عصر خودرو : فیلمی تبلیغاتی از جنرال موتورز وضعیت آینده را ترسیم میکند: راننده نام بزرگراه مورد نظر خود را وارد میکند، خودرو را در وضعیت «هدایت خودکار» میگذارد و مینشیند تا خودرو راه خود را ادامه دهد. تاریخ فیلم؟ ۱۹۵۶
60 سال بعد، خودروسازها در حال تحقق بخشیدن به آن رویا هستند.
اما تکنولوژی به قدری سریع پیشرفت میکند که قانونگذاران از قافله عقب ماندهاند و نمیتوانند خود را با این تغییرات انطباق دهند.
در تابستان گذشته، تسلا، سازنده گرانقیمتترین خودروهای برقی جهان، وعده داد که سدانهای مدل اس خود را مجهز به سیستمی میکند که بتواند تحت شرایطی بدون دخالت دست در بزرگراهها به پیش برود. در ژانویه، آئودی خودرویی معرفی خواهد کرد که بتواند بهطور خودکار راه خود را در ترافیکها پیدا کند. سال بعد هم، کادیلاک خودروهای بدون راننده خود را با سیستم «سوپر کروز» ارائه خواهد داد.
تاکنون شکلهای محدودی از «خودروهای بدون دخالت دست» به بازار عرضه شدهاند. برخی از نامهای تجاری لوکس مانند مرسدس بنز و اینفینیتی قابلیتهای «حفظ مسیر» را ارائه کردهاند که به رانندگان این امکان را میدهد که هر از گاهی در طول مسیرهای مستقیم، دست خود را از فرمان بردارند.
با این حال در بسیاری از کشورها، در این زمینه قانونی وجود ندارد. در نتیجه، خودروسازها به سمت خلأ قانونی پیش میروند.
آنا شندر، معاون مدیرعامل فولکس واگن در روابط دولتی میگوید: «جایی که منع قانونی وجود ندارد، ما معتقدیم که مجوز فعالیت وجود دارد». دن فلورس، سخنگوی جنرال موتورز هم گفته است: «ما نیاز به هیچ تغییری در قوانین برای پیش بردن پروژه سوپر کروز نداریم.» با این حال، تسلا از اظهارنظر در این مورد خودداری کرده است. به تازگی یکی از مسوولان شرکت خودروسازی ولوو سیستم جدید خودروی ایکسسی90 را در بعدازظهر یک روز در یک جاده پاییزی در نیوجرسی به نمایش گذاشت. این سیستم نیمهخودکار جدید «همیار راهبر» نامیده میشود و هدف از آن، استفاده در ترافیکهای سنگین است.
پس از اینکه، راننده یک دکمه را بر روی فرمان خودرو فشار میدهد، سنسورها وضعیت جاده را بررسی میکنند، فاصله با خودروی جلو را میسنجند، یک چراغ سفید روی داشبورد روشن میشود و فرمان خودرو بدون دخالت دست شروع به حرکت میکند. زمانی که خودرو به پیچ جاده نزدیک میشود، سیستم به صورت اتوماتیک با کنترل فرمان و سوپاپ اقدام به گردش میکند. این خودرو بدون تغییرات شدید و به آرامی، مسیر خود را ادامه میدهد. با این حال، پس از حدود 5 ثانیه با روشن شدن یک چراغ ملایم روی داشبورد از راننده میخواهد که کنترل فرمان را در دست بگیرد.
حتی اگر راننده تمایل نداشته باشد و جاده به خوبی نشانهگذاری شده باشد، خودرو میتواند با حداکثر سرعت 30 مایل بر ساعت مسافتی طولانی را طی کند، اما هماکنون، ولوو برنامهریزی کرده است که ایکسسی90 در صورت بیاعتنایی راننده شروع به کاهش سرعت خود کند. با این کار این سیستم، وضعیتی بین «حفظکننده مسیر» و تکنولوژی بدون دست خواهد داشت که انتظار میرود بازار خوبی داشته باشد.
جیم نیکولاس، سخنگوی ولوو میگوید که هدف ما کاهش استرس از رانندگان در بخشهایی از رانندگی است که خستهکننده است. البته ما در مورد رانندهای صحبت نمیکنیم که بیرون را نگاه میکند و توجهی به وضعیت رانندگی ندارد. تولیدکنندگان خودرو، تکنولوژی بدون دست را بهعنوان قدم بعدی در رانندگی میبینند؛ تکاملی که از کنترل کروز تا ترمزهای ضد قفل و سیستم کنترل پایداری الکترونیک طی شده است. هیچ کدام از آن نوآوریها نیاز به کسب مجوز از مراجع قانونگذاری نداشته است. بیشتر کارشناسان قضایی میگویند که روند عمومی خودروسازها صحیح است و در غیاب قوانین مشخص، رانندگی بدون دست قانونی است.
برایانت واکر اسمیت، استاد دانشگاه کارولینای جنوبی در حوزه قانون و مهندسی عنوان کرد: «بیشتر ایالتهای آمریکا بهطور خاص خودروهای خودکار را ممنوع نکردهاند.»
با این حال، معنای این حرف آن نیست که رانندگان با موشکافی روبهرو نخواهند شد. اسمیت ادامه میدهد: «موضوع تنها آن مواردی نیست که در کتابهای قانون وجود دارد. موضوع مواردی است که باید اجباری شوند. اگر یک افسر پلیس ببیند که شما بدون دست رانندگی میکنید، میتواند رفتار شما را بهعنوان بیاحتیاطی در رانندگی تلقی و برای شما قبض جریمه صادر کند. افسران پلیس، آزادی عمل زیادی دارند.»
با این حال تلاشهایی هم برای تعیین مقررات در دست اجرا هستند. در آمریکا مقامهای رسمی حملونقل اخیرا برای اولین بار دور هم گرد آمدند تا خط مشی لازم برای قوانین و مقررات را تدوین کنند. آنها به دنبال انتشار چنین پیشنهاداتی تا انتهای سال 2016 هستند. با این حال، تکنولوژی بدون دخالت دست زودتر از آن راهی بازار خواهد شد و قانونگذاران تلاش میکنند که زیرساختهای قانونی مورد نیاز آن را به سرعت تامین کنند. به خصوص اینکه در اکثر کشورهای جهان به جز آمریکا هنوز هیچ واکنشی نسبت به این روندهای تکنولوژیک رخ نداده است.
تنها دو ایالت آمریکا پیشنویس قوانین خود را آماده کردهاند، ضمن آنکه تصویب آنها حداقل 6 ماه زمان نیاز دارد. با اینکه خودروسازها در این مورد ابراز نگرانی شدیدی نکردهاند، تدوین قوانین جدید و زمانبر بودن آنها ممکن است باعث محدودیتهایی برای خودروسازها شود. یکی از مقامات رسمی قانونگذاری آمریکا عنوان کرده است: «ما باید بهنحوی اقدام به تدوین مقررات کنیم که به دلیل خطوط قرمز بیش از حد، فضای نوآوری را خفه نکنیم و هم اینکه اطمینان یابیم که تکنولوژیهای جدید ایمن هستند و به درستی استفاده میشوند.»