عصر خودرو- در بحبوحه کلنجار تولیدکنندگان روغن با سازمان حمایت بر سر افزایش قیمت روانکار، تمام نگاه‌ها به شرکتهای بزرگ معطوف شده است در حالی که بسیاری از شرکتهای تولیدکننده خصوصی با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کنند.
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، قیمت مواد اولیه، ادتیو، بسته‌بندی، حمل‌ونقل و نیروی انسانی از ابتدای سال 99 تا کنون افزایش چشمگیری داشته اما روغن تولید شده باید همچنان با همان نرخ قدیم فروخته شود. به این بهانه گفت وگوی کوتاهی با مهندس مجید همدانی مدیرعامل شرکت لیکومولی ایران داشتیم تا از نگاه یک تولیدکننده به مشکلات و موانع موجود بر سر راه تولید روغن موتور در شرایط کنونی نگاه کنیم.
• به‌عنوان سوال نخست؛ از آنجا که نشت‌بن یکی از نماینده‌های مهم و شناخته شده لیکومولی است، قدمت این شرکت به چه سالی بر‌می‌گردد و از کجا کار خود را آغاز کرده؟
شرکت نشت‌بن نماینده انحصاری تولید و فروش لیکومولی آلمان در ایران است که بالغ‌بر 25 سال سابقه فعالیت دارد و جز یکی از اولین برندهای خارجی واردشده به بازار ایران به‌حساب می‌آید. این مجموعه دومین کارخانه تولیدکننده لیکومولوی بعد از خود شرکت مادر است که تحت لیسانس و استاندارد و با فرمولاسیون خود شرکت لیکومولی در ایران فعالیت می‌کند. به‌واسطه معضلات تامین ارز برای واردات و قیمت ارز، درحال‌حاضر بیشترین سهم از فروش این شرکت را محصولات تولید داخل پوشش می‌دهد که البته بسیار قابل افتخار است که به‌عنوان یک برند خارجی در کشور کارآفرینی کرده است. برند لیکومولی محبوب‌ترین برند روغن موتور در آلمان است و جز 10 تولیدکننده برتر روغن موتور در اروپا به‌حساب می‌آید. داشتن رتبه نخست تولید و محبوبیت بازار در بازار آلمان به‌عنوان مهد تکنولوژی خودرویی کار بسیار دشواری است. علاوه‌بر آلمان، لیکومولی در ایران نیز جز معتبرترین برندهای خارجی داخل کشور است و به جز این برند تنها دو محصول دیگر هستند که با نمایندگی رسمی در ایران حضور دارند.
• نماینده لیکومولی بودن چه مزیت‌هایی برای این مجموعه دارد؟
دو مزیت رقابتی ما نسبت‌به رقبای دیگر این است که سبد محصولات‌مان بسیار وسیع‌تر و متنوع‌تر از دیگر برندها است. روغن موتورهای دیزلی، بنزینی و روغن گیربکس و ضد یخ جز اصلی‌ترین محصولات تولید داخل این مجموعه است و محصولات دیگر مثل مکمل سوخت و انژکتورشوی نیز عموما به صورت وارداتی وارد بازار می‌شود. در کنار این‌ها، ادتیو و روغن پایه‌های گروه سه مورد استفاده در این مجموعه دقیقا مشابه همان موادی است که در آلمان استفاده می‌شود. در کنار این‌ها شرکت نشت‌بن، مواد اولیه خود را از طریق درگاه‌های امن و مورد تایید شرکت مادر تهیه می‌کند، معظلی که بسیاری از تولیدکنندگان دیگر با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. انحصار تولید ادتیو روغن موتور در جهان در انحصار چند کشور محدود در اروپا و امریکا است و در شرایط کنونی که درگاه‌های اقتصادی بسته‌اند، تامین این مواد برای بسیاری از شرکت‌ها با مشکل مواجه شده است.
• با توجه به وجود موانع فراوان تولید روانکار در کشور، بزرگترین مشکلاتی که این مجموعه با آن مواجه است چه مواردی هستند؟
شرکت نشت‌بن از ابتدای فعالیت خود، فاز تولید را داشته ولی سابقا سهم واردات در سبد محصولات بیشتر بوده است. به تدریج هرچه به جلو آمدیم، تولید سهم بیشتری را به خود اختصاص داد و نقش واردات کم‌رنگ‌تر شد. اتخاذ این تصمیم بیش از هر چیز از مشکلات اقتصادی و موانع واردات نشات می‌گیرد. قیمت نهایی محصول متاثر از قیمت ارز و هزینه‌های جانبی تولید است. هزینه نیروی انسانی که براساس مصوبات دولت به‌صورت سالانه افزایش پیدا می‌کند در کنار هزینه‌های تولید، بسته‌بندی و حمل‌ونقل جز هزینه‌های ثابتی هستند که به صورت غیرطبیعی افزایش قیمت داشتند. در کنار این‌ها و هزینه‌هایی مثل تاخیر در ترخیص اجناس از گمرک هم وجود دارد که ممکن است براساس اتفاق به مجموعه تحمیل شود. در این میان، سازمان‌های نظارتی هم حمایت لازم را از بخش خصوصی ندارند و این مشکل باعث افزایش دغدغه‌ها در این حوزه می‌شود. همین مساله باعث کاهش حاشیه سود شرکت‌ها می شود. تا حدود 15 سال پیش، تولید روانکار در ایران جز مشاغل پر سود به حساب میآمد و شرکتهای تولیدکننده حاشیه سود قابل توجهی داشتند. اما به مرور این سود از شرکت‌ها گرفته شد و به سمت کل‌فروش‌ها سرازیر شد. اکنون 6 ماه از سال 99 گذشته است و تمامی قیمت‌ها افزایش داشته اما تولیدکنندگان روغن هنوز مجوز افزایش قمیت را دریافت نکرده‌اند و این مساله بیش از هر چیز از دیر صادر شدن مجوز افزایش قیمت ناشی می‌شود. تولیدکنندگان باید با قیمت‌های روز اقلام مورد نیاز را تهیه و تولید کنند اما با قیمت مصوب سال گذشته بفروشند. این مساله باعث شده تا حاشیه سود به حداقل برسد و فروش بر روی بعضی از محصولات مثل روغن‌های موتور دیزلی با حاشیه ضرر همراه شود. از ابتدای سال جاری چالش افزایش قیمت میان تولیدکنندگان و سازمان‌های مسئول وجود دارد اما از آنجا که روند تصمیم‌گیری در کشور کند است، شرکتهای تولیدکننده روز به روز زیان‌ده‌تر می‌شوند. پرمصرف‌ترین مواد اولیه این صنعت روغن پایه است که هم در داخل تولید می‌شود و هم نمونه وارداتی آن در بازار موجود است. روغن پایه داخلی در بورس عرضه می‌شود و به خاطر کمبود عرضه و رقابت در خرید ، قیمت آن بالا می‌رود. از سال گذشته تا کنون بهای هر لیتر روغن پایه تولید داخل دو برابر و وارداتی ها تقریبا 50 درصد افزایش یافته است. این یعنی تنها روغن پایه مورد نیاز برای تولید روانکار حداقل 40 درصد افزایش قیمت داشته است. روی هم رفته، قیمت بیشترین مواد اولیه مورد نیاز برای تولید بین 50 تا 100 درصد افزایش قیمت داشته است اما قیمت نهایی فروش دقیقا مشابه قیمت مصوب سال گذشته است.
سابق بر این، هزینه حمل و نقل جز هزینه های قابل توجه شرکت‌ها نبود اما امسال با افزایش قیمت حدود 100 درصدی به فاکتور مهمی در هزینه‌ها تبدیل شده است. در کنار این‌ها، ملزومات بسته‌بندی و مواد اولیه تولید ظرف تقریبا 2 برابر شده است. از طرف دیگر نمی‌توان عرضه محصول در بازار را قطع کرد. درگیر شدن با سازمان‌های نظارتی و از دست رفتن سهم بازار از جمله مهم‌ترین تبعاتی است که قطع کردن عرضه محصول می‌تواند در بر داشته باشد. در حال حاضر بیش از 100 نفر نیوری انسانی به صورت مستقیم و حدود 5 برابر این عدد به صورت غیر مستقیم از این مجموعه ارتزاق می کنند و اگر مجموعه چار مشکل شود، این ضرر به صورت مستقیم و غیر مستقیم گریبان‌گیر نیروی انسانی نیز خواهد شد.
• اگر شرایط اقتصادی تغییر کند و درگاهها باز شود، برنامه‌های آینده نشت‌بن برای بازار چه خواهد بود؟
بهتر است فعلا آن فرض را در نظر نگیریم چرا که با توجه به شرایط سیاسی کشور، بحث واردات ارزان قیمت تقریبا غیرممکن شده و برای هرچه بخواهیم بسازیم باید بر روی توانایی‌ها و پتانسیل‌‌های تولید داخل حساب کنیم. حتی تصور این هم که در آینده ممکن است شرایط به‌صورتی پیش برود که واردات با قیمت مناسب از سر گرفته شود تقریبا غیرممکن است. یک سری شاخص‌های کلان مثل قیمت ارز دیگر هیچوقت به شرایط قبل باز نخواهد گشت. بنابراین بحث واردات آن هم به صورت ارزان‌قیمت تقریبا منتفی شده است.
برنامه ما این است که با بهینه‌سازی هزینه‌ها بتوانیم قیمت تمام شده را پایین بیارویم. از طرف دیگر دنبال این هستیم که فروش را در حوزه محصولات سطح بالا که حاشیه سود بالاتری دارد توسعه دهیم. تیم بازاریابی و فروش ما تلاش می‌کند تا فروش محصولات سطح بالاتر که حاشیه سود بالاتری دارند را بیش از بقیه محصولات توسعه دهند تا از این طریق هزینه‌های تولید با بیشترین سود ممکن تامین شود. با توجه به شرایط فعلی کشور، نمی‌توان برنامه ریزی بلند مدت در تولید داشت اما در نگاه میان مدت تنها راه نجات، تمرکز بر روی تولید محصولات سطح بالاتر است که حاشیه سود بیشتری به همراه دارد. بزرگترین مشکل این است که با توجه به شرایط کنونی کشور و عدم وجود ثبات در قیمت‌ها حتی نمی‌توان روی برنامه‌‌ریزی‌های کوتاه‌مدت هم حساب باز کرد.
