آزادراه تهران-شمال؛ از افتتاح تابستانه فاز 1 تا وضعیت قطعات 2 و 3

به گزارش پایگاه خبری«عصر خودرو» به نقل از ایسنا، آزادراه تهران - شمال پروژه بزرگ راه‌سازی در کشور است که در چهار قطعه 33، 21، 47 و 20 کیلومتری شهر تهران را به شهرهای غربی استان مازندران متصل می‌کند. مسیر آزادراه از تقاطع غیر همسطح با بزرگراه شهید همت و بزرگراه آزادگان شروع و در امتداد دره کن پس از گذشتن از حاشیه روستای سولقان به تدریج از منطقه کوهستانی توچال عبور کرده، سپس توسط تونل بلند تالون به طول 4850 متر این رشته کوه را قطع کرده و در دامنه‌های شمالی آن در منطقه دو آب شهرستانک قرار می‌گیرد.

از آن پس مسیر به موازات جاده قدیم کرج-چالوس امتداد می‌یابد و در دره سرهنگ وارد تونل البرز به طول 6400 متر شده و در پل زنگوله خارج، سپس با عبور از ارتفاعات البرز به موازات جاده موجود کرج-چالوس تا شهر چالوس ادامه یافته و در نهایت با یک تقاطع غیر همسطح به کمربندی چالوس-تنکابن متصل می‌شود. باید خاطرنشان کرد که قطعه چهارم این آزادراه حدفاصل سه‌راهی دشت نظیر مرزن‌آباد-چالوس به طول حدود 20 کیلومتر است که دارای دو خط رفت و دو خط برگشت بوده و در قسمت‌های فراز، یک خط کندرو به مسیر اضافه می‌شود، در حالی که اجرای این قطعه از سال 1375 آغاز شد و در سال 1391 به بهره‌برداری رسید.

قطعه یک آزادراه؛ افتتاح در تابستان 98

طول منطقه یک آزادراه تهران-شمال 32 کیلومتر است و از پروژه‌های بزرگ عمرانی در کشور به شمار می‌آید و تمامی فناوری‌های روز جهان در این پروژه استفاده شده است، پروژه‌ای که عملیات اجرایی آن به صورت مشترک بین وزارت راه و شهرسازی، بنیاد مستضعفان و همچنین پیمانکاران داخلی به صورت هماهنگ و یکپارچه اجرا می‌شود. بهره‌برداری از منطقه یک آزادراه تهران-شمال به طول 32 کیلومتر باعث کاهش 60 کیلومتری مسیر و 20 دقیقه‌ای زمان تا سه‌راهی شهرستانک خواهد شد و بهره برداری آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

این در حالی است که طبق گفته محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی قطعه یک آزادراه تهران-شمال در تابستان سال 1398 به مرحله بهره برداری می‌رسد. شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل نیز در مورد قطعه یک این آزادراه اعلام کرد که پروژه مذکور با پیشرفت فیزیکی 94 درصدی همراه بوده و فقط بخش کمی از عملیات اجرایی آن باقی مانده است.

علل طولانی شدن مدت ساخت آزادراه

در خصوص عوامل تأثیرگذار که موجب طولانی شدن مدت اجرای آزادراه تهران-شمال شده است، باید اعلام کرد که طبق گفته وزیر راه و شهرسازی عوامل رکود زیادی بر این پروژه تحمیل شده است و معارضین متعددی بر این پروژه وجود داشت. علاوه بر این آزادراه تهران-شمال در سال‌های گذشته در اولویت پروژه‌های عمرانی دولت قرار نداشت و در اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 یک دوره فعالیت چشم‌گیر صورت گرفت که منجر به احداث و بهره‌برداری از منطقه 4 شد، اما با روی کار آمدن دولت یازدهم و دوازدهم عملیات اجرایی بر روی منطقه یک و 2 بدون وقفه از سال 1393 شکل گرفت که با مشاهده روند اجرایی پروژه هیچ یک از نقاط تعطیل نبوده است.

از پیشرفت قطعات 2 و 3 چه خبر؟

در خصوص مناطق 2 و سه آزادراه تهران-شمال نیز باید بیان کرد این دو منطقه از پل‌ها و تونل‌های بزرگ و متعددی تشکیل شده‌اند و به منظور احداث آن‌ها بر اساس پیش‌بینی‌های انجام شده حدود چهار سال زمان و 10 هزار میلیارد تومان سرمایه نیاز است.

منطقه 2 این پروژه هم‌اکنون از 26 درصد پیشرفت فیزیکی برخوردار و 550 میلیارد تومان نیز در این منطقه هزینه شده است. در خصوص منطقه سه آزادراه تهران-شمال نیز باید اعلام کرد که ساخت این منطقه به قیمت روز به سرمایه‌ای بالغ بر 4,700 میلیارد تومان نیاز دارد اما با توجه به مدت پنج سال زمان مورد نیاز برای اجرای آن، سرمایه‌ای نزدیک به هفت میلیارد تومان برآورد کرده‌اند که در مجموع سرمایه مورد نیاز برای بخش 2 و سه به 10 هزار میلیارد تومان می‌رسد و در مجموع حدود 3,600 میلیارد تومان برای مناطق یک، 2 و چهار هزینه شده است.

در خصوص نحوه جذب فاینانسور منطقه سه این آزادراه نیز باید اعلام کرد که چند شرکت ایرانی و چینی آمادگی خود را برای سرمایه‌گذاری در منطقه سه آزادراه تهران-شمال اعلام کرده‌اند که مناقصه مربوطه نیز با همکاری وزارت راه وشهرسازی تا قبل از پایان سال جاری تنظیم و برگزار می‌شود تا وضعیت فاینانسور منطقه 3 در نیمه اول سال آینده مشخص شود.

لایحه بودجه 98 در مورد آزادراه چه می‌گوید؟

در حالی که احداث آزاد راه تهران-شمال از سال 1376 آغاز شده است، بر اساس برآورد صورت گرفته در لایحه بودجه سال آتی، این پروژه در سال 1400 به پایان می‌رسد. هرچند که نمی‌توان همین فاصله زمانی 24 ساله را نیز قطعی تلقی کرد و طبق گفته مسئولان این احتمال وجود دارد که پروژه مذکور تا سال 1402 طول بکشد.

احداث آزادراه تهران-شمال به طول 121 کیلومتر که از سال 1376 کلید خورد و قرار بر این است که بر اساس برنامه زمان بندی شده در سال 1400 پایان یابد. گفتنی است برای این پروژه در طول برنامه پنجم توسعه و قبل از آن یک هزار و 198 میلیارد و 867 میلیون تومان هزینه شده است.

بر اساس لایحه بودجه سال 1398، بودجه این طرح که به شرکت مادرتخصصی ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور اختصاص می‌یابد در سال 1398 رقمی معادل سه میلیارد و 471 میلیون تومان برآورد شده است؛ این در حالی است که در سال گذشته رقمی معادل 14 میلیارد تومان اعتبار به این پروژه تخصیص داده شد. هرچند در سال 1397 رقمی معادل پنج میلیارد و 900 میلیون تومان برای این پروژه مصوب شد اما رقم ابلاغی برای این پروژه معادل چهار میلیارد و 425 میلیون تومان است.

در قانون بودجه سال 97 موعد زمانی اتمام احداث آزاد راه تهران-شمال سال 1399 تعیین شده بود که در لایحه بودجه سال 98، سال 1400 به عنوان سال پایانی احداث پروژه در نظر گرفته شده است.

ویژگی‌های آزادراه تهران – شمال

آزادراه تهران - شمال در مجموع 121 کیلومتر طول، 179 دستگاه تونل به طول 101 هزار و پنج متر و 94 دستگاه پل بزرگ به طول 12 هزار و 633 متر خواهد داشت. در مورد مشخصات کلی آزاد راه تهران - شمال نیز باید خاطرنشان کرد که چهار منطقه به طول 33، 21، 47 و 20 کیلومتر با اتمام این پروژه مدنظر قرار می‌گیرد و 42 درصد از کل مسیر آزاد راه به صورت تونل و پل خواهد بود.

تعداد تونل‌ها در منطقه یک برابر 39، در منطقه دو برابر با 44، در منطقه سه برابر 92 و در منطقه چهار برابر با چهار تونل خواهد بود و کل آزاد راه در نهایت با 179 تونل مورد بهره برداری قرار می‌گیرد. طول تونل‌ها نیز به ترتیب در مناطق چهارگانه برابر با 33 هزار و 400 متر، 32 هزار و 765 متر، 33 هزار و 520 متر و 1320 متر خواهد بود و در مجموع کل آزاد راه 101 هزار و پنج متر تونل خواهد داشت.

آخرین وضعیت درصد حفاری تونل‌ها به گونه‌ای است که منطقه یک به صورت 100 درصدی حفاری تونل شده است و در منطقه 2 معادل 52 درصد و در منطقه چهار 100 درصد حفاری تونل صورت گرفته و در مورد کل آزاد راه باید اعلام کرد 51 درصد حفاری تونل‌ها صورت پذیرفته و این درحالی است که منطقه سه تا کنون حفاری تونل نداشته است.

تعداد پل‌های بزرگ در منطقه یک برابر 25، در منطقه دو معادل 27، در منطقه سه برابر با 38 و در منطقه چهار برابر با چهار دستگاه است و کل آزاد راه از 94 دستگاه پل بزرگ برخوردار خواهد بود. همچنین طول پل‌های بزرگ در منطقه یک، دو، سه و چهار به ترتیب برابر 3137، 2535، 6435 و 526 متر خواهد بود و در مجموع کل آزاد راه 12 هزار و 633 متر پل خواهد داشت.

در مورد خلاصه وضعیت منطقه یک آزاد راه تهران شمال نیز باید خاطرنشان کرد که تا سال 1393، 100 درصد عملیات اجرایی در این منطقه توسط شرکت‌های خارجی انجام شد و از آن سال به بعد 80 درصد توسط شرکت‌های ایرانی و 20 درصد توسط شرکت‌های خارجی انجام شده و هم اکنون کمتر از 5 درصد حجم کار در بخش مشاوره به شرکت‌های خارجی واگذار شد و 100 درصد عملیات اجرایی توسط شرکت‌های ایرانی در حال انجام است.

تفاوت‌های آزادراه تهران-شمال با جاده تهران-چالوس

با اتمام پروژه آزادراه تهران-شمال شاهد کوتاه شدن 64 کیلومتری مسیر، کاهش 3 ساعته مدت زمان سفر و صرفه جویی 600 میلیارد تومانی سالانه مصرف سوخت در قیاس با راه تهران-کرج-چالوس خواهیم بود. طول مسیر آزادراه تهران-شمال 121 کیلومتر خواهد بود و در حالی که طول مسیر راه تهران-کرج-چالوس 185 کیلومتر است، با پایان این پروژه شاهد کوتاه شدن 64 کیلومتری مسیر مربوطه خواهیم بود که در نهایت موجب خواهد شد به میزان سالانه 600 میلیارد تومان در مصرف سوخت صرفه‌جویی شود.

سرعت طرح آزادراه تهران-شمال 100 کیلومتر بر ساعت است، در حالی که سرعت طرح راه تهران-کرج-چالوس 50 کیلومتر بر ساعت است. علاوه بر این زمان سفر در آزادراه تهران-شمال یک ساعت و 30 دقیقه پیش‌بینی شده است، در حالی که زمان سفر در راه تهران-کرج چالوس معادل چهار ساعت و سی دقیقه است.