دوباره رویای شهر دوچرخه‌ها

به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از ابتکار ، چنین طرح‌هایی در ایران دیر و در دو دهه اخیر در دستور کار مسئولان قرار گرفت.
در ابتدا جنبه آزمون و خطا داشت و مسئولان به خصوص شهرداری‌ها با تمام قوا وارد مراحل اجرایی نشدند.
از این رو در بسیاری از نقاط کشور این طرح‌ها با شکست مواجه شد و مردم استقبال مردم قرار نگرفت.
در ادامه نیاز به چنین راهکاری برای کاهش آلودگی و ترافیک باعث شد تا جدی‌تر این موضوع پیگیری شود.
حال این که شنیده می‌شود شهرداری تهران در گامی نو یک بار دیگر طرحی به نام «دوچرخه اشتراکی» را به عرصه آورده است.
دوچرخه سواری در وهله اول یک ورزش است اما در دنیای امروز تبدیل به یک فرهنگ شده است.
فرهنگی که می‌تواند در کنار سلامتی، آسایش را نیز برای مردم جامعه به همراه داشته باشد.
هلند، لبنان و در آسیای شرقی کشورهای چین و ژاپن با ترویج فرهنگ دوچرخه‌سواری توانسته‌اند هم در کاهش مصرف انرژی قدم بردارند و هم در موضوعاتی چون کاهش ترافیک و در قبل آن کاهش آلودگی پیشگام باشند.
در ایران نیز دوچرخه سواری عمری دیرینه دارد.
در تهران در دو دهه اخیر بارها از استفاده از دوچرخه‌های سازمانی صحبت به میان آمد.
طرح‌هایی که در آن در جای جای شهر و به عبارتی در میادین اصلی کانکس‌هایی برای اجاره دوچرخه تعبیه شد.
طرح‌هایی که به دلایل مختلف با آن استقبال نشد.
یکی از مهم‌ترین‌ آن‌ها شیب شهر تهران است.
بسیاری از شهروندان در ابتدا از این طرح حمایت کردند اما مشکلاتی گریبان‌گیر آن‌ها شد که منجر به کاهش استقبال شد. شیب تهران، عدم اجاره دوچرخه به بانوان، بازگرداندن دوچرخه به محل ابتدایی و مواردی از این دست شهروندان را از استفاده از این طرح دور کرد.
در آن سو پیمانکاران نیز با مشکلاتی مواجه بودند.
به گفته یکی از این پیمانکاران به «ابتکار» بسیاری از دوچرخه‌های آن‌ها در طرح‌های قبلی به سرقت رفت!
به این شکل که برخی شهروندان برای اجاره دوچرخه اقدام می‌کردند اما دیگر آن را پس نمی‌آوردند!
در اقدام نویی که شهرداری تهران آن را اجرایی کرده، شهروندان می‌توانند با نصب نرم‌افزاری خاص از دوچرخه‌های شهری استفاده کنند.
با این نرم افزار که روی تلفن همراه افراد نصب می‌شود، فرد می‌تواند هرجا که یکی از این دوچرخه‌ها را دید، کد دوچرخه را در نرم افزار وارد کرده و اقدام به استفاده کند.
پرداخت هزینه به صورت آنلاین صورت می‌گیرد و به ازای هر نیم‌ساعت استفاده از دوچرخه مبلغی از حساب آن‌ها کسر می‌شود.
پس از آن شهروندان تهرانی می‌توانند آن را در هر نقطه که دل‌شان خواست رها کنند و با قفل کردن دوچرخه، نرم افزار زمان استفاده را محاسبه کرده و از حساب آن‌ها پول کم می‌کند.
تکلیف آن دوچرخه نیز به عهده ماموران شهرداری است که اگر دوچرخه‌ای چند روز در یک محل بلا استفاده بماند، شرکت متولی دوچرخه را به نقاط پر استفاده منتقل خواهد کرد.
گفتنی است براساس اطلاعاتی که سازمان حمل و نقل و ترافیک شهردار تهران منتشر کرده است، هزینه استفاده از دوچرخه‌ها طوری در نظر گرفته شده است تا نسبت به استفاده از مترو و اتوبوس ارزان‌تر باشد و اگرچه هنوز قیمت نهایی نشده، اما صحبت بین نرخ هزار تا 1500 تومان است.
همچنین در حال حاضر 4 نقطه در تهران در «خیابان مطهری»، «خیابان بهشتی»، «بلوار کشاورز» و «میدان انقلاب» به شهروندان خدمات ارائه می‌کنند.
در این بین یکی از مشکلات اساسی شهروندان در استفاده از طرح اشتراکی دوچرخه، نبود یا کمبود شدید محیط‌هایی است برای دوچرخه سواری!
خیابان‌های تهران پر شده است از خودروها، حال این که از موتورسیلکت‌ها که پیاده‌راه و خیابان را مال خود می‌دانند، می‌گذریم.
نبود فضای کافی برای دوچرخه سواری در شهر تهران به شدت حس می‌شود.
هر لحظه خطر تصادف و سرنگونی دوچرخه سواران را تحدید می‌کند و بار ترافیکی موجود در این کلانشهر باعث می‌شود مسیری که قرار است در مدت کمتر از 30 دقیقه با خودرو پیموده شود با دوچرخه حتی بیشتر شود!
شاید در ابتدا این موضوع بعید به نظر برسد اما با محاسبه بار ترافیکی و کلنجار رفتن دوچرخه سواران با خودروها و موتورسیکلت‌ها محقق می‌شود.
با توجه به موارد گفته شده انتظار می‌رود در کنار طرح دوچرخه اشتراکی که رسما از ابتدای شهریور ماه آغاز به کار می‌کند، شهرداری تهران و معاونت حمل و نقل به فکر تبیین مسیرهایی برای عبور و مرور دوچرخه‌سواران باشد.
ممکن است پس از چندی آماری از استفاده دوچرخه‌های اشتراکی منتشر شود و در آمار شاهد استقبال مردم باشیم اما این نکته نباید فراموش شود که چه قشری به دنبال آن هستند.
این موضوع که شهروندان در آخر هفته‌‌ها به سراغ این دوچرخه‌ها بروند موضوعی مهم و در رسیدن به اهداف این طرح کمک‌رسان است.
حال این که اگر تدابیری دیگر در احداث مسیرهای مجزا برای دوچرخه‌سواران در خیابان‌های تهران اندیشیده شود، اقشاری چون کارمندان، مغازه‌داران، دانشجویان و ... نیز به احتمال زیاد به این طرح روی می‌آورند و شاهد گسترش این طرح در طول هفته نیز خواهیم بود.
بسیاری سوالات دیگر در رابطه با این طرح و استفاده از دوچرخه در شهر تهران وجود دارد.
یعقوب آزاده‌دل، مدیر واحد توسعه سیستم‌های حمل و نقل پاک معاونت حمل و نقل شهرداری تهران در این باره به «ابتکار» می‌گوید: «من روزانه 30 کیلومتر دوچرخه سواری می‌کنم؛ از منزل تا محل کار و یا به طور کلی هرجایی که بخواهم بروم. بحث دوچرخه سواری در شهر تهران از سوق دادن مردم به این امر گذشته است و باید در برهه کنونی مردم را اجبار به استفاده از دوچرخه کنیم و این فرهنگ را در مردم نهادینه کنیم.
با نگاهی به قیمت کرایه‌ها و سوخت در کشور خواهیم دید که شهروند ترجیح می‌دهد مبلغ اندکی را هزینه کند، با تاکسی زیر کولر به محل کار خود برود تا این که با دوچرخه همان مسیر را با مشکلات بسیار بپیماید.
در نتیجه مجموعه‌ای از عوامل باید در میان باشد تا تهران شهری دوچرخه‌ای شود.»
وی در ادامه با اشاره به اینکه اجرای طرح دوچرخه اشتراکی را بخش خصوصی به عهده دارد، می‌گوید: «به طور مثال برای شیب تهران مطالعات بسیاری شده است.
این طرح در مقیاس کوچک صورت می‌گیرد و بیشتر در شرق و غرب تهران و بخش‌هایی از مرکز اجرایی خواهد شد.
حال این که نهایت مسیری که برای چنین پروژه‌هایی در نظر گرفته می‌شود 5 کیلومتر است.»
آزاده‌دل ادامه می‌دهد: «با نصب GPS شرکت خصوصی به دنبال کاهش آسیب سرقت است و انتظار می‌رود با رصد درست شاهد سرقت دوچرخه نباشیم.
گفتنی است این طرح فعلا به صورت آزمایشی اجرایی شده و انتظار می‌رود عداد دوچرخه در آینده به 5000 دستگاه برسد.»
گفتنی است در شبکه‌های اجتماعی از این طرح حمایت شده است.
بسیاری به شکست در طرح‌های پیشین اشاره و برای طرح اشتراکی دوچرخه آرزوی موفقیت کردند!
بانوان نیز با ابراز خوشحالی از اینکه می‌توانند از این طرح استفاده کنند، حمایت خود را با انتشار عکس‌هایی از روز ابتدایی این طرح اعلام کردند.