عصر خودرو- یکی از اهداف دولت لهستان برای استفاده از LPG به عنوان سوخت خودروها، کاهش ذرات آلاینده هوا است و این هدف با تشویق صاحبان خودرو از طریق کاهش و کنترل قیمت LPG و پایین بودن قیمت آن نسبت به بنزین و گازوییل ممکن شده است.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از فارس، سالانه 305 میلیون تن گازمایع در دنیا مصرف میشود که 10 درصد آن به عنوان سوخت در خودروها (با نام اتوگاز) استفاده میشود. گزارشها نشان میدهد که کشور لهستان بزرگترین بازار مصرف اتوگاز در اروپا و بعد از ترکیه، کره جنوبی و روسیه چهارمین بازار اتوگاز در دنیا است.
تا سال 1990 انحصار سوخت خودرو در لهستان متعلق به بنزین و گازوییل بود . در دهه 1990 و نیمه اول دهه 2000، مصرف گاز مایع در خودروهای لهستان به سرعت افزایش یافت، اما با وجود افزایش خودروهایLPG سوز از سال 2006 تا 2013 به دلیل بهبود قابل توجه خودروها در مصرف سوخت، نوسازی خودروها و جایگزینی خودروهای قدیمی با مدلهای کم مصرفتر، مصرف LPG به طور موقت کاهش یافت.
در سال 2014 به دلیل تداوم رشد مزایای مالیاتی سوخت LPG خودروها و قیمت جذاب آن در جایگاهها، تقاضا برای استفاده از این سوخت دوباره افزایش یافت تا اینکه میزان مصرف اتوگاز لهستان در سال 2017 به 1.91 میلیون تن در 3 میلیون دستگاه خودرو رسید و اوج مصرف تاریخی خود که بیش از 1.8 تن در سال 2007 بود را پشت سرگذاشت. اما با وجود ادامه افزایش تعداد وسایل نقلیه LPGسوز تا 3 میلیون و 135 هزار خودرو در سال 2018، مصرف اتوگاز با 4 درصد کاهش به 1.83 میلیون تن رسید (شکل 1). دلیل این کاهش مصرف نیز جایگزینی خودروهای فرسوده بود. البته از طرف دیگر برخی کارشناسان معتقدند ممکن است دلیل کاهش مصرف اتوگاز نسبت به افزایش تعداد خودروها عدم استفاده دائم و منظم از این خودروها باشد.
شکل 1- تعداد خودرو LPG سوز و مقدار مصرف اتوگاز در لهستان از سال 2000 تا 2018
اکنون 9 درصد کل مصرف سوخت جادهای در لهستان اتوگاز است که 76 درصد از کل مصرف LPG این کشور را شامل میشود. بیشتر نیازهای LPG کشور عمدتا از طریق واردات از روسیه، قزاقستان و لیتوانی و بلاروس تأمین میشود. شکل 2 کشورهای اصلی تأمین کننده گازمایع لهستان را با نشان میدهد.
شکل 2- سهم مبادی مختلف واردات گازمایع لهستان
وسایل نقلیه قابل تبدیل به دوگانه LPG سوز، از دهه 1990 به طور پیوسته رشد کرده است؛ به گونهای که در پایان سال 2018 تعداد این خودروها 13 درصد از کل وسایل نقلیه لهستان را تشکیل میداد. بیشتر خودروهای سبک LPGسوز در لهستان خودروهای شخصی و تجاری هستند، اما اخیرا استفاده از اتوبوسهای با سوخت اتوگاز نیز رونق یافته است. اغلب خودروهای LPG سوز این کشور از نوع تبدیلی هستند اما در سال 2018 ، 63 هزار کیت LPG در خودروهای لهستان نصب شده است، 25 هزار دستگاه خودروی تبدیل شده LPG سوز وارد شده و 9100 دستگاه خودرو پایه گاز سوزLPG مورد ستفاده قرار گرفته است. این درحالی است که این تعداد خودرو جایگزین 44 هزار خودرو اسقاطی در این سال شده است.
*اتوبوسهای لهستان LPG سوز میشوند
گزارشها نشان میدهدکه فروش خودروهای پایه LPG سوز نیز در لهستان رو به افزایش است. در حال حاضر شرکتهای خودروسازی داچیا و اشکودا عمده بازار اتومبیل LPG سوز لهستان را در اختیار دارند.Hyundai-Kia ،Opel ، Renault-Nissan و شرکتهای دیگری نیز در حال شروع به بازاریابی و عرضه خودروهای LPG سوز به بازار لهستان هستند.
فناوری استفاده از اتوگاز در موتورهای دیزل مانند اتوبوسها نیز در لهستان به سرعت در حال پیشرفت است و اکنون تعداد زیادی خودروهای سنگین دیزل- LPG سوز در این کشور وجود دارد. همچنین تعداد جایگاههای تحویل سوخت اتوگاز در لهستان به سرعت افزایش یافته و در پایان سال 2018، تعداد ایستگاه سوختگیری در سراسر این کشور به 7432 رسیده است که نسبت به سال 2017، 18 درصد افزایش را نشان میدهد.
*تشویق دولت لهستان به استفاده از اتوگاز
موفقیت گسترش استفاده از اتوگاز در لهستان نتیجه قیمت پایین این سوخت نسبت به بنزین و گازوییل است. هزینه تبدیل و استهلاک کم نیز از دلایل دیگر استقبال مردم این کشور از LPG به عنوان سوخت خودروها است. در این راستا امین مرادی، کارشناس نفت و انرژی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس میگوید: «هزینه تبدیل خودرو بنزینی به LPG سوز در لهستان حدود 700 دلار بوده که این سرمایه برای یک خودرو شخصی در یک سال جبران میشود و برای خودروهای با پیمایش زیاد مانند تاکسیها این زمان کمتر از یک سال است».
وی در ادامه اظهار داشت: «همچنین مالیات خودروهای LPGسوز یک سوم خودروهای بنزینی و دیزلی است. در این راستا از ماه فوریه سال 2015 تعرفه واردات نیز از سوخت LPG برداشته شده که این امر به پایین ماندن قیمت این سوخت کمک کرده است. به طوری که در سال 2018 قیمت اتوگاز 45 درصد قیمت بنزین و گازوییل بود».
*قیمت پایین اتوگاز، عامل اصلی استقبال مردم
بر خلاف سایر کشورهای مطرح در استفاده از اتوگاز که با ارائه وام و تسهیلات تشویق به استفاده از این سوخت میکنند، کشور لهستان تنها از طریق کاهش و کنترل قیمت اتوگاز صاحبان خودروها را به استفاده از این سوخت تشویق میکند. در حالت کلی یک خودرو پایه LPG سوز با طی مسافت 21 هزار کیلومتر، از نظر اقتصادی از خودرو بنزینی به صرفه تر بوده و بازگشت سرمایه پس از طی این مسافت صورت میگیرد درحالی که برای خودرو تبدیلی این مسافت 17 هزار کیلومتر است. همچنین بدون توجه به مسافت، استفاده از یک خودرو LPG سوز ارزانتر از دیزلی است، زیرا هم قیمت خودروهای دیزلی بسیار گران است و هم قیمت سوخت دیزل 45 درصد بیشتر از اتوگاز است.
مهمترین دلیل حمایت دولت لهستان از توسعه خودروهای LPG سوز، آلایندگی کم آن نسبت به سایر سوختها است. مطالعه وضعیت لهستان در استفاده از گازمایع در خودروها، نشان میدهد که یکی از اهداف استفاده از این سوخت، کاهش ذرات آلاینده هوا است و این هدف با تشویق صاحبان خودرو از طریق کاهش و کنترل قیمت LPG و پایین بودن قیمت آن نسبت به بنزین و گازوییل ممکن شده است.
در ایران نیز میتوان با اعمال تصمیمات و سیاستهای صحیح از جمله ایجاد جایگاههای رسمی سوختگیری گازمایع و استانداردسازی تبدیل خودروها، مخصوصا در کلانشهرها و شهرهایی که با معضل آلودگی هوا رو به رو هستند، به پاکسازی هوا در این شهرها و مدیریت پخش گازمایع در مناطق فاقد گاز طبیعی کمک شایانی نمود.