چراغ سبز "صمت" به بازار سیاه روغن موتور

به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»؛ بر اساس شنیده‌ها از محتوای این جلسه، وزارت صنعت در نظر دارد تا برای سامان دادن بازار روغن‌های دیزلی، تولیدکنندگان را ملزم کند تا 20 درصد از سهم تولید سالانه خودشان را در قالب ظروف 20 لیتری برای ارائه و فروش به‌صورت مستقیم در اختیار این 14 سایت اینترنتی قرار دهند. دستورالعمل این کار بر اساس میزان فروش و درعین‌حال شفافیت فروش محصولات بر روی این پلتفرم‌های اینترنتی تحریر شده است. نکات مثبت و منفی فراوانی در این طرح دیده می‌شود اما بر اساس آنچه در این هفته از پیگیری‌های خبرنگار عصر خودرو مشخص شد، چند سؤال مهم در این طرح مطرح است. یک اینکه آیا مراجع تصمیم گیر درک صحیحی از عدد 20 درصد حجم تولید روغن‌موتور در یک سال دارند؟ دوم اینکه آیا می‌دانند روغن یک کالای خدمت محور است و فروش آن به‌صورت آزاد می‌تواند باعث ایجاد نابسامانی، بازار سیاه و بالا رفتن کاذب قیمت‌ها بشود؟ و سوم اینکه آیا از اجرای سناریوهای مشابه در صنوف مشابه نتیجه مثبت گرفته‌اند که می‌خواهند دوباره همین مسیر را برای روغن‌موتور هم طی کنند؟ برای پیدا کردن جواب این سؤالات در هفته‌ای که گذشت به سراغ چند تن از متخصصین و فعالان حاضر در بازار رفتیم تا از زوایای مختلف به این تصمیم نگاه کنیم. مشروح این گفت‌وگوها را در زیر می‌خوانید.

کارشناس و فعال باسابقه حوزه تولید روغن‌موتور در گفت‌وگو با خبرنگار عصر خودرو گفت:
مسیر درست بافرمان غلط
یک کارشناس و فعال باسابقه در حوزه تولید روغن‌موتور در واکنش به این موضوع عنوان کرد: دنیای آینده صنف روغن و تمامی صنوف این‌چنینی که با خودرو و خدمات آن گره‌خورده باید به سمت اینترنتی شدن و آنلاین شدن پیش برود. تا اینجای کار مسیر حرکت وزارت صمت درست و قابل دفاع است اما مسئله اینجاست که این پلتفرم‌ها باید بتوانند علاوه بر فروش محصول، خدمات هم ارائه دهند. وی افزود: در بسیاری از کشورهای خارجی، پلتفرم‌هایی وجود دارد که یا به‌صورت رزروی و یا به‌صورت حضوری در محل به مشتری خدمات ارائه می‌کند. مسئله فروش اینترنتی محصولات این‌چنینی مثل روغن و لاستیک در صورتی می‌تواند به یک پروژه موفق تبدیل شود که به دنبال این فروش خدمت هم به مشتری ارائه شود. کالاهای این‌چنینی را اصطلاحاً کالاهای "خدمات محور" یا "توأم با خدمت" می‌نامند به همین دلیل اگر صرفاً بر روی فروش آن برنامه‌ریزی شود پروژه با موفقیت روبه‌رو نخواهد شد. در نظر داشته باشید که فعالان صنف تعویض‌روغنی در هنگام مراجعه، پکیجی از فروش و خدمت را به مشتری ارائه می‌کنند. برای همین وقتی یک پلتفرم آنلاین بخواهد با این سیستم رقابت کند، باید خدمتی فراتر از آن را ارائه کند. به‌عنوان‌مثال قیمت آن پایین‌تر از مغازه‌ها باشد ولی در عوض خدمت را در محل برای مشتری انجام دهند. به طور کلی در مورد محصولاتنی مثل روغن موتور، لاستیک، لنت، فیلتر و... تنها زمانی فروش B2C از B2B موفق تر می شود که به صورت سرویس محور انجام شود به انی معنی که محلی برای ارائه سوریس باشد و در حقیقت ابتدا سرویس به فروش به برسد و در کنار ان کالا نیز عرضه شود. در غیر این صورت فروش B2C در کالاهای اینچنینی معمولا با بازخورد خوبی روبه رو نمی شود. به‌علاوه این، بر اساس آمار فروش اقلامی مثل روغن‌موتور، لاستیک و به‌طورکلی قطعات و لوازم مربوط به خودرو از طریق فروشگاه‌های اینترنتی بعضاً حتی به یک درصد سهم تولید هم نمی‌رسد. با این آمار چطور می‌توان به‌صورت ناگهانی 20 درصد از سهم تولید کل کشور را از طریق این پلتفرم‌ها به فروش رساند؟ به‌طورکلی می‌توان گفت درصورتی‌که مسیر درست و بین‌المللی برای این کار طی شود، طرح موفقیت‌آمیز خواهد بود و در غیر این صورت به‌سرعت با شکست مواجه خواهد شد.

یک فعال و مدیر باسابقه فروشگاه آنلاین در گفت‌وگو با عصر خودرو گفت:
ابهامات فروشندگان هنوز برطرف نشده است
یک فعال و مدیر باسابقه در صنف فروشگاه‌های اینترنتی در گفت‌وگو با خبرنگار خو.درو امروز تصریح کرد: بر اساس آنچه از محتوای این جلسه مشخص است، وزارت صمت از روند و شفافیت توزیع روغن‌موتورهای دیزلی در بازار رضایت آن‌چنانی ندارد و به همین دلیل می‌خواهد از این طریق بازار را ساماندهی کند و یا دست دلالان را ببرد. وی افزود: برخلاف خودروهای سواری که اغلب رانندگان روغن خود را در تعویض‌روغنی‌ها عوض می‌کنند، در صنف خودروهای سنگین بسیاری از راننده‌ها این کار را خودشان انجام می‌دهند ازاین‌رو فروش اینترنتی این محصول مشکلی در کار رانندگان ایجاد نخواهد کرد. وی همچنین اضافه کرد: در این صنف بیش از هر چیز قیمت مصوب برای مشتریان هم است. وی در ادامه مطرح کرد: بزرگ‌ترین مشکلی که در فاز اجرایی این کار وجود داد، بحث ارسال به شهرستان‌ها است. به‌جز یک الی دو مورد محدود رد این لیست 14 تایی، بقیه شرکت‌ها زیرساخت‌های لجستیکی برای ارسال به شهرستان‌های ایران را ندارند. وی ادامه داد‌: هزینه ارسال به شهرستان‌ها می‌تواند قیمت نهایی مصرف‌کننده را به بالاتر ازآنچه در تعویض‌روغنی‌ها وجود داد برساند.
این فعال و مدیر فروشگاه آنلاین در توضیح این موضوع که آیا شرکت‌هایی که در این جلسه دعوت‌شده‌اند توان انجام کار با این وسعت را دارند یا نه توضیح داد: بر اساس آنچه از محتوای این جلسه شنیده‌شده، اعضای حاضر سؤالاتی داشته‌اند که بی‌پاسخ‌مانده است. اولین موضوع اینکه فروش روغن به فروشگاه‌ها قرار است به چه صورت انجام شود؟ آیا قرار است همانند لاستیک به‌صورت سبدی فروخته شود؟ دوم اینکه روند تسویه‌حساب فروشگاه با تولیدکننده به چه صورت انجام می‌شود؟ سوم اینکه آیا باید روغن‌ها در بازار فروشگاه قرار بگیرد و یا باید فروشگاه صرفاً به‌عنوان یک ویترین عمل برای ارائه محصول عمل کند؟ این سؤالات و بسیاری سؤالات دیگر در این جلسه مطرح‌شده اما بر اساس آنچه از شنیده‌ها معلوم است، جواب کاملی به این ابهامات داده نشده است. مسئله اصلی اینجاست که معمولاً تولیدکننده‌ها با یک نامه تمایلی به ارائه محصول نخواند داشت به همین دلیل لازم است فروشگاه‌ها برای اثبات میزان و نحوه فروش خود در جلسات مجزایی با تولیدکنندگان وارد مذاکره بشوند تا بخشی از ابهامات هر دو طرف این قرارداد برطرف شود. وی در ادامه افزود: آرزو دارم به شرایط ایده آل و بین‌المللی که در آن شرکت‌ها بتوانند بر اساس مزیت‌های واقعی خوشان و به‌دوراز اتهاماتی رانتی فعالیت رقابتی خود را انجام دهند و مشتری نیز بتواند بر اساس نیاز خود بهترین و منصف‌ترین سرویس را انتخاب کند برسیم.

نوشته: روزبه نوروزیان