به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو»، اما در بین محصولاتشان گونه هایی از خودروهای شاسی بلند دو دیفرانسیل دیده می شود که خارج از فلسفه تولیدی این شرکت ها بوده و البته به موفقیت چندانی هم دست پیدا نکرده اند.

مفهوم فوروارد کنترل (FC)

خودروهای کار و تجاری به دو دسته تقسیم می شوند که یک دسته نمونه دماغ دارها یا Conventionalها هستند و دیگری مدل های بی دماغ یا Cab Over Engine که به اختصار COE خوانده می شوند. اما لفظ دیگری که برای توصیف دسته دومی به کار میرود، عبارت Forward Control است. جیپ و لندروور در تاریخ فعالیت خود، محصولاتی این چنینی نیز داشته اند که در برهه ای از زمان روی خط تولید آمده اند و بعد از چندین سال به خاطره ها پیوسته اند.

تولد بی دماغ آمریکایی

شرکت ویلیز و بعدها شرکت کایسر (Kaiser) از سال 1956 تا سال 1965 اقدام به تولید محصولی کردند که در واقع کامیونتی بدون دماغ با قابلیت حرکت به صورت 4×4 بود. این خودرو که تولید آن در هند و اسپانیا نیز صورت گرفت، در انواع گوناگونی تولید شد که هر کدام ویژگی های خاص خود را داشتند.

شرکت ویلیز به خاطر تولید خودروهایی که به خاطر نداشتن ویژگی های جدید، دیگر توان رقابتی چندانی با رقبا نداشتند به دنبال تولید یک خودرو متفاوت برای بازگشت دوباره به بازار بود. به همین خاطر مدیران این شرکت دستور به ساخت خودرویی متفاوت با استفاده از پلتفرم های موجود دادند و بر این اساس، جیپ فوروارد کنترل روی شاسی جیپ های CJ5 که در کشورمان به شهباز شناخته می شوند، طراحی و ساخته شد. این خودرو به عنوان یک خودروی باری و تجاری ساخته شد که افراد بتوانند از آن استفاده های شهری نیز کنند. می توان گفت این طرح جیپ در مدل های سقف دار آن در واقع آغازگر راه ساخت مینی ون ها به شمار می آید. اولین مدل، سری FC-150 نام گرفت که با عریض ترشدن شاسی جیپ CJ5 ساخته شد. این خودرو دارای فاصله محوری برابر با 2057 میلیمتر بود. مدل بعدی به فاصله یک سال بعد از شروع تولید این خودرو، معرفی شد. سری جدید با کد FC-160 دارای فاصله محوری بیشتری به میزان 2362میلیمتر بود و مثل سری قبلی، روی آن امکان نصب موتور 4 سیلندر 2.2 لیتری و همچنین 3.7 لیتری 6 سیلندر فراهم بود. گیربکس ها نیز همان مدل های 3 و 4 سرعته دستی ساخت بورگ وارنر بودند. سری بعدی FC-170 نام گرفت که فاصله محوری برابر با 2616 میلیمتر داشت و از این سری، یک نمونه با قابلیت حمل بار بیشتر که در محور عقب دارای چرخ های جفت بود طراحی و ساخته شد که نام آن را FC-170 DRW گذاشتند. اما با معرفی FC-180 با فاصله محوری 3048 میلیمتری، یک پیشرانه 4.5 لیتری ساخت فورد نیز به لیست موتورها اضافه شد و برای آن نیز یک گیربکس 3 سرعته اتوماتیک در نظر گرفته شد. بیشترین وزن این خودرو می توانست به 4.5 تُن برسد که در مقایسه با 2.3 تن دو سری اول و 4.1 تن سری FC-170 DRW، رشد قابل قبولی داشت. آخرین سری از فوروارد کنترل جیپ با کد FC-190 با فاصله محوری 3810 میلیمتر و فقط با پیشرانه 8سیلندر 4.5 لیتری و با تناژ 7.3 تن تولید شد.

پایان یک رویا

ویلیز به دنبال این بود تا با معرفی یک خودرو متفاوت بتواند دوباره به روزهای خوب گذشته بازگردد. اما در واقع این خودرو نتوانست توجه مشتریان را جلب کند. بالاترین میزان فروش این خودرو مربوط به سال 1957 با تعدادی به میزان 9738 دستگاه بود. سپس فروش به طرز شدیدی سقوط کرد و در سال 1959 به 1546 دستگاه رسید. بالاخره در سال 1965 با عدم تامین خواست مدیران، این خودرو از خط تولید خداحافظی کرد. این مدلها برای استفاده های نظامی نیز به کار گرفته شده بودند.

مدل های غیرآمریکایی

جیپ در هند توسط ماهیندرا مونتاژ می شد. مدل فوروارد کنترل نیز با تعطیل شدن خط تولیدش در سال 1965، در هند روی خط تولید رفت و در سری های مختلف 150 و 160 و 170 تولید شد. حتی این خودرو در هند با کاربری ون نیز تولید شد. همچنین اسپانیا نیز تا سال 1983 به تولید این خودرو ادامه داد که البته در ظاهر، تفاوت های زیادی با نمونه آمریکایی و هندی آن پیدا کرده بود.

لندروور فوروارد کنترل

لندروور نیز در طول فعالیت خود، اقدام به ساخت کامیون های کوچک فوروارد کنترل روی محصول شناخته شده خود یعنی سری 2 کرد. فلسفه تولید این خودرو، داشتن فضای بیشتری برای حمل بار و ادوات با استفاده از قرار دادن موتور در زیر اتاق بود. لندروورهای بی دماغی که ساخته شده بودند، نسبت به لندروورهای سری 2 که بر اساس آنها ساخته شده بود، ابعادی کاملا بزرگتر و در حد یک کامیونت داشت.

اولین محصول از این سری به نام Series IIA Forward Control در سال 1962 معرفی شد که از همان موتور 2.25 لیتری لندروور بهره میگرفت و برای بازارهای صادراتی از پیشرانه 6 سیلندر 2.6 لیتری استفاده میشد. نحوه طراحی تغییر کرده این خودرو و استفاده از محوری قدرتمندتر در عقب باعث شده بود تا ظرفیت حمل بار آن به جای حدود یک تن در بزرگترین وانت لندروور سری 2 به 1.5 تُن در این مدل برسد.  سری بعدی که Series IIB Forward Control نام داشت در سال 1965 معرفی شد که این بار برای نصب روی آن، یک موتور دیزل 2.25 لیتری نیز قابل سفارش بود. تولید این خودرو در سال 1974 به پایان رسید.  اما لندروور محصول بیدماغ دیگری نیز داشت که از این خودروها به افراد شخصی فروخته نشد و تولید آن فقط جنبه استفاده های نظامی و آتشنشانی و ... داشت. این لندروور با نام 101FC معرفی شد که ابعادی کاملا در حد و اندازه های یک کامیون سبک وزن داشت.

عبارت 101 در این نام اشاره به فاصله محوری این خودرو به اینچ داشت که برابر با 2565 میلیمتر بود. این خودرو نیز بر اساس لندروور وانت معروف به 1 تُن ساخته شده بود که حالا با قرارگرفتن موتور در زیر اتاق، فضای بار بیشتری داشت اما توانایی حمل بار در آن تفاوتی نکرده بود؛ چراکه قرار بود این خودرو یک وسیله نقلیه سریع و جمع و جور باشد تا ابعاد آن در نقل و انتقال به وسیله هواپیما، مشکل ساز نباشد.  همین قضیه باعث می شد تا ساختار فنی آن به گونه ای باشد که تعادل چندان خوبی در عبور از برخی عوارض زمین خصوصا شیب ها نداشته باشد. در این خودرو محلی به عنوان پلکان برای ورود به اتاق تعبیه نشده بود و راننده باید با کمک فلنج قرار گرفته روی رینگ چرخ جلو، به اتاق وارد میشد.  101FC در سال 1972 متولد شد و در سال 1978 نیز به خط پایان تولیدش رسید. روی این خودرو موتور 3.5 لیتری 8سیلندری که روی رنجروورهای کلاسیک نیز قرار گرفته بود، نصب میشد و از این نظر توانایی های حرکتی بهتری از Series IIA و Series IIB فوروارد کنترل داشت.  ضمن اینکه این خودرو در هر دو نوع فرمان راست و فرمان چپ نیز تولید شد و چون ساختار کامیونی تری داشت، برق آن هم از نوع 12 ولت بود و هم نمونه های 24 ولت آن طراحی شد.