چراغ سبز به استارت‌آپ‌های حمل‌ونقل

به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو» به نقل از دنیای اقتصاد، شکل‌گیری و توسعه استارت‌آپ‌های حمل‌ونقلی هم‌اکنون درحالی به یکی از سیاست‌های موردتاکید در وزارت راه‌وشهرسازی تبدیل شده که متولی حوزه حمل‌ونقل کشور در دولت معتقد است شکل‌گیری و توسعه استارت‌آپ‌های حمل‌ونقلی در نهایت می‌تواند به حل‌وفصل بخش قابل‌توجهی از مشکلات موجود در این حوزه در تمام بخش‌ها اعم از حمل‌ونقل دریایی، جاده‌ای، ریلی و هوایی بینجامد.

براساس اعلام مسوولان حوزه حمل‌ونقل در وزارت راه‌وشهرسازی به‌دنبال دستور مستقیم و تاکید وزیر راه‌وشهرسازی هم‌اکنون سامانه‌های رسیدگی به درخواست‌های استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان‌ حمل‌و‌نقلی در شرف راه‌اندازی هستند که تاکنون نیز با حدود 511 استارت‌آپ و شرکت دانش‌بنیان‌ حوزه حمل‌و‌نقل مصاحبه شده و از ‌بین آنها نیازها و احتیاجات نزدیک به 111 استارت‌آپ و شرکت دانش‌بنیان حمل‌و‌نقلی شناسایی شده است. هدف از این اقدام حل‌وفصل مشکلات حمل‌ونقلی و ایجاد بهبود و اصلاح در رویه‌های اقتصاد حمل‌ونقل از جمله شفاف‌سازی قیمت‌ها در حوزه حمل‌ونقل و کوتاه‌شدن دست دلالان از حوزه قیمت‌گذاری در این بخش اعلام شده است؛ با این حال، استفاده از توان و ظرفیت موجود در کشور برای هوشمندسازی حمل‌ونقل به منظور دستیابی به اهداف دیگری همچون جذب سرمایه‌گذار در حوزه‌های حمل‌ونقلی، خروج فعالیت‌های حمل‌ونقلی از حالت سنتی و همراستا شدن با تحولات جهانی در این زمینه، رواج بازاریابی نوین در حوزه حمل‌ونقل و سهولت حمل‌ونقل منجر خواهد شد.

آمارهای جهانی نشان می‌دهد، درحال‌حاضر 420 استارت‌آپ ترابری در سراسر جهان وجود دارد؛ هر چند تمام این استارت‌آپ‌ها فعالیت بین‌المللی ندارند و صدها شرکت دیگر هم در زمینه‌های لجستیک (مدیریت جریان کالا، اطلاعات یا هر منابع دیگری) و مدیریت زنجیره تامین فعالیت دارند. استارت‌آپ‌ها به‌عنوان یکی از پدیده‌های نوین جهانی در سال‌های اخیر منجر به ایجاد تحولات گسترده در مدل‌های اقتصادی و فعالیت‌های بازار شده‌اند؛ سرعت بخشی به دوره گذار از فعالیت‌های سنتی به سمت رویکردهای نوین و هوشمندسازی کسب‌وکارها با ظهور و گسترش استارت‌آپ‌ها مسیر آینده تجارت جهانی را تحت‌تاثیر قرار داده است؛ استارت‌آپ‌ها امروز در بسیاری از حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، هنری و... ورود کرده‌اند و حوزه‌های اقتصادی یکی از حیطه‌هایی است که می‌تواند تحت‌تاثیر ایجاد و گسترش این شرکت‌های نوین، با تحولات چشمگیر مواجه شوند.

در این میان حوزه حمل‌ونقل، یکی از حوزه‌های اصلی نیازمند به توسعه استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان است؛ هم‌اکنون چالش‌های بسیار زیادی در این زمینه وجود دارد که هم کارشناسان و فعالان صنعت حمل‌ونقل و هم متولی این حوزه در دولت معتقدند ایجاد و توسعه استارت‌آپ‌هایی که بتوانند در مسیر درست، تجاری‌سازی شده و فعالیت کنند می‌تواند بخش قابل‌توجهی از این مشکلات را برطرف کند؛ حمل‌ونقل اینترنتی و سامانه‌های هوشمند جزو ملموس‌ترین اشکال استارت‌آپ‌ها هستند که بنا بر اعلام کارشناسان، نسبت به سایر اشکال استارت‌آپ‌ها در این حوزه عملکرد موفق‌تری از خود نشان داده‌اند. با این حال، حمل‌ونقل بار(لجستیک)، که در اقتصاد ملی و بین‌المللی کشورها از اهمیت خاصی برخوردار است یکی از حوزه‌هایی است که نیازمند ایجاد و توسعه استارت‌آپ‌های موثر و قوی است؛ ورود استارت‌آپ‌ها به این حوزه می‌تواند بسیاری از چالش‌های فعلی پیش‌روی فعالان صنعت حمل‌ونقل از جمله عدم یکپارچگی، شفافیت، نظارت و ناکارآمدی بر کالاها را برطرف کند. این درحالی است که مطالعات انجام شده نشان می‌دهد شرکت‌های بزرگ سال‌هاست از این مشکلات رنج می‌برند. سیستم نه‌چندان کارآمد حمل‌ونقل شرکت‌های سنتی نظام کاری آنها را با اختلالات بسیاری مواجه کرده است.

ورود استارت‌آپ‌ها به حوزه حمل‌ونقل با حذف واسطه‌ها، تسهیل فرآیند سفارش و ایجاد ارتباط مستقیم بین مشتری و موسسه‌های ترابری می‌تواند بخش قابل‌توجهی از این مشکلات را برطرف کند. همراستا با تحولات جهانی و درحالی‌که هم‌اکنون ورود استارت‌آپ‌ها به حوزه حمل‌ونقل می‌تواند گره‌گشای بخشی از مشکلات صنعت حمل‌ونقل باشد، با دستور وزیر راه‌وشهرسازی، کارگروهی به منظور شتاب‌دهی استارت‌آپ‌های این حوزه تشکیل شده است که علاوه بر رفع نیازهای خدمات و اطلاعات آنها، به این شرکت‌ها سمت و سوی درست را به منظور تجاری شدن و رسیدن به سطح خدمات‌دهی در مقیاس کلان نشان می‌دهد. یافته‌های «دنیای‌اقتصاد» در این باره نشان می‌دهد، دولت در گام اول درصدد شناسایی استارت‌آ‌پ‌های حمل‌ونقلی و حمایت از آنها به منظور دستیابی به اهداف موردنظر برآمده است؛ بر این اساس وزارت راه‌وشهرسازی درحال‌حاضر احصای احتیاجات شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌های حمل‌ونقلی را در دستور کار قرار داده است.

براساس اعلام وزارت راه‌وشهرسازی هم‌اکنون مهم‌ترین نیازها و احتیاجات استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان حمل‌ونقلی در 5 عامل عمده قابل طبقه‌بندی است؛ در واقع، تحقیقات کارشناسی نشان می‌دهد تاکنون موارد پنج‌گانه‌ای از مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان حوزه حمل‌ونقل برای ایجاد و توسعه استارت‌آپ‌های حمل‌ونقلی شناسایی شده است. یکی از دغدغه‌های فعالان این صنعت درخصوص ‌«ریسک‌های سرمایه‌گذاری» در این حوزه است؛ مسوولان حوزه حمل‌ونقل در دولت معتقدند هم‌اکنون یکی از موانع شکل‌گیری و توسعه استارت‌آپ‌های حمل‌ونقلی ریسک‌های فعالان این حوزه برای سرمایه‌گذاری در این زمینه است؛ این درحالی است که لازم است به منظور تشویق فعالان این حوزه به ایجاد و توسعه استارت‌آپ‌های حمل‌ونقلی دغدغه‌های موجود در این زمینه به حداقل برسد؛ ریسک‌های مربوط به جذب نیروی انسانی برای فعالیت در این زمینه، نیازمندی‌های این شرکت‌ها در حوزه اعطای تسهیلات و مشوق‌ها، مقاومت کسب‌وکارهای سنتی در برابر کسب‌وکارهای نوین و جذب مشتری و بازاریابی از دیگر دغدغه‌های این حوزه است که در تحقیقات متولی حوزه حمل‌ونقل درخصوص ریسک‌های ورود به عرصه ایجاد و توسعه استارت‌آپ‌های حمل‌ونقلی رصد شده و مورد شناسایی قرار گرفته است.

بنا بر اعلام مسوولان وزارت راه‌وشهرسازی، هم‌اکنون سامانه‌های رسیدگی به درخواست‌های استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان‌ حمل‌ونقلی در شرف راه‌اندازی هستند تا این شرکت‌ها بتوانند  بدون واسطه مسائل و مشکلات خود را با مسوول مربوطه مطرح کنند و مشکلات‌ آنها در اسرع وقت مرتفع شود. این درحالی است که آخرین خبرها نشان می‌دهد کارگروه تشکیل شده برای بررسی چالش‌ها و مشکلات استارت‌آپ‌های حمل‌ونقلی هم‌اکنون با برگزاری مجموعه‌ای از جلسات در تلاش است برای شتاب‌دهی این استارت‌آپ‌ها و هدایت آنها در مسیر درست، هرچه سریع‌تر آنها را در مرحله تجاری شدن قرار دهد تا از این طریق ریسک‌های شناسایی‌شده برای این شرکت‌ها نیز به حداقل برسد. بنا بر اعلام وزارت راه‌وشهرسازی هم‌اکنون ارتباط مناسب و نزدیکی بین این وزارتخانه و شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها در حوزه حمل‌و‌نقل ایجاد شده است که تاکنون نیز این وزارتخانه ‌با حدود 511 استارت‌آپ و شرکت دانش‌بنیان‌ در حوزه حمل‌و‌نقل وارد مذاکره، مصاحبه و تبادل‌نظر شده است و از ‌بین آنها نیازها و احتیاجات نزدیک به 111 استارت‌آپ و شرکت دانش‌بنیان حمل‌ونقلی نیز شناسایی و طبقه‌بندی شده است تا در اسرع وقت راهکارهای کارشناسی برای این موضوع اندیشیده شود.

براساس اعلام متولی حمل‌ونقل در دولت، این امیدواری وجود دارد که ورود استارت‌آپ‌ها و حرکت آنها در مسیر درست در حوزه حمل‌ونقل کشور می‌تواند به حل مشکلات صنعت حمل‌و‌نقل کمک بسیاری کند؛ دیدگاه‌های کارشناسی در این زمینه نشان می‌دهد همزمان با مدرنیزه شدن و هوشمندسازی حوزه حمل‌ونقل، باید تجاری شدن نیز موردتوجه قرار بگیرد تا با ادغام این دو مقوله نه‌تنها مشکلات موجود در حوزه حمل‌ونقل به‌خصوص رویه‌های سنتی در حمل بار و... متحول و به‌روزرسانی شود، بلکه با قطع دست واسطه‌ها از حوزه‌های نرخ‌گذاری، شفاف‌سازی و یکپارچه‌‌سازی هزینه‌های حمل‌ونقل نیز محقق شود. مطالعات انجام‌شده از سوی وزارت راه‌وشهرسازی نشان می‌دهد تقریبا نیمی از تلاش‌های صنعت حمل‌ونقل کالا برای مدرنیزه شدن از سال 1998، با شکست همراه بوده و مشکل اینجا بود که شرکت‌ها نمی‌دانستند علاوه بر تغییر تکنولوژی، باید رویه تجاری خود را نیز تغییر دهند؛ اما اکنون فعالان‌ این حوزه، راهکارهای دیجیتالی تازه‌ای برای بقا در این بازار به‌شدت رقابتی یافته‌اند. تغییرات به حدی جامع و کامل بوده که بزرگان سرمایه‌گذار‌ی سیلیکون ولی، روی موفقیت روزافزو‌ن این موضوع اتفاق نظر دارند و معتقدند که استارت‌آپ‌ها قادر به حل مشکل صنعت حمل‌ونقل خواهند بود.

بنابر اعلام مسوولان حوزه حمل‌ونقل در دولت، استارت‌آپ‌های حمل‌ونقلی، با وجود اینکه تحت مالکیت خصوصی اداره می‌شوند، چنانچه در مسیر درست و مناسب هدایت شوند، می‌توانند دستاوردهای مثبت بسیاری زیادی را برای دیگر ذی نفعان حمل‌ونقل نظیر جامعه، دولت و سازمان‌ها به ارمغان بیاورند. متولی حوزه حمل‌ونقل در دولت همچنین معتقد است می‌توان از طریق گردهم‌آوری این شرکت‌ها و استارت‌آپ‌ها در قالب نمایشگاه‌های تخصصی، ضمن اطلاع از ظرفیت‌های موجود در این زمینه، اطلاعات موثقی درباره دغدغه‌ها و نیازمندی‌های ایجاد و توسعه این شرکت‌ها به‌دست آورد. همچنین در قالب این گردهمایی‌ها و نمایشگاه‌ها، امکان جذب اسپانسرهای مالی و سرمایه‌گذار برای توسعه کسب‌وکار استارت‌آپ‌ها فراهم خواهد بود.

مسوولان وزارت راه‌وشهرسازی همچنین معتقدند می‌توان از طریق گردهم‌آوری فعالان حوزه حمل‌ونقل در استارت‌آپ‌ها ریسک‌های مربوط به سرمایه‌گذاری را نیز در این حوزه کاهش داد؛ به این معنا که این فرصت فراهم خواهد شد که سرمایه‌گذاران نیز اقدام به شناسایی استارت‌آپ‌های واقعی و برخوردار از بازده اقتصادی برای سرمایه‌گذاری کنند. آن‌طور که مسوولان حوزه حمل‌ونقل کشورمی‌گویند یکی از مهم‌ترین موارد در این زمینه انتخاب استارت‌آپ مناسب برای سرمایه‌گذاری است؛ زیرا انتخاب نادرست منجر به هدررفت سرمایه و اتلاف منابع می‌شود. از این‌رو ضرورت دارد تا به کمک کارشناسان و متخصصان حوزه حمل‌ونقل که اکثریت آنها در وزارت راه و شهرسازی سابقه فعالیت داشته یا دارند، سرمایه‌گذاران بتوانند شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپی مناسبی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کند.

مسوولان حوزه حمل‌ونقل کشور در وزارت راه‌وشهرسازی نقش استارت‌آپ‌ها را در همه حوزه‌های حمل‌ونقلی زیرمجموعه این وزارتخانه نقشی اساسی و حائز اهمیت بسیار عنوان می‌کنند؛ مطالعات انجام‌شده در هر کدام از زیر مجموعه‌های حمل‌ونقلی وزارت راه‌وشهرسازی نشان می‌دهد ورود استارت‌آپ‌ها به حوزه حمل‌ونقل دریایی می‌تواند در زمینه‌های تقویت صنعت دریایی و دریانوردی، مدیریت زیرساخت و شناورهای دریایی، تامین و نگهداشت نیروی دریایی، بهبود عملکرد دریانوردان، ناوبری دریایی و تامین محصولات و فرآورده‌های دریایی منجر به ارائه ایده‌ها و دستاوردهای قابل‌توجهی شود. این ایده‌ها در نهایت با برگزاری نشست‌های مشترک با سرمایه‌گذاران می‌تواند منجر به شکل‌گیری استارت‌آپ‌ها و کانال‌های فعالیت‌های نوآورانه به منظور حل‌وفصل مشکلات حوزه حمل‌ونقل دریایی شود. این درحالی است که مسوولان حمل‌ونقل ریلی کشور نیز اخیرا به‌منظور حمایت از ایده‌های جدید و استارت‌آپ‌های موثر و صاحب ایده در این زمینه اعلام آمادگی کرده‌اند.

مسوولان این حوزه معتقدند: حمایت‌های شرکت راه‌آهن از طرح‌های بدیع و نو، بسترهای مناسبی را برای انجام سرمایه‌گذاری استارت‌آپ‌ها در این حوزه فراهم می‌کند و می‌تواند بسیاری از چالش‌ها و مشکلات این حوزه را برطرف کند. در این زمینه نیز یکی از مهم‌ترین موارد مورد تاکید، بهبود در ارائه خدمات رسانی به‌خصوص به مسافران حوزه حمل‌ونقل ریلی عنوان شده است. با این تصور که ارتقای کیفیت و ارائه خدمات مطلوب حمل‌ونقل ریلی در حوزه بار و مسافر یک ضرورت انکارناپذیر است و فعالیت شرکت‌های استارت‌آپی در این حوزه می‌تواند مزیت‌های رقابتی مناسبی را در صنعت حمل‌ونقل ریلی کشور به‌وجود آورد. مسوولان حوزه حمل‌ونقل ریلی کشور اعلام کردند هم‌اکنون بسترهای مناسبی برای فعالیت شرکت‌های استارت‌آپی در صنعت حمل‌ونقل ریلی (بار و مسافر) فراهم شده و راه‌آهن در تلاش است در گام نخست با تدوین یک برنامه بلندمدت و جامع و ایجاد یک اکوسیستم استارت‌آپی در این مسیر حرکت خود را آغاز کند. به این ترتیب، همه ایده‌پردازان می‌توانند ایده‌های جدید خود را در زمینه‌های تسهیل حمل‌ونقل بار، مسافر، تامین ناوگان، توسعه خطوط، علائم و ارتباطات و سایر تجهیزات مورد نیاز در حوزه ریلی ارائه کنند تا همه متصدیان حمل‌ونقل و شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی از این ایده‌ها در تولید ثروت و درآمد استفاده کنند.