7 نکته مهم برای سالم‌تر ماندن خودرو تقویت‌شده شما؛ هفت خوان قدرت

به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو»،  بدین ترتیب در این نوشتار به بررسی 7 نکته مهم برای سالم‌‍‌تر ماندن یک خودروی تقویت‌شده خواهیم پرداخت.

زمان‌بندی دیالیز
روغن موتور را می‌بایست همچون خونی در رگ‌های خودرو بدانید که برای سالم‌تر ماندن پیشرانه و متعلقات، نیاز به رعایت برخی نکات در رابطه با آن خواهید داشت. نخست اینکه در خودروهای تقویت‌شده به دلیل بهره‌گیری از راندمان بالاتر و همچنین بیشتر دور خوردن موتور (برای مثال شاید یک پیشرانه تقویت شده تا بیش از 7500 دور بر دقیقه دور بگیرد) می‌بایست از روغن موتوری مرغوب با درجه کیفی بالا استفاده کنید. خصوصا اگر پیشرانه خودرو با سیستم‌های پرخورانی مثل توربوشارژر یا سوپرشارژر تقویت شده باشد، این موضوع اهمیتی دوچندان پیدا خواهد کرد. معمولا در این خودروها از روغنی با درجه کیفی SN یا SM استفاده می‌شود و البته مهم‌تر از همه اینکه شما باید یک روغن مرغوب با گرانروی (ویسکوزیته) پایین‌تر استفاده کنید. برای مثال اگر در یک مزدا 323 ساده با موتور 1.6 لیتری تنفس طبیعی از روغن 10-40 استفاده می‌کنید، پس از توربوشدن آن بهتر است از یک روغن رقیق‌تر مثل 5-40 استفاده کنید؛ چرا‌که با بالا رفتن راندمان به خصوص در خودروهای توربوشارژ یا سوپرشارژ شده، قطعات موتور تحت تنش و فشار بیشتری قرار می‌گیرند و خصوصا در فصول سرد، رقیق‌تر بودن روغن موتور می‌تواند مانع از بروز اصطکاک خصوصا در بخش‌های حیاتی سیستم تنفس مصنوعی (مثل بلبرینگ‌ها یا یاتاقان‌ها بسته به نوع توربوشارژر) ‌هنگام استارت و پیش از گرم‌شدن خودرو شود. همچنین به غیر از موارد گفته شده، بهتر است زمان‌بندی تعویض موتور را کمی کوتاه‌تر کنید. برای مثال اگر روغن موتور یک خودروی استاندارد هر 6 هزار کیلومتر تعویض می‌شود، پس از توربو شدن آن، این بازه تا بیش از 2000 کیلومتر کاهش خواهد یافت ولی اگر در یک خودروی توربو از «اویل کولر» استفاده شده باشد، روغن دیرتر از پیشرانه‌های فاقد «رادیاتور روغن» مستهلک خواهد شد. بی توجهی به موارد گفته شده می‌تواند موجب نشتی شفت توربو و در نتیجه دود‌کردن موتور به خاطر سوختن روغن، قفل کردن توربوشارژر در بوست بالا (که بعضا تا بیش از 100 هزار دور بر دقیقه نیز می‌رسد!)، بروز خرابی در یاتاقان‌ها و دیگر قطعات اصطکاکی پیشرانه و... شود. البته موارد مذکور بسته به موتور، روش تقویت، میزان افزایش راندمان و... برای هر خودرو متفاوت بوده و در این بخش سعی به بازگویی کلیات داشتیم.

گاز اضافه، ممنوع!
بسیاری از ما عادت داریم که برای سریع‌تر گرم‌شدن خودرو خصوصا در فصول سردی مثل زمستان و پاییز، پس از استارت‌زدن پیشرانه با پدال گاز بازی کنیم. همچنین بعضا دیده شده که برخی افراد، به محض استارت‌زدن و روشن‌کردن پیشرانه شروع به حرکت می‌کنند که البته روش درست آن این است که پس از گذشت حدود 30 ثانیه تا نهایتا یک دقیقه از استارت، حرکت با دور بسیار پایین (با سبک‌کردن دنده دور را زیر 1500 نگه دارید) شروع شود تا تمامی اجزای پیشرانه و سیستم انتقال قدرت به صورت موازی و همزمان گرم شوند. اما در مورد خودروهای تقویت‌شده و خصوصا نمونه‌های توربو، باید کمی حوصله به خرج دهید تا پیشرانه خودرو به دمای ایده‌آل برسد و بعد از آن حرکت‌تان را شروع کنید. خصوصا اینکه دمای روغن اصولا دیرتر از دمای آب به حد ایده‌آلش می‌رسد و بدین ترتیب اگر با روغن سرد به خودرو فشار بیاورید، احتمال بروز مشکل برای قطعات داخلی موتور و سیستم تنفس وجود دارد.
اما موضوع مهم‌تر اینکه گاز اضافه قبل از خاموش‌کردن خودرو هم ممنوع است. بعضی از افراد عادت دارند پیش از خاموش‌کردن خودرو یک یک نیش‌گاز اضافه می‌دهند و بعد سوئیچ را می‌بندند تا به زعم آنها به دلیل باقی‌ماندن اندکی سوخت در محفظه احتراق، خودرو دفعه بعد زودتر روشن شود که البته این عادت از خودروهای کاربراتوری و دیزلی نشأت می‌گیرد. اما در مورد خودروهای تقویت‌شده با توربوشارژر، از آنجا که به چند لحظه پس از خاموش‌کردن خودرو اویل پمپ از کار می‌افتد و فشار روغن کاهش پیدا می‌کند، شافت توربوشارژر تا توقف کامل به چرخش خود ادامه می‌دهد و از آنجا که در طی این مدت، فشار روغنی در کار نیست پس این موضوع می‌تواند به مرور موجب بروز مشکل در این بخش شود. البته این مسئله در مورد خودروهای سوپرشارژ شده هم وجود دارد اما با توجه به اینکه سوپرشارژر برخلاف توربوشارژر توان خود را از سر میل‌لنگ می‌گیرد، دور آن نیز همزمان با دور موتور کاهش می‌یابد و بدین ترتیب موضوع آنچنان حاد نخواهد بود.

تغذیه سالم!
در خودروهای تقویت شده با هر روشی (اتمسفریک یا پرخوران) برای اینکه پیشرانه بتواند به عملکرد مناسبی برسد و همچنین اجزای موتور عمری کافی داشته باشند، می‌بایست از سوخت مرغوب استفاده کنید. پس هرچقدر که عدد اکتان سوخت مورد استفاده شما بالاتر باشد و همچنین ناخالصی کمتری در بنزین (یا حتی گازوئیل در خودروهای دیزلی تقویت‌شده) که پیشرانه می‌سوزاند وجود داشته باشد، در نتیجه موتور با ضریب اطمینان بالاتری به راندمان اصلی خود خواهد رسید. خصوصا زمانی که ضریب تراکم موتور بالا باشد، بنزین اکتان پایین (چه اتمسفریک و چه پرخوران) موجب بروز صدای ناک ناشی از پدیده خودسوزی (که تداوم آن موجب ضعیف‌شدن رینگ‌ پیستون‌ها و مسائل استهلاکی دیگر خواهد شد) و البته کاهش قدرت و کشش می‌‎شود. همچنین این مسئله در مورد خودروهایی با ضریب تراکم پایین نیز موجب کاهش راندمان خواهد شد اما اصولا پیشرانه‌هایی که ضریب تراکم کمتری دارند، سازگاری بهتری با بنزین اکتان پایین خواهند داشت. پس پیشنهاد اکید ما این است که برای خودروهای تقویت‌شده از بنزین مرغوب به همراه مکمل‌های تایید‌شده اکتان بوستر استفاده کنید تا همواره عملکردی ایده‌آل داشته باشید. اما برای خودروهای توربو، پیشنهاد می‌شود که از سیستم تزریق آب نیز استفاده کنید. از آنجا که در خودروهایی با سیستم تنفس پرخوران، هوا با فشار زیادی به منیفولد ورودی وارد می‌شود پس دمای مخلوط هوا و سوخت ورودی پیشرانه نیز افزایش پیدا می‌کند که این مسئله نیز می‌تواند موجب «خود احتراقی» شود و همانطور که بالاتر گفته شد، یکی از روش‌های خلاصی از این مشکل، استفاده از اکتان بالا یا حتی کاهش زاویه آوانس است که البته راه‌حل دوم موجب کاهش توان پیشرانه خواهد شد. اما استفاده از سیستم تزریق آب به منیفولد که به «واتر اینجکشن» نیز مشهور است و با هزینه‌ای از حدود 3 میلیون تومان به بالا قابل انجام خواهد بود، دمای محفظه احتراق را به طرز چشمگیری کاهش می‌دهد، پس در نتیجه شما قادر به افزایش زاویه آوانس خودرو و بدین ترتیب افزایش قدرت موتور با استفاده از تزریق آب خواهید بود.

بالانس و تایر
یکی دیگر از مسائل ساده‌ای که تاثیر بسزایی در افزایش عمر مفید خودروی تقویت‌شده شما دارد، در نظر داشتن سلامت رینگ و تایر خودرو است. در واقع از آنجا که افراد اصولا فشار بیشتری به خودروهای تقویت‌شده وارد می‌کنند و خودرو اصولا سرعت‌های بالا را در مسیر مستقیم و بر سر پیچ‌ها بیش از حد عادی تجربه می‌کند، سلامت رینگ و تایر می‌تواند موضوعی حیاتی برای سواری ایمن‌تر سرنشینان و البته سالم‌تر ماندن قطعات زیربندی باشد.
مسئله ایمنی سرنشینان که مستقیما به مرغوب بودن جنس تایر، داشتن آج کافی و همچنین مناسب بودن گل تایر برای فصل و شرایط جاده باز‌می‌گردد اما بالانس نبودن چرخ، تاب داشتن رینگ و مسائلی از این قبیل جدای از اینکه موجب لرزش بدنه به خصوص در سرعت‌های بالا می‌شود، به زیربندی خودرو آسیب می‌رساند. پس بهتر است تنظیم باد، بررسی سلامت تایر و بالانس چرخ‌ها را به طور دوره‌ای در برنامه داشته باشید.

آچارها را بکشید!
یکی از مهم‌ترین مسائلی که شما را از بسیاری از دردسرهای تعمیرات پرهزینه خودروهای تقویت شده دور می‌کند، اطمینان از سفت بودن پیچ‌های خودرو در بخش‌های مختلف است! البته شاید این موضوع در نگاه اول کمی ساده و پیش‌پا‌افتاده به نظر برسد اما مطمئن باشید که آچارکشی دوره‌ای تک‌تک قطعات قابل دسترسی یک خودروی تقویت‌شده، موضوعی است که در صورت عدم انجام آن به صورت دوره‌ای، خودروی شما را زودتر از حالت عادی مستهلک می‌کند. پس برای خود یک بازه معین انتخاب کنید و در زمان مشخص شده، از بست‌های رادیاتور و پایپینگ روغن خودرو گرفته تا پیچ‌های سرسیلندر، فولی‌ها و زیربندی را آچار بکشید. البته توجه داشته باشید که برخی پیچ‌ها باید با گشتاور خاصی سفت شوند و محکم‌شدن بیش از حد آنها می‌تواند موجب بروز تَرَک، خرابی و هزینه مالی شود. همچنین در این بین اگر به یک پیچ خراب یا هرز برخوردید، بدون اتلاف وقت آن را با نمونه سالم و یا ترجیحا نو تعویض کنید.

زیر و بند!
برخلاف باور برخی از افراد تازه‌وارد به دنیای تیونینگ و تقویت، همه چیز پیشرانه و قدرت بالا نیست و زیربندی خودرو نیز باید با موتور پرتوان جدید همخوانی داشته باشد. در واقع اگر قصد تقویت یک خودروی دیفرانسیل عقب را دارید، باید سیستم انتقال قدرت اعم از گیربکس، گاردان، دیفرانسیل و پلوس‌ها توانایی تحمل قدرت موتور جدید را داشته باشند تا با خیال راحت‌تری توان پیشرانه را آزاد کنید. همچنین برای افزایش پایداری خودرو به خصوص در سرعت‌های بالا و یا در هنگام پیچیدن با سرعتی خارج از حد معمول، نیاز به کاهش ارتفاع خودرو از سطح زمین به منظور پایین‌آوردن مرکز ثقل و بهینه‌سازی هندلینگ خواهید داشت. پس در نتیجه می‌بایست از فنرهای استاندارد ریس (و نه بریدن فنرهای خودرو!!) و رینگ‌های بزرگ‌تر با فاق لاستیک کوتاه‌تر استفاده کنید که البته این موضوع منجر به خشک‌تر‌شدن خودرو خواهد شد. پس در نتیجه تنش بیشتری به زیربندی وارد می‌شود و می‌بایست حساسیت بیشتری ‌روی سلامت سیستم تعلیق به خرج دهید. بعضی مواقع دیده شده که ضربات انتقالی به زیربندی موجب ایجاد تَرَک در بخش‌های مختلف سیستم تعلیق و یا شل‌کردن پیچ‌ها خواهد شد. پس بازدید دوره‌ای زیربندی خودرو فراموش نشود. خصوصا مسئله روغن‌کاری صحیح زیربندی و آچارکشی با تورک مناسب، موضوعی است که باید با حوصله انجام شود. از دیگر قسمت‌هایی که در زیر خودرو باید بیشتر تحت مراقبت و بازدید باشند، بخش ترمز و سیستم توقفی خودرو است. این مجموعه در خودرو‌های تقویت شده، فشار و تنش بالاتری تحمل می‌کنند و به همین خاطر لازم است تا کاملا سلامت آنها زیر ذره‌بین باشد.

تمیز و سالم نگه داشتن رادیاتور
در خودروهایی که با روش‌های مختلف تقویت می‌شوند، اصولا دمای موتور از حد استاندارد بالاتر خواهد بود. خصوصا با توجه به اینکه در یک خودروی تقویت شده فشار بیشتری به موتور اعمال می‌شود، دمای پیشرانه زودتر افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه خنک‌کردن موتور یک مسئله کاملا مهم است. جدای از بحث اینکه بسته به نوع تقویت و میزان افزایش قدرت باید سیستم خنک‌کاری متناسبی (از نظر اندازه و نوع رادیاتور، فن رادیاتور و...) برای موتور در نظر بگیرید، تمیز نگه داشتن رادیاتور برای عملکرد صحیح یک موضوع بسیار مهم است. خصوصا اگر از یک موتور تقویت‌شده برای خودروی آفرودی استفاده می‌کنید، به دلیل عبور خودرو از مسیرهای غیر‌آسفالته، اهمیت این موضوع دوچندان خواهد شد. وجود هرگونه گرد و خاک، گل و لای، روغن و دیگر عوامل کثیفی ‌روی پره‌های رادیاتور موجب عملکرد ضعیف سیستم خنک‌کاری و در نتیجه بروز آسیب در پیشرانه گران‌قیمت تقویت شده شما خواهد شد. همچنین عدم وجود‌ گرفتگی در مسیر سیستم خنک‌کننده (کولانت) و البته نشتی در این بخش را نیز به صورت دوره‌ای بررسی کنید.

نویسنده: معید حمیدی