به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت، طرحی که به اعتقاد کارشناسان اگرچه به عنوان راهکاری موقت برای کاهش آلودگی هوای تهران و دیگر شهرهای بزرگ، عملکرد موفقی داشته اما در درازمدت، تاثیر مطلوبی در کاهش آلودگی هوا نداشته است. درحالی که طرح «کم‌انتشار آلایندگی» یا «ال‌ای‌زد» که قرار است جایگزین زوج و فرد شود، موردحمایت ستاد معاینه فنی خودروهای تهران و شرکت کنترل کیفیت هوای این شهر است اما برخی مدیران شهری معتقدند با همه ویژگی‌های مثبتی که این طرح دارد، هنوز زمینه اجرایی شدن آن فراهم نیست.

اما و اگرها درباره اجرایی شدن طرح «مناطق کم‌انتشار آلایندگی» در تهران درحالی ادامه دارد که همین چند روز پیش حسین شهیدزاده، قائم‌مقام شرکت کنترل کیفیت هوا اعلام کرد که مطالعات این طرح به پایان رسیده است، سازمان‌های مسئول درحال فراهم کردن مقدمات اجرایی آن هستند و طرح به زودی در تهران اجرا خواهد شد.

مبنای رنگ‌بندی خودروها
آن‌طور که ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران اعلام کرده است، سال تولید خودرو، سطح فناوری تولید و معاینه فنی، عوامل اصلی تردد خودروها به محدوده طرح کم‌انتشار آلایندگی یعنی هسته مرکزی شهر و محدوده طرح ترافیک هستند. بر اساس این موارد، خودروها به 4 دسته قرمز، زرد، سبز و آبی تقسیم می‌شوند. خودروهای زرد، خودروهای با استاندارد آلایندگی پایین‌تر از یورو2، دارای معاینه فنی هستند که در روزهای آلوده از تردد آنها در مناطق کم‌انتشار آلایندگی جلوگیری می‌شود.خودروهای سبز دارای استاندارد بیش از یورو 2 هستند که در صورت داشتن معاینه فنی یا نو بودن، برای تردد در روزهای آلوده محدودیت‌های کمتری خواهند داشت. خودروهای آبی دارای سطح فناوری بالا، برقی و دارای استاندارد بیش از یورو 5 هستند و محدودیت‌های کمی برای تردد آنها در مواقع حساس درنظر گرفته می‌شود. خودروهای قرمز نیز خودروهای کاربراتوری هستند و میزان آلایندگی بسیار بالایی دارند، بنابراین اجازه تردد در هسته مرکزی شهر را نخواهند داشت.

شرایط آماده نیست
اگرچه ستاد معاینه فنی و شرکت کنترل کیفیت هوای تهران از آمادگی شرایط برای آغاز این طرح سخن به میان آورده‌اند، اما برخی مسئولان معتقدند این شرایط چندان هم آماده نیست.
سردار تیمور حسینی، رییس پلیس راهور تهران بزرگ معتقد است، یکی از مهم‌ترین پیش‌شرط‌های اجرای طرح کم‌انتشار آلایندگی خودروهای هیبریدی و برقی یعنی خودروهایی که در گروه آبی و سبز قرار دارند، اکنون در کشور ما کاربردی نیست.

وی  یادآوری کرد: اگرچه ناکارآمد بودن طرح زوج و فرد ثابت شده اما طرح‌هایی که قرار است جایگزین آن شود، باید با نوع خودروهای مورداستفاده مردم، مطابقت داشته باشد. حسینی معتقد است، با اجرای طرح «ال‌ای‌زد» تعداد افراد ناراضی، بسیار بیشتر از اجرای طرح زوج و فرد خواهند بود، زیرا بیشتر خودروهایی که اکنون در تهران تردد می‌کنند، در دسته زرد و قرمز قرار دارند.
رییس پلیس راهور با تاکید بر اینکه اجرای طرح «ال‌ای‌زد» نیاز به بسترسازی دارد، یادآوری کرد: خودروهای برقی و هیبریدی بخشی از مشکل است و این طرح نیاز به امکانات دیگری نیز دارد. وی اضافه کرد: ترجیح می‌دهم در این باره بیش از این صحبت نکنم تا تکلیف آن در مراجع ذی‌صلاح روشن شود.

اجرای کامل برنامه موجود به جای ارائه طرح جدید
در برنامه 5ساله دوم شهرداری تهران (97-93) طرح‌هایی برای کاهش آلودگی هوای تهران ارائه شده است که به اعتقاد یکی از اعضای شورای شهر، اگر همین طرح‌ها اجرایی شود، کاهش چشمگیری در آلودگی هوای پایتخت رخ می‌دهد و نیازی به ارائه طرح‌های جدید نخواهد بود.

در همین حال محسن سرخو، عضو کمیسیون عمران و حمل‌ونقل و ترافیک شورای اسلامی شهر تهران در گفت‌وگو با اظهار کرد: برای کاهش آلودگی هوا، انجام برخی اقدامات به طور همزمان در برنامه 5 ساله دوم شهرداری پیش‌بینی شده است. یکی از آنها، گسترش حمل‌ونقل عمومی به‌گونه‌ای است که شهروندان در کوتاه‌ترین زمان و مسافت ممکن به یکی از امکانات حمل‌ونقل عمومی دسترسی داشته باشند. به گفته وی، بر اساس برنامه شهرداری، مترو تهران باید از 352 کیلومتر به 500 کیلومتر برسد. همچنین قرار است، سالانه 600 تا 700 دستگاه اتوبوس جدید وارد ناوگان اتوبوسرانی شود.

نصب فیلترهای جذب دوده روی خودروهایی که در تهران تردد می‌کنند، اقدام مهم دیگری است که در راستای کاهش آلایندگی هوای پایتخت، در برنامه شهرداری بر آن تاکید شده است. سرخو با بیان این مطلب افزود: این‌کار در اتوبوس‌های شرکت واحد اتوبوسرانی آغاز شده است. در این طرح کامیون‌های شهرداری و سایر نهادها، اتوبوس‌های بین شهری و قطارهایی که به تهران تردد دارند، باید به این فیلترها مجهز شوند.

به گفته وی، برقی شدن موتورسیکلت‌های تهران تا پایان برنامه دوم و تبدیل تاکسی‌های تهران به تاکسی‌های هیبریدی، از اقدامات مهم دیگری است که باید برای کاهش آلودگی هوا انجام شود. سرخو با اشاره به عزم مسئولان شهری برای اجرای طرح «ال‌ای‌زد» گفت: تنها با طرح‌های محدودکننده کار پیش نمی‌رود. اگر مواردی که در برنامه شهرداری آمده به‌طور جدی اجرا شود، در سال‌های آینده شاهد کاهش چشمگیر آلودگی هوای تهران خواهیم بود، در غیر این صورت، اگر برای خودروهای شخصی ممنوعیت‌های مختلفی گذاشته شود، با یک روز بیرون آمدن آنها، آلودگی دوباره افزایش می‌یابد.

وی با اشاره به اینکه بخش زیادی از آلودگی هوای پایتخت مربوط به موتورسیکلت‌ها و تاکسی‌هاست، گفت: اگر ممنوعیت تردد برقرار شود اما تغییری در سیستم سوخت تاکسی‌ها و موتورسیکلت‌ها ایجاد نشود، بی‌فایده است زیرا درحال‌حاضر سهم زیادی از آلودگی هوا مربوط به موتورسیکلت‌ها و تاکسی‌هاست. اگر خودروهای هیبریدی و برقی در اختیار مردم قرار داشته باشد، دلیلی برای جلوگیری از ورود آنها به محدوده طرح ترافیک وجود ندارد. در این صورت طرح «ال‌ای‌زد» طرح خوبی برای ساماندهی خودروهای شخصی خواهد بود اما همزمان باید برای موتورسیکلت‌ها و تاکسی‌ها هم فکری شود.

چندی پیش مسئول نوسازی تاکسی‌های فرسوده تهران اعلام کرده بود، با اجرای طرح مناطق کم‌انتشار آلایندگی، 17هزار تاکسی فرسوده تهران نمی‌توانند از فیلترهای معاینه فنی عبور کنند. سرخو معتقد است جلوگیری از تردد خودروهای فرسوده که آلایندگی بالایی دارند، امری منطقی است و برای اینکه مشکل تردد این تاکسی‌ها حل شود، طرح نوسازی تاکسی‌ها نیز در جریان است. وی افزود: در سال گذشته بیش از هزار تاکسی فرسوده تبدیل به تاکسی نو دارای موتور «ای‌اف7» شدند که سوخت کمتری مصرف می‌کند.

از سوی دیگر اکنون برای نوسازی تاکسی‌های فرسوده و هیبریدی کردن تاکسی‌ها، تسهیلات درازمدت و بلاعوض ارائه می‌شود. این عضو شورای شهر تهران یادآوری کرد: «ال‌ای‌زد»‌ طرحی ناقص است و در شرایطی که برنامه 5 ساله شهرداری تکلیف همه‌چیز را روشن کرده، نباید به دنبال یک طرح جدید باشیم و بهتر است این برنامه به صورت کامل به اجرا در بیاید. به گزارش صمت، مسئولان شهری تهران معتقدند طرح محدوده کم‌انتشار آلایندگی در تهران پشتوانه مطالعاتی محکمی دارد. این مطالعات از 2 سال پیش با توجه به تجربه سایر کشورهای موفق، آغاز شده و در این مدت گروه‌های کارشناسی و متخصصان حوزه آلودگی هوا با مطالعات تطبیقی و بررسی دقیق وضعیت تهران، این طرح را آماده کرده‌اند.

آن‌طور که حسین شهیدزاده، قائم‌مقام شرکت کنترل کیفیت هوا اعلام کرده است، جلسات هماهنگی بین سازمان‌های مسئول اجرای این طرح ادامه دارد و جزئیات طرح پس از نهایی شدن مباحث اعلام خواهد شد. به گفته وی، اجرای این طرح در تهران پس از توافق میان سازمان‌های اجرایی، به صورت مرحله‌ای خواهد بود. بسیاری از مالکان خودروهایی که با اجرایی شدن این طرح مشمول محدودیت تردد در بخش‌هایی از تهران خواهند شد، لازم نیست خودرو نو بخرند و می‌توانند با ارتقای مدل خودرو به چند سال بالاتر، در محدوده کم‌انتشار تردد کنند اما سایر خودروهایی که حسب قانون جزو خودروهای بسیار فرسوده هستند و باید سال‌ها پیش از رده خارج می‌شدند، دیگر اجازه تردد در پایتخت را نخواهند داشت.