به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از صمت، ژاپن در 20 سال گذشته و پیش از صعود جهشی کشور چین در رتبه‌بندی جهانی کشورهای عمده تولیدکننده خودرو و رسیدن به جایگاه نخست این جدول در سال 2011م رقابتی شدید با امریکا بر سر کسب عنوان بزرگترین خودروساز جهان داشت، اما از این سال تا به امروز رتبه سومین تولیدکننده خودرو جهان را پس از چین و امریکا به‌صورت ثابت در اختیار خود دارد.

خودروسازی ژاپن در نقطه شروع
بذر درخت تناور کنونی صنعت خودروسازی ژاپن در سال‌های ابتدایی قرن گذشته میلادی (قرن بیستم) در این کشور کاشته شد، هر چند درباره تولید خودرویی که به طور کامل در ژاپن ساخته شده 2 روایت با فاصله زمانی اندک وجود دارد.
البته در تاریخ معاصر کشور ژاپن تاریخ ساخت نخستین خودرو سال 1902 میلادی عنوان شده است، چراکه براساس اسناد و شواهد موجود، در این سال فردی ژاپنی به نام «کومانوسوکه اوچی‌یاما» از اهالی گینزا نخستین خودرو ژاپنی را ساخت و به حرکت درآورد اما نیروی محرکه این خودرو به وسیله یک موتور بنزین‌سوز تامین می‌شد که به طور کامل ساخت امریکا و از این کشور وارد شده بود.
اما به‌عنوان نخستین خودرو تمام‌ژاپنی همانطور که پیش‌تر اشاره شد 2 روایت جدا نقل شده است. در این ارتباط، گروهی بر این باورند که اتوبوس کوچک یا به عبارتی مینی‌بوس ساخته شده به وسیله «تورائو یاماها» در سال 1904میلادی که به وسیله یک موتور بخار به حرکت درمی‌آمد، نخستین خودرو ساخت ژاپن است که تمامی اجزا و قطعات آن در همین کشور ساخته شده بود.
گروهی دیگر اما معتقدند که نخستین خودرو ساخت ژاپن به معنای امروزی آن مینی‌بوسی است که به وسیله فردی به نام «یوشیدا» در سال 1905 میلادی ساخته شده و قوای محرکه آن به وسیله یک موتور درون‌سوز بنزینی تامین می‌شد.
به هر صورت، ادامه این مسیر و شکل‌گیری صنعتی به‌عنوان صنعت خودروسازی در کشور ژاپن با ساخت نخستین اتومبیل سواری بنزینی‌سوز به نام «تاکوری» در سال 1907میلادی به وسیله همان مرد اهل گینزا یعنی کومانوسوکه اوچی‌یاما شکل واقعی به خود گرفت و خود اوچی‌یاما با احداث کارخانه اتومبیل‌سازی «کونیسوئه» و تولید اتومبیلی به‌همین نام در سال 1910 میلادی، بنیانگذار این صنعت و نخستین کارخانه تولیدکننده خودرو در ژاپن لقب گرفت.
اوچی‌یاما سال بعد (1911م) ضمن مشارکت با شرکت وسایل نقلیه موتوری توکیو، کارخانه تولید موتور اتومبیل به نام «کوای شین‌شا» را تاسیس و در ادامه، خط تولید اتومبیلی به نام «‌DAT» را نیز راه‌اندازی کرد.

به موازات این فعالیت‌ها کارخانه میتسوبیشی زوسن تاسیس و نخستین اتومبیل سواری سدان ژاپنی با عنوان «مدل A» در سال 1914م از خط تولید آن خارج شد که در قالب یک اتومبیل سدان با ظرفیت 7نفر بسیار گران‌قیمت بود و توانایی رقابت با اتومبیل‌های مشابه امریکایی و اروپایی را نداشت.
سپس در سال 1920م نخستین شرکت خودروسازی ژاپن به وسیله فردی غیرژاپنی به نام ویلیام آر. گورهام با عنوان «شرکت جیتسویو جیدوشا سئیزو» تاسیس و تولید دو نوع خودرو به نام‌های «گورهام و لی‌لا» را آغاز کرد. این شرکت در ادامه فعالیت خود پس از ادغام با «کوای شین‌شا» در سال 1926م کارخانه اتومبیل‌سازی «DAT» را راه‌اندازی کردند که بعدها در قالب شرکت نیسان موتورز تکامل پیدا کرد.
همچنین در فاصله سال‌های 1924 تا 1927 میلادی کارخانه آهنگری «هاکویو شا» با ایجاد خط تولید خودرو، ساخت اتومبیلی به نام اتومو را شروع کرد.
اما با افزایش جذابیت‌های صنعت تولید خودرو در ژاپن، برخی فعالیت‌ها و کارخانه‌های صنعتی که در شاخه‌های دیگری از صنایع حضور داشتند نیز به یکباره تغییر مسیر داده و به جرگه تولیدکنندگان خودرو پیوستند.
از جمله مشهورترین نام‌ها در این حوزه «تویوتا» است. کارخانه تویوتا در اصل یک کارخانه نساجی و تولیدکننده پارچه و لباس در ژاپن بود اما از سال 1936 میلادی شروع به ساخت و تولید خودرو کرد، هر چند که بخش عمده تولیدات این کارخانه در نخستین سال‌های فعالیت به‌عنوان یک خودروساز را کامیون‌های باری تشکیل داده بودند که با استفاده از کمک‌های مالی و یارانه‌های ارتش و نیروهای نظامی و دفاعی ژاپن تولید می‌شدند.
پایه و اساس ساخت اتومبیل در ژاپن پیش از وقوع جنگ جهانی دوم به طور کلی متمایل و برگرفته از اتومبیل‌های اروپایی و امریکایی بود. میتسوبیشی مدل A ساخت 1917 اتومبیلی بود که قالب آن از فیات A3-3 ایتالیا گرفته شده بود. اتومبیل‌های ساخت شرکت نیسان موتورز در سال 1930م براساس طرح اتومبیل‌های آستین 7 و گراهام ـ پاژ تولید می‌شد، در حالی که تویوتای مدل AA ژاپن نیز بر پایه اتومبیل‌های کرایسلر Airflow امریکایی ساخته می‌شدند. همچنین ساخت اتومبیل‌های Ohta ژاپن در دهه 1930م نیز برگرفته از مدل‌های فورد امریکا بودند و در همان دوره، چیودای ژاپن طرح پونتیاک 1935 امریکا را بازتولید یا کارخانه سومیدا در ژاپن خودروهایی مشابه لاسال فرانسه را در این کشور تولید و روانه بازار مصرف می‌کرد.

خودروسازی ژاپن پس از جنگ جهانی دوم
با شکست ژاپن در جنگ جهانی دوم و برای یک دهه پس از پایان این جنگ ویرانگر، صنعت تولید خودرو دچار محدودیت‌های شدیدی شد و تا سال 1966 میلادی بخش عمده تولیدات این صنعت را کامیون‌ها و برخی از وسایل نقلیه سه‌چرخ تشکیل می‌دادند.
در سال 1967 میلادی «انجمن تولیدکنندگان وسایل نقلیه ژاپن (JAMA)» با هدف کمک به صنعت خودروسازی این کشور تاسیس شد تا با اصلاح قوانین و مقررات مربوط به قراردادهای قابل انعقاد در این حوزه نظیر آزادسازی واردات خودرو و اعطای آزادی عمل بیشتر به خودروسازان خود، به رونق و ارتقاء این صنعت در ژاپن کمک کند و خودروسازان ژاپنی نیز با درک موقعیت و جایگاه خود و آگاهی از نیازهای روز این صنعت، با وارد کردن فناوری‌های پیشرفته دیجیتال و رباتیک به این حوزه، در عمل تبدیل به نخستین کشور جهان شدند که خط تولید اتومبیل و خودروهای گوناگون را با استفاده از فناوری‌های رباتیک و هوش مصنوعی راه‌اندازی کردند. با این اقدام‌ها بازار مصرف داخلی ژاپن نیز دچار تحولی اساسی شد. در حالی میزان استفاده از خودروهای تولید داخل ژاپن در سال 1962م معادل 14درصد بود و رشد کیفیت و کمیت تولیدات خودرو این کشور باعث شد میزان استقبال داخلی و استفاده مردم ژاپن از خودروهای تولیدی این کشور در سال 1975م به 50درصد افزایش پیدا کند که این رشد قابل‌توجه در فروش محصولات نیز منجر به افزایش بسیار زیاد درآمد برای خودروسازان این کشور شد و به آنها اجازه داد با صرف هزینه و منابع مالی فراوان در حوزه پژوهش و تحقیق به دستاوردهای با ارزش و بسیار سودمندی در زمینه فناوری‌های گوناگون و مرتبط با بخش‌های مختلف تولید خودرو دست پیدا کنند و سرانجام به جایگاهی برسند که در حال حاضر می‌توان مشاهده کرد؛ یعنی یکی از برترین کشورهای جهان در حوزه تولید خودرو.

تازه‌ترین آمار تولید خودرو ژاپن مربوط به 9 ماه سال جاری میلادی حاکی از تولید 6 میلیون و 919 هزار و 583 دستگاه خودرو در این کشور (تا پایان سپتامبر 2015) است که البته در مقایسه با دوره مشابه 2014م کاهشی معادل 7/1 درصد را نشان می‌دهد.
در کنار جدول‌های مربوط به تولید خودرو این کشور می‌توان جدول‌های آماری مربوط به صادرات خودرو این کشور را نیز مشاهده کرد که براساس آمار آن، میزان صادرات خودرو ژاپن در همین دوره 9 ماهه حدود نیمی از تولید خودرو این کشور را شامل شده است، به‌گونه‌ای که در پایان 9 ماه منتهی به سپتامبر 2015 میزان صادرات خودرو این کشور به 3 میلیون و 334 هزار و 871 دستگاه رسیده است که نسبت به 9 ماه سال 2014م رشدی 0/6 درصدی را نشان می‌دهد.
همچنین کل خودرو فروخته شده در همین مدت نیز به 3 میلیون و 907 هزار و 254 دستگاه رسیده که نرخ رشد منفی 5/9 درصدی را ثبت کرده است.
براساس این آمار، تولید خودرو ژاپن در سال 2014م به 8 میلیون و 264 هزار دستگاه و در سال 2013 نیز به 9 میلیون و 630 هزار دستگاه رسیده بود.

برای آگاهی از تازه های جهان خودرو، جدیدترین قیمت ها و بازار خودرو ایران اینستاگرام خودرو امروز را دنبال کنید و جهت دریافت آخرین اخبار از طریق تلگرام به کانال اختصاصی عصر خودرو (https://telegram.me/asrekhodro ) بپیوندید. برای دریافت آخرین نسخه از نرم افزار تلگرام اینجا را کلیک کنید.