عصر خودرو- روزنامه آرمان در گزارشی نوشت: ترافیک یکی از مسائلی است که از چند جنبه برای مردم مشکل ساز شده است. از یک سو ساعت‌های طولانی مردم را در خیابان نگه می‌دارد و باعث اتلاف وقت می‌شود، از سوی دیگر مشکلات روانی و حتی نزاع‌های خیابانی را به وجود می‌آورد، چون باعث پایین آمدن آستانه صبر و تحمل شده است.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از ایرنا ، در ادامه این گزارش به قلم رامین علیزاده می خوانیم: بسیاری از کشورها برای حل این معضل دست به دامان فناوری‌های پیشرفته شده اند و در راستای هوشمند کردن ترافیک پیش می‌روند. شاید استفاده از سیستم‌های هوشمند بتواند نقشی در کاهش ترافیک کشور ما نیز داشته باشد.
رفت وآمد در شهرهای بزرگ، حالا به یک معضل اساسی تبدیل شده است. از یک طرف کارشناسان ترافیک می گویند تنها راه باز شدن گره های کور ترافیکی کلانشهرها، ارتقای فرهنگ ترافیک و استفاده از ناوگان حملونقل عمومی به جای خودروی شخصی است و از طرف دیگر خیلی ها می گویند که باید ابتدا بستر مناسب با توسعه شبکه ناوگان عمومی برای این تغییر نگرش فراهم شود. تهران به عنوان پایتخت بیش از 200 سال قدمت دارد. علاوه بر این حسابی هم بزرگ شده و با جمعیت میلیونی و افزایش محله‌هایش هر روز ناشناخته تر از قبل می‌شود.
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که وقتی سوار تاکسی می‌شوید، با این صحنه روبه‌رو شوید که راننده تاکسی از رانندگانی که تازه وارد ایستگاه می‌شوند در مورد مسیرهای خلوت و ترافیک خیابانها سوال کند. حال این سوال مطرح می‌شود که در چنین دوره ای که فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی به پیشرفت قابل توجهی دست یافته اند، چرا ما از این فناوری ها در حمل و نقل خود کمتر استفاده می‌کنیم.
** مسیریاب‌های هوشمند
یکی از راه‌هایی که می‌تواند در کاهش حجم ترافیک نقش داشته باشد، استفاده از سیستم‌های مسیریاب هوشمند است. امروزه در تهران حدود سه میلیون وسیله نقلیه وجود دارد و روزانه سه میلیون نفر برای حرکت آنها بین مبادی و مقاصد تصمیم می‌گیرند، درحالی که پشتیبانی اطلاعاتی مناسبی برای انتخاب مسیر وجود ندارد. اگر استفاده کنندگان از سیستم حمل و نقل همگانی را به این مجموعه اضافه کنیم اهمیت موضوع کاملا مشهود می‌گردد. سامانه مسیریاب تهران در بعد حمل و نقل همگانی و شخصی و با تکیه به اطلاعات دوربین‌ها و تقاطعهای هوشمند تهران و از طرفی تمامی اطلاعات رقمی و توصیفی و محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های شبکه، بهترین مسیر را در هر لحظه به رانندگان وسیله نقلیه شخصی یا استفاده کنندگان از سیستم حمل و نقل همگانی پیشنهاد می‌کند. بدین ترتیب امکان مقایسه بین حمل و نقل شخصی و همگانی را برای شهروندان فراهم می‌سازد.
یک راننده تاکسی که در ایستگاه تاکسی یکی از ایستگاه‌های مترو کار می‌کند، در جواب سوال خبرنگار «آرمان» در مورد نصب مسیریاب‌های هوشمند بر تاکسی‌ها می‌گوید: «تاکسی‌های ایران به چنین فناوری‌هایی مجهز نیستند. اگر تاکسی‌های ما به چنین مسیریاب‌هایی مجهز شوند، می‌توان از خلوت ترین خیابانها تردد کرد و همه خودروها به یک مسیر سوق داده نمی‌شوند. بسیاری از خیابانهای ما در ساعات عصرگاهی به قدری ترافیک دارند که می‌توان از آنها به عنوان پارکینگ یاد کرد. به طور قطع چنین امکاناتی هم در کاهش ترافیک نقش خواهد داشت و هم مردم به استفاده از حمل و نقل عمومی تشویق می‌شوند.» استفاده از چنین فناوری‌هایی فقط به مسیریابی منتهی نمی‌شود و مدیران حمل و نقل عمومی می‌توانند از این مساله مطلع شوند که تاکسی‌های معین شده برای هر مسیر در چه نقطه ای حضور دارند، آیا در حال جابه‌جا کردن مسافر هستند یا در گوشه ای خاک می‌خورند.
** چراغ های هوشمند راهنمایی
براساس آمارها کشور ما دارای 2200 تقاطع است که از این تعداد 800 تقاطع مربوط به شهر تهران است. به گفته حجت‌ا... بهروز، مدیرعامل شرکت کنترل ترافیک، «در حال حاضر بیش از 800 تقاطع در سطح شهر تهران داریم که چراغ‌های سبز و قرمز دارند و تقاطعهای چراغ‌دار عنوان گرفته‌اند که چشمک‌زن نیستند. از سوی دیگر بیش از 340 تقاطع در سطح شهر تهران هوشمند هستند.» تقاطع‌ها مهمترین گلوگاه‌های ترافیکی در سطح معابر شهری بوده و حل معضلات و گره‌های ترافیکی آنها با رویکردی مسنجم و یکپارچه گامی حیاتی و اساسی در ساماندهی ترافیک شبکه معابر سطح شهر است.
در کلانشهرهای دنیا با توجه به حجم بالای وسایل نقلیه و وجود تقاطعهای پرترافیک متعدد، دیگر استفاده از روشهای سنتی برای اعمال زمانبندی به تقاطعات جوابگو نیست، چرا که اختصاص زمان‌های ثابت به محورهای مختلف در تمامی طول ساعات شبانه روز و بدون توجه به رفتار ترافیکی شهروندان در ساعات مختلف مانند حرکت‌های صبحگاهی به سمت مرکز شهر و یا حرکت‌های عصرگاهی خروج از مرکز شهر و نیز بدون در نظر گرفتن تغییرات ترافیک در فصول مختلف سال و همچنین اختصاص زمان به مسیرهای مختلف بدون در نظر گرفتن حجم خودروهای عبوری، باعث بالا رفتن تاخیر، بالا رفتن مصرف سوخت و نیز بالا رفتن میزان آلاینده‌های منتشر شده در هوا می‌شود و در سطح کلان باعث به هدر رفتن منابع مادی بسیار و هزاران ساعت از وقت همشهریان شده است. در عصر تکنولوژی و در دنیای امروز، اختصاص زمان سبز به محورها براساس حجم ترافیک عبوری در هر لحظه و ایجاد هماهنگی در شبکه حمل و نقل شهری، تنها توسط سیستم‌های هوشمند کنترل مرکزی چراغ‌های راهنمایی تقاطعات انجام می‌پذیرد.
** تابلوهای اطلاع‌رسانی و ترافیک
تابلوهای اطلاع رسانی در مورد وضع ترافیک مسیر یکی از راههای کاهش حجم ترافیک است. براساس آمارهای ارائه‌شده، سالانه 35 ساعت از وقت رانندگان آمریکایی در ترافیک سپری می‌شود. این در حالی است که در دیگر کشورها به ویژه کشورهای توسعه نیافته این زمان به هزاران ساعت افزایش می‌یابد. بنابراین به روز بودن این تابلوها و رسیدگی مسئولان به خرابی‌های این تابلوها می‌تواند از حجم ترافیک شهرها کم کند. بسیاری از تابلوهای اطلاع رسانی یا به روز نیستند و یا به دلیل مشکلات فنی و خرابی، بدون استفاده باقی مانده اند.
** گوشی‌های هوشمند ترافیک را کم می‌کند
سازندگان سیستم‌های جدید کنترل ترافیک بر این باورند که با اطلاع رسانی سریع به رانندگانی که متقاضی دریافت پیام‌های ترافیکی به وسیله تلفن همراه هستند، آنها فرصت مناسبی برای تغییر مسیر خود خواهند داشت و این سیستم‌ها با سیستم‌های متداول امروزی که تنها راه اطلاع رسانی آنها تابلوهای الکترونیکی نزدیک بزرگراههای دارای ترافیک سنگین یا رادیو و تلویزیون هستند، تفاوت‌های بسیار زیادی دارد. تلفن‌های همراه و دیگر وسایل دیجیتالی، امروزه همچون استفاده از خودروها متداول شده اند یعنی در واقع اکثر رانندگان دارای تلفن همراه هستند و بنابراین می‌توان برای حل مشکل ترافیک از اتحاد بین آنها و خودروها استفاده کرد. در آینده ای نزدیک خواهیم دید که چگونه این فناوری‌ها، رفت و آمدهای ما را در شهرهای شلوغ آسان خواهند کرد.
** سیستم‌های هوشمند باعث کاهش زمان سفر می‌شود
معاون آموزش و فرهنگ ترافیک پلیس راهور تهران بزرگ در گفت‌وگو با «آرمان» می‌گوید: بهره‌گیری از تجهیزات هوشمند بنا به دستور فرماندهی محترم ناجا در دستور کار پلیس راهنمایی و رانندگی قرار گرفته و این تجهیزات نقش عمده ای در مدیریت ترافیک کلانشهر تهران دارد. همچنین باعث ارتقای ایمنی و کاهش حوادث ترافیکی می‌شود. مراد مرادی بیان می‌کند: در اطلاع‌رسانی به رانندگان و شناسایی مسیرهای پرترافیک به آنها کمک می‌کند و برای پیدا کردن مسیرهای جایگزینی و جانبی، همچنین در مدیریت ترافیک نقش عمده‌ای دارد. در حمل و نقل عمومی مثل اتوبوسها و نحوه سرویس‌دهی در طول سفر، اطلاع رسانی به موقع به شهروندان اهمیت دارد.
در تقاطع‌ها اولویت عبور با اتوبوسها است و همه این مسائل از نقش‌های آی‌تی و فناوری‌های هوشمند در حمل و نقل و ترافیک محسوب می‌شود. او می‌افزاید: سیستم‌های هوشمند در ارتقای ایمنی ترافیک بزرگراه‌ها هم اهمیت می‌یابد. این فناوری به نظارت و کنترل تخلفات رانندگی و رفتار رانندگان هم مربوط است و رخدادها و حوادث ترافیکی در شبکه شریانی را شناسایی و به ماموران پلیس اعلام می‌کند. تابلوهایی که به راننده در طول مسیر اطلاعات می‌دهد از زیرمجموعه‌های سیستم‌های هوشمند ترافیک است.
رادیوترافیک و سیستم‌های اطلاع رسانی خودرو بخش دیگری از این فناوری‌هاست. به گفته سرهنگ مرادی این سیستم‌های هوشمند باعث کاهش زمان سفر برای رانندگان می‌شود. همچنین ارتقای ایمنی و نظم بخشی به تردد و عبور و مرور با بهره گیری از دوربین‌های کنترل ترافیک، ابزارهای آی‌تی در کاهش ترافیک هستند. مرادی خاطرنشان می‌کند: در حوزه حمل و نقل عمومی در زمان سفر، اطلاعات ترافیکی به اطلاع شهروندان می‌رسد و باعث می‌شود مردم بتوانند سفر خود را مدیریت کنند.
زمانبندی حضور اتوبوسها در ایستگاه مشخص می‌شود، در نتیجه مسافران زمان کمتری انتظار می‌کشند. مرادی در مورد پیشرفت کشور در این عرصه اظهار می‌کند: تجهیزات هوشمند در حوزه ترافیک در تهران خوب عمل می‌کند. اقدامات مثبتی در مورد این تجهیزات و نصب دوربین‌ها صورت گرفته و این ابزارها، پلیس را در مدیریت ترافیک و کنترل تخلفات رانندگان یاری کرده است. تجهیزات هوشمند و پیشرفته در تهران باعث نظم‌بخشی به عبور و مرور شده و ما شاهد ارتقای حرکت بین خطوط در شبکه بزرگراهی هستیم. او در پایان خاطرنشان کرد: امید است با ارتقای تجهیزات هوشمند در تهران ما شاهد تحول در بهره‌گیری از تجهیزات هوشمند در حوزه ترافیک باشیم.
