از پتانسیل سودآوری یک خودرویی تا افت سودآوری شرکت بورس از رکود معاملاتی

به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل ازاقتصادنیوز،  نظرات کارشناسان در سایت تدان، وضعیت نمادهای «خودرو»، «فاذر»، «شپارس» و «بورس تهران» در این گزارش بررسی شده است که در ادامه می‌خوانید.

مدیریت هزینه‌ها برای خروج از زیان
شرکت ایران‌خودرو با نماد «خودرو» حدود 1.5 دهه است در بورس تهران فعالیت می‌کند. به دنبال تحریم‌های بین‌المللی و افزایش هزینه‌های مالی شرکت‌های گروه خودرو، ایران‌خودرو نیز از این ماجرا مستثنا نبود و در سال‌های 92-91 به شرکتی زیان‌ده تبدیل شده بود. با این حال، با روی کار آمدن دولت جدید و به ویژه در سال گذشته توانست از طریق افزایش تولیدات از زیان خارج شود. به این ترتیب، بر اساس صورت‌های مالی سال 93 (حسابرسی نشده) 481 ریال سود محقق کرد. بر اساس تحلیل کارشناسی در سایت تدان، گرچه «خودرو» با کاهش 7 درصدی مجموع دارایی‌ها همراه بوده ، اما در بخش بدهی‌ها نیز با افت 13 درصدی مواجه شده است. در بخش دارایی‌ها، موجودی نقد این شرکت 63 درصد رشد داشته است، این در حالی است که حساب‌ها و اسناد دریافتنی 46 درصد و موجودی کالا 30 درصد افت داشتند. در سرفصل بدهی‌ها عمده کاهش مربوط به تسهیلات مالی دریافتنی است که 27 درصد افت داشته است. بر این اساس، نسبت جاری شرکت از 0.84 به 0.91 رسیده است که بیانگر حرکت مناسب شرکت برای خروج از بدهی‌ها است. هرچند به طور کلی نسبت جاری زیر یک، نگران‌کننده است، اما اقدامات اخیر «خودرو» نشان می‌دهد فعالیت شرکت جهت کنترل بدهی‌ها (عمدتا ناشی از تسهیلات سنگین دریافتی در دوران تحریم‌ها) نسبتا قابل قبول بوده است.

در صورت سود و زیان اما، ارقام قابل توجهی به چشم می‌خورد. به طوری که در سمت فروش، 90 درصد رشد را از 84722 میلیارد ریال به 167453 میلیارد ریال شاهد هستیم. در این میان، 90 درصد فروش مربوط به فروش سواری و وانت بودهه و 10 درصد دیگر مربوط به قطعات CKD (قطعات منفصل خودروها که برای مونتاژ کردن به سایر خودروسازان، عموما صادراتی تحویل داده می‌شود). تولیدات شرکت در مجموع 65 درصد رشد داشته است (عموما محصولات دنا، تندر 90 و پژو). بهای تمام‌شده شرکت نیز با وجود رشد 90 درصدی، در مجموع منجر به رشد 155 درصدی سود ناخالص شرکت شده است. بیشترین حاشیه سود ناخالص در ایران‌خودرو مربوط به سوزوکی (31 درصد)، قطعات CKD (25 درصد)، پژو 206 (25 درصد) و پژو پارس (22 درصد) است. همچنین، سود عملیاتی شرکت 123 درصد رشد داشته است که در کنار ثبات نسبی (رشد محدود 3 درصدی) هزینه‌های مالی بیانگر بهبود وضعیت این شرکت دارد. با این حال، بازار خودرو به ویژه در سمت تقاضا با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کند که باید منتظر ماند و عملکرد خودرو در سال‌های پیش رو را رصد کرد.

رشد 100 درصدی سودآوری «فاذر»
شرکت صنایع آذرآب با نماد «فاذر» در بورس تهران فعالیت می‌کند. بررسی کارشناسی صورت‌های مالی سال مالی منتهی به 29/12/93 نشان از رشد سودآوری این شرکت در مدت مزبور دارد. بر اساس تحلیل منتشرشده شرکت آذرآب وضعیت نسبتا باثبات و مطلوبی به ویژه در زمینه رشد پروژه‌ها در سال 93 داشته است. این موضوع در کنار پایین بودن هزینه‌های مالی و بدهی‌ها سبب شد تا شرکت در سال گذشته رشد 100 درصدی در سود خالص خود را به ثبت رساند که این سودآوری به علت عملیاتی بودن، سود باکیفیتی محسوب می‌شود. همچنین، به دلیل پایین بودن هزینه‌های مالی، ریسک عملیاتی شرکت نیز پایین است.
بررسی وضعیت ترازنامه شرکت نشان می‌دهد تسهیلات بانکی دریافتی شرکت محدود است و نرخ سود عمده این تسهیلات بین 21-11 درصد است (در مقایسه با تسهیلات فعلی بانک‌ها با نرخ‌های بیش از 24 درصدی مناسب است). همچنین، 66 درصد تسهیلات مزبور به مبلغ 250 میلیارد ریال تا پایان سال 94 تسویه می‌شود. بر این اساس، نسبت جاری شرکت (دارایی جاری به بدهی جاری) حدود 1.5 مرتبه است که رقم قابل قبولی است که در این میان، 30 درصد دارایی‌ها را موجودی کالا تشکیل می‌دهد.
در بررسی صورت سود و زیان شرکت، مشاهده می‌شود درآمد شرکت 20 درصد افزایش یافته است که عمده آن مربوط به افزایش 70 درصدی درآمدها از طریق فروش بویلرهای نیروگاهی و صنعتی است که به تنهایی 53 درصد فروش شرکت را به خود اختصاص می‌دهد. تجهیزات نفت و گاز و فولاد نیز در فروش خالص شرکت جایگاه دوم را دارد که در سال 93 حدودا 40 درصد رشد داشته است. این در حالی است که بویلرهای سیکل ترکیبی با کاهش 23 درصدی در سال 93 همراه بودند. نسبت قیمت به درآمد این شرکت در شرایط فعلی بیش از 9.5 مرتبه است که می‌تواند در مجمع سالیانه 24 تیر ماه با تقسیم سود نقدی اندکی تعدیل شود.
کمبود تقاضا، معضل فعلی «شپارس»
شرکت نفت پاسارگاد که با نماد «شپاس» در فرابورس تهران فعالیت می‌کند صورت مالی سال مالی منتهی به 29/12/93 را ارائه کرده است. بررسی کارشناسی در سایت تدان نشان می‌دهد شرکت مزبور در پایان سال 4193 ریال به ازای هر سهم، سود محقق کرد؛ این در حالی بود که در پیش‌بینی ابتدای سال، سود 5220 ریالی را برای هر سهم پیش‌بینی کرده بود که در 3 اسفند 93، این سود را به 4193 کاهش داد.

در تحلیل فروش و بهای تمام‌شده کالاها مشاهده می‌شود، مبلغ فروش 3 درصد رشد را نسبت به سال 92 تجربه کرده است. این در حالی است که مبلغ فروش در سال 93، حدودا 11 درصد نسبت به سال پیشین کاهش داشته است، بنابراین، شرکت توانسته با رشد 15 درصد مقدار فروش محصولات، این افت قیمت را جبران کند. با این حال، بهای تمام‌شده کالاها 8 درصد افزایش داشته است که سبب شده تا سود ناخالص شرکت 21 درصد افت پیدا کند. علت افزایش بهای تمام‌شده مربوط به موجودی بیش از 2 میلیارد ریالی کالاهای ساخته‌شده در پایان سال 92 برمی‌گردد، زیرا سال گذشته، با کاهش قابل توجه نرخ خرید وکیوم باتوم (ماده اولیه شرکت)، بهای تمام‌شده محصولات کمتر شده است. بنابراین، عدم فروش بخشی از کالاهای ساخته‌شده در سال 92 و انتقال آن به سال 93 موجب افزایش بهای تمام‌شده بیش از رشد مبلغ فروش شد. در بررسی اقلام ترازنامه اما مشاهده می‌شود میزان تسهیلات مالی به علت فروش اعتباری محصولات و در نتیجه نیاز به نقدینگی جهت سرمایه‌گذاری افزایش قابل توجهی یافته است. به طوری که در سال 92 تسهیلات مالی شرکت صفر ریال بوده، اما در سال 93 مبلغ تسهیلات به 1552 میلیارد ریال رسیده است.

از سوی دیگر، در پیش‌بینی بودجه شرکت برای سال مالی منتهی به 29/12/94، شرکت تولید 2.15 میلیارد تن فروش انواع قیر را با نرخ متوسط هر تن 11.376 میلیارد ریال پیش‌بینی کرده است؛ این در حالی است که ظرفیت عملی تولید این شرکت 1.733 میلیارد تن است و نرخ فروش محصولات نیز بر اساس گزارش 2 ماهه، به ازای هر تن 9.914 میلیارد ریال بوده است (حدودا 13 درصد کمتر از پیش‌بینی شرکت). همچنین، از نظر مقدار فروش نیز در 2 ماه ابتدای سال، فقط 10 درصد رقم پیش‌بینی‌شده در بودجه فروخته شده است (در حالی که اگر میزان فروش در کل سال یکسان باشد، باید در دو ماه حدود 17 درصد فروش کل سال را محقق می‌کرد)، این موضوع تاکید می‌کند شرکت با مشکل کاهش تقاضا همراه است. با این وجود، نرخ فروش صادراتی در بودجه این شرکت، بر اساس نرخ ارز مبادله‌ای که مورد قبول بورس کالا است در نظر گرفته شده است، در نتیجه در صورت یکسان‌سازی نرخ ارز تهدیدی متوجه «شپارس» نخواهد بود.

انعکاس رکود بازار سهام در سود شرکت بورس
شرکت بورس اوراق بهادار تهران با نماد بورس تهران فعالیت می‌کند که به تازگی گزارش صورت‌های مالی سال مالی منتهی به 29/12/93 را منتشر کرده است. در این شرایط، تحلیلگران در سایت تدان به بررسی عملکرد این شرکت پرداخته‌اند. در این میان، رکود شدید سال گذشته در بازار سهام به وضوح در سودآوری این شرکت نمایان شده است؛ به طوری که سود هر سهم شرکت با افت 28 درصدی از 509 ریال به 364 ریال کاهش یافته است. در سرفصل سود و زیان شرکت مشاهده می‌شود درآمدها 25 درصد افت داشته، این در حالی است که بهای تمام‌شده 26 درصد و هزینه‌های عمومی و اداری 17 درصد افزایش داشتند. به این ترتیب، سود ناخالص شرکت کاهش 48 درصدی را نشان می‌دهد که از طریق رشد 32 درصدی درآمدهای متفرقه (عمدتا مربوط به سود سپرده‌های بانکی) توانست بخشی از این کاهش را در سود خالص جبران کند (سود خالص 28 درصد افت داشته است).

محل اصلی درآمدهای شرکت بورس، کارمزد معاملات عادی و روزانه بورس و همچنین کارمزد مربوط به دسترسی کارگزاری‌ها به سیستم معاملات است که با توجه به رکود شدید در سال گذشته، باعث افت سودآوری شرکت بورس شده است. سال گذشته، متوسط ارزش معاملات روزانه بورس اندکی بیش از 140 میلیارد تومان بوده است، این در حالی است که رقم مزبور برای سال 92 حدود 400 میلیارد تومان محاسبه می‌شود. بنابراین، ضعف شدید در میزان معاملات مهم‌ترین عامل افت سودآوری شرکت در سال گذشته محسوب می‌شود. در سال جاری، گرچه رکود معاملاتی به طور متوسط (در سه ماه و نیم ابتدای سال) تشدید شده است، اما نوساناتی در این بین مشاهده می‌شود، به طوری که متوسط معاملات روزانه در فروردین به بیش از 200 میلیارد تومان رسید. بنابراین، رسیدن به توافق هسته‌ای می‌تواند با رونق‌بخشی به بازار سهام، شرکت بورس را نیز منتفع سازد.