برنامه ترامپ برای پیمان نفتا و اثر آن روی جهانی‌سازی صنعت خودرو

به گزارش پایگاه خبری«عصر خودرو» به نقل از دنیای اقتصاد، خودرو‌سازی صنعتی است که در آن هزاران قطعه تشکیل‌دهنده یک خودرو از نقاط مختلف یک کشور یا کشورهای دیگر جمع می‌شوند تا محصولی نهایی در کارخانه اصلی تولید شود. در جریان سخنرانی‌های انتخاباتی، ترامپ اعلام کرده بود که در پیمان تجارت آزاد آمریکای شمالی بازنگری خواهد کرد. در این توافقنامه که با نام نفتا شناخته می‌شود، کشورهای آمریکای شمالی مانند مکزیک، کانادا و آمریکا تجارت آزادی را در بین خود ایجاد کرده‌اند که بر اساس چارچوب‌های مشخص انجام می‌شود. خودروسازان آمریکایی نیاز زیادی به کشورهای همسایه برای تامین قطعات خود دارند. ترامپ در رابطه با تجارت خارجی معتقد است که ارتباط با چین و مکزیک به‌صورت عادلانه و منصفانه نبوده و نیاز به بررسی و بهبود وضعیت کنونی است چرا که باعث شده هزاران شغل در آمریکا از بین برود و مشاغل به این کشورها ارسال شده است.

برای آمریکا خاتمه دادن به این توافق که از سال 1994 بسته شده است کار راحتی خواهد بود و می‌تواند از طرفین بخواهد به آن خاتمه دهند. اما یک صندلی خودرو در آمریکا قطعاتش در مکزیک و ایالت‌های دور و نزدیک نسبت به کارخانه اصلی ساخته می‌شوند و برای تولید محصول نهایی به کارخانه مادر ارسال می‌شوند. در طول سال‌ها خودروسازی روابط تجاری و تولیدی زیادی با بخش‌های صنعتی کشورهای دور و نزدیک ایجاد شده است و این وابستگی‌های تولیدی بر اساس بررسی‌های کارشناسانه در طول چند دهه ایجاد شده‌اند. این روابط زمینه «جهانی‌سازی در خودروسازی» را فراهم کرده است. اکنون مشخص شده که کشورهای توسعه یافته دیگر نمی‌توانند بدون کمک به پیشرفت کشورهای در حال توسعه کسب سود کنند و صنعت خودرو هم از این قاعده مستثنی نیست. آنچه ترامپ قصد دارد در مورد پیمان نفتا انجام دهد می‌تواند روند جهانی‌سازی خودروسازی را با مشکل مواجه کرده و سرعت آن را بگیرد. ترامپ در سخنان تبلیغاتی شود بارها شرکت فورد را برای تصمیم انتقال تولید خودروی فورد فوکوس به مکزیک سرزنش کرده است.

مدیران اجرایی فورد نیز در پاسخ به اظهارات ترامپ اعلام کرده‌اند که این جابه‌جایی منجر به بیکار شدن و از دست رفتن شغلی در آمریکا نمی‌شود و این محصول همچنان در آمریکا هم تولید خواهد شد و این انتقال در راستای کاهش هزینه‌های تولید و افزایش فروش در کشوری دیگر بوده است. نکته جالب در این رابطه این است که نیمی از قطعات فورد فوکوس در خارج از آمریکا و در کانادا و 20 درصد هم در مکزیک تولید می‌شود. این شرکت همچنین تعدادی از موتورها را از اسپانیا و جعبه‌دنده‌هایش را از آلمان وارد می‌کند و البته بر‌اساس اطلاعات منتشر شده توسط دولت آمریکا شرکت ب‌ام‌و نیز 10 درصد از قطعات کراس‌اوورهای لوکسش را از آمریکا و کانادا وارد می‌کند. در رابطه با شرکت هوندا و مدل CR-Vs تقریبا 70 درصد از قطعات در مکزیک سرهم و به‌زودی به ایالت ایندیانا منتقل می‌شوند.

کارخانه‌های مونتاژ در داخل آمریکا با توجه به نوع خودرو ممکن است از درصد متفاوتی از لوازم استفاده کنند. برای مثال 51 درصد از قطعات خودرویی چوی سیلورادو پیکاپ در مکزیک تولید می‌شود و در رابطه با پیکاپ فورد F-150 که بیش از 39 سال است در آمریکا تولید می‌شود 70درصد از قطعات آن در آمریکا و کانادا تولید می‌شود و مابقی از مکزیک و سایر کشورها وارد می‌شود. به عقیده برخی کارشناسان ارتباط‌های صنعتی و بین‌المللی این موضوع را که مشتریان می‌توانند خودرویی کاملا آمریکایی بخرند، منتفی کرده است و امکان‌پذیر نخواهد بود و مشتریان می‌توانند خودروهای مونتاژ آمریکا را بخرند. خودرو‌سازان و تامین‌کنندگان اصلی فناوری‌های بالا را به کشوری مانند مکزیک برای تولید مایحتاج خود انتقال داده‌اند اما تولید بخش‌های اصلی خودرو همچنان در داخل آمریکا صورت می‌گیرد. این اقدامات باعث شده خودرو‌سازان آمریکایی بتوانند با رقبای اروپایی و آسیایی خود رقابت کنند. تبادل قطعات خودرو بین مکزیک ، آمریکا و کانادا در سال 2015 به این صورت بوده است که آمریکا و کانادا 29 میلیون دلار قطعه وارد مکزیک کرده‌اند و این کشور نیز 61 میلیون دلار قطعات مختلف را صادر کرده است.

از سوی دیگر 1300 تامین‌کننده در داخل مکزیک، آمریکایی هستند که 7200 نفر را در استخدام خود دارند. ترامپ در حالی صحبت از حذف توافقنامه مشترک بین کشورهای همسایه را به میان می‌آورد که مکزیک بیش از 4/ 3 میلیون خودروی خارجی تولید می‌کند که متعلق به کشورهای اروپایی و آسیایی است. تجارت بین مکزیک و آمریکا به 531 میلیارد دلار می‌رسد که صنعت خودرو‌ 14درصد از این مبلغ را شامل می‌شود و در نوع خود قابل توجه است چرا که نشان می‌دهد تجارت میان این دو کشور چشمگیر است و در صورت کم توجهی به این رابطه اقتصادی صنعت خودرو‌سازی در آمریکا با چالش زیادی مواجه خواهد شد. بر اثر سال‌ها اجرای پیمان نفتا تار و پود اقتصاد آمریکای شمالی به‌گونه‌ای در هم تنیده شده است که نمی‌توان به راحتی آن را از هم گسست و در رابطه با صنعت خودروسازی که نیاز به حفظ قیمت‌های رقابتی دارد این مساله بحرانی‌تر خواهد بود.

از میان 5/ 17 میلیون خودروی سبکی که در آمریکا فروخته می‌شود 60درصد از این خودروها در خارج از مرزهای آمریکا قطعاتشان تولید شده و تنها مونتاژ آمریکا هستند. در دنیای پر‌رقابت ماشین‌ها این چنین تعاملات برون‌مرزی مرسوم است و خودرو‌سازان تلاش می‌کنند تا با ساخت قطعاتی که دانش پیچیده‌ای نمی‌خواهد در نقاط ارزان دنیا و انتقال انبوه به کارخانه مونتاژ‌کننده هزینه‌های نهایی خود را با استفاده از نیروی کار ارزان قیمت کاهش دهند. ترامپ برای غلبه بر این روابط که سال‌ها از شکل‌گیری آن می‌گذرد باید در جریان حساب و کتاب‌های خودروسازان نیز قرار بگیرد. چرا که تداوم حیات خودروسازان در گرو همین قطعات ریز و درشتی است که ممکن است از نقاط دور به کارخانه اصلی راه پیدا کنند. این همان بخش مهم روند جهانی‌سازی خودروسازی است که خودروسازان را منتفع می‌کند. خودرو‌سازان برای حفظ بازار و حفظ سهم خود در بازارهای جهانی تلاش می‌کنند راه‌های مختلفی را در پیش بگیرند تا بتوانند در میدان رقابت از مزیت رقابتی بالایی برخوردار باشند.