رخ نداده است. این محصول در مدیران خودرو مونتاژ می‌شود. همچنین ام‌وی‌ام X22 هم دیگر محصول مربوط به مدیران خودرو، در گروه تحت بررسی قرار داد و همچنان محصولی پنج ستاره به شمار می‌رود. این گروه در گذشته میزبان چانگان و لیفان نیز بود، اما در گزارش فروردین، نامی از آنها به چشم نمی‌آید.
حذف ساندرو و تندر پارس خودرو
نگاهی هم بیندازیم به دسته قیمتی چهار که بیشترین خودروهای داخلی را در خود جای داده است. مانند چند گزارش قبلی، همچنان رنویی‌ها و پژویی‌ها رده‌های ابتدایی این گروه را به خود اختصاص داده‌اند. بر این اساس، تندر پلاس اتومات، تندر-90 پلاس، پژو 207 اتومات، پژو 207 ای و پارس تندر موفق به کسب چهار ستاره کیفی شده‌اند. هیچ کدام از خودروهای مذکور تغییری در سطح کیفی‌شان نسبت به اسفند رخ نداده است، چه آنکه در آن گزارش نیز محصولاتی چهار ستاره بودند. البته در گزارش اسفند، ساندرو اتومات و تندر-90 پارس خودرو نیز میهمان دسته قیمتی چهار بودند که اولی چهار ستاره بود و دومی سه ستاره. با این حال در گزارش کیفی فروردین نامی از خودروهای مذکور به چشم نمی‌خورد. ساندرو و تندر-90 پارس خودرو جزو محصولاتی هستند که تیراژ آنها به شدت افت کرده و احتمالا تا چندی دیگر تولیدشان کاملا متوقف خواهد شد.
در رده‌های بعدی این دسته قیمتی اما با تندر -90 ایران خودرو، دنا پلاس، رانا، پژو 206 صندوقدار، پژو 206 هاچ بک، دانگ فنگ H30، کوئیک، دنا معمولی و ام‌وی‌ام 315 جدید مواجه می‌شویم. تمامی این خودروها موفق به کسب سه ستاره کیفی در فروردین شده‌اند تا کیفیت آنها دستخوش تغییر خاصی نشده باشد. خودروهای موردنظر در گزارش اسفند نیز سه ستاره کیفی به دست آورده بودند. در گروه مورد بررسی همچنین هفت خودروی دو ستاره نیز به چشم می‌آید و اتفاقا هیچ کدام از آنها در مقایسه با گزارش قبلی، با تغییر ستاره‌بندی مواجه نشده‌اند. این خودروها عبارتند از سورن، پژو پارس کرمانشاه، سمند تبریز، پژو 405 خراسان، ساینا، تیبا2 و تیبا.
پراید همچنان دو ستاره
به دسته قیمتی پنج برویم و ببینیم ارزان‌ترین خودروهای داخلی چه کیفیتی را از خود طی فروردین به جا گذاشته‌اند. در این گروه با چهار مدل پراید شامل پراید 131 تولید سایپا،پراید 111 (هاچ بک)، پراید 132 و پراید 131 تولید پارس خودرو مواجه می‌شویم که همگی آنها محصولاتی دو ستاره به شمار می‌روند. با این حساب، پرایدها در مقایسه با گزارش کیفی اسفند، تغییر خاصی را تجربه نکرده‌اند زیرا آنجا نیز دو ستاره بیشتر نداشتند. قرار بود پراید به دلیل ضعف در پاس کردن استانداردهای جدید (استانداردهای 85 گانه) از رده تولید خارج شود، اما به دلیل بروز تحریم و افت شدید تولید خودروهای داخلی و انفجار قیمت، به نظر می‌رسد عملیات حذف این خودروی قدیمی فعلا مسکوت خواهد ماند.
