خودروهایی که مهمان ناخوانده گمرک اند!

به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، موضوع نوسازی ناوگان حمل ونقل جاده‌ای به ویژه کامیون، چند سالی است که مطرح است و با توجه به آنکه تولیدات داخلی در بحث نوسازی کامیون‌ها نتوانسته جوابگوی نیاز این بخش باشد در دو سه سال گذشته  مجوز واردات کامیون‌های دست دوم اروپایی صادر شد و بسیاری از شرکت‌های حمل ونقل اقدام به واردات این کامیون‌ها کردند، اما با واردات این کامیون‌ها مشکل در این بخش با توجه به قوانین موجود و بروکراسی‌های اداری چندین برابر شد.

قوانین موجود در بحث گمرکات و همچنین مسائلی که سازمان راهداری و حمل ونقل جاده‌ای ایجاد کرده باعث شده که از 3 هزار و 600 دستگاه کامیون تنها 47 دستگاه پلاک گذاری شود.

این در حالی است که در روز‌های ابتدای سال سازمان راهداری و همچنین وزارت راه و شهرسازی اعلام کنند که سرعت پلاک گذاری این کامیون‌ها افزایش یافته است، اما هنوز بعد از گذشت 5 ماه تنها 47 دستگاه پلاک گذاری و 111 دستگاه ترخیص شده است.     

قوانین دست وپاگیر برای ترخیص کامیون‌ها همچنان ادامه دارد
احمد کریمی دبیر کانون کامیونداران کشور با بیان اینکه در حال حاضر 3 هزار و 300 دستگاه کامیون در گمرکات کشور وجود دارد، گفت: از این تعداد تنها 47 دستگاه کامیون پلاک گذاری شده و 111 دستگاه کامیون هم ترخیص شده است، اما بعید است در آینده نزدیک تعداد باقی مانده از این کامیون‌ها ترخیص شود.

او با بیان اینکه ترخیص شدن کامیون توسط گمرک بسیار دشوار و زمان بر است، گفت: برای ترخیص شدن کامیون از گمرکات باید وارد کنندگان دارای کد (ساتا) باشند و این کد هم تنها برای کسانی که دارای کد با منشا ارز خارجی هستند صادر می‌شود، بنابراین همین امر باعث شده که تعداد زیادی از واردکنندگان نتوانند کامیون‌ها را ترخیص کنند.

او افزود: در حال حاضر بسیاری از واردکنندگان نتوانسته اند کد ساتا را دریافت کنند که این خود باعث ایجاد مشکلاتی برای واردکنندگان شده است که امیدواریم در این حوزه تدابیر لازم در نظر گرفته شود چرا که تعداد زیادی از کامیون ها در این حوزه با مشکل مواجه شده اند.

دبیر کانون کامیون داران با بیان اینکه تعدادی از کامیون‌ها که وارد شده بنز است که این کامیون‌ها باید خدمات پس از فروش توسط یکی از خودرو سازان داشته باشند که در حال حاضر شرکت ایران خودرو دیزل خدمات پس از فروش این کامیون‌ها را تامین کند که همین باعث طولانی شدن ترخیص حدود 118 دستگاه کامیون شده است.

کریمی بیان کرد: خود سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای هم روند بروکراسی اداری بسیار زیادی دارد که همین باعث ایجاد مشکلاتی برای وارد کنندگان شده است به طوری که دریافت تاییدیه های سازمان استاندارد و محیط زیست و نمایندگی‌ها و بروز ناهماهنگی بین این بخش‌ها، یکی از اصلی‌ترین عوامل ترخیص نشدن این کامیون‌ها شده است.

او افزود: توجیه کردن سازمان راهداری برای ترخیص این کامیون‌ها که مدت زمان طولانی است در گمرکات کشور باقی مانده خود باعث شده روند نوسازی کامیون‌ها در کشور بسیار کند شود.

دبیر کانون کامیون داران با گله مندی از این موضوع که از ابتدای امسال روند نوسازی ناوگان حمل ونقل جاده‌ای به ویژه در بخش بار بسیار کند است، گفت: تا زمانی که روند ترخیص این کامیون‌ها به همین شکل باشد نمی‌توان امیدی به نوسازی این کامیون‌های دست دوم اروپایی باشد.

او با بیان اینکه باید در سال‌های گذشته نوسازی در بخش کامیون و حمل ونقل جاده‌ای رونق بیشتری می‌گرفت، افزود: در صورتی که این بروکراسی های اداری و طولانی مدت، در این حوزه برطرف شود می‌توانیم زمینه را برای نوسازی این بخش‌ها تسهیل کنیم.

رسوب 3 هزار و 643 دستگاه کامیون در گمرکات کشور
این در حالی است که  ارونقی معاون فنی گمرک در حاشیه بازدید معاون دادستانی از گمرک شهریار، تصریح کرد: هم اکنون  3 هزار و 643 دستگاه کامیون  در 9 گمرک کشور دپو شده که این کامیون‌ها مجوز ورود دارند و ثبت سفارش شده اند.

او افزود: تعلل سازمان‌های ذی ربط در صدور مجوز‌های لازم باعث ایستایی این کامیون‌ها در گمرک شده است. این کامیون‌ها بیش از 8 ماه تا یک سال در انبار‌های گمرک دپو شده اند.

ارونقی گفت: در واقع گمرک به انباری تبدیل شده که انواع کالا‌ها در آن دپو شده است و صاحبان کالا در نهایت گمرک را مقصر این ایستایی می‌دانند.

بیش از 70 درصد کامیون‌های وارداتی موجود در گمرکات کشور، هنوز به گمرک اظهار نشده‌اند
بر اساس این گزارش  گمرک به دادستانی نامه ای در خصوص این کامیون های اروپایی ارسال کرده است که در بخشی از این نامه آمده است:

معاونت امور گمرکی در تاریخ 26 تیر 1400، طی نامه شماره 540779 ‏/1400 از همه گمرکات اجرایی درخواست ارائه آمار کرده است که فقط 9 گمرک اجرایی به ارائه آمار مربوطه اقدام کرده‌اند و بقیه تا تنظیم این گزارش، هیچ‌گونه آماری به این حوزه معاونت ارائه نکرده‌اند که با محاسبه آمار کامیون‌های رسوبی سایر گمرکات، این تعداد به بیش از 3643 دستگاه نیز افزایش خواهد یافت.

بررسی‌های صورت پذیرفته نشان می‌دهد بیش از 70 درصد کامیون‌های وارداتی موجود در گمرکات کشور، هنوز به گمرک اظهار نشده‌اند که لازم است دلیل این امر بررسی شود. گرچه گفته شده است این کامیون‌ها به دلیل عدم صدور ثبت سفارش، به گمرک اظهار نشده‌اند، اما صحت و سقم این موضوع باید به صورت دقیق بررسی شود. بدیهی است اتخاذ نشدن تصمیم لازم در این خصوص، کامیون‌های رسوبی را در آستانه متروکه شدن قرار خواهد داد.

اسناد اولیه و ترانزیتی کامیون‌ها نشانگر این است که کامیون‌های وارداتی اکثراً از برندهای معتبر اروپایی مانند: DAF (هلند)، Renault (فرانسه) و Volvo (سوئد) هستند که مطابق قوانین و مقررات مربوطه با واردات این کامیون‌ها موافقت شده، لیکن ترخیص آن‌ها از گمرکات با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده است.

از جمله مواردی که در خصوص طولانی شدن روند ترخیص کامیون‌های وارداتی احصاء یا اعلام شده است عبارتند از: عدم صدور ثبت سفارش و به تبع آن عدم امکان اظهار کامیون به گمرک؛ مراجعه نکردن برخی از واردکنندگان برای اظهار و انجام تشریفات گمرکی، تطویل در صدور مجوزهای قانونی و مقرراتی مربوطه جهت ترخیص کالا از جمله مجوزهای استاندارد و محیط زیست؛ طولانی بودن روند استعلام از نمایندگی‌های مربوطه؛ طولانی بودن روند استعلام ارزش برخی از کامیون‌ها از گمرک و ارائه نشدن کد رهگیری بانک به گمرک اجرایی.

بنابراین لازم است موارد اشاره شده به قید فوریت مورد رسیدگی قرار گیرد و عنداللزوم با تشکیل فوری یک کارگروه متشکل از نمایندگان تمام مراجع و سازمان‌های مرتبط، ضمن تدقیق در مشکلات مبتلابه این کامیون‌های وارداتی، تصمیمات لازم در چارچوب قوانین و مقررات موضوعه اتخاذ و از در معرض خطر قرار گرفتن صدها میلیون دلار سرمایه وارده به گمرکات جلوگیری شود؛ همچنین با تخلفات احتمالی در این خصوص به نحو مقتضی برخورد شود.

بررسی‌های میدانی و آمار رسیده از 9 گمرک اجرایی کشور نشان می‌دهد 3643 دستگاه کامیون وارداتی در این گمرکات رسوب کرده که 2559 دستگاه از این کامیون‌ها هنوز به گمرک اظهار نشده و 1084 دستگاه از آن‌ها، یا وجود اینکه به گمرک اظهار شده است، تاکنون قابلیت ترخیص پیدا نکرده است.

معاون فنی گمرک بیان کرد: اگر  ادعا می‌شود واردات این کامیون‌ها به تولید داخل ضربه می‌زند چرا مجوز ورود آن از قبل داده شده است؟

فرسودگی 6/ 45 درصد کامیون‌ها در کشور
براساس این گزارش در  حوزه باری 600 هزار کامیون و کشنده، 327هزار کامیونت و 2 میلیون و 209 هزار وانت بار و در مجموع 3 میلیون و 127 هزار دستگاه انواع خودرو برون و درون شهری ناوگان حمل و نقل بار کشور را تشکیل می‌دهند که 6/ 45 درصد کامیون‌ها، 7/ 25درصد کشنده‌ها، 8/ 4درصد کامیونت‌ها و 4/ 23درصد وانت بار‌ها فرسوده هستند.

کل فرسودگی ناوگان باری کشور 4/ 24 درصد است و این مساله هزینه‌های زیادی از جمله افزایش 50 درصدی مصرف سوخت و کاهش ایمنی وسیله نقلیه را در پی دارد،   و هم اکنون میانگین سن کامیون‌های کشور 8/ 17 سال است.

چارچوب ها برای واردات کامیون های دست دوم اروپایی رعایت شده است
این در حالی است که  چندی پیش بمانا مشاور نوسازی ناوگان سازمان راهداری وحمل ونقل جاده‌ای در خصوص نوسازی ناوگان جاده‌ای اعلام کرد: با استفاده از ماده 12 قانون رفع موانع تولید به دنبال نوسازی ناوگان باری و مسافری بودیم، اما فقط با نوسازی ناوگان باری موافقت شد.

مشاور رئیس سازمان راهداری ادامه داد: طبق این این ماده قانونی که به بودجه دولت وابسته نیست، نزدیک به 5 هزار دستگاه کامیون نوسازی شد.

بمانا افزود: با توافقی که میان وزارت راه و شهرسازی و وزارت نفت امضا شد، طرح نوسازی 65 هزار کامیون با اختصاص 2 میلیارد و 762 میلیون دلار برای 5 سال از محل صرفه‌جویی کلید خورد.

او با بیان اینکه در  طرح نوسازی به‌طور کامل متوقف نشده و تمام قرارداد‌ها به‌ عنوان تعهد طرح پا بر جا هستند، بیان کرد: در طرح نوسازی 65هزار کامیون، متقاضی برای خرید کامیونی با قیمت میانگین 450 تا 500 میلیون تومان، 20 درصد آورده داشت و 80 درصد تسهیلات با سود 9 درصد به وی تعلق می‌گرفت.

بمانا همچنین درباره طرح واردات کامیون‌های زیر سه سال ساخت اظهار کرد: طبق چارچوب تعریف شده، کارخانجات، شرکت‌های توانمند، تجار بخش حمل‌ونقل جاده‌ای (مانند وارد‌کنندگان لاستیک و لوازم یدکی و قطعات) و مالکان خودرو‌های فرسوده می‌توانند اقدام به واردات کامیون‌های زیر سه سال ساخت کنند.

براساس این گزارش با وجود آنکه  هر روز میزان فرسودگی  ناوگان جاده‌ای و باری افزایش می‌یابد و مجوز‌های لازم برای ترخیص این ناوگان صادر شده است، اما همچنان ما شاهد عدم ترخیص این کامیون و پاسکاری دستگاه‌های مختلف برای ترخیص و پلاک گذاری دستگاه‌های مختلف هستیم.