عصر خودرو - ونها را میتوان یکی از مهمترین خودروهای تجاری سبکوزن دانست که امروزه در بسیاری از مشاغل از آنها استفاده میشود و استفاده از این نوع ونها در کشورمان نیز در حال گسترش و برای بسیاری از مشاغل حیاتی است.
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، جایگزینی برندهای چینی با برندهای باکیفیت یا حرکت به سمت مونتاژ ونهایی نظیر ایویکو دیلی که شباهت بسیاری با فیات دوکاتو مورد بحث در این نوشتار دارد، میتواند قدمی بزرگ در این زمینه باشد. به همین منظور قصد داریم در این نوشتار به بررسی و مقایسه 4 ون پرطرفدار یعنی فیات دوکاتو تجدیدنظر شده، نسل جدید فورد ترانزیت، رنو مستر ارتقایافته و یکی از پرفروشترینها در بین ونهای کاربردی یعنی مرسدسبنز اسپرینتر بپردازیم.
آمار فروش
در بخش فروش همانطور که گفته شد، مرسدسبنز اسپرینتر یک سر و گردن بالاتر از رقبایش قرار گرفته است و توانسته آمار بیشترین فروش ون را طی 17 سال اخیر در کشور استرالیا به دست بیاورد. تا سال 2014، نزدیک به 20 درصد از سهم بازار در بخش ونهای کاربردی در اختیار اسپرینتر قرار گرفته بود و این ون آلمانی توانسته است گوی رقابت را از سایر همردههایش بدزدد. جایگاههای دوم و سوم در فروش ونهای کاربردی به ترتیب توسط فیات دوکاتو و فورد ترانزیت کسب شده است، هر چند که دوکاتو و ترانزیت از لحاظ آمار فروش فاصله نسبتا زیادی با اسپرینتر دارند اما رقابت میان این دوکاتو و ترانزیت بسیار نزدیک و تنگاتنگ است. تمامی موارد ذکرشده تنها مربوط به استرالیا یعنی محل انجام این رقابت است اما به طورکلی در قاره اروپا بیشترین فروش مربوط به ترانزیت و بعد از آن جایگاههای دوم و سوم به ترتیب توسط مرسدس بنز اسپرینتر و فیات دوکاتو کسب شده است. از بین 4 ون مورد بحث، مدل اسپرینتر نیز از جمله ونهای کاربردی است که در کشورمان حضور دارد همچنین دوکاتو نیز سابقه تولید و عرضه توسط شرکت لوتوس نماینده فیات در ایران را داشته است.
قیمت و تجهیزات
در حالی که هر 4 ون مورد نظر بهطور کامل با قیمتی که برای آنها در نظر گرفته شده است هماهنگی ندارند اما مرسدسبنز بر خلاف اینکه در بین پرفروشترینها در استرالیا قرار گرفته، از ارزش خرید پایینتری نسبت به رقبایش برخوردار است. در بین 4 ون کاربردی میتوان رنو مستر را یکی از بهصرفهترین ونها دانست که با قیمت پایه در حدود 33106 دلار به فروش میرسد. رنو مستر که سومین نسلش را پشت سر میگذارد، از امکاناتی نظیر 1+2 صندلی و از سیستم صوتی مجهز به امکان اتصال از طریق بلوتوث به همراه ورودی USB و AUX برخوردار است. ون بعدی که کمی عقبتر از رنو مستر قرار دارد و میتوان آن را پس از مستر به عنوان باارزشترین ون نسبت به قیمتش معرفی کرد، فورد ترانزیت است که با قیمت پایه در حدود 34605 دلار به فروش میرسد. این ون نیز که در نسل چهارمش قرار دارد، از سال 2013 تاکنون در حال تولید است که در دو نسخه سایز متوسط محرک جلو و نسخه سایز بزرگ با محور محرک عقب توسط فورد در حال عرضه است. ترانزیت نیز همانند مستر از امکانات مشابهی همچون 1+2 صندلی و سیستم صوتی مجهز به ورودی USB بهره میبرد اما آپشنهای اضافی نظیر پکیج شهری شامل سنسورهای پارک برای جلو و عقب خودرو، آینه الکتروکرومیک عقب و چراغهای مهشکن نیز برای این ترانزیت در دسترس است. ون بعدی که بهای پرداختی بیشتری نسبت به دو ون ذکر شده را باید برای آن در نظر بگیرید، فیات دوکاتو است که در نسل سوم خود به سر میبرد و از سال 2006 تاکنون تولید آن ادامه داشته است. این محصول فیات در حال حاضر با قیمت پایهای در حدود 38990 دلار به فروش میرسد و از جعبهدنده نیمهاتوماتیک بهره میبرد هر چند که یک نسخه تجهیز شده به جعبهدنده دستی نیز از این خودرو وجود دارد. در بخش امکانات نیز این ون از تجهیزاتی مشابه سایر رقیبانش برخوردار است و آپشن اضافه یا خاصی را نسبت به قیمت بالاترش در اختیار خریدار قرار نمیدهد. در نهایت و در جایگاه آخر مرسدس بنز اسپرینتر، گرانقیمتترین ون موجود در این رقابت وجود دارد که با قیمت پایه 48600 دلار عرضه میشود. برای اسپرینتر که هماکنون در نسل دوم خود قرار دارد، تعدادی آپشن به صورت سفارشی نظیر جعبهدنده 7 سرعته اتوماتیک، صندلیهای راحتتر مجهز به استراحتگاه آرنج و چراغهای مهشکن در نظر گرفته شده است که با این آپشنها مبلغی به قیمت این ون افزوده میشود.
ایمنی
همانند هر نوع وسیله نقلیه دیگری ایمنی ونها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و خریداران ونها نیز به این نکته توجه میکنند که میزان هزینه برای بیمهکردن خودروها بر اساس سطح ایمنی آنها افزایش یا کاهش مییابد. تمام ونهای این لیست به صورت استاندارد از 2 کیسه هوا برای سرنشینان جلو بهره میبرد همچنین سیستم کنترل پایداری نیز روی آنها نصب شده است. همانطور که بر پایه تجهیزات و قیمت ذکرشده ترانزیت از بیشترین ارزش خرید برخوردار است، این ون آمریکایی از لحاظ ایمنی نیز در بالاترین سطح بین رقبایش قرار دارد به این صورت که 2 کیسه هوا برای سر سرنشینان و 2 کیسه هوا به صورت جانبی از سرنشینان محافظت میکند. در مستر امکان سفارش کیسه هوای جانبی نیز وجود دارد اما دو مدل اسپرینتر و دوکاتو فاقد کیسه هوای جانبی هستند. هیچیک از این 4 محصول به صورت استاندارد از دوربین دید عقب بهره نمیبرند اما امکان سفارش این آپشن به صورت جداگانه در تمام آنها وجود دارد؛ هرچند که میتوان گفت وجود این آپشن برای ونها بسیار ضروری است و بهتر بود که به صورت استاندارد روی آنها باشد. در دو محصول دوکاتو و مستر جای خالی دوربین عقب به نحوی توسط بهرهگیری از سنسور پارک پوشانده شده است اما اسپرینتر و دوکاتو از این آپشن نیز بینصیب ماندهاند. دربخش تجهیزات سفارشی فیات آپشن هشدار خروج از خط و مرسدسبنز نیز علاوه بر این آپشن، سیستم هشدار نقاط کور و ماندن در خط را نیز در نظر گرفته اند.
فضای داخلی
هر چند که این ونها برای موارد تجاری استفاده میشود و عمده هدف آنها جابهجایی بار و تجهیزات است اما برای رانندگان نیز این نکته اهمیت دارد که در کابینی راحت و با تجهیزات نسبتا قابل قبولی قرار بگیرند تا در زمان ترافیک و سایر مواقع در کابین خودرویشان احساس راحتی داشته باشند. برخی از ونها در بخش طراحی داخلی علیرغم فروش مناسبشان عملکرد مناسبی نداشتهاند و از جمله آنها میتوان به رنو مستر اشاره کرد. مواد به کار رفته در کابین مستر این حس را به راننده منتقل میکند که از پلاستیک بیکیفیت در آن استفاده شده است. همچنین در بین 4ون مورد نظر، مستر از کوچکترین کابین از لحاظ فضای پا و زانو برخوردار است. صندلیهای این ون نیز از راحتی کافی برخوردار نیست و عدم امکان جابهجا کردن و تغییر حالت صندلیها وضعیت را برای راننده به بدترین حالت ممکن تبدیل میکند. در طرف مقابل ترانزیت از بیصداترین گزینهها در بخش کابین است و از فضای بهتری نسبت به مستر برخوردار است. همچنین صندلیهای آن را میتوان جزء راحتترین صندلیها در این بازه دانست. فیات در بخش فضای داخلی کمی متفاوت عمل کرده و کابین دوکاتی را میتوان جزء مدرنترین کابینها دانست که در آن مانیتور لمسی در مرکز داشبورد قرار گرفته است اما در بخش سیستم تهویه و مواد به کار رفته در کابین کمی ضعیف عمل کرده است. اسپرینتر نیز برخلاف قیمت بالایش از امکانات پایه نظیر تقسیمکننده بین کابین و فضای بار برخوردار نیست و صدای ایجاد شده داخل کابین نیز نسبتا زیاد است اما مواد به کار رفته برای فضای داخلی خودرو مرغوب است و حس خوبی را منتقل میکند.
فضای بار
رنو مستر همانند سایر ونها از دو درب برای ورود به بخش بار استفاده کرده است و از نظر ابعاد در بین ونهای مورد نظر کوچکترین عضو است که طولی برابر با 5548 میلیمتر و ارتفاع 2481 و فاصله محوری 3682 میلیمتر دارد. این ون از 10.8 متر مکعب فضا در بخش بار برخوردار است و حداکثر وزن قابل حمل توسط این ون 1582 کیلوگرم است. اسپرینتر نیز علیرغم چهرهاش که کوچکترین ون در این رقابت به نظر میرسد، اما در ابعاد طویلتر (5962میلیمتر) از مستر است و ارتفاع و فاصله محوری این ون به ترتیب 2324 و 3665 میلیمتر است. فضای بار این خودرو تنگتر اما طویلتر از مستر است و حجم آن تنها 0.9 متر مکعب است و قابلیت حمل 1470 کیلوگرم را دارد. فیات دوکاتو نسبت به سایر ونها بسیار بزرگتر است و از فضای بار بسیار مناسبی به واسطه طول زیاد(6363میلیمتر) برخوردار است. دوکاتو بیشترین فاصله محوری (4035میلیمتر) را دارد و از حجم 15 متر مکعب با توانایی حمل 4005 کیلوگرم برخوردار است که از این لحاظ میتوان دوکاتو را یکی از گزینههای برتر دانست. قدبلندترین ون در این رقابت نیز ترانزیت است که طول، ارتفاع و فاصله محوری آن به ترتیب 5981، 2786 و 3750 میلیمتر است و فضای بار آن حجمی در حدود 12.4 متر مکعب دارد و امکان حمل 3550 کیلوگرم بار نیز برای این ون وجود دارد.
پیشرانه و جعبهدنده
تمام ونهای این رقابت از پیشرانه 4سیلندر توربو دیزل بهره میبرند که در رنو و فیات محور محرک جلو و در مرسدسبنز و فورد محور محرک عقب است. مستر از پیشرانه جدید 2.3 لیتری 147 اسببخاری بهره میبرد که 350 نیوتنمتر گشتاور را برای این ون به ارمغان میآورد و از جعبه دنده دستی 6 سرعته یا نیمهاتوماتیک 6 سرعته به صورت قابل انتخاب توسط مشتری بهره میبرد. در قسمت مصرف سوخت این ون به صورت ترکیبی 8.3 لیتر در هر 100کیلومتر بنزین مصرف میکند و به طور کلی پیشرانه این خودرو چه از لحاظ اقتصادی و چه از لحاظ قدرت در جایگاه خوبی نسبت به رقبایش قرار دارد. دوکاتو در بخش فنی قدرتمندترین گزینه در بین 3 ون دیگر است و به پیشرانه 3 لیتری توربو دیزل با 174 اسب بخار قدرت و 400 نیوتنمتر گشتاور تجهیز شده و این پیشرانه به همراه پیشرانه 6سرعته COMFORT MATIC عرضه میشود که ترکیبی از جعبهدنده اتوماتیک و دستی است و به طور کلی میتوان آن را نوع خاصی از جعبهدندههای نیمهاتوماتیک مخصوص فیات دانست. دوکاتو با وجود پیشرانه قدرتمندتر مصرف سوخت ترکیبی در حدود 8.9 لیتر در هر 100کیلومتر را نسبت به مستر دارد اما با وجود جعبهدنده نیمهاتوماتیک عملکرد مناسبی را در بخش شتابگیری از خود نشان نمیدهد و میتوان گفت هماهنگی خوبی بین جعبهدنده و پیشرانه وجود ندارد. اسپرینتر در بخش قوای محرکه از پیشرانه 2.1 لیتری توربو دیزل با حداکثر توان 160 اسببخار و 3600 نیوتنمتر گشتاور بهره میبرد که به صورت استاندارد به جعبهدنده 6 سرعته دستی تجهیز شده است اما گزینه 7 سرعته اتوماتیک نیز به صورت سفارشی وجود دارد. ون مرسدسبنز در بخش مصرف سوخت خودرویی اقتصادیتر نسبت به همردههایش است و مصرف سوخت آن به صورت ترکیبی 7.9 لیتر است.
فورد ترانزیت نیز از پیشرانه 2.2 لیتری 152 اسببخاری بهره میبرد که تنها جعبه دنده 6 سرعته دستی برای آن در دسترس است و در نهایت با این ترکیب 385 نیوتنمتر گشتاور برای این ون ایجاد میشود و این ون در جایگاه کممصرفترین ون موجود در لیست با مصرف سوخت ترکیبی 6.4 لیتر در هر 100کیلومتر قرار میگیرد.