عصر خودرو- تاکنون راهکارهای زیادی برای کاهش آلودگی هوا به ویژه در کلانشهرها ارائه شده است که نوسازی ناوگان تاکسیرانی، شناور شدن ساعت کار ادارات و تعطیلی زمستانه مدارس برخی از آنهاست اما تاکنون هیچ کدام از آنها به نتیجه مطلوبی نرسیده است.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از ایرنا ، تنفس هوای پاک حق مسلم هر انسانی است اما چند سالی است در کلانشهرهای کشور به ویژه تهران داشتن چنین حقی گویا بسیار دشوار شده است؛ بهره کشی بیش از حد توان از طبیعت، تردد خودروهای دودزا و بدون استاندارد، استفاده از سوخت های غیراستاندارد برخی از عوامل کاهش کیفیت هوا است که در این میان خودرو و سوخت در ردیف اول متهمان اصلی قرار دارند.
بر اساس آمارهای جهانی سالانه 5.5 میلیون نفر در دنیا به علت آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند یعنی از هر 8 فوتی علت فوت یک نفر آلودگی هوا است از این رو اهمیت کاهش آلودگی هوا مساله بسیار مهمی است.
در راستای احقاق این حق سازمان حفاظت محیط زیست لایحه هوای پاک را با همکاری دستگاه های مرتبط تهیه و شهریورماه 93 تقدیم مجلس شورای اسلامی کرد که بعد از کش و قوس ها فراوان در تیرماه 96 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و برای اجرا به دستگاه های مرتبط ابلاغ شد.
در این قانون وظایف تمام دستگاه های مرتبط با کاهش آلودگی هوا از جمله سازمان حفاظت محیط زیست، وزارتخانه های نیرو، نفت جهاد کشاورزی و راه و شهرسازی و شهرداری مشخص و ابلاغ شد که تولید و توزیع سوخت استاندارد وظیفه ای است که در این قانون به عهده وزارت نفت و شرکت پخش و پالایش گذاشته شده است.
بر اساس ماده 18 قانون هوای پاک وزارت نفت مکلف است تا سه سال پس از لازم الاجرا شدن این قانون، سوخت تولیدی کشور از جمله بنزین، نفت گاز، نفت کوره و نفت سفید را مطابق با استاندارد ملی عرضه کند و سازمان حفاظت محیط زیست نیز مکلف است از تولید سوخت غیر استاندارد جلوگیری کند.
به استناد مصوبه هیات وزیران، سازمان حفاظت محیط زیست موظف است نسبت به نمونه برداری و پایش مستمر سوخت مصرفی در جایگاه های عرضه سوخت هشت کلانشهر کشور اقدام کند، در واقع سازمان حفاظت محیط زیست مجری تجزیه و تحلیل (آنالیز) مستمر سوخت مصرفی کشور در بازه های زمانی سه ماهه است که بر این اساس شینا انصاری مدیر کل دفتر پایش سازمان حفاظت محیط زیست در جلسه روز چهارشنبه گذشته کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا گفت: سازمان محیط زیست به طور مستمر اقدام به پایش سوخت عرضه شده در جایگاه های عرضه سوخت کلانشهرها ، شهرهای بزرگ و محورهای مواصلاتی می کند.
*** 61 درصد نفت گاز در 46 نمونه جایگاه عرضه سوخت کلانشهرهای کشور بالاتر از حد مجاز یورو 4
وی افزود: همچنین وزارت نفت مکلف شده است سوخت گازوییل جایگاه های محورهای مواصلاتی شهرها را نیز تامین که بر این اساس سازمان حفاظت محیط زیست ماهانه 163 جایگاه محورهای مواصلاتی را به صورت رندومی پایش می کند.
به منظور نظارت بر توزیع و کیفیت سوخت نفت گاز یورو 4 ، تفاهم نامه ای بین شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی و سازمان حفاظت محیط زیست منعقد شد که مطابق ماده یک این تفاهم نامه باید پایش مشترک محتوای گوگرد نفت گاز توزیعی در کشور با توجه به سازوکار تبیین شده در مفاد تفاهم نامه صورت گیرد.
انصاری به نتایج پایش جایگاه های عرضه سوخت گازوییل در مهرماه اشاره کرد و گفت: نمونه برداری از جایگاه های عرضه نفت و گاز یورو 4 در محورهای مواصلاتی اصلی کشور مطابق لیست ارائه شده در مصوبه و اندازه گیری محتوای گوگرد در 19 نمونه انجام شده است.
وی اظهار داشت: از این تعداد نمونه دیزل آنالیز شده در استان هایی مانند لرستان، مرکزی، سمنان، آذربایجان شرقی ، مازندران، فارس، قزوین ، آذربایجان غربی و کهگیلویه و بویراحمد محتوای گوگرد در 9 نمونه بالاتر از میزان استاندارد، 10 مورد در حد استاندارد و 3 مورد نتایج بالای 1000 ppm گزارش شده است. بر اساس استاندارد یورو 4 میزان گوگرد در گازوییل نباید بیشتر از 50 ppm باشد.
انصاری به نتایج پایش جایگاه ها در آبان و آذرماه اشاره کرد و گفت: طی ماه های آبان و آذر نیز اندازه گیری محتوای گوگرد در 27 نمونه انجام شد، از این تعداد نمونه نفت گاز آنالیز شده، محتوای گوگرد در 19 نمونه بالاتر از میزان استاندارد و 8 مورد در حد استاندارد بود.
مدیر کل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط زیست افزود: این نمونه ها در استان های خراسان جنوبی، فارس، یزد، کهگیلویه و بویراحمد، اردبیل، البرز و تهران انجام شده است.
وی درباه نتایج این پایش ها گفت: بر این اساس نمونه برداری از جایگاه های عرضه نفت گاز یورو 4 در محورهای مواصلاتی اصلی کشور در 46 نمونه اخذ شده انجام شد که از این تعداد نمونه دیزل آنالیز شده در فصل پاییز سالجاری، محتوای گوگرد در 28 نمونه بالاتر از میزان استاندارد، 18 مورد در حد استاندارد و در 3 مورد نتایج بالای 1000 گزارش شده است.
انصاری اظهارداشت: به این ترتیب مطابق نتایج به دست آمده از آنالیز نمونه های اخذ شده محتوای گوگرد در 39 درصد نمونه ها در حد مجازppm 50 و 61 درصد نمونه ها بالاتر از حد مجاز استاندارد یورو 4 بوده است.
وی تاکید کرد: در راستای اهمیت کاهش آلودگی هوا انتظار می رود توزیع منظم، یکنواخت و پیوسته نفت و گاز یورو 4 در جایگاه های عرضه سوخت انجام شود زیرا یکنواختی در این فرایند از اهمیت زیادی برخوردار است.
*** توزیع سوخت نفت گاز یورو 4 در 422 جایگاه
همچنین مجتبی دلبری مدیر تامین و توزیع شرکت پخش فرآورده های نفتی گفت: تعهد داریم تا سوخت نفت و گاز با استاندارد یورو 4 را در 329 جایگاه هم داخل کلانشهرها و هم محورهای مواصلاتی توزیع کنیم که اکنون در 422 جایگاه سوخت استاندارد توزیع می کنیم.
البته این گفته در حالی است که سازمان حفاظت محیط زیست در نتیجه پایش ماهانه خود می گوید که نه تنها سوخت در تمام جایگاه های در تعهد وزارت نفت توزیع نمی شود بلکه در جایگاه هایی هم که عرضه می شود منظم نیست و به صورت پراکنده صورت می گیرد.
دلبری افزود: بر اساس تعهدی که مصوبه هیات دولت برای ما تعیین کرده است باید از ابتدای سال 98 باید بیش از 46 میلیون لیتر سوخت نفت گاز با استاندارد یورو 4 تولید و توزیع کنیم، اکنون 28 میلیون لیتر تولید و توزیع می کنیم.
وی به برخی مشکلات در روند تولید سوخت اشاره کرد و گفت: به عنوان مثال در پالایشگاه اصفهان به علت کمبود آب ، میزان تولید سوخت کاهش یافت که قطعا بر روی تولید سوخت با استاندارد یورو 4 نیز تاثیر داشته است.
وی در پاسخ به گلایه سازمان محیط زیست مبنی بر منظم نبودن نحوه توزیع نفت و گاز استاندارد در جایگاه ها افزود: از جایگاه ها خواستیم اگر روزی سوخت نفت گاز یورو 4 به آنها نرسید آن خطی که مربوط به عرضه نفت گاز یورو 4 است را تعطیل کنند.
*** تعهد به شرکت های خارجی برای تامین سوخت استاندارد
امیرحسین قناتی مدیرکل صنایع خودرو و نیرو محرکه گفت: اکنون برخی از تولیدات ما متوقف است و اگر هم تولید محصول استاندارد داشته باشیم با جایگاه های عرضه سوختی مواجه هستیم که سوخت استاندارد ندارند.
وی افزود: به شرکت های بزرگ خارجی مانند اسکانیا تعهد داده ایم که سوخت نفت گاز با استاندارد یورو 4 در جایگاه های خود عرضه کنیم در غیر اینصورت باید خسارت پرداخت کنیم زیرا تعویض فیلتر این خودروها برای راننده بسیار گران تمام می شود بر این اساس راننده این خودروها به هیچ عنوان زیربار نمی روند.
قناتی اظهار داشت: در این صورت دو راه بیشتر نداریم یکی اینکه تعهد خود را لغو کنیم و دوم اینکه از این شرکت ها فرصت بگیریم تا بتوانیم سوخت استاندارد مورد نیاز را تولید کنیم.
*** کاهش آلودگی هوا شدنی است
محسن پور سید آقایی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران گفت: با اقدامات صورت گرفته هوای تهران از ابتدای سالجاری تاکنون نسبت به مدت مشابه سال قبل 10 روز سالم تر بوده است این نشان می دهد اگر کارها درست انجام شود نتیجه بخش خواهد بود.
وی افزود: از مهر ماه تاکنون شاخص ذرات آلاینده کمتر از دو و نیم میکرون 26.5 درصد و ذرات آلاینده کمتر از 10 میکرون 36 درصد کاهش داشته است که رقم قابل توجهی است که نشان می دهد هم سوخت و هم خودروها تا حدودی کنترل شدند.
*** وزارت نفت تولید سوخت یورو 4 را پیگیری کند
وحید حسینی دبیر کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا گفت: جلسه کارگروه ملی آلودگی هوا در زمینه مصوبه هیات وزیران در خصوص توزیع سوخت دیزل یورو 4 در 163 جایگاه در محورهای مواصلاتی را از وزارت نفت پیگیری کرد که ظاهرا این توزیع به صورت کامل و یکپارچه انجام نمی شود.
وی افزود: وزارت صنعت هم به این موضوع اعتراض کرد که اگر دیزل یورو 4 به صورت یکنواخت و همیشگی توزیع نشود خودروهای دیزلی جدیدی که وارد بازار می شوند از نظر تجهیزات کنترل آلایندگی دچار مشکل می شوند.
وی تاکید کرد: این موضوعی است که از وزارت نفت درخواست کردیم به مصوبه دولت عمل کند و گزارش آنرا به کارگره ملی کاهش آلودگی هوا بدهد و ما آخرین وضعیت توزیع سوخت دیزل یورو 4 را به صورت جمع بندی به هیات وزیران اعلام می کنیم.
*** شناور شدن ساعات کاری
در ادامه جلسه کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا موضوع شناور شدن ساعت کار ادارات مطرح شد که مسعود زندی رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست گفت: بحث آلودگی هوا موضوعی است که از سال 80 مطرح است و تمام این مدت تاکید تمام مصوبات بر محور فنی بوده است.
وی افزود: در این زمینه نتایج خوبی به دست آمده است مانند تولید سوخت استاندارد اما کافی نیست، بحث مهمی که مطرح است این است که به راهکارهای سیاستی توجه نکردیم، مثلا شناور بودن ساعت کار کارمندان می تواند در کاهش تردد خودروها و کم شدن آلودگی هوا تاثیر گذار باشد اما مورد توجه قرار نگرفته است.
*** شناور شدن ساعت کاری کاهش ترافیک را به همراه دارد
سرهنگ محمد ترحمی از پلیس راهور نیز گفت: درباره شناور شدن ساعت کاری سالها است صحبت می شود اما تاکنون کاری نکرده ایم ، زمانی که بیشتر جمعیت کاری در ساعت برای رفتن به سر کار وارد خیابان ها می شوند ترافیک و مصرف سوخت افزایش می یابد بنابراین شناور شدن می تواند در تسهیل تردد کمک کند.
*** تعطیلات زمستانه
مساله دیگری که در این کارگروه مطرح شد موضوع تعطیلات زمستانه مدارس بود که کیومرث کلانتری مدیرکل محیط زیست استان تهران دراین باره گفت: در کشورهای زیادی تعطیلات مدارس آنها دو نوبته است و زمان آن با توجه به اقلیم آن کشور مشخص می شود، این موضوع در دولت مطرح شد اما بدنه آموزش و پرورش اعتقاد زیادی به این مساله ندارد.
وی افزود: این پیشنهاد در کمیسیون تخصصی مجلس رای نیاورد اما تلاش کردیم به شرط قبولی آموزش و پرورش دوباره موضوع قابل مطرح در مجلس باشد.
*** تعطیلات تابستانه تا حدی به سلامت شهروندان کمک می کند
وحید حسینی دبیرکارگروه ملی کاهش آلودگی هوا گفت: در زمینه مدیریت تقاضای سفر و اینکه سفرهای درون شهری به نحوی تنظیم شود که باعث کاهش آلودگی هوا شود چند پیشنهاد داده شد که یکی از آنها تعطیلات زمستانه است که وزارت آموزش و پرورش در حال پیگیری آن است البته این تعطیلات بیشتر از جنبه آموزشی و کوتاه کردن ایام تابستان با اولویت آموزش و تربیت مطرح می شود.
وی افزود: کارگروه آلودگی هوا هم از این پیشنهاد آموزش و پرورس استقبال کرد از این جهت که ممکن است تعطیلات زمستانه در ایام خیلی آلوده کلانشهرها اتفاق بیفتد که کمک کند به اینکه سلامت شهروندان تا حدودی حفظ شود و ضمن اینکه در آن ایام ترافیک صبحگاهی کاهش می یابد که خودش در کاهش مصرف سوخت و آلودگی هوا نقش دارد.
*** تعطیلات زمستانه نیازمند کار کارشناسی بیشتر
سرهنگ محمد ترحمی از پلیس راهور درباره تعطیلات زمستانه افزود: چنین تعطیلاتی به قانون نیاز دارد اما جدا از آن جا دارد که کار کارشناسی دقیقی بر روی آن انجام شود، در واقع بر اساس این طرح دانش آموزان زمانی تعطیلی می شوند که علاوه بر اینکه فصل سفر نیست، خانواده ها هم تعطیل نیستند بنابراین والدین سرگردان می شوند که فرزندان خود را کجا بگذارند زیرا تا پیش از آن مدرسه می رفتند و خیالشان آسوده بود.
ترحمی ادامه داد: همچنین اینکه فصل سرما و یخبندان است و جاده ها نیز خطرناک هستند بنابراین می خواهیم افراد را از یک خطر که همان آلودگی هوا است برهانیم اما در مقابل آنها را با یک خطر که همان تصادف است مواجه می کنیم.
وی اظهار داشت: در شرایط مطلوب در جاده ها روزانه 44 نفر جان خود را از دست می دهند و نزدیک به 200 نفر مجروح می شوند حال در شرایط یخبندان که وضعیت بدتر می شود.
وی گفت: علاوه بر این در زمستان فاصله شب زیاد و روزها کوتاه است بنابراین اگر خانواده ای هم قصد سفر داشته باشد بیشتر زمان را در شب سپری خواهد کرد که بسیار خطرناک است بنابراین اجرای آن نیازمند کار کارشناسی بسیار دقیق است.
*** وزارت آموزش و پرورش مخالف تعطیلات زمستانه نیست اما به شرط ...
عزت الله فولادی نماینده آموزش و پرورش در کمیته ملی کاهش آلودگی هوا در این جلسه گفت: وزارت آموزش و پرورش مخالف تعطیلات زمستانه نیست اما قانون برای ما تکالیفی تعیین کرده است که بر اساس آن اگر قرار باشد چنین کاری انجام شود باید اختیاراتی به آموزش و پرورش داده شود تا این تعطیلات را با توجه به شرایط اقلیمی مناطق منعطف کند.
دبیر کمیسیون راهبری تحول بنیادین شورای عالی آموزش و پرورش تاکید کرد: سلامت دانش آموزان برای ما مهم است و این آمادگی را هم در شورای عالی محیط زیست اعلام کرده ایم البته با توجه به اینکه هدف اصلی ما تعلیم و تربیت است.
*** نوسازی تاکسیرانی
همانطور که گفته شد متهم اصلی آلودگی هوا سوخت و خودرو است ؛ در این میان نقش تاکسی ها بسیار برجسته است زیرا تمام روز در سطح شهر در حال تردد هستند از این رو پاک بودن آنها بسیار مهم است که در این راستا کار نوسازی ناوگان تاکسیرانی در دستور کار قرار گرفت اما به علت کمبود اعتبارات بسیار کند پیش می رود.
وحید حسینی دبیر کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا گفت: موضوع نوسازی ناوگان تاکسیرانی قفل است و تقریبا نوسازی اتفاق نمی افتد و درسالجاری تاکنون هیچ تاکسی نوسازی نشده و اگر هم شده بسیار کم بوده است علت آنهم عدم تحویل تاکسی از سوی خودروسازان داخلی است.
وی افزود: قرار شد وزارت صنعت این موضوع را به صورت جدی پیگیری کند با مدیران عامل خودروسازی اصلی کشور و وزارت کشور جلساتی برگزار تا راهکاری پیدا شود که چگونه تحویل تاکسی به تاکسیداران اتفاق بیفتد، از سوی دیگر پیشنهاد کارگروه ملی الودگی هوا بود که به خشی از ناوگان تاکسیرانی مجوز واردات تاکسی فقط در انواع گازسوز و هیبریدی داده شود تا هم به حذف تاکسی های فرسوده کمک کند و هم جانی به وضعیت ناوگان تاکسیرانی کشور دمیده شود.
حسینی گفت: اتحادیه تاکسیرانی اعلام کرد تا پایان سال 200 هزار تاکسی فرسوده خواهد داشت که لازم است 40 هزار تا را از محل واردات و مابقی را خودروهای داخلی تامین کنند.
*** تا پایان سالجاری 200 هزار تاکسی فرسوده خواهیم داشت
علیرضا قنادان مدیر عامل تاکسیرانی تهران گفت: تا پایان امسال 150 هزار تاکسی فرسوده یعنی معادل 45 درصد کل تاکسی های تهران را خواهیم داشت که با این روند تا پایان سال آینده به 200 هزار تاکسی فرسوده خواهد رسید.
وی تاکید کرد: از خودروسازان درخواست کردیم تا می توانند تاکسی تولید و به ما تحویل دهند؛ اکنون چهار و هزار و 500 نفر از تاکسیداران برای نوسازی فاکتور دریافت کرده اند اما از این تعداد از ابتدای سال تاکنون هزار و 500 نفر موفق به دریافت خودرو شدند.
وی اظهار داشت: در راستای حمایت از کالای ایرانی خواستیم بخشی از نیازهای خود را با تولید داخل تامین کنیم اما برای تامین 20 درصد از خودروها که برقی و هیبریدی هستند نیاز به واردات داریم که باید با آن موافقت شود.
