عصر خودرو: یک اتاق کشیده، انعکاس نور آفتاب در قطعات متعدد کرومی بدنه، لاستیک‌های دور‌سفید با قالپاق‌ها یا رینگ‌های براق، سقف چرمی، بازی‌های کَشتی‌وار سیستم تعلیق در عبور از دست‌اندازها و... مشخصه‌های نمادینی است که در خودروهای کلاسیک خانوادگی لوکس پیش از دهه۹۰ میلادی صنعت خودروسازی آمریکا به چشم می‌خورد.
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، اگر به دنبال یک کلاسیک آمریکایی با تمامی این نشانه‌های منحصر‌به‌فرد باشید، کپریس یکی از بهترین و منطقی‌ترین گزینه‌های موجود در بازار کشور به شمار می‌رود. در این مطلب به بررسی شورولت کپریس کلاسیک بروئم (Brougham در زبان انگلیسی به صورت بروئم-bro͞oəm تلفظ می شود- این کلمه به صورت عامیانه با تلفظ اشتباه بروگهام شناخته می شود) 1989 خواهیم پرداخت که به لطف مالک محترم خودرو آقای «علی اکبر افتخاری» چند ساعتی را با آن گذرا‌ندیم.
کپریس از کِی؟
کپریس به عنوان سدان خانوادگی فول سایز برند شورولت از سال 1964 روی خط تولید این زیرمجموعه جنرال موتورز آمریکا قرار گرفت و نسل ششم این خودرو در حال حاضر به بازار عرضه می‌شود. برخی شنیده‌ها حاکی از این است که نام این محصول از کپریس چپمن، دختر جیمز چپمن، مسئول یکی از بزرگ‌ترین و معتبرترین نمایندگی‌های شورولت در ایالات متحده آمریکا به عاریه گرفته شده است. نسل نخست کپریس تا سال 1970 روی خط تولید شورولت در تگزاس، میشیگان، اوهایو، کالیفرنیا و... قرار داشت و در سال 1971 جای خود را به مدلی بزرگ‌تر و با ابهت‌تر داد که ایمپالاهای 71 الی 76 موجود در بازار ایران نیز برادر دو‌قلوی این خودرو، اما با امکانات کمتر محسوب می‌شوند. اما چیزی که در کشور ما تحت عنوان «کپریس کلاسیک» شناخته می‌شود در واقع سومین نسل از این خودرو است که از نیمه دوم 1976 (به عنوان مدل 1977) روی خط تولید شورولت قرار داشت و عرضه آن تا اواسط سال 1990 نیز ادامه پیدا کرد. کپریس نسل سوم در دوران عرضه خود دستخوش 3 فیس‌لیفت کُلی قرار گرفت که دوره‌های آن را می‌توان به سال‌های 77 الی 79، 80 الی 85 و در نهایت 86 الی 90 تفکیک کرد.
آشنایی با چهره‌های مختلف کپریس
کپریس کلاسیک ایرانیها (در زبان عامیانه‌تر!) یا کپریس نسل سوم بازار جهانی، یک خودروی خانوادگی فول‌سایز بود که در طی 13 سال حضورش روی خط تولید شورولت، در انواع سدان، کوپه و در نهایت استیشن واگن به خریداران عرضه شد. اما عمده نمونه‌های موجود در ایران از نوع سدان هستند و نسخه‌های محدودی از کپریس استیشن یا کوپه نیز در کشور قابل خریداری خواهند بود. کپریس سدان، یک سدان فول سایز است که در نسخه‌های مختلف طولی بین 5.4 الی 5.5 متر دارد که همین بدنه طویل، ظاهری بسیار لوکس و با ابهت به خودرو بخشیده است. نمونه اولیه نسل سوم این خودرو با ظاهری کلاسیک‌تر به بازار عرضه می‌شد و این خودرو را می‌توان از بدنه پف‌کرده‌تر (نسبت به مدل بالایی‌ها) و پوزه عضلانی‌تر چهار‌چراغ از دیگر نمونه‌ها تفکیک کرد. همچنین چراغ خطرهای سه‌تایی (در هر طرف) کپریس نسل سوم اولیه تفکیک‌شده‌تر از نمونه‌های مدل بالایی دیده می‌شود و به طور کلی در نمای عقب هم ظاهری زمخت‌تر دارد. اما با ورود به دهه 80 میلادی، کپریس دستخوش یک فیس‌لیفت مینور شد تا ظاهر این خودرو به خط‌مشی طراحی این دهه نزدیک‌تر شود. در این نسخه چراغ‌ها هنوز هم دو‌تایی هستند ولی جلوپنجره به حالت مشبک در آمده است. همچنین چراغ خطر سه‌تکه این نسخه به طور کامل از هم تفکیک شده و در نهایت زه‌کشی بدنه متفاوتی روی این نسل استفاده شده. اما با پایان سال 1985، آخرین نسخه از کپریس نسل سوم که در واقع نمونه مورد آزمایش ما هم از همین نوع است، روانه بازار شد. کپریس با گذر از دومین فیس‌لیفت خود، پوزه‌ای مدرن‌تر با چراغ‌های مستطیلی یک‌تکه به خود گرفت و همچنین جلوپنجره این خودرو نیز شبکه‌های ریزتری نسبت به نمونه پیشین دارد. زه‌کشی‌های بدنه تغییر کرد و یک زه استیل دور تا دور بخش زیرین خودرو کشیده شد. کپریس 1990-1986 در بازار کشور ما شامل 3نسخه ساده، بروئم و LS می‌شود که نسخه ساده از سقف تماما فلزی و همرنگ بدنه، بروئم از سقف تمام چرم مصنوعی Vynel (نسخه مورد آزمایش) و در نهایت LS از سقف نیم‌چرم (یک‌سوم انتهای سقف چرم مصنوعی مقاوم است) بهره می‌برد. عمده کپریس‌های
90-86 موجود در کشور ما به صورت فابریک از رینگ‌های 15 اینچ فولادی به همراه قالپاق‌های سیم‌پره‌ای (اسپاکی) براق بهره می‌برند که نمونه اصلی این قالپاق‌ها فرورفته‌تر از نمونه‌های فرعی هستند.
داخل کابین
درب خودرو را با بالا کشیدن دستگیره کرومی باز می‌کنیم تا به کابین این سدان 5.5 متری وارد شویم. درها با اسکلت بسیار سنگین و قطر زیاد خود هرچند که بسیار استوار و مستحکم به نظر می‌رسند و البته همینطور هم هست، اما این ضخامت چندان هم به نفع فضای داخلی خودرو نیست و به بیان دیگر فضایی که قطر این درها اشغال کرده‌اند می‌توانست بخشی از محیط داخلی خودرو باشد. با این حال کپریس با عرض آینه تا آینه تقریبا 2 متری، هنوز هم فضای بسیار خوب و عریضی را در داخل کابین به شما ارائه می‌کند. کپریس 86 تا 90 با تودوزی‌های مختلفی به بازار جهانی عرضه شده است اما نسخه مورد آزمایش ما از پارچه مخمل قرمز بهره می‌برد که نمایی لوکس و خاص به فضای داخلی خودرو می‌بخشد. به لطف بهره‌گیری از جعبه دنده اتوماتیک و اهرم تعویض دنده بغل غربیلک، کپریس از صندلی دو تکه چسبیده به هم بهره می برد که از تمام فضای عرض اتاق برای نشیمن استفاده شده است و 2 عدد زیر آرنجی در وسط صندلی‌ها تعبیه شده تا در صورت نیاز باز کرده و از آنها استفاده کنید. این خودرو از قابلیت تنظیم بشکن فرمان بهره می‌برد و به همین خاطر شما می‌توانید حالت رانندگی مد نظر خود را به خوبی تنظیم کنید اما توجه داشته باشید که فضای پای سرنشینان جلو و عقب آنطور که با دیدن ابعاد خودرو تصور می‌کنید، وسیع نیست. اما شما می‌توانید صندلی‌های جلو را به صورت برقی تنظیم کنید تا بهترین موقعیت را برای سرنشینان فراهم سازید.
امکانات و ادوات
به طور کلی رنج امکانات کپریس کلاسیک 86 تا 90 به چند دسته مختلف تقسیم می‌شود که توضیح در مورد تمامی آنها در یک مطلب کوتاه کمی فشرده می‌شود. اما برای درک بهتر باید گفت که ساده‌ترین نوع کپریس کلاسیک (سقف فلزی) از صندلی جلوی یک‌تکه با تنظیم دستی بهره می‌برد و همچنین فاقد کروز کنترل، بشکن فرمان، گرمکن شیشه عقب، شیشه بالابر برقی، قفل مرکزی، سنسور نور و... است که در زبان عامیانه به کپریس کلاسیک سدان (یا حتی کپریس پلیس!) مشهور است. کپریس بروئم مدل 1986 الی 1990 در برخی مدل‌ها از تنظیم برقی هر دو صندلی جلو (8 حالته) بهره می‌برد که این نمونه‌ها موکت کف پرز بلند و گرمکن شیشه عقب، سیستم پخش صوت اکولایزردار، کروز کنترل، قفل مرکزی دارند و مدل‌های 88 تا 90 میلادی دارای سنسور تونل (سنسور نور) و همراه پارک (چراغ بدرقه) هستند. همچنین در برخی مدل‌ها صندلی راننده برقی و شاگرد دستی است و از موکت کف پرز کوتاه در آن بهره گرفته‌اند. به بیان دیگر صندلی‌های مدل 1986 بروئم دو سایز 45-55 (45 راننده و 55 شاگرد) و 50-50 دارد که نمونه اول 8 حالته برقی و نمونه 50-50 هر دو نوع تنظیم دستی و برقی را دارند. صندلی‌های 45-55 از یک اصطلاحا «بچه بالشت» برای راحتی بیشتر بهره می‌برند اما این در حالی است که در نمونه‌های 50-50 این بخش حذف شده. بود. سیستم صوتی این خودرو دارای 4 بلندگو با صدای با کیفیت و مناسب است و همچنین نسخه‌های LS این خودرو دارای فیبر نوری ستون B هستند که به خودرو ظاهری جذاب می‌بخشد.
پیشرانه و سیستم انتقال قدرت
کپریس نسل سوم در طی 13 سال حضورش روی خط تولید شورولت با انواع پیشرانه‌های 6 و 8 سیلندر به بازار جهانی عرضه شد که تقریبا تمام نسخه‌های پیش و پس از فیس‌لیفت این خودرو باپیشرانه های 8 سیلندر 305 و 350 اینچ مکعبی در ایران حضور دارند. همچنین این خودرو تنها با جعبه دنده اتوماتیک در بازار جهانی حضور داشت که گیربکس‌های استفاده شده روی این خودرو دو نوع 3 و 4 دنده هستند. نمونه مورد آزمایش از پیشرانه V8 با حجم 305 اینچ مکعب (5 لیتر) ملقب به گود‌رنچ تک‌تسمه بهره می‌برد که در این مدل و نمونه 1990 از سیستم سوخت انژکتوری TBI (انژکتور داخل بدنه کاربراتور) استفاده شده است. البته لازم به ذکر است که کپریس 89 و 90 شامل دو نسخه ساده و سفارش عربستان بوده که نمونه‌های سفارش عربستان فاقد سنسور اکسیژن هستند. کپریس با وجود پیشرانه 8 سیلندر از بسیاری خودروهای آمریکایی دیگر کم سر و صدا‌تر بوده که یکی از دلایل این موضوع را می‌توان بهره‌گیری از کلاچ پروانه در این خودرو دانست. همچنین جالب است بدانید که پروانه پیشرانه های تک‌تسمه برعکس جهت دیگر خودروها می‌چرخد و به تبعیت از آن، زاویه پره‌های پروانه نیز برعکس نمونه‌های عادی است. البته برای تکمیل عرایض باید گفت که نمونه‌های مربوط به سال‌های 1987 و 1988 میلادی از پیشرانه 305 سه تسمه با کاربراتور برقی (ساسات برقی) بهره می‌برند که به همین خاطر سر صدای آنها اندکی بیشتر از نمونه‌های 89 و 90 خواهد بود. همچنین دو نوع گیربکس توربوهیدراماتیک 700 و 200 از نوع چهارسرعته برای نمونه‌های مدل بالای این خودرو در نظر گرفته شده که نمونه مورد آزمایش از گزینه اول بهره می‌برد.
سواری و تعلیق
کپریس در تمامی نسخه‌های مدل بالایی از سیستم تعلیق چهار فنر لول بهره می‌برد و به همین خاطر سواری گهواره‌ای و بسیار نرمی دارد اما در مقام مقایسه، سواری نمونه‌های پیش از فیس‌لیفت (79-77) اندکی نرم‌تر است. همچنین این خودرو از سیستم ترمز دیسکی در جلو و کاسه‌ای در عقب بهره می‌برد و نمونه‌های 89 و 90 برای افزایش پایداری به میل موج گیر اکسل عقب (روی دیفرانسیل) مجهز شده‌اند. از این رو کپریس با وجود جثه بزرگ خود، هندلینگ بسیار خوبی نسبت به برخی از خودروهای آمریکایی دیگر دارد و البته فرمان هیدرولیک نرم این خودرو نیز ضامن یک سواری با کیفیت برای مالک خواهد بود.
بازار
کپریس نسل سوم یا همان کپریس کلاسیک این روزها بازه قیمتی گسترده و متغیری دارد. در واقع شما در شرایط حال حاضر بازار می‌توانید یک نسخه تمیز از مدل 79-77 این خودرو را حتی با مبلغی کمتر از 20 میلیون تومان خریداری کنید که البته از نظر فنی، تفاوت‌های بسیار زیادی با نسخه‌های مدل بالایی دارد. اما نمونه‌های مدل بالای این خودرو بسته به امکانات و تیپ، از حدود 20 الی بیش از 40 میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌شوند. همچنین توجه داشته باشید که در بین نسخه‌های مختلف این خودرو، نمونه‌های 86 تا 90 بیشترین طرفدار و بهترین بازار را دارند اما نسخه‌های 80 تا 85 از نظر بازار فروش، قطعات یدکی (به خصوص ظاهری) و... دچار مشکل هستند.
در پایان از آقای اشکان عبداللهی برای همکاری در تهیه این مقاله کمال تشکر و قدردانی را داریم.
