تاریخچه خودرو به یادماندنی رنو ۵
قهرمان دوست داشنتی
عصر خودرو- در دهه ۵۰ شمسی، پدیده ای کوچک و زیبا به صنعت خودروی کشورمان قدم گذاشت؛ خودرویی کوچک و ارزان که به نظر می رسید طراحان آن تلاش کرده اند محصولی فراتر از یک خودرو صرفا اقتصادی و ارزان به بازار عرضه کنند. طراحی ساده و دلنشین آن با کاراکتری دوست داشتنی کاملا جلوتر از زمان بودو بسیاری را شیفته خود کرد. این پدیده کوچک، چیزی نبود جز رنو ۵؛ خودرویی که در کنار سادگی و کاراکتر مهربان خود، دنیای خودروهای کوچک شهری را زیر و رو کرد و حال و هوایی تازه به آن داد.
يکشنبه ۰۱ فروردين ۱۳۹۵ - ۰۹:۴۳:۰۰
به گزارش پایگاه خبری «عصرخودرو»، داستان تولد رنو 5 در نوع خود بسیار جالب است. رنو5 در ابتدا ایدهای کوچک بود که یکی از کارمندان رنو در اوقات فراغت خود روی آن کار میکرد بدون آنکه حتی به مطرح کردن آن فکر کند. Michel Boué (میشل بوئه) یکی از کارمندان جوان بخش طراحی، بعد از عرضه رنو 16 به عنوان یک هاچبک بزرگ خانوادگی، به فکر طراحی یک سوپرمینی در حد و اندازه رنو 4 افتاده بود. چند سالی از عرضه رنو 4 به عنوان رقیب سیتروئن 2CV میگذشت. رنو4 محصولی موفق بود که به لطف قیمت ارزان و انعطاف و کارایی بالا، خریداران بسیاری داشت. اما آنچه که بوئه میخواست، یک خودرو زیبا و مدرن کوچک بود؛ خودرویی که در کنار زیبایی و مد روز بودن، متعلق به همه مردم باشد. این ویژگیها در رنو4 یافت نمیشد. میشل بوئه کار خود را با عکاسی از زوایای مختلف رنو4 آغاز کرد. سپس شروع به اسکچزنی ایدههای خود بر اساس عکسهای گرفته شده کرد.
طرحهای اولیه، یک سوپرمینی کوچک را نشان میداد که به طرز شگفتآوری پیشرو و مدرن بود. هنگامی که مسئولان رنو از فعالیتهای بوئه باخبر شدند، با مشاهده طرحها شگفتزده شدند. بنابراین بلافاصله این طرح به عنوان یک پروژه رسمی در رنو کلید خورد. طرح بوئه به قدری جلوتر از زمان و در عین حال قابل اجرا بود که موجب شد پروژه با کمترین تغییرات و در زمانی کوتاه پیش برود. این امر در صنعت خودرو بیسابقه بود که طرحی با این سرعت مورد پذیرش قرار گرفته و با تغییرات ناچیز توسعه پیدا کند. پروژه با کار روی ماکتهای مقیاس کوچک آغاز شد و با طراحی در اندازه مقیاس اصلی ادامه یافت. تنها پس از چند ماه کار فشرده، طرح اصلی آماده عرضه به بازار بود. در 10 دسامبر 1971، مجموعه طرح و جزئیات رنو 5 منتشر و نهایتا در 28 ژانویه 1972، عرضه رسمی به بازار آغاز شد. رنو 5 در حالی به بازار آمد که تنها چند ماه قبل از عرضه رسمیاش، میشل بوئه خوشذوق به دلیل ابتلا به سرطان درگذشت و نتوانست شاهد موفقیتهای طرح پیشرو خود باشد. با به نمایش درآمدن رنو 5 در شورومها، طرح بسیار مدرن و دوستداشتنی این هاچبک ارزان، دل همگان را به دست آورد. در ابتدا رنو5 تنها 5 درصد بازار فروش خودرو فرانسه را در اختیار داشت اما کمکم به پرفروشترین خودرو اروپا بدل شد. با ورود رنو 5 به بازار، رنو برند الماسشکل خود را تغییر داد و روی آن نوارهایی مانند تراش الماس اضافه کرد. نمونه اولیه رنو 5 تحت عنوان مدل L با ادوات فنی رنو4 وارد بازار شد. پیشرانه 782 سیسی با گیربکس چهاردنده که کنترل آن توسط یک لیور کشویی (مانند رنو4 و سیتروئن 2CV) صورت میگرفت، روی آن نصب شده بودند. ترمزهای هر 4 چرخ کاسهای و بسیاری از امکانات آن نیز از رنو4 برداشته شده بود. اما آنچه که 5 را متمایز میکرد، اتاق فولادی مونوکوک آن با طراحی دوستداشتنی و سیستم تعلیق جدیدش بود. طراحی بدنه رنو 5 ساده، صمیمی، مدرن و متناسب بود و هر کسی بهسادگی با آن ارتباط برقرار میکرد. حتی ذوق طراحان در فرم دستگیره بازکردن درها مشاهده میشد. رنو5 نخستین اتومبیلی بود که از سپرهای پلاستیکی بهره میبرد و ضریب درگ بدنه آن تنها 0.37 بود که رقمی فوقالعاده برای یک هاچبک کوچک شهری در آن دوره محسوب میشد. از جمله ابتکارات رنو روی آن، استفاده از اکسل مالتی لینک در جلو و اکسل پیچشی با تیر دوبل در عقب بود که این امر دینامیک رانندگی پویا و عالیای را برای رنو 5 فراهم میکرد. میراث سیتروئن ترکسیون آوان نیز به خوبی روی رنو 5 مشاهده میشد، پیشرانه طولی با گیربکس نصب شده در جلوکه توان تولیدی را به چرخهای جلو میرساند. جالب اینجا بود که موسس شرکت رنو یعنی لوئیس رنو در هنگام عرضه ترکسیون آوان در دهه 30 میلادی شدیدا به این طرح انتقاد کرده بود.
با ورود رنو5 به بازار، رنو سعی کرد با اضافه کردن مدلهای متنوع با پیشرانههای گوناگون و طیف متنوع رنگهای شاد، تمامی سلایق را پوشش دهد. رنو 5 خودروی محبوب همه بود؛ از نسل جدیدی از جوانان پر شور و شوق دهه هفتادی که سبک جدیدی از زندگی را به راه انداخته بودند گرفته تا زنانی که این موجود دوستداشتنی را خودرویی ایدهآل برای رفت و آمد خود میدیدند. رنو 5 خودرویی کوچک، کممصرف، راحت و جادار و ارزان بود که نیازهای بسیاری از افراد و خانوادهها را برطرف میکرد و با بدنه زیبای خود به نظر میرسید که انگار عضوی از خانواده است.
بعد از مدل L، مدل TL نیز به سبد خانواده 5 اضافه شد. مدل TL از پیشرانه 956 سیسی و ترمزهای دیسکی در محور جلو بهره میبرد. در فضای کابین نیز دسته دنده عادی و پشت سری صندلیهای جلو اضافه شده بود. بعد از این مدل نمونه LS از سال 74 به مدلها اضافه شد که به برفپاککن عقب و فندک و زیرسیگاری مجهز بود. مدل LS بعد از مدتی به TS تغییر نام داد.
با افزایش استقبال خانوادهها، از سال 76 تولید مدل 5در تحت عنوان مدل GTL نیز در کنار مدل 3در آغاز شد. پیشرانه 1100 و گیربکسهای 5 سرعته و 3 سرعته اتوماتیک نیز جهت افزایش راحتی و رفاه درشهر قابل سفارش شدند. گونه TS و GTL با پیشرانههای 956سیسی و 1100 سیسی به کشورمان راه یافتند و محبوبیت فراوانی یافتند. رنو5 محبوب جوانان هم بود و جهت پاسخ به نیاز این قشر از طرفداران، پیشرانه رنو 12 به حجم 1289 سیسی در سال 1978 روی رنو5 قرار گرفت اما این کافی نبود. با مشخصشدن تواناییهای ذاتی رنو 5 به عنوان مدلی با قدرت مانور بالا، نیاز به عرضه یک مدل پرفورمنس بالا از رنو5 برای عاشقان سرعت کاملا حس میشد. رنو 5 در حال ایجاد تب و تاب دنیای جدیدی در دنیای سوپرمینیها و هاچبکهای شهری بود؛ دنیای هاتهچ (Hot hatch)
خوشبختانه رنو پیش از هرکسی این تب و تاب جدید و نیاز به مدل اسپرتی را تشخیص داده و دست به کار شده بود. رنو 5 Alpine (با تلفظ آلپین) در سال 1976 معرفی شد. این مدل در حقیقت کمی پیش از گلف نسل اول GTI پا به عرصه گذاشت. اگرچه پیش از رنو 5 خودروهایی همچون اتوبیانچی A112 Abarth و سیمکا 1100 نیز وجود داشتند که با تعریف هاتهچ سازگار بودند اما عملا رنو 5 آلپین امروزیترین تعریف یک هاتهچ حقیقی را ارائه داد. رنو 5 آلپین خودرویی با پرفورمنس بالا بود که تواناییهای درخور توجهی را به عنوان یک سوپرمینی شهری ارائه میداد. تواناییهایی که عملا در خودروهای چند کلاس بالاتر یافت میشد. تا پیش از دهه 70 میلادی، کمتر کسی به خودروهای کوچک شهری به عنوان یک وسیله نقلیه اسپرت و قدرتمند نگاه میکرد اما خودروهایی همچون رنو5 و گلف نسل اول به خوبی به همه نشان دادند که ترکیب قدرت مانور یک هاچبک شهری با تواناییهای خودروهای اسپرت، نتیجهای فوقالعاده دارد.
رنو 5 آلپین با همکاری رنو و شرکت آلپین که تحت مالکیت رنو قرار داشت، توسعه پیدا کرد. در این مدل از پیشرانه 4سیلندر خطی OHV پوش راد (Pushrod) به حجم دقیق 1397 سیسی با حداکثر قدرت 92 اسب بخار استفاده شد که با همراهی گیربکس 5 سرعته دستی، میتوانست در عرض 9.7 ثانیه سرعت خود را از صفر به 100 کیلومتر بر ساعت رسانده و حداکثر سرعت 168.5 کیلومتر بر ساعت را ثبت کند. این آمار و ارقام برای آن دوره و چنین کلاسی کاملا درخور توجه بود. برای رامکردن این رنو 5 پرقدرت و چموش، ترمزهای چهار چرخ دیسکی در نظر گرفته شده بود که در پشت رینگهای دایکست آلومینیومی مخفی شده بودند. رنو5 آلپین در بازار انگلستان تحت عنوان رنو 5 گوردینی به فروش رفت چرا که در آنجا نام آلپین تحت لیسانس کرایسلر اروپا قرار داشت و مدل سیمکا 1308 تحت عنوان کرایسلر آلپین در بازار موجود بود.
موفقیتهای رنو 5 آلپین موجب شد تا رنو در سال 1982 مدل آلپین توربو را عرضه کند. پیشرانه پوش راد 1397 سیسی اینبار با همراهی یک عدد توربوشارژر میتوانست حداکثر قدرت 110 اسب بخار را ارائه کند و آلپین توربوی سرکش را در عرض 8.7 ثانیه از سکون به 100 کیلومتر بر ساعت برساند و حداکثر سرعت 179.9 کیلومتر بر ساعث را رقم بزند. این ارقام شگفتانگیز بودند اما برای رنو کافی نبودند. در دهه 80 میلادی رنو به رقابت شانه به شانه با لانچیا در مسابقات لانچیا میاندیشید. این امر باعث شد تا رنو مدل جدیدی از 5 را تحت عنوان توربو (ماکسی توربو) توسعه دهد. در این مدل ساختار پایه ای رنو 5 دستخوش تغییر شد و پیشرانه 1397 سیسی اینبار در وسط اتاق و در پشت صندلیهای جلو به صورت طولی قرار گرفت. تغییرات صورتگرفته به همراه سیستم جدید توربو شارژ و اینترکولر موجب شد تا حداکثر قدرت این پیشرانه به 160 اسب بخار برسد که درخور تحسین بود. این قدرت برای وزن 950 کیلوگرمی رنو 5 توربو کافی بود تا این موجود کوچک بسیاری از رقبای قدر را به سادگی از میدان به در کند. استفاده از اکسلهای چنداتصالی جدید و تایرهای پهنتر و همچنین پیشرانه توربو موجود در وسط اتاق، طراحی بدنه جدیدی را میطلبید؛ کاری که به صورت کاملا ماهرانه توسط استودیو برتونه و طراح نابغه آن، مارچللو گاندینی صورت گرفت تا رنو5 توربو با ظاهر جدید خود متولد شود. رنو 5 توربو موفقیتهای فراوانی در رالیهای مونت کارلو، رالی فرانسه و تور فرانسه و کوسیکا به دست آورد. موفقیتها و محبوبیتهای این مدل، باعث شد تا تقاضای فراوانی برای آن وجود داشته باشد و بدین ترتیب رنو مدلی ضعیفتر از توربو را تحت عنوان توربو2 با همان ظاهر ارائه داد. تمامی مدلهای توربو1 و توربو2 در کارخانه آلپین به تولید رسیدند اما بخشی از تولید توربو نیز در بلژیک صورت گرفت و تا سال 1986 ادامه یافت تا بدین ترتیب جزو آخرین نمونههای تولیدی از نسل اول رنو5 باشد. هر چند تولید رنو5 نسل اول در کشور ایران تا چند دهه بعد ادامه یافت!
رنو 5 تحت عنوان رنو Le Car توسط شبکه فروش کمپانی AMC آمریکا (که عمده سهام آن متعلق به رنو بود) نیز به خاک ایالات متحده گام گذاشت. در طراحی نسخه آمریکایی رنو 5، طراحی سپرها و چراغها دستخوش تغییر شده بود تا مناسب استانداردهای ایالات متحده باشد. پیشرانه 1397 سیسی ساده با 55 اسب بخار قدرت برای Le Car در نظر گرفته شده بود.
یکی دیگر از مدلهای پیاده شده بر پایه رنو 5، مدل رنو7 بود که توسط واحد اسپانیایی رنو توسعه پیدا کرده بود. رنو7 در حقیقت مدل سدان رنو 5 از نوع 4 در صندوقدار بود.
از جمله دیگر مدلهای عجیب بر پایه رنو 5 نسل اول، مدل آفرود Renault 5 Leotard 6 wheel بود. خودروی آفرودر 6×6 عجیبی که انتقال قدرت در آن به شیوه هیدرواستاتیکی صورت میگرفت. رنو 5 6×6 در 2نوع توربو2 و TS توسعه یافت و توسط اورژانس و آتشنشانی به کار گرفته شد.
آخرین روزهای زندگی رنو 5 نسل اول، در قالب مدلهای سپند در ایران رقم خورد. مدلهای سپند 1، سپند 2 و سپند جوانان بر پایه رنو5 در دهه 70 شمسی توسط پارس خودرو عرضه شد. آخرین قدم، استفاده از پلتفرم پراید بر پیکر خسته رنو 5 برای خلق محصولی نامتعارف به نام سپند PK بود.
در اروپا در سال 1984 نسل دوم رنو 5 جایگزین نسل اول شد؛ مدلی که طراحی آن توسط مارچللو گاندینی مجددا طراحی شده و فرم مدرنتری به خود گرفته بود. مدل هاتهچ نیز تحت عنوان GT توربو با پیشرانه 1397سیسی توربو در سال 1985 وارد کارزار شد. در فاز دوم تولید این مدل، با بهینهسازیهای صورتگرفته و استفاده از اینترکولر آبخنک، حداکثر قدرت 118 اسب بخار و شتاب صفر تا 100کیلومتر 7.5 ثانیهای را ارائه داد. این مدل قهرمان رالی WRC سال 1989 شد.
نهایتا در سال 1990، پرونده رنو 5 برای همیشه بسته شد و مدل رنو کلیو جایگزین آن شد. رنو کلیو نسل اول نخستین مدلی بود که از سیستم جدید نامگذاری رنو و استفاده از نام به جای حروف حکایت داشت.
برچسب ها
رنو فرانسهبازار خودرو ایرانصنعت خودرو فرانسه