آلودگی هوا«۳۱۴۴»
هوای پاک، سراب کلانشهرها
عصر خودرو- کلانشهرهای کشور از جمله اصفهان همچنان با معضل آلودگی هوا به عنوان چهارمین عامل خطر مرگ و میر در دنیا مواجه و ابعاد مختلف زندگی شهروندان تحت الشعاع این خطر زیست محیطی قرار گرفته است، سوال اینجاست چرا طرح جامع کاهش آلودگی هوا پاسخگو نبوده است؟ مشکل کار در کجاست ؟ تدبیر چیست؟
دوشنبه ۱۳ اسفند ۱۳۹۷ - ۱۲:۰۰:۰۰
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از ایرنا، با توجه به آمار سازمان جهانی بهداشت مربوط به 2015 میلادی در ایران سالانه 33 هزار و 500 مرگ به دلیل آلودگی هوا رخ می دهد، یعنی 71 تن در هر صد هزار تن در کشور علت مرگشان آلودگی هواست.
بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت، از هر 10 مورد مرگ یکی به علت آلودگی هواست همچنین تعداد مرگ های ناشی از آلودگی هوا از سوانح ترافیکی بیشتر است.
بنا به تازه ترین یافته های محققان، 90 درصد مردم دنیا با درصد های مختلف آلودگی هوا روبرو هستند و این مساله فقط مختص ایران نیست.
بررسی ها نشان می دهد در کشور ما به طور میانگین در هشت کلانشهر در سه سال گذشته از سال 94 تا 96 ، حدود چهار درصد روزهای پاک ،28 درصد سالم ،12 درصد ناسالم برای گروه های حساس ،22 درصد ناسالم برای تمام گروه ها ،27 درصد خیلی ناسالم و 6 درصد خطرناک را تجربه کرده ایم.
برآورد اقتصادی در 25 شهر کشور با جمعیت 29 میلیون نفر نشان می دهد هزینه مرگ ناشی از آلودگی هوا یک و سه دهم میلیارد دلار است و تعداد سال های از دست رفته عمر در این 25 شهر 228 هزار و 108 سال بوده است.
به تاکید کارشناسان در بعضی از کشورهای جهان هفت درصد از تولید ناخالص ملی به دلیل آلودگی هوا اتلاف می شود و این رقم در کشور ما 2.48 درصد است.
به استناد آمار رسمی، سالانه 340 هزار میلیارد ریال اعتبار به دلیل اثرات آلودگی هوا خسارت به اقتصاد ملی وارد می شود، همچنین براساس گزارش بانک جهانی خسارت آلودگی هوای پایتخت سالانه بیش از 2 میلیارد و ششصد میلیون دلار به اقتصاد کشور است و آلودگی هوای تهران 2.6 میلیارد دلار خسارت می زند.
به گزارش بانک جهانی وضعیت ایران از نظر ذرات معلق فقط از کشورهای هند ،چین و قاهره بدتر است و کشورهای مدرن توانستند آلودگی هوای خود را رفع کرده و وضعیت بسیار بهتری نسبت به ما داشته باشند.
این در حالی است که طرح جامع کاهش آلودگی هوا در کلان شهرهای کشور به وسیله سازمان محیط زیست به دستگاه های اجرایی ابلاغ شد که در آن نسبت به رعایت احکام این طرح و برنامه از جمله معاینه فنی خودروها، توسعه حمل و نقل عمومی، استاندارد سازی سوخت و اطلاع رسانی همگانی تاکید شده است.
اگرچه طی سال های اخیر برنامه ریزی هایی برای کنترل این پدیده در ایران انجام شد اما نکته این جاست که اکنون زندگی در کلانشهرهای کشور با توجه به افزایش روز افزون آلودگی هوا نفس گیر و نگران کننده شده است.
غلظت ذرات معلق هوا در کشور سه برابر استاندارد بهداشت جهانی است بنابراین به گفته کارشناسان با وضعیت مطلوب فاصله داریم و باید بیشتر تلاش کنیم.
بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت افرادی که در هوایی با غلظت ذرات 22 میکروگرم زندگی می کنند مانند این است که روزانه دو نخ سیگار می کشند این میزان غلظت سال گذشته در ایران 34 میکروگرم بود.
کارشناسان نبود برنامه ریزی مناسب، نداشتن طرح جامع مبتنی بر مطالعات علمی، عدم برخورد جدی با وسایل نقلیه دودزا، نبود قانونگذاری و سیاستگذاری مناسب، نداشتن مدیریت یکپارچه، موازی کاری، نقض قانون موجود ، نبود ضمانت اجرایی مناسب و اجرایی نشدن مصوبات مربوط را از جمله چالشهای آلودگی هوا در کلانشهرها برشمردند.
بنا به اظهار متخصصان انسان روزانه بطور متوسط حدود یک کیلوگرم غذا می خورد، 1.5 کیلوگرم آب می نوشد و 12 کیلوگرم هوا تنفس می کند، بنابراین آلودگی هوا، 11 برابر آلودگی آب و 12 برابر آلودگی غذا برای انسان خطرناکتر است.
کارشناسان بهداشت، آمفیزم (تخریب کیسه های هوایی)، برونشیت مزمن، حساسیت، آسم ، نومونیا (عفونت دستگاه تنفسی تحتانی) و سرطان ریه، معده و بیماریهای قلبی را از جمله بیماری های ناشی از آلودگی هوا ذکر کردند.
سازمان محیط زیست به طور روزانه و طبق آمارگیری های خود، شاخص آلودگی هوای کلانشهرها را مورد بررسی قرار می دهد که و به طور تقریبی تمام شهرهای پرجمعیت ایران در فهرست مناطق با هوای ناسالم قرار دارند. در این شهرها شاخصهای ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون بیش از حد انتظار است، طبق این آمار شهرهای تهران، قم، تبریز، اصفهان، ارومیه، اهواز و مشهد به ترتیب آلوده ترین شهرها و یاسوج به عنوان پاک ترین شهر ایران شناخته شده است گرچه این شاخص ها هر روز دچار تغییراتی می شوند.
**ریه های غبار گرفته نصف جهان
در این میان، اصفهان یکی از آلوده ترین کلانشهرهای کشور بویژه در روزهای سرد سال است.
اصفهان و شهرهای اطراف آن به سبب تردد انبوه انواع خودرو ، استقرار صنایع خرد و کلان و همجواری با مناطق کویری، در زمره آلوده ترین مناطق کشور به شمار می رود.
استان اصفهان افزون بر پنج میلیون نفر جمعیت و بیش از 9 هزار واحد تولیدی و صنعتی دارد.
کیفیت هوای این کلانشهر به گفته کارشناسان از ابتدا تا نهم دی ماه جاری، در چهار روز در وضعیت ناسالم برای گروه های حساس و در یک روز (مورخ ششم دی) در وضعیت قرمز و ناسالم و ماه آذر نیز کیفیت هوای اصفهان دست کم در چهار روز در شرایط ناسالم برای عموم قرار داشت.
برخی از کارشناسان مسائلی مانند خشک شدن بستر زاینده رود و تالاب بین المللی گاوخونی، تردد زیاد خودروهای شخصی، استفاده از سیستم های گرمایشی گاز سوز و وجود صنایع آلاینده در شعاع 50 کیلومتری این کلانشهر را از جمله دلایل افزایش آلایندگی هوا ذکر کردند.
** افزایش بیماری چاقی و دیابت، ارمغان آلودگی هوا
رئیس پژوهشکده پیشگیری اولیه از بیماری های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به ایرنا گفت: براساس تحقیقات انجام شده از سوی مراکز علمی بین المللی از جمله سازمان جهانی بهداشت، آلودگی هوا بر افزایش بیماری چاقی و دیابت تاثیرگذار است.
رویا کلیشادی افزود: بر اساس این تحقیقات، در جاهایی که میزان آلاینده ها زیاد بوده و ساکنان آن با آلودگی هوا مواجه بودند، آمار مبتلایان به بیماری چاقی نسبت به سایر مناطق بالا بوده است.
وی با اشاره به اینکه افزایش آلاینده ها و استنشاق هوای آلوده موجب افزایش بیماری های غیر واگیر از جمله قند، فشار خون و نارسایی کلیه می شود، تصریح کرد: اثرات نامطلوب هوای آلوده بر سلامت کودکان و نوجوانان بیشتر است.
وی افزود: براساس مطالعات انجام شده در اصفهان، کودکان و نوجوانانی که در معرض آلودگی هوا قرار گیرند احتمال ابتلای آنها به بیماری قند بسیار زیاد است.
کلیشادی اضافه کرد: لایه های درونی رگ های خونی این کودکان نیز آسیب جدی خواهند دید و احتمال مبتلای این کودکان و نوجوانان به سرطان خون زیاد است.
وی با اشاره به اینکه 90 درصد بانوان و 70 درصد آقایان در ایران با کمبود ویتامین D مواجه هستند، تصریح کرد: یکی از علل کمبود ویتامین D در افراد، آلودگی هواست زیرا آلاینده ها از تابیدن نور خورشید و جذب این ویتامین به بدن افراد جلوگیری می کند.
رئیس پژوهشکده پیشگیری اولیه از بیماری های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به اینکه آمار مبتلایان به بیماری ام اس در اصفهان بالاست، تصریح کرد: کمبود ویتامین D یکی از عوامل بیماری ام اس است.
به گفته متخصصان آلودگی هوا همچنین بر افزایش تولد نوزادارن نارس و رشد قابل توجه بیماری اوتیسم نیز موثر بوده است.
** افزایش 50 درصدی مراجعه به بیمارستان های اصفهان
رییس مجتمع آموزشی و درمانی خورشید اصفهان در این خصوص به ایرنا گفت: روزهایی که هوای این کلانشهر آلوده است تعداد مراجعان به اورژانس بیماری های ریوی و قلبی این بیمارستان تا 50 درصد افزایش می یابد.
رامین سامی افزود: بیمارستان خورشید در مرکز کلانشهر اصفهان و محل تردد بسیاری از مردم و گردشگران داخلی و خارجی بدلیل نزدیکی به مجموعه تاریخی میدان امام و سایر مکان های تاریخی این محدوده قرار دارد و روزانه پذیرای تعداد زیادی از بیماران بویژه در بخش اورژانس است.
وی بیشتر مراجعه کنندگان به اورژانس بیماری های ریوی و قلبی در روزهای آلوده را افراد میانسال و مسن برشمرد و اضافه کرد: مرگ و میر در میان آنها وجود دارد اما آمار دقیقی از آن موجود نیست.
**رسانه ها و مردم اقدامات انجام شده را مطالبه کنند
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با بیان اینکه لازم است چگونگی عملکرد دستگاه های اجرایی استان درباره مقابله با پدیده آلودگی هوا توسط رسانه ها و مردم سوال شود در گفت و گو با ایرنا افزود: قانون هوای پاک سال گذشته به همه دستگاه های اجرایی ابلاغ و وظیفه هرکدام مشخص و تعیین شده است، جای هیچ بهانه و عذری برای انجام ندادن تکالیف محول شده وجود ندارد.
منصور شیشه فروش ادامه داد: باید از شرکت گاز درباره رساندن گاز به نیروگاه ها، از شهرداری درباره کارآمد بودن سیستم حمل و نقل عمومی، از پلیس راه درباره چگونگی اعمال قانون، از مرکز بهداشت برای فرهنگ سازی و آموزش درباره خود مراقبتی، از شرکت پخش فرآورده های نفتی درباره تامین و توزیع سوخت پاک، از صنعت، معدن و تجارت درباره نظارت بر واحدهای تولیدی آلاینده و از آموزش و پرورش درباره اطلاع رسانی به مدارس در روزهای آلوده و نظارت بر انجام نشدن ورزش در این روزها سوال شود.
** آلودگی هوای اصفهان از بحران گذشته است
عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی اصفهان در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: چیزی که ملموس است این است که وضعیت هوای ما خوب نیست و باید به فکر و چاره بود و اگر بخواهیم یک پرسه را مدیریت کنیم اولین گام این است که از کجا این موضوع شروع شده و منابع و مواردی که باعث شده به این نقطه برسیم چه بوده است.
محسن سلیمانی افزود: نکته کلیدی توسعه پایدار و غلط در کشور ما به بهانه های مختلف از جمله اشتغال، توسعه ناهمگون ایجاد کرد و بخش های مختلف، صنعت و تولید یک بخش آن بوده است.
وی افزود: وضعیت این قدر بد است که آمارهایی که مطرح می شود مشکلی را حل نمی کند و معضل از بحران گذشته است و باید این موضوع را درست چاره اندیشی کرد.
سلیمانی گفت: چیزی که مهم است در اصفهان یکی از منابع مهم آلودگی هوا در ذرات معلق کوچکتر از دو و نیم میکرون است و اگر کم و زیاد شود خود را به خوبی نشان می دهد سال گذشته در دو درب جنوبی و شمالی دانشگاه صنعتی از وضعیت هوا سنجش شد که اختلاف یک نقطه 170 و نقطه ای دیگر 190 بود.
به گفته وی متاسفانه سیستم کشور ما هیچگونه هزینه های محیط زیستی دیده نشده است و تخطی از قانون به دریافت جریمه منتهی می شود.
این استاد دانشگاه اظهارداشت: در دنیا دیگر نوع ترکیبات ذرات از خود ذرات مهم تر است که چه ترکیبی است و می شود به سمت استاندارد جدید به روز پیش رفت.
به گفته وی یکی از مشکلات ما در صنایع این است که جانمایی صحیحی برای آن صورت نگرفته است و سند آمایش سرزمین برای استان تهیه شد و باید طبق آن پیش رفت تا صنایع جدید جانمایی صحیح داشته باشد.
سلیمانی افزود: با توجه به وضعیت اقتصادی کشور در این زمینه باید برنامه زمانی 10 ساله و 20 ساله داشته باشیم که این مشکل حل شود.
وی ادامه داد : در بحث حمل و نقل عمومی باید خیلی با سرعت بیشتری عمل شود و در این بخش مشکلات مردم حل شود و در زمینه فرهنگ سازی رسانه ها ورود پیدا کنند و حساسیت ها را بالا ببرند.
وی با بیان اینکه در آلودگی هوا باید به سمت پیشگیری حرکت کرد، افزود: در مجموع مدیریت، یکپارچه و پایدار و با توان قانونی و اجرایی راهکارهای اصلی است که می شود برای بحث آلودگی هوا عنوان کرد.
این استاد دانشگاه اضافه کرد : اکنون نگرش سیاسی در تصمیم گیری ها بر نگرش علمی فائق شده است اگر نگرش ادامه یابد مشکلات نه تنها کم نمی شود بیشتر خواهد شد.
** نقش عوامل طبیعی و انسانی در آلودگی هوای اصفهان
کارشناس اداره کل حفاظت محیط زیست اصفهان به ایرنا گفت: در کلانشهر اصفهان هم تمام عوامل طبیعی و انسانی می تواند در آلودگی شهر تاثیرگذار باشد.
محمود مزارع افزود: با توجه به موقعیت جغرافیایی که اصفهان در کویر دارد پتانسل های منابع گرد و غبار را داراست.
وی اضافه کرد: همچنین ازدحام وسایل نقلیه و استقرار واحدهای صنعتی در مجاور شهر اصفهان همه عوامل باعث شد چنین وضعیت بدی در زمینه آلایندگی در شهر اصفهان به وجود بیاید.
** سیاست های غلط توسعه صنعت در اصفهان
این کارشناس حفاظت محیط زیست استان اصفهان اظهارداشت: وضعیت هوای کلانشهر اصفهان در سال 92 شرایط بسیار بدی داشت ولی با توجه به اقدام های که طی چهار ساله گذشته با توجه به این طرح و مصوبات استانی و کشوری انجام شد آمارها نشان از افزایش روزهای سالم و کاهش روزهای ناسالم بوده است.
وی تصریح کرد: این عوامل باعث شد که در بخش کاهش آلودگی هوا و افزایش روزهای سالم نسبت به 92 هر چه به جلو پیش آمدیم سال به سال وضعیت بهتری پیدا کنیم.
مزارع تصریح کرد : سال 92 و 93 تا به امروز روند به بهبود بوده است البته شرایطی خوبی نیست ولی با توجه به شرایط قبل قابل قبول تر بوده است.
مزارع بیان کرد : انچه در سطح شهر اصفهان مسلم است سیاست های نادرستی است که از سال پیش شروع شد و توسعه ناپایدار شکل گرفت و تا زمان حال این سیاست های توسعه صنعتی غلط ادامه داشته است.
وی اضافه کرد : اقلیم تغییر کرده و بارش ها کم شده است ، اگر صددرصد هم مدیریت ها صحیح بود با توجه به تغییر اقلیم کاهش بارندگی بالاخره روی تالاب ها و خشکی تاثیرگذار بوده است.
کارشناس اداره امور آزمایشگاههای اداره کل حفاظت محیط زیست اصفهان اظهارداشت: رودخانه ای که میلیون ها سال جاری بوده متاسفانه خشکاندیم و بحران ایجاد کردیم.
وی با بیان اینکه استقرار اشتباه صنایع اصفهان را درگیر مشکلات زیادی کرد، گفت : سیاست های غلط در گذشته در سطح کلان ملی گرفته می شود و ذره ای نمی توانیم در آن تاثیرگذار باشیم.
مزارع با اشاره به مشکل تاثیر خودروها در آلودگی در کلانشهر ها و بالا رفتن تعرفه های گمرکی خودروهای برقی، بنزینی ، گفت: در تصمیمات کلان نمی توانیم اثر گذار بود و در این زمینه راه را به اشتباه می رویم.
مزارع گفت: چهار فرآورده نفتی بنزین، نفت سفید، نفت کوره و گازوئیل 37 درصد آن در مرکز کلانهشر اصفهان مصرف می شود و اصفهان رتبه اول کشور در مصرف گازوئیل و رتبه 14 سرانه مصرف بنزین در کشور دارد.
**37 روز ناسالم برای گروه های حساس تهران
وسعت آلودگی هوا در کشور در حالی به وضعیت نگران کننده تبدیل شده است که به گفته مدیر مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست قبل از سال 1393 که سوخت استاندارد در کلانشهرها توزیع نمیشد، وضعیت بدی به لحاظ تعداد روزهای ناسالم وجود داشت اما امسال شرایط بهبود یافته است.
مسعود زندی به تازگی در جلسه کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا در محل سازمان حفاظت محیط زیست ، افزود: پیش از توزیع سوخت استاندارد، 180 روز ناسالم را در تهران تجربه کرده بودیم اما بعد از سال 93 وضعیت بهتر شد و تعداد روزهای سالم افزایش یافته است.
وی اظهارداشت: وضعیت هوای امسال با 10 تا 15 سال گذشته نیز قابل مقایسه نیست و شرایط بسیار مطلوب بوده است.
زندی ادامه داد: در سال 96، 12 روز پاک، 211 روز قابل قبول و 78 روز ناسالم برای گروه های حساس داشتیم اما در سال 97 در مدت مشابه 18 روز پاک، 238 روز قابل قبول و 50 روز ناسالم برای گروه های حساس داشتیم.
وی به افزایش یک درجهای دما در تابستان امسال نسبت به سال های قبل اشاره کرد و گفت: امسال 15 روز آلایندگی اوزون در تهران داشتیم که اگر آن را از 50 روز ناسالم برای گروه های حساس کم کنیم در واقع 35 روز ناسالم برای گروههای حساس در سال 97 داشتیم.
مدیر مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست اظهارداشت: شرایط کیفی هوا امسال هم به واسطه وضعیت جوی و اقدامات صورت گرفته از سوی دستگاه های مرتبط بهبود یافته و باعث شده است که شرایط بهتری را نسبت به سال های گذشته تجربه کنیم.
**28 روز پایداری هوای تهران در سال جاری
معاون توسعه و پیش بینی سازمان هواشناسی کشور در این جلسه گفت: به طور معمول اواخر پاییز و اوایل زمستان با پدیده وارونگی دما مواجه هستیم که این مساله شدت آلودگی هوا را افزایش می دهد.
علی عابدینی افزود: پاییز امسال در تهران 28 روز پایداری هوا داشتیم که می توانست آلودگی هوا را به وضعیت اضطرار برساند اما نرسید که نشان می دهد اقدامات خوبی صورت گرفته است؛ البته سال 96 حدود 61 روز پایدار داشتیم.
وی ادامه داد: در سال 97، 42 روز بارش و در سال 96 ، 15 روز بارش در تهران را تجربه کردیم؛ همچنین در سال 97 ،52 روز وزش باد و در سال 96 ، 61 روز وزش باد داشتیم.
**35 میلیون نفر در کشور خودروی فرسوده دارند
رئیس اداره حقوق پلیس راه از دیگر شرکت کنندگان در این جلسه بود که گفت: یک میلیون و 500 هزار خودروی فرسوده و ٩ و نیم میلیون موتورسیکلت فرسوده در کشور وجود دارد که در مجموع 11 میلیون وسیله نقلیه فرسوده در کشور تردد می کند و بر این اساس، حدود 35 میلیون نفر خودروی فرسوده دارند.
محمد ترحمی با اشاره به اینکه پیمایش و سوخت، مولدهای آلودگی خودرو است؛ اظهارداشت: متاسفانه در نوسازی خودروها موفق نبوده ایم.
ترحمی ادامه داد: مصوبه ای با این مضمون در دولت بود که اگر قرار است خودرو با مصرف سوخت هشت لیتر وارد چرخه مصرف شود باید یک خودرو اسقاط شود، اما عمر این مصوبه به یک هفته نیز نرسید و لغو شد.
وی تاکید کرد: تا زمانی که نه و نیم میلیون موتورسیکلت کاربراتوری در کشور وجود داشته باشد نمی توانیم بگوییم در روند کاهش آلودگی هوا موفق بوده ایم، باید اسقاط شدن موتورسیکلت ها با جدیت بیشتر پیگیری شود.
وی ادامه داد : یک موتورسیکلت کاربراتوری چهار برابر سایرموتورسیکلتها آلودگی ایجاد می کند این در حالی است که نه و نیم میلیون موتورسیکلت کاربراتوری در کشور وجود دارد.
**ناوگان فرسوده علت اصلی افزایش ذرات معلق
پژوهشگر حوزه سیاستگذاری محیط زیست در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: تمرکز روی ناوگان فرسوده حمل و نقل، کلید حل مشکل آلودگی هوای کلانشهرها به ویژه تهران است.
محمد کاظمی افزود: بررسی های کارشناسی نشان می دهد که فقط 10درصد از ناوگان حمل و نقل شهر تهران، فرسوده است در حالی که منجر به انتشار حدود 50 درصد ذرات معلق ناشی از حمل و نقل در هوا می شود.
کاظمی با اشاره به شناخت آلاینده اصلی هوای تهران گفت: بررسی های کارشناسی نشان می دهد ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون (PM2.5) عامل اصلی آلودگی هوای تهران است، بر اساس گزارش کیفیت هوای تهران در سال گذشته، منشا 101 روز از 108 روز با شرایط هوای ناسالم در شهر تهران، غلظت بیش از حد مجاز این آلاینده در هوا بوده؛ روندی که در آمار سال های پیش از آن هم قابل مشاهده است.
وی افزود: همچنین بانک جهانی در سال 2018، میزان خسارت وارده به سلامت عمومی شهر تهران ناشی از آلاینده ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون را 2.6 میلیارد دلار برآورد کرده است، همچنین با توجه به تحمیل هزینه های غیرمستقیم همچون تعطیلی ادارات و مدارس، این خسارت بیشتر هم خواهد بود، بنابراین بهمنظور کاهش این خسارات ضروری است نسبت به کاهش انتشار این آلاینده در هوای شهر تهران اقدامات جدی صورت گیرد.
این پژوهشگر حوزه سیاستگذاری محیط زیست گفت دومین لایه در شناخت مساله این است که منابع انتشار دهنده این آلاینده به طور دقیق شناسایی شود .
کاظمی ادامه داد: وسایل نقلیه به عنوان بزرگترین منبع انتشار PM2.5، نزیدک به سهم 65 درصدی در انتشار آلاینده اصلی هوای تهران دارند، همچنین سهم خودروهای سواری و موتورسیکلت با هم حدود 30 درصد و سهم خودروهای دیزلی 26 درصد است.
وی به سهم ناوگان فرسوده و غیرفرسوده وسایل نقلیه در انتشار PM2.5 شهر تهران اشاره کرد و گفت: ناوگان فرسوده حمل و نقل، 32 درصد از انتشار ذرات معلق شهر تهران را به خود اختصاص می دهند، به عبارت دیگر ناوگان فرسوده، حدود 50 درصد آلایندگی وسایل نقلیه را تولید می کنند، این به آن معناست که فقط 10 درصد از وسایل نقلیه در حال تردد در شهر تهران، منجر به انتشار حدود 50 درصد آلایندگی ناشی از آنها می شود.
وی افزود: آلایندگی ناوگان فرسوده در خودروهای دیزلی بسیار بیشتر از بنزینی ها است و نتایج نشان می دهد که حدود 95 درصد آلایندگی مینی بوس ها و 70 درصد ذرات معلق منتشر شده از اتوبوس ها و کامیون ها ناشی از ناوگان فرسوده آنهاست.
به گفته وی ناوگان فرسوده در عین تعداد بسیار اندک، سهم قابل توجهی در انتشار ذرات معلق دارند .
** ممنوعیت استفاده از وسایل نقلیه فرسوده در 98
در این راستا، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست به تازگی در نشست مدیران کل ستادی و استانی سازمان حفاظت محیط زیست از ممنوعیت استفاده از وسایل نقلیه فرسوده در 98 خبر داده است.
مسعود تجریشی افزود: تجربه نشان می دهد به طور معمول هوا در6 ماه اول سال بهتر از 6 ماهه دوم است و همه این مسایل ریشه در تغییر اقلیم دارد، یکی از مهمترین اقداماتی که می شود برای کاهش آلودگی هوا در این راستا انجام داد، حذف گوگرد از سوخت است که این امر یک اقدام موثر در حذف یک آلاینده خطرناک به شمار می رود.
تجریشی گفت: بر همین اساس ممنوعیت استفاده وسیله نقلیه فرسوده در فروردین 1398 اجرایی می شود از سوی دیگر برای جلوگیری از تشدید آلودگی هوای تهران و کلانشهرها و اسقاط موتورسیکلت ها لازم است که کیفیت سوخت مورد بازنگری قرار گیرد.
معاون محیط زیست انسانی افزود: بخشی از دستاوردهای کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا که شامل به روز رسانی و نظارت بر معاینه فنی، نظارت بر گواهینامه آلایندگی در زمان تولید، مشارکت در اجرای طرح LEZ و نوسازی تاکسی ها ، اتوبوس ها و موتورسیکلت هاست با جدیت در سازمان حفاظت محیط زیست پیگیری می شود که در این راستا نیازمند همکاری دیگر نهادهای کشور هستیم.
به گفته وی پایان بخشیدن به موضوع آلودگی هوا در کشور نیازمند یک عزم ملی و اراده سیاسی است.
** کاهش آلودگی هوا امکان پذیر است
رییس سازمان حفاظت محیط زیست بهمن امسال در بیستمین همایش ملی صنایع و خدمات سبز در سازمان حفاظت محیط زیست، اظهارداشت: سال گذشته رئیس جمهوری علاوه بر وظایف سازمان حفاظت محیط زیست، چهار دستور شامل بهبود وضعیت کیفی هوای کلانشهرها، ریزگردها، پسماندها با اولویت در شمال و بهبود وضعیت تالاب ها را به این سازمان ابلاغ کرد.
عیس کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: امسال با حرکت های جزئی و با همکاری شهرداری و پلیس راهنمایی و رانندگی و همچنین مساعدت طبیعت، وضعیت هوای کلانشهرها از جمله تهران بهتر از سال گذشته بود؛ وزارت نفت نیز مقداری همت کرد و تولید گازوئیل با گوگرد بالا را تا حدی کنترل کرد.
وی ادامه داد: بر این اساس و با اقدامات صورت گرفته امسال هوا در تهران نسبت به سال گذشته 35 روز سالمتر و هفت روز پاک تر بوده است؛ همچنین مدارس شهر تهران یک روز هم به علت آلودگی هوا تعطیل نشدند که نشان میدهد اگر دستگاه ها مقداری همت کنند و اهمیت قائل شوند،می توان آلودگی را کاهش داد.
وی تأکید کرد باید تمام اقشار جامعه به چه روسا و مدیران دانشگاه ،کشاورزان کارگران و کارمندان اصول اولیه حفظ محیط زیست را آموزش ببینند مساله محیط زیست یک مساله شخصی است و به گفته رهبری حرفه ای دولت و دولت نیست محیط زیست کارنامه یک جامعه و یک نسل است.
کلانتری گفت: ایران کشوری با قیمت هشت هزار سال است اما هیچ نسلی در این مدت به اندازه نسل کنونی محیط زیست کشور را تخریب کرده است.
**شهر را از خودروها پس بگیریم
دبیرکارگروه ملی آلودگی هوای کشور معتقد است باید شهرمان را از خودروها پس بگیریم و به سمت سرمایه گذاری در طرح هایی مانند دوچرخه های اشتراکی حرکت کنیم.
وحید حسینی به تازگی در هفتمین همایش ملی مدیریت آلودگی هوا و صدا افزود: باید موضوع مدیریت تقاضای سفر در دستور کار قرار گیرد و برای آن به درستی برنامه ریزی شود.
وی درخصوص اسقاط خودروها یادآور شد: کم کم دچار انباشتگی خودروهای اسقاطی می شویم و باید بسته سیاستگذاری خودروهای اسقاطی غیروابسته به دولت ارائه شود.
دبیر کارگروه ملی آلودگی هوای کشور افزود: ماده هشت قانون هوای پاک در مورد اسقاط خودروها بسیار سخت گیر است اما اجرا نمی شود.
وی خاطرنشان کرد: برای تعیین سطوح مجاز آلایندگی از اروپا کپی برداری می کنیم و گرنه برداری از الگوهای اروپایی که بومی سازی نشده سودمند نیست.
حسینی به برخی اشکالات حوزه تولید و مصرف خودرو اشاره و بیان کرد: متأسفانه آزمایشگاه ها و شرکت های بازرسی به صورت مستقیم با سازندگان خودرو برای انجام آزمون ها و فرآیند بازرسی شامل نمونه برداری تصادفی از خط تولید قرارداد می بندد که این کار درست نیست.
دبیر کارگروه ملی آلودگی هوای کشور با بیان اینکه باید حاکمیت به این موضوع ورود کند ، تصریح کرد: در گذشته این مساله به عهده حاکمیت بود اما به مرور زمان تغییر پیدا کرد و با توجه به اینکه هدف شرکت خودروساز کسب درآمد است باید چوب حاکمیت بالای سر هر بنگاه اقتصادی که تولید آلایندگی دارد، باشد.
حسینی به برخی ایرادات قانونی اشاره و خاطرنشان کرد: براساس قانون خودروساز باید تجهیزات آلایندگی را تا 2 سال ضمانت کند و براساس همان قانون خودرو تا چهار سال از دریافت تأییدیه معاینه فنی معاف است، در حالی که باید این قانون برعکس باشد.
وی اظهارداشت: در همه جای دنیا ضمانت تجهیزات آلایندگی باید هفت سال است و پس از گذشت 2 سال خودرو ملزم به دریافت تأییدیه معاینه فنی می شود.
** مقابله با آلودگی هوا نیازمند آموزش و فرهنگ سازی
عضو شورای شهر اصفهان در این رابطه به ایرنا گفت : اصفهان نباید شهر صنعتی می شد، شهری که همه ظرفیت های یک شهر فرهنگی ، تاریخی و باستانی را دارد و می توانست برای گردشگران خارجی برای همه شهروندانش تولید ثروت کند.
کورش محمدی کمک و مشارکت شهروندان برای انجام هر گونه طرحی برای کاهش آلاینده ها را مهم دانست و گفت: در این زمینه نیاز به تغییر رفتار است و اشتباه مان این است بر اساس تئوری وحشت عمل می کنیم. به تاکید محمدی وقتی می خواهیم موضوعی را بیان کنیم با منفی گرایی و ایجاد التهاب برای مردم ارتباط ناسالم ایجاد می کنیم که کارساز نیست.
وی با بیان اینکه آموزش و پروش خیلی دغدغه محیط زیست ندارد، اظهارداشت: این در حالی است که آموزشهای محیط زیستی باید از پایه شروع شود تا ماندگار باشد، رویکرد نظام تعلیم و تربیت باید به این سمت برود تا نسلها در این در زمینه مسئولیت پذیر پرورش دهد.
این استاد دانشگاه توسعه فضای سبز، مدیریت بحران آب، توسعه صنایع پاک همانند گردشگری ، صنایع دستی و هنرهای تجسمی توجه به اقتصاد هنر، توجه به تعلیم و تربیت در مبحث زیست محیطی، آشتی حوزه رسانه با مردم، توجه به تشکل های زیست محیطی، تغییر سبک زندگی و ایحاد وحدت اجتماعی بین اقوام و استان ها به واسطه موضوع آب را از مهمترین راهکارها در زمینه آلودگی هوا برشمرد.
وی بیان کرد: در موضوع محیط زیست در همه حوزه های آب و خاک و هوا باید نگاه سیستمی باشد و باید شبکه انسانی در حوزه محیط زیست دیده شود اگر انسان محور نباشیم به طور قطع شکست خواهیم خورد. محمدی با اشاره به اینکه ساماندهی و انتقال صنوف آلاینده در دستور کار سازمان میادین است و تا نیمه سال آینده انجام می شود، توسعه ناوگان حمل و نقل، توسعه حمل و نقل پاک ، افزایش ایستگاههای دوچرخه سواری ، ترویج پیاده روی ، موضوع موتورسیلکت های برقی را از اقدامات شورای شهر و شهرداری برشمرد.
** آغاز برقی کردن موتور سیکلت ها از اصفهان
معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان محیط زیست شهریور امسال در آیین افتتاح خط تولید موتورهای پیشرفته الکتریکی مغناطیس دائم در اصفهان اظهار داشت: برقی کردن موتور سیکلت ها تا سه سال آینده به عیسی کلانتری افزود: در صورت تبدیل موتورسیکلت ها و خودروها به موتورسیکلت و خودرو برقی تا سه سال آینده، آلودگی هوا در کلانشهرها به صورت چشمگیر کاهش خواهد یافت.
وی با اشاره به خطرات زیست محیطی آلودگی هوا و آسیب های اقتصادی و اجتماعی ناشی از آن اظهارداشت: بهبود کیفیت آلودگی هوا در کلانشهرها یکی از راهبردهای مهم زیست محیطی دولت دوازدهم است و تلاش دولت بر این است که کلانشهرها از هوای استاندارد بهره مند شوند.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور، تردد زیاد خودروها را از علل آلودگی هوا در شهرهای بزرگ دانست و گفت: دود ناشی از سوخت موتورسیکلت ها نیز به شدت آلودگی هوای کلانشهرها افزوده است.
وی خاطرنشان کرد: خوشبختانه در این بخش هیچگونه وابستگی خارجی نداریم و خودکفا هستیم.
معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان محیط زیست بیان کرد: با ارتقای سطح فرهنگ مردم برای استفاده از وسایل نقلیه برقی به جای وسایل نقلیه بنزینی، علاوه بر صرفه جویی در مصرف سوخت های فسیلی که بخش عمده آن وارداتی است می توانیم شاهد هوای پاک در شهرهای کشور باشیم.
وی تصریح کرد: به منظور حمایت از مصرف کنندگان این وسایل، دولت بخشی از سود تسهیلات را تقبل می کند و بخش دیگر آنرا مصرف کننده باید پرداخت کند.
وی افزود: شهرداری ها نیز باید در داخل شهرها مکانهایی را برای شارژ وسایل نقلیه موتوری برقی تعبیه کنند.
کلانتری ابراز امیدواری کرد: با هماهنگی مشترک همه نهادها، زمینه استفاده از موتورها، خودروها و دوچرخه های برقی برای شهروندان فراهم شود تا مردم بتوانند از حداقل حقوق شهروندی که هوای پاک است، بهره مند شوند.