به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»،  در دوره اوج این تنوع که در پایان دهه هشتاد شمسی رخ داد، برندهای لوکس، اقتصادی و متوسط بازار در کنار هم به صورت وارداتی و یا مونتاژ حضوری فعال داشتند و بازار خودرو ایران را شکل می‌دادند. با این حال حتی در این چند سال اخیر نیز برخی نام‌های مهم و خاطره انگیز حضوری چندان روشن و دائم در بازار ایران نداشتند. این برندها به دلایلی از جمله مشکلات سیاسی، تحریم‌های ظالمانه غرب و یا عدم وجود یک وارد کننده معین دیگر به اندازه قبل در بازار کشورمان فعال نیستند و نماینده مدرنی از آن‌ها در بازار دیده نمی‌شود. در این مطلب سعی داریم تا برخی از برندهایی که قبلا توسط تولیدکنندگان و یا واردکنندگان به طور انبوهی به بازار ایران تزریق می‌شد را شناخته، عوامل این غیبت را بررسی کنیم.

جیپ
یکی از قدیمی‌ترین نام‌هایی که به طور فعال و رسمی در بازار ایران حضور داشت جیپ بود. مونتاژ این خودروها از دهه سی شمسی در شرکت سهامی جیپ آغاز شد که در دهه پنجاه به جنرال موتورز ایران و پس از پیروزی انقلاب اسلامی به پارس خودرو تغییر نام داد. در تمامی این مدت اما مونتاژ جیپ در ایران ادامه یافت و محصولات متنوعی از آن عرضه شدند. حتی پس از قطع روابط با آمریکا نیز نمونه‌های ایرانی شده این خودرو با نام‌هایی همانند توسن و صحرا عرضه شدند که رگه‌هایی از ماهیندا هند نیز در آن‌ها دیده می‌شد. با این حال از ابتدای دهه هشتاد شمسی دیگر جیپ در ایران به آخر راه خود رسید و اخیرا نیز با ممنوعیت واردات خودروهای آمریکایی، عملا امکان حضور مجدد آن منتفی است.
 

فورد (اروپا و آمریکا)
در بین خودروسازان آمریکایی، فورد یکی از برندهایی بود که در دهه چهل خوشیدی شاید پرفروغ‌ترین دوره را تجربه کرد. در این دوره شرکت اتوپارس به عنوان واردکننده و تامین کننده خدمات پس از فروش، محصولات اروپایی و آمریکایی متعددی از برند فورد را به ایران آورد. در این بین مدل‌های تانوس و ترنزیت در کنار ماستنگ توانستند فروش خوبی را تجربه کنند و به نحوی برترین نمایندگان فورد در بازار ایران باشند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، فورد نیز همانند سایر خودروسازان آمریکایی از بازار ایران رخت بربست. در دهه‌های هفتاد و هشتاد، بارها عنوان شد که فورد اروپا ممکن است به عنوان بخشی مستقل برخی از محصولاتش را برای مونتاژ و یا واردات به ایران بفرستد. این عمل اما هرگز محقق نشد و با ممنوعیت واردات خودروهای آمریکایی، این قضیه کلا منتفی شده است.

زیرمجموعه‌های مختلف جنرال موتورز
شورولت از دهه چهل شمسی به یکی از اصلی‌ترین نام‌ها در بازار کشورمان بدل شد. این برند به نحوی خودرو مورد علاقه اقشار متوسط و نیمه مرفه کشورمان بود و تنوع محصولات آن سبب شد تا حضوری گسترده در ایران داشته باشد. علاوه بر این کدیلاک نیز خودرو لوکسی بود که بسیاری از ایرانیان به آن علاقه قابل توجهی داشتند. بیوایک نیز برندی بود که مشخصاتی لوکس داشت، اما در عین حال به عملکرد فنی و اسپرت بودن محصولاتش نیز اهمیت می‌داد. این سه برند در حقیقت اصلی‌ترین بازیگران جنرال موتورز آمریکا در بازار ایران بودند و از دهه پنچاه شمسی نیز به طور انبوه در جنرال موتورز ایران (پارس خودرو کنونیw) مونتاژ شدند. پس از انقلاب اسلامی و قطع روابط اقتصادی و دیپلماتیک بین ایران و آمریکا، خود به خود مونتاژ این خودروها نیز با مشکلاتی مواجه شد و در نهایت در میانه دهه شصت به طور کامل قطع شد. اما واردات محدود این خودروها در ابتدای دهه هفتاد شمسی و در سال‌های اخیر در مناطق آزاد اقتصادی، سبب شد تا حضور آن‌ها به طور کامل منتفی نشود. اما در نهایت با صلاحدید مسئولین، با وضع یک قانون به طور کامل هرگونه واردات محصولات آمریکایی به کشورمان ممنوع شد.

اپل
اپل در دهه چهل شمسی نامی شناخته شده در بازار ایران بود و در حقیقت جایگزینی مناسب برای دوست داران خودروهای آمریکایی بود که توان خرید آن‌ها را نداشتند. در دهه پنجاه حتی این خودرو با نام شورولت ایران در کشورمان (جی ام ایران) تولید شد و حضوری نسبتا موفق داشت. در دهه هفتاد شمسی نیز محصولاتی همانند کورسا، وکترا، امگا، آسترا و کالیبرا به ایران رسیدند و به لطف بازریابی مناسب شرکت ملبا، به موفقیتی قابل توحه بدل شدند. با این حال حضور اپل در ایران از میانه دهه هفتاد شمسی تاکنون مسکوت مانده است. بارها واردکنندگان متعددی اعلام کرده‌اند که این برند را به ایران بازخواهند گرداند. با این حال از آن زمان تقریبا حضور اپل در ایران بسیار کمرنگ شده است.

فیات
فیات قدیمی‌ترین برند خودروهای سواری است که محصولاتش در ایران مونتاژ شده‌اند. پس از مونتاژ فیات 1100 در اوایل دهه چهل شمسی در کارخانجات سایکا برادران کاشانچی، این برند به صورت وارداتی در کشورمان حضور داشت و حجم انبوهی از محصولاتش به ایران وارد شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی اما به تدریج حضور فیات در ایران کمرنگ شد. بارها واردکنندگان و کارخانجات متعددی نسبت به واردات و مونتاژ این برند در حجمی انبوه اظهار علاقه کردند و حتی زمزمه همکاری تنگاتنگ ایران خودرو و فیات شنیده می‌شد. در نهایت اما تاکنون فیات نتوانسته دوباره در حجمی قابل توجه به بازار ایران برسد و حتی اخبار و شایعاتی که در سال اخیر شنیده شد نیز محقق نشده است.

لندروور
رقیب بریتانیایی جیپ نیز در دهه سی به ایران رسید و مونتاژ آن توسط گروه تولیدی مرتب آغاز شد. این خودروساز تا دهه هفتاد شمسی نمونه‌های متفاوتی از این خودرو را عرضه کرد و برای مدتی کوتاه نیز پارس خودرو به طور محدود لندروور را به بازار ایران عرضه کرد. حتی پس از اتمام مونتاژ لندروور در گروه خودروسازی مرتب، همانند جیپ، این خودرو تا حد امکان وطنی شد و پاژن متولد شد. پاژن برای مدت مدیدی گزینه محبوب آفرودسواران ایرانی بود و توانست جای خالی لندروور را پرکند. با این حال با توحه به مشکلات مرتبط با قدیمی بودن پلتفرم و ضعف مدیریتی، در نهایت پاژن نیز از چرخه تولید کنار رفت.