عصر خودرو- صنعت و بازار خودرو ایران با تمامی کمبودهایش، همواره مورد توجه خودروسازان بزرگ خارجی بوده و در این میان خودروسازان داخلی نیز با تمامی مشکلاتشان، بزرگترین صعنت ملی پس از صنعت نفت را تشکیل داده‌اند.
به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو»، حال که به پایان دهه90 شمسی نزدیک می‌شویم، بد نیست نیم‌نگاهی به برخی از مهمترین خودروهای تاریخ ایران بیندازیم. برای این کار، از هر دهه یک خودرو انتخاب کرده‌ایم و در بخش‌های دیگر صفحه نیز، برخی بازیگران مهم دیگر را معرفی می‌کنیم.
دهه 30- شورولت بل ایر
دهه 30 شمسی مصادف بود با دهه 50 میلادی؛ دورانی که در آن خودروسازی آمریکا به دوران طلایی خود رسید و محصولات آمریکایی با ظاهر استثنایی و عملکرد فنی بی‌نظیری که داشتند، در سطح جهانی مطرح شدند و به همین خاطر، به تیراژی میلیونی دست یافتند. در این میان خودروهای آمریکایی همانند دهه‌های قبل در کنار محصولات اروپایی به ایران وارد می‌شدند و در این دهه به خاطر بهبود قدرت خرید مردم و عرضه بیشتر خودروهای مناسب، محبوبیت خودروهای آمریکایی به‌شدت افزایش یافت. در این میان باید شورولت بل‌ایر را به لطف قیمت، امکانات، ظاهر و تمامی محسناتش، خودرویی دانست که نگرش ایرانیان در مورد محصولات آمریکایی را برای همیشه دگرگون کرد.
دهه 40 - فولکس واگن
یک تصویر از معابر ایران در دهه 40 شمسی پیدا کنید که در آن یک دستگاه فولکس واگن دیده نشود! این کار تقریبا غیر‌ممکن است، چرا‌که فروش فولکس واگن در ایران (و در سطح جهانی) در این دوران به‌قدری زیاد بود که اقشار مختلفی، از متوسط گرفته تا ثروتمند، احتمالا یک دستگاه فولکس واگن در خانه داشتند. دوام و استحکام بالا در کنار عملکرد فنی بسیار خوب در شرایط آب و هوایی ایران سبب شد تا به امروز هم تعداد قابل توجهی فولکس واگن در ایران باقی بماند. شرکت سهام ثابت پاسال که وارد‌کننده فولکس واگن بود نیز نقش بسزایی در این عرضه مناسب داشت.
دهه 50 - پیکان
پیکان برای تمام ایرانیان چیزی بیش از یک خودرو و در حد یک پدیده اجتماعی- سیاسی- فرهنگی- اقتصادی است. از اواخر دهه 40 که تولید این خودرو آغاز شد، تا اواسط دهه 80 که خط تولید پیکان به طور رسمی تعطیل شد، این خودرو شریان حیاتی صنعت خودرو، علت اصلی صاحب خودرو‌شدن و محبوب بسیاری از ایرانیان بود. هیچ خانواده‌ای نبود که برای مدتی یک دستگاه پیکان در آن حضور نداشته و اگر هم کسی خودرو نداشت، در زندگی روزمره با آن بارها مواجه می‌شد. پیکان پس از یک دوره کوتاه مغضوب‌شدن، امروزه دوباره محبوبیت یافته است.
دهه 60- رنو 5
غایب بزرگ این روزهای معابر ایران، خودرویی کوچک بود که ایرانیان را با خودروهای شهری اقتصادی مدرن آشنا کرد و در دهه 60، یکی از معدود تولیدات قابل توجه صنعت خودرو ایران بود. رنو 5 در دهه 50 به ایران رسید، اما با قطع واردات خودرو و رسیدن به دهه 60 و مشکلات اقتصادی دوران جنگ تحمیلی بود که ایرانیان قدرش را دانستند و در دهه 70 نیز، هنوز محبوبیت خود را حفظ کرد. متاسفانه رنو5 به اندازه‌ای سخت‌جان و با‌دوام نبود که بیشتر نمونه‌هایش از تیغ اسقاط طرح تبدیل خودروهای فرسوده در اواسط دهه 80 جان سالم به در ببرد.
دهه 70- پژو 405
پژو 405 در شرایطی در ابتدای دهه 70 شمسی به بازار ایران رسید که مرزها به روی خودروهای مدرن و شیک اروپایی و آسیایی باز شده بود و تعداد قابل توجهی رقیب، آن هم با قیمت‌هایی مناسب‌تر در بازار ایران داشت. همین مورد سبب شد تا سری اول 405 GL در ایران موفق ظاهر نشود. ممنوعیت واردات و تغییر تریم از GL به GLX اما سبب شد تا پژو 405 برخلاف هم‌عصرانی مانند پژو 205 و رنو 21، به موفقیتی خیره‌کننده دست یابد و به اسطوره شتاب، هندلینگ و حتی خودرویی لوکس در بازار ایران تبدیل شود. محبوبیت 405 به خاطر مسائل فنی و کیفیتی سال‌های اخیر، با روزهای اوجش فاصله گرفته است.
دهه 80- رنو تندر 90 (لوگان)
هیچ پروژه مرتبط با صنعت خودرو ایران در سال‌های اخیر به اندازه پروژهL90 بحث‌برانگیز نبوده است. رنو به عنوان بخشی از استراتژی جهانی خود، ایران را به عنوان یکی از قطب‌های تولید خودرو در جهان انتخاب کرد و قرار شد تا داچیا لوگان در پارس خودرو مونتاژ شده، با قیمت 6000 دلار به بازار ایران عرضه شود. پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان همراه با چاشنی سیاسی- اقتصادی، ایران خودرو نیز به این پروژه اضافه شد و لوگان از اواسط دهه80 با نام تندر 90 راهی بازار شد. بسیاری از اهداف اولیه پروژه L90 عملی نشدند، اما در نهایت این خودرو یکی از مهمترین پدیده‌های اقتصادی معاصر ایران است.
دهه 90- هیوندای سانتافه
اینکه یک شاسیبلند بزرگ که با توجه به شرایط واردات خودرو به ایران و قیمت‌گذاری (که سبب می‌شود خودرویی نیمه‌لوکس باشد) بتواند عنوان پرفروشترین و پرطرفدارترین خودرو وارداتی ایران را تصاحب کند، نشانگر میزان اهمیت این خودرو است. نسل سوم سانتافه در حالی به ایران رسید که نسل دوم این خودرو، محبوبیت زیادی داشت. با وجود عدم واردات پیشرانه‌های حجیم و قدرتمند و افزایش سرسام‌آور قیمت، باز هم نسل سوم سانتافه توانست به نحوی محبوب باشد که به پول نقد بازار خودروهای وارداتی بدل شود و هیچ رقیبی توانایی شکست آن در بازار صفرکیلومتر و دست‌دوم را نداشته باشد.
نویسنده: شروین اُشیدری
