آخرین سرباز

به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، در این بین اینترنشنال‌ها، داف‌ها، ایویکو‌ها، مرسدس بنز‌ها و... یکی پس از دیگری وارد جاده‌های کشورمان شدند که البته حضور ماک‌های مترویی و دلفینی نیز حرارت این واردات را به شدت بالا برد؛ ماک‌هایی که یادآور خاطرات خوب ایرانیان با R و B و F‌های قدیمی بودند و به همین خاطر خیلی سریع در بین خریداران پذیرفته شدند.

تاریخچه‌ای بر ماک CH613 
سری R ماک آنقدر موفق بود که با مدل‌های مختلفش نزدیک به چند دهه روی خط تولید باقی ماند. در کنار آن و پس از خداحافظی این نسل از خط تولیدش در آمریکا، ماک سوپر لاینر جایگزین آن شد که این مدل نیز با وجود اشتراکات ظاهری و فنی بسیار با سری قبلی، کامیون موفقی بود. اما زمان آن فرا رسیده بود تا نسل جدیدی روی خط تولید قرار بگیرد تا نفس تازه‌تری برای رقابت با رقبایش داشته باشد که سری CH که با کد‌های مختلفی همچون CH613 شناخته می‌شود، روی کار آمد. نام CH البته اسم جدیدی نبود و ماک در سال‌های 1932 تا 1946 محصولی بی دماغ با این نام را روی خط تولید داشت.
ماک دلفینی در سال 1988 معرفی شد که این سال‌ها را می‌توان سال‌های انقلاب کامیون‌سازان اروپایی و آمریکایی دانست چرا که تولیدات رو به سمت پیشرفته‌ترشدن قدم برداشتند و تکنولوژی‌های نوین الکترونیکی و فنی به دنیای خودرو‌های سنگین قدم گذاشتند. ماک‌های CH مثل بسیاری از هموطنانش در سال‌های ابتدایی دهه 70 وارد کشور شد و این کشنده نیز مثل بقیه ماک‌های CH مدل 1370 شمسی یا 1991 میلادی است. مشتریان اول این ماک‌ها شرکت‌های سیمان بودند که در آن روز‌ها می‌شد ماک‌های قرمزرنگ این شرکت‌ها را در حال حمل تانکر‌های سوخت کوره‌ها در کنار نمونه‌های شخصی دید. ماک CH که بعد از سوپر لاینر نسل اول معرفی شده بود، در سال 1999 با ماک ویژن جایگزین شد که البته این اتفاق به معنی پایان تولید سری CH نبود و نمونه‌های اکسل پشت آن تا سال 2003 و مدل‌های اکسل جلو آن تا سال 2005 تولید شدند. هر چند که بسیاری ماک‌های پیناکل اکسل جلو را سری دوم CH نیز می‌دانند که به جای موتور‌های سری E7 از سری MP8 ماک بهره می‌برند. در کنار ماک CH سری
value liner  نیز طراحی و تولید شد که شباهت ظاهری بسیار بالایی به سری CH داشت و یک کامیون برای طی مسافت‌های پایین و کار‌های عمرانی و راهسازی و... بود تا مثل سری CH یک کامیون جاده‌ای و بزرگراهی.

طراحی خارجی و داخلی
اگر نگاهی به طراحی ماک سوپرلاینر داشته باشیم حتی می‌توان گفت چارچوب اصلی اتاق از سری R گرفته شده است اما ماک CH یک طراحی انقلابی را در تولیدات ماک به نمایش گذاشت تا جایی که جدا از ابهت و زیبایی یک ماک، طراحی آن در محصولات هم‌دوره‌اش و تولیدات بعدش مثل ماک ویژن و تیتان نیز اجرایی شد. سری CH در دو نوع اکسل جلو و اکسل عقب ساخته می‌شود که نمونه‌های اکسل عقب در کشورمان به تعداد کمی نسبت به محصولات دیگر همچون اینترنشنال‌های سری 9000 وارد شده‌اند. خطوط بدنه کاملا بیانگر یک ماک است که وجود قسمت خواب با عرض بیشتر نسبت به کابین که مثل سری R و ماک‌های سوپر لاینر است، این اصالت در طراحی را بیشتر تایید می‌کند. اتاق جعبه‌ای‌شکل است و دیگر قسمت‌های بدنه مثل جلوپنجره، درب موتور، چراغ‌ها، قسمت خواب و... نیز کاملا طراحی هماهنگ با فرم اصلی اتاق دارند. ورود به ماک CH مثل دیگر کشنده‌های آمریکایی از طریق پلکان‌هایی که در پشت چرخ‌ها قرار دارد و با کمک دستگیره بلند قرار گرفته بر روی بدنه که سنت کشنده‌ها و کامیون‌های آمریکایی است، صورت می‌گیرد.
داخل کابین نسبت به کشنده‌های امروزی ساده و قدیمی است که البته جای تعجب و شکایتی هم ندارد و ضمن اینکه این نحوه طراحی تخت و قرار گرفتن انواع نشانگر‌های آنالوگ در کنار هم، طرحی است که هنوز هم در مدرن‌ترین کشنده‌های آمریکایی اجرا می‌شود. صندلی راننده با فنربندی بادی بسیار نرم است که در کنار طول زیاد شاسی که تکان‌های جاده را کمتر نشان می‌دهد، راحتی رانندگی همچون سواری‌های ساخت این منطقه را تداعی می‌کند که البته صندلی شاگرد مثل اکثر کامیون‌های موجود از نوع ثابت است. ارگونومی در حد بالایی رعایت شده است و همه ادوات در دسترس هستند. ضمن اینکه با وجود دماغه‌ای بلند و کشیده، اما تسلط به اطراف به خوبی ممکن است. سیستم تهویه در نظر گرفته شده برای این خودرو به خوبی از پس گرم و سرد کردن اتاق بر‌می‌آید که عایق‌بندی بسیار خوب کابین، قدرت سیستم تهویه مطبوع را دو‌چندان نشان می‌دهد.

موتور و قوای فنی
با استارت پیشرانه صدایی قلدر و البته نرم به گوش می‌رسد که خبر از یک کشنده آمریکایی می‌دهد. صدایی که همچون سری R ماک آشناست هر چند که به لطف مدرن‌تر‌بودنش، آوای ملایم‌تری دارد. موتور‌های این سری از سری E7 ماک هستند که در مدل‌های بالاتر آن با نمونه‌های MP8 جایگزین شده‌اند. سری پیشرانه E7 همراه با ماک سری CH معرفی شد و پیشرانه‌ای قلدر و توانمند است تا جایی که 400 اسب بخار CH را در مقابل پیشرانه‌های 400 اسبی کاترپیلار مثل تفاوت‌های بولداگ و گربه می‌دانند (‌نشان ماک، بولداگ است و Cat نیز بیانگر محصولات کاترپیلار). با این حال در زمان معرفی این پیشرانه گفته شد که این پیشرانه برای دور موتور‌های خیلی بالا مثل ساخته‌های کاترپیلار، دیترویت دیزل، کامینز و... نبوده و بهتر است تا در محدوده دور موتور 1400 تا 1800 دور در دقیقه استفاده شود و به همین خاطر است که ماک CH یک کامیون برای بزرگراه معرفی شده است.
قدرت تولیدی پیشرانه‌های سری E7 از 250 تا 454 اسب بخار است که نمونه‌های موجود در کشورمان اکثرا از نمونه‌های 350 اسب بخاری آن هستند که به گفته تعدادی از مالکان پیشرانه نصب شده ‌روی بعضی از CH613‌ها از نمونه 400 اسبی هستند که نمونه مورد نظر از این دست بود. این پیشرانه قدرتی برابر با 400 اسب بخار در دور موتور 1800 دور در دقیقه به همراه بالاترین گشتاور به میزان  1980 نیوتن متر در دور موتور 1250 دور در دقیقه ارائه می‌کند. پیشرانه‌های 350 اسبی نیز گشتاوری به میزان 1850 نیوتن متر تولید می‌کند. جعبه دنده این ماک از سری T2130 مکسی تورک است که دارای 2دنده عقب سنگین و یک دنده عقب سبک به همراه یک دنده C است. همچنین در دنده‌های رو به جلو آن نیز، دنده‌های 1 تا 4 همگی سنگین هستند و از دنده 5 تا 8 دنده‌ها به 2 دسته سبک و سنگین تقسیم می‌شوند. این جعبه دنده طبقه‌ای اوور دار، در واقع یک جعبه دنده 13 سرعته جلو با 3 دنده عقب و یک دنده C است.

نکاتی از ماک دلفینی
ماک‌های دلفینی در کشورمان اکثرا به رنگ قرمز و به ندرت به رنگ‌های سفید و آبی نیز دیده می‌شوند. این خودرو دارای شاسی بلندی است که مناسب با وضعیت راه‌های منطقه آمریکای شمالی و استرالیا طراحی شده است و هرچند پیچیدن آن را در مکان‌های تنگ با مشکل روبه‌رو می‌کند اما در عوض سواری نرمی را ارئه می‌کند. بد نیست بدانیم که این شاسی بلند ‌توسط برخی مالکان کوتاه شده است. ماک دلفینی سرسیلندر ضعیف‌تری نسبت به گرما دارد، ریتاردر قوی‌ای دارد که البته با ترکیب با ترمز‌های کاسه‌ای آن، گفته می‌شود که سیستم توقفی این کشنده نسبت به وزن آن چندان جوابگو نخواهد بود.
لوازم دلفینی در قیمت‌های مختلفی وجود دارد که بسته به اصلی بودن یا نبودن آن است اما با این حال از لوازم یدکی کامیون‌های امروزی اروپایی ارزان‌تر است.

سخن پایانی
ماک CH در کشورمان دارای عمری نزدیک به 25‌سال است که بهره‌مندی این کشنده از تکنولوژی‌های بالای ساخت در آن زمان باعث شده است تا امروزه بعد از گذشت عمری زیاد همچنان پر‌توان و سرپا باشند. هر چند در تعریف‌های امروزی این کامیون یک نمونه فرسوده محسوب می‌شود اما بد نیست بدانیم که همین کامیون در مقایسه با بسیاری از کشنده‌های اروپایی موجود در کشورمان دارای مصرف مشابهی است. در پایان لازم است تا از همکاری گرم و صمیمانه آقای رضا فاضلی، مالک کشنده ماک CH613 که ما را در تهیه این گزارش یاری کردند، کمال تشکر را داشته باشیم.