حکمرانی هیبریدی‌ها در قلمرویی نامحدود

به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت، در این بین برخی از توصیه‌ها ایده‌آل و گاهی غیرممکن و برخی کاربردی است و قابلیت اجرایی دارد.خودروسازان مطرح جهانی برای حل این معضل به سمت تولید خودروهای دیزلی و هیبریدی روی آورده‌اند و در این میان شرکت‌های آلمانی به سمت تولید خودروهای دیزلی و شرکت‌های ژاپنی در مسیر تولید خودروهای هیبریدی پیشتازی می‌کنند به گونه‌ای که دانش فنی تولید این خودروها در انحصار شرکت‌های خاصی است و حاضر به انتقال آن به شرکت‌های خواهان این فناوری نیستند. چندی پیش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی گزارشی با عنوان «استراتژی نشان(برند)های معتبر خودروسازی جهان (تجربه‌ای برای شرایط پساتحریم و برنامه ششم توسعه)» منتشر کرد که براساس آن به خودروسازان بزرگ کشور (ایران‌خودرو و سایپا) توصیه شد تا در شرایط پس از تحریم برای تضمین کیفیت تولیدات، آلایندگی پایین و همگرایی با رویکرد جدید خودروسازی جهانی همکاری‌های خود را از نشان‌های فرانسوی و چینی به سمت نشان‌های ژاپنی و آلمانی سوق دهند که در این بین انعقاد قراردادهای جدید با نشان(برند)های معتبر فعال در تولید خودروهایی با سوخت دیزل و هیبریدی سازگار با محیط‌زیست و چاره اندیشی زیرساخت‌های مورد نیاز بیشتر مورد تاکید قرار گرفته است. خودروسازان ایرانی از تجربه ساخت خودروهای دیزلی برخوردارند و برنامه‌هایی را برای ساخت خودروهای هیبریدی در دستور کار خود قرار داده‌اند. اگرچه به نظر می‌رسد طرح مرکز پژوهش‌های مجلس برای کاهش آلایندگی هوا بسیار موثر و کاربردی است اما از یک طرف با توجه به گازوئیلی که در کشور تولید می‌شود و برای استفاده خودروهای دیزلی مناسب نیست و از طرف دیگر از آنجا که خدمات تعمیر و نگهداری این خودروها در کشور وجود ندارد، این پرسش به میان می‌آید که تا چه میزان تولید خودروهای دیزلی و هیبریدی در کشور امکانپذیر است و خودروسازان تا چه اندازه از توان تولید این خودروها برخوردارند؟

موفقیت تولید دیزلی از هیبریدی بیشتر است
دانشیار دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت، تاکید مرکز پژوهش‌ها بر این موضوع را با توجه به غریبه نبودن خودروسازان داخلی با خودروهای دیزلی و هیبریدی، سرعت بخشیدن به این حرکت می‌داند به گونه‌ای که خودروسازان تشویق و مجبور به تولید این خودروها با سرعت بیشتری شوند.جواد مرزبان‌راد در گفت‌وگو با ص فعالیت خودروسازان در این زمینه را در مرحله مقدماتی و در حد نمونه‌سازی عنوان کرد و با اشاره به این موضوع که این حرکت به مرحله تولید انبوه و چرخه تولید و فروش نرسیده است، توضیح داد: اگر به این موضوع جدی‌تر نگاه شود این امکان وجود دارد که خودروسازان در 3 سال آینده با همکاری شرکت‌های خارجی به‌ویژه خودروهای دیزلی را تولید کرده و به فروش برسانند. البته در تولید خودروهای دیزلی باید کیفیت سوخت‌ها بیشتر مدنظر قرار بگیرد زیرا در صورت پایین بودن کیفیت، آلایندگی خودورهای دیزلی بیشتر از بنزینی خواهد بود. دانش فنی تولید این قبیل خودروها به ویژه نوع هیبریدی در اختیار شرکت‌های خاص قرار دارد که حاضر به انتقال آن به کشور دیگری نیستند این در حالی است که خودروسازان ایرانی برای ورود به این عرصه نیاز به همکاری با این شرکت‌ها دارند. به گفته این استاد دانشگاه، شرکت‌هایی که خودروهای هیبریدی و دیزلی تولید می‌کنند قدرتمند هستند؛ در ژاپن شرکت تویوتا و در آلمان شرکت بی‌ام دبلیو در حیطه تولید و فروش خودروهای هیبریدی فعالیت دارند اما مذاکره با این شرکت‌ها مشکل است زیرا قیمت‌های بالایی را برای همکاری دریافت می‌کنند. علاوه بر آن همکاری با آنها پیچیدگی زیادی دارد. به اعتقاد مرزبان‌راد در این شرایط به نظر می‌رسد برای خودروسازان داخلی زمینه فعالیت ساده نباشد و برای عقد تفاهمنامه مناسب با این خودروسازان باید مراحل دشواری را سپری کنند.دانشیار دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت که ورود به این عرصه را دشوار می‌داند و طرح مرکز پژوهش را ایده‌آل توصیف می‌کند، ادامه داد: تعداد خودروهای دیزلی و هیبریدی در ایران انگشت‌شمار و بازار آن در کشور بکر است و با توجه به تیراژ پایین این خودروها، خریداران با مشکل خدمات پس از فروش مواجه خواهند شد زیرا هزینه‌های آن بالا است که این موضوع نیاز به آموزش تعمیرکاران، نمایندگی‌های مجاز و مصرف‌کنندگان دارد. همچنین برای این خودروها باید جایگاه سوخت در نظر گرفته شود.

دست کوتاه چینی‌ها در کپی‌سازی هیبریدی‌ها
در تولید یا واردات خودروهای دیزلی و هیبریدی به کشور قیمت‌گذاری و مبلغی که خریداران باید پرداخت کنند حائز اهمیت است؛ از آنجایی که هزینه‌های تولید این خودروها بالاست و به دنبال آن قیمت هم افزایش می‌یابد، به نظر می‌رسد در بازار ایران از اقبال فروش خوبی برخوردار نباشند مگر آنکه تسهیلات و تمهیداتی در این زمینه اندیشیده شود. علاوه بر قیمت، تولید گازوئیل این خودروها نیز باید مورد توجه قرار بگیرد. از همین رو به باور عضو هیات مدیره انجمن تخصصی مراکز تحقیق و توسعه صنایع و معادن، خودروسازان در زمینه تولید خودروهای دیزلی فعالیت‌هایی انجام داده‌اند اما مسئله تامین گازوئیل موتور این خودروها مانع از تحقق آن شده است زیرا گازوئیلی که در کشور تولید می‌شود، قابلیت استفاده در موتورهای دیزلی جدید را ندارد. امیرسیم‌دار در گفت‌وگو با اظهار کرد: خودروهای هیبریدی از جدیدترین فناوری‌های روز دنیا برخوردارند و خودروسازان بسیاری به سمت آن حرکت کرده‌اند. این خودروها در محیط داخل شهری نظیر تهران که با تراکم خودرو و موضوع آلودگی هوا روبه‌روست، کارآیی‌های خوبی دارد. اما هزینه‌های مرتبط با آن که به مشتری و خودروساز تحمیل می‌شود باید مورد توجه قرار بگیرد. خودروهای هیبریدی به‌طور معمول بین 1/5 تا 5 برابر خودروهایی با موتور احتراق داخلی قیمت دارند بنابراین گرانقیمت هستند اما مصرف پایینی دارند. وی در ادامه با اشاره به این نکته که زیرساخت‌های تعمیر این خودروها در کشور فراهم نیست، گفت: یکی از دلایل جا نیفتادن خودروهای وارداتی هیبریدی در جامعه به نگرانی از تعمیر آن برمی‌گردد زیرا مشتریان از خدمات تعمیر این خودروها اطمینان‌خاطر ندارند و در صورت خرابی این امکان وجود دارد که خودرو مدتی متوقف شده تا قطعات آن تامین شود. همچنین کارشناسان باید از خارج به کشور آمده و به تعمیر خودرو بپردازند. براساس شنیده‌های سیم‌دار، برخی از واردکنندگان این خودروها به کشور به خریداران خود از بابت تعمیر، امیدواری نمی‌دهند. به اعتقاد عضو هیات مدیره انجمن تخصصی مراکز تحقیق و توسعه صنایع و معادن، به نظر می‌رسد تولید این خودروها به‌زودی در کشور امکان‌پذیر نخواهد بود مگر آنکه عزمی همه جانبه در این زمینه به جریان بیفتد و بخش‌های مختلف فعال در صنعت خودرو با همدلی در بخش تامین سوخت، خدمات پس از فروش و فناوری ساخت این خودروها دست‌به‌دست هم دهند تا با همتی جمعی این زنجیره را تامین کنند.همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد دانش فنی تولید این خودروها در اختیار شرکت‌هایی خاص قرار دارد و بی‌تردید با شرایط فعلی ورود خودروسازان داخلی به این عرصه به‌ویژه در بخش هیبریدی دشوار است و همکاری مشترک با خودروسازان معتبر به شرط انتقال دانش‌فنی امکانپذیر خواهد بود. به گفته سیم‌دار، در بخش تولید خودروهای هیبریدی بین خودروسازانی که از دانش فنی آن برخوردارند، رقابت سنگینی وجود دارد به‌گونه‌ای که خودروسازان چینی با تمام تبحرخود در کپی‌کاری، در این وادی وارد نشده‌اند که این موضوع نشان می‌دهد در تولید این قبیل خودروها امکان کپی‌کاری وجود ندارد و به دانش وسیع‌تری نیازمند است. وی در ارتباط با مدت زمان مورد نیاز برای واردات، مونتاژ و تولید این خودروها در کشور گفت: تولید خودروهای دیزلی در کشور راحت‌تر است زیرا علاوه بر سابقه تولید آن در ایران خودرو، تولید موتوری دیزلی نیز در دست طراحی است. برای واردات موتور این خودروها هم مشکلی وجود ندارد و بومی‌سازی آن با همکاری مشترک امکانپذیر است. اما در بخش تولید خودروهای هیبریدی شرایط سخت‌تر به نظر می‌رسد.

عضو هیات مدیره انجمن تخصصی مراکز تحقیق و توسعه صنایع و معادن افزود: در بهترین و ایده‌آل‌ترین شرایط نزدیک به 2 تا 3 سال نیاز به زمان برای واردات، مونتاژ و خدمات پس از فروش این خودروها وجود دارد و برای تولید اگر قرار باشد به طراحی بپردازیم، حدود 15 سال باید زمان صرف شود. از آنجا که فناوری تولید در اختیار چند شرکت خاص است بیشتر خودروسازان به فرآیند ساخت این خودروها وارد نمی‌شوند و خودروسازان بزرگ دنیا قطعات مورد نیاز را از شرکت‌های خاصی تامین می‌کنند. به‌طور معمول با سرمایه‌گذاری مشترک و انتخاب شریک تجاری قدرتمند، تولید این خودروها مقرون به‌صرفه و منطقی‌تر خواهد بود. برپایه این گزارش، تولید خودروهای دیزلی و هیبریدی در کشور علاوه بر پیچیدگی‌هایی که دارد، از آنجا که مردم با این خودروها بیگانه هستند، باید به فرهنگ‌سازی در این بخش نیز پرداخته شود. بنابراین ورود به این عرصه در قالب تحلیل و گزارش نمی‌گنجد بلکه عزمی ملی در وجوه مختلف را می‌طلبد و بی‌توجهی به هرکدام از بخش‌ها، موفقیت در این مسیر را دور از دسترس خواهد کرد.