به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت، به گفته محمدباقر رجال، در سال‌هایی که نظارت‌ها بیشتر اعمال می‌شد، به قطعه‌سازانی که از رتبه پایینی برخوردار بودند، فرصت داده شد نسبت به رفع مشکلات و ارتقای رتبه اقدام کنند، با این وجود چند سالی است که موضوع رتبه‌بندی کیفی قطعه‌سازان فراموش شده و شرکت‌های خودروساز در عمل نظارتی بر رتبه کیفی زنجیره تامین خود ندارند اما آنچه قطعه‌سازان و کارشناسان شرکت‌های خودروسازی در این‌باره بیان می‌کنند، حکایت دیگری است.

الزامات دریافت گرید A
بهرام شهریاری، عضو هیات‌مدیره انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو  در زمینه رتبه‌بندی قطعات تولید داخل گفت: کیفیت شرط لازم است اما به‌طور قطع کافی نیست و الزامات دریافت گرید A تنها کیفیت نیست، چراکه کیفیت جزء جدایی‌ناپذیر سازندگان گرید A است اما سایر الزامات چون شبکه آنلاین، سیستم‌های مدیریتی، سیستم‌های کنترلی، سیستم‌های تضمینی، فرآیندهای تولید، آموزش‌های هنگام کار و موارد دیگر، از الزامات دریافت این رتبه هستند. وی تصریح کرد: بنابراین امکان دارد سازندگانی باشند که قطعات آنها درحال‌حاضر از کیفیت مطلوبی برخوردار باشد اما با گرید B مشغول به کار هستند و با تغییرات نرم‌افزاری یا ایجاد بعضی از الزامات یاد شده همانند یکپارچه‌سازی لجستیک و امکانات نرم‌افزاری و توالی تولید قادر به دریافت گرید A باشند. شهریاری افزود: در گذشته سازندگان قطعات خودرو، گریدهای C و D نیز داشتند اما درحال‌حاضر آن دسته از قطعه‌سازانی که قطعات خطوط OE را تامین می‌کنند، دارندگان گرید A و B هستند.
این فعال صنعت قطعه‌سازی عنوان کرد: منظور از عنوان این نکته آن است که همه قطعات تولیدی، با کیفیت مطلوب تولید می‌شوند، چراکه بخشی از کیفیت، بسته به مشتری و سفارش مشتری و برخی به طراحی اولیه قطعه و خودروی موردنظر بستگی دارد. شهریاری در نهایت گفت: به جرات می‌توان گفت درحال‌حاضر افت کیفی قطعات مصرفی در خودروها، قطعات چینی است که بدون هیچگونه بازرسی وارد خط تولید می‌شوند که این ناشی از عملکرد دسته‌ای قطعه‌سازان سودجو است.

گریدها براساس نظر تامین‌کنندگان خودروساز
نادر فرخ، مشاور انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه‌سازی کشور نیز در همین رابطه  گفت: رتبه‌ها براساس منابع (سورس‌ها) خودروساز دسته‌بندی می‌شوند و این روند از لحاظ کیفیت و میزان برگشتی و حوزه‌های مختلف ارزیابی و دسته‌بندی می‌شوند. فرخ ادامه داد: درحال‌حاضر فرمول‌ها و روش محاسبه بین تامین‌کنندگان و خودروسازان متفاوت است و هر خودروسازی براساس نیازمندی‌های خود روش ارزیابی آنها را طراحی می‌کند و براساس روش طراحی انجام شده، ارزیابی خود را انجام می‌دهد، بر این اساس درجه‌بندی قطعات از گرید A تا B و C انجام می‌شود.

امتیازدهی خودروسازان به سازندگان قطعه
اما میرحسین صدر، مدیر کیفیت موتور در شرکت مگاموتور نیز  عنوان کرد: شیوه ارزیابی در تایید قطعه‌سازان و رتبه‌بندی آنها در مگاموتور بسیار دقیق است. بدین‌گونه که ابتدا تامین‌کنندگان قطعات شناسایی و به واحدهای مرتبط (واحدهای زنجیره تامین و واحد بازرگانی) معرفی می‌شوند. سپس این واحدها بعد از ارزیابی اولیه، سازندگان را به واحد کیفیت معرفی می‌کنند. کار واحد کیفیت نیز این است که اطلاعات اولیه را از سازندگان جمع‌آوری کنند و سپس یک فرم ارزیابی تهیه شود. وی گفت: در این بخش سازنده براساس توانمندی لازم در محیط کار و فناوری تولید، موردبررسی قرار می‌گیرد و در صورت مثبت بودن ارزیابی، در قالب گرید اولیه که حداقل باید B مثبت باشد، به او رتبه داده می‌شود. صدر ادامه داد: با تکمیل مراحل اولیه، مذاکره انجام و سپس بعد از ارزیابی و تایید، نمونه به وسیله قطعه‌ساز تولید می‌شود و در ادامه فرآیندها نظیر نقشه کلی اجزا موردبررسی قرار می‌گیرد تا مشخص شود نقشه‌ها با آنچه شرکت سازنده اصلی در اختیار دارد، همخوانی داشته و توالی تولید درست انجام داده شده یا خیر. این فعال صنعت خودرو افزود: پس از ارزیابی در این دو بخش «امکان‌سنجی قطعه‌ساز» و «توانایی تولید قطعات مورد ادعا» 2امتیازی است که به وی داده می‌شود. او در ادامه به آزمایش‌های لازم روی قطعه نمونه اشاره کرد و گفت: اگر پاسخ آزمایش‌های لازم روی قطعه موردنظر مثبت باشد، الزامات مورد نیاز تایید شده و سازنده مورد تایید می‌تواند نیازهای شرکت خودروساز را پوشش دهد. صدر به ارزیابی‌های شرکت خودروساز در هنگام تولید قطعه اشاره کرد و گفت: چیدمان خط تولید برای تولید (برای مثال هزار قطعه) به‌طور کامل از این موارد است همچنین در صورت تایید این ارزیابی، سازنده مربوط قطعه‌ساز فعال در شرکت مگاموتور خواهد شد.

گرید سازندگان قطعات داخل
مدیر کیفیت موتور در شرکت مگاموتور در ادامه به مرحله گریدبندی سازندگان پرداخت و گفت: پس از طی این مراحل و با توجه به نتایج کسب شده گرید A، B،‌C و D به سازنده داده خواهد شد که این امتیازدهی از یک تا هزار خواهد بود. وی گفت: سازندگان با کسب900 تا هزار امتیاز موفق به اخذ رتبه A می‌شوند، در همین حال دارندگان امتیاز 800 تا 900، موفق به دریافت رتبه B مثبت و B منفی نیز شامل دارندگان امتیاز 700 تا 800 است. تولیدکنندگانی که موفق به کسب امتیاز 600 تا 700 شوند نیز رتبه C مثبت و دارندگان امتیاز 500 تا 600 نیز گرید C منفی را دریافت خواهند کرد. در همین حال به امتیاز زیر 500 نیز گرید D تعلق خواهد گرفت. این کارشناس صنعت خودرو گفت: درحال‌حاضر شرکت‌های خودروساز با سازندگان رتبه D همکاری نمی‌کنند، همچنین دارندگان رتبه C نیز منفی مرز همکاری به‌شمار می‌روند که بر این اساس به این سازندگان 5 ماه مهلت داده می‌شود تا نسبت به ارتقای گرید خود اقدام کنند. صدر افزود: بیشتر تولیدکنندگان داخلی در رتبه‌های B منفی و مثبت قرار دارند اما تمرکز مگاموتور بر سازندگان B مثبت به بالاست. صدر در پایان اظهار کرد: هم‌اکنون برخی شرکت‌ها در اختصاص رتبه A به سازندگان قطعه، سخت نمی‌گیرند اما مگاموتور در این زمینه به راحتی عمل نمی‌کند. بنابر این گزارش، اظهارات مطرح شده در این زمینه نشان می‌دهد درحال‌حاضر سیستم یکسانی برای رتبه‌بندی سازندگان قطعات داخل وجود ندارد و زنجیره تامین هر شرکت خودروسازی، براساس مولفه‌ها و شاخص‌هایی که برای نمونه تعیین کرده است، نسبت به رتبه‌بندی سازندگان قطعه اقدام می‌کند.