عصر خودرو-در دومین قسمت از مقالات «سرگذشت خودروسازان چینی در ایران» به‌سراغ لیفان رفته‌ایم. شرکتی که در سال ۱۹۹۲ تأسیس شد و در ۱۳ سال ابتدایی عمر خود تنها به ساخت موتورسیکلت می‌پرداخت تا این‌که در سال ۲۰۰۵ به حوزه تولید خودرو وارد شد.
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، هرچند لیفان جزو خودروسازان چینی شناخته‌شده بازار کشور ما است و تنوع محصول بالایی در ایران دارد اما دوران حضور آن پر از فراز و نشیب بوده است. در ادامه با ما همراه باشید تا مروری داشته باشیم بر خوشی‌ها و ناخوشی‌هایی که لیفان در مدت بیش از یک دهه‌ای حضور در بازار کشور ما تجربه کرده است.
شروعی کم رمق
پس از خروج اجباری دوو از بازار ایران در اوایل دهه هشتاد شمسی بود که گروه صنعتی کرمان خودرو زیرمجموعه‌های متعددی را تأسیس و همکاری خود را با خودروسازان مختلف آغاز کرد. در این میان، خودروسازان چینی به‌دلیل قیمت ارزان محصولات و شرایط آسان همکاری، گزینه بسیار وسوسه‌کننده‌ای برای شراکت محسوب می‌شدند. از این‌رو، شرکت کرمان موتور به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های اصلی گروه کرمان خودرو به‌سراغ شرکت نوپای لیفان رفت و در اواخر سال 1387 سدان اقتصادی لیفان 520 را روی خط مونتاژ خود آورد. لیفان 520 که در آن زمان در رده میانی محصولات لیفان قرار می‌گرفت، سدانی کامپکت با طراحی نسبتاً به‌روز، سواری نرم و مصرف سوخت اقتصادی بود اما برخی مشکلات کیفی در کنار بدنامی ذاتی خودروهای چینی در آن برهه زمانی باعث شد تا چندان مورد استقبال بازار قرار نگیرد. البته در این میان نبایستی از فاکتور مهم قیمت‌گذاری نیز غافل شویم. لیفان 520 در آن زمان بهایی فراتر از رقبای اصلی خود مثل رنو تندر 90، پژو 206 SD و کیاریو داشت و برای خریدار ایرانی توجیه‌پذیر نبود که برای یک خودرو گم‌نام چینی بیش از یک خودرو با برند معتبر جهانی پول خرج کند. البته کرمان موتور ناامید نشد و در سال 1390 نسخه بهسازی شده این خودرو را با نام لیفان 520i عرضه کرد که نمای عقب متفاوتی با لیفان 520 داشت و بسیاری از مشکلات فنی نسخه قبلی نیز در آن برطرف شده بود. اما 520i نیز نتوانست اعتبار از دست رفته لیفان در ایران را بازیابی کند و حدود یکسال بعد از خط تولید کنار رفت.
روزهای روشن
با آغاز دهه 90 شمسی، کم‌کم دوران رونق خودروسازان چینی در ایران شروع شد و لیفان هم از این قاعده مستثنی نیست. در سال 1390 بود که لیفان 620 به‌عنوان دومین محصول این برند در بازار کشور ما عرضه شد. لیفان 620 به‌دلیل طراحی ظاهری زیبای خود که با الگوبرداری از برخی محصولات خودروسازان مطرح دنیا مثل ب‌ام‌و، تویوتا و مرسدس بنز شکل گرفته بود؛ با استقبال نسبتاً مناسبی روبه‌رو شد و توانست تاحدودی شکست لیفان 520 را جبران کند. لیفان 620 در ابتدا با پیشرانه 1.6 لیتری به ایران آمد اما کرمان موتور پس از حدود یکسال و با هدف تقویت هرچه بیشتر جایگاه این خودرو در بازار، نسخه 1.8 لیتری آن را جایگزین نسخه قبلی کرد. این نسخه از لیفان 620 که با نام لیفان 620 تلنت (Talent) شناخته می‌شد، علاوه بر پیشرانه قوی‌تر، سانروف و مانیتور لمسی را نیز بیشتر از نسخه 1.6 لیتری داشت. سال 1391 سالی پرکار و استراتژیک برای لیفان در ایران بود و علاوه بر لیفان 620 تلنت، نخستین کراس‌اوور این شرکت در بازار کشور ما، یعنی لیفان X60 نیز روی خط مونتاژ کرمان موتور آمد. لیفان X60 یکی از نخستین کراساوورهای چینی بازار ایران بود و مستقیماً بازار رقیب هم‌وطنش یعنی MVM X33 را هدف گرفته بود. X60 توانست تاحدود زیادی نیز این بازی را به‌نفع خود تغییر دهد و به‌لطف ظاهر زیباتر، بسیاری از خریداران بالقوه محصول مدیران خودرو را به‌سمت خود بکشاند و حتی در برهه‌ای از زمان به پرفروش‌ترین کراس‌اوور بازار ایران تبدیل شود. البته اشتباه لیفان در مورد X60 آن‌جا بود که نسخه گیربکس اتوماتیک آن را خیلی دیر و در سال 1395 به بازار ایران عرضه کرد. چراکه در آن زمان، بازار مملو از کراساوورهای چینی جدیدتر و اتوماتیک شده بود و کمتر کسی به لیفان X60 اتوماتیک توجه می‌کرد. دومین کراس‌اوور لیفان در بازار کشور ما، لیفان X50 بود که در سال 1394 و با دو تیپ گیربکس دستی و گیربکس اتوماتیک روی خط مونتاژ کرمان موتور آمد. این کراس‌اوور ساب‌کامپکت شهری که رگه‌هایی از طراحی خودروهای اروپایی (مثل آلفارومئو جولیتا) را داشت؛ در ابتدا با استقبال نسبتاً خوبی روبه‌رو شد اما بدشانس بود و در ادامه با عرضه رقبای قَدَری مثل رنو ساندرو استپ‌وی و دانگ فنگ H30 کراس، کم‌کم به حاشیه بازار رفت و در سال 1396 از لیست محصولات کرمان موتور خط خورد. سال 1395 بود که کرمان موتور تولید لیفان 620 تلنت را متوقف کرد و لیفان 820 را به‌عنوان نماینده سدان‌های این خودروساز چینی روی خط مونتاژ خود آورد.
لیفان 820 که روی پلت‌فرم تویوتا کمری توسعه یافته بود، فضای جادار کابین و سواری نرم را از این سدان مشهور ژاپنی به ارث برده بود که این موضوع در کنار چهره به‌روز و آپشن‌های مناسب، می‌توانست آن را به تک ستاره برند لیفان در ایران بدل کند اما بازهم یک بدشانسی دیگر گریبان لیفان را گرفت و عرضه همزمان لیفان 820 با جک S5 اتوماتیک و استقبال فوق‌العاده خریداران از این کراس‌اوور باعث شد تا لیفان 820 به‌نوعی به فرزند خوانده کرمان موتور تبدیل شود. درحالی‌که جک S5 اتوماتیک، عزیز دردانه این خودروساز محسوب می‌شد! این موضوع باعث شد تا کرمان موتور انرژی چندانی را در بازاریابی و فروش لیفان 820 صرف نکند و این سدان بزرگ چینی نتواند در کشور ما به جایگاهی که شایستگی آن را داشت دست یابد. این‌گونه بود که پرونده لیفان 820 هم در سال 1397 بسته شد.
روزهای مبهم
اوایل سال 1397 و با خروج آمریکا از برجام بود که لیفان هم تصمیم به خروج از بازار ایران گرفت. البته این تصمیم را نمی‌توانیم خیلی هم به مسائل تحریم ربط بدهیم. چراکه برخی دیگر از خودروسازان چینی با هر سختی که بود در بازار کشور ما باقی ماندند و سعی کردند بازار خود را حفظ کنند. اما لیفان که خیلی از سبک همکاری کرمان موتور با خود راضی نبود، خیلی زود به بهانه تحریم دست از ارسال قطعات CKD به ایران کشید و عملاً از بازار ایران خارج شد. اما نکته جالب این‌جاست که در همان سال، شرکت خودروسازان بم به‌عنوان یکی دیگر از زیرمجموعه‌های گروه صنعتی کرمان خودرو، اعلام کرد که با لیفان وارد همکاری شده است و برنامه عرضه طیف متنوعی از محصولات جدید این شرکت را دارد. البته ادعای خودروسازان بم نیز درست بود و چند ماه بعد، تصاویری در رسانه‌ها منتشر شد که نشان می‌داد چند نمونه اولیه از لیفان X70 وارد کشور شده‌اند و خودروسازان بم بنا دارد تا در گام نخست همکاری خود با لیفان، این کراس‌اوور کامپکت را روی خط مونتاژ خود بیاورد. اما بازهم مسائل مربوط به تحریم در کنار تعلل‌ها و محافظه‌کاری‌های همیشگی لیفان باعث شد تا فرآیند عرضه لیفان X70 به بازار بیش از 2 سال طول بکشد و نخستین سری این خودرو در آخرین روزهای سال 1399 به خریداران تحویل داده شود. لیفان X70 از هر نظر نسبت به لیفان X60 ارتقا یافته بود و می‌توانست خاطره خوش روزهای اول عرضه لیفان X60 را زنده کند اما بازهم مشکل در ارسال قطعات CKD که بیشتر ناشی از مشکلات داخلی لیفان و بدهی‌های زیاد سرمایه‌گذار اصلی آن یعنی هلدینگ «چونگ کینگ لیفان» بود، باعث شد تا عرضه این خودرو با مشکل مواجه شود و خودروسازان بم تعهدات معوقه نسبتاً زیادی برای لیفان X70 داشته باشد. البته در روزهای اخیر خبردار شدیم که بالأخره قطعات منفصله لیفان X70 به‌دست شرکت خودروسازان بم رسیده است و اکثر تعهدات معوق این شرکت در آستانه تحویل هستند. اما در هر صورت مشخص نیست که آینده همکاری لیفان با خودروسازان بم و حضور این شرکت در بازار کشور ما به کجا خواهد رسید.
سخن پایانی
در بخش پایانی و با نگاهی کلی به روند فعالیت شرکت لیفان در ایران، می‌توانیم نحوه فعالیت این شرکت را با عبارت «فرصت سازی و فرصت سوزی» توصیف کنیم. لیفان در زمانی وارد بازار کشور ما شد که هنوز بسیاری از خودروسازان چینی در ایران فعالیت نداشتند و همین موضوع فرصت خوبی برای عرض‌اندام به آن داد. لیفان هم تقریباً از این فرصت خوب استفاده کرد و با عرضه محصولاتی مثل لیفان 620 و لیفان X60 توانست اعتماد عده زیادی از خریداران را به‌خود جلب کند اما در ادامه راه، برخی از مشکلات مثل تعلل در عرضه محصولات جدید و زیاده‌خواهی مدیران این خودروساز در همکاری با شریک ایرانی در کنار یکسری مسائل ناخواسته مثل تحریم و مشکلات مالی باعث شد تا فرصت‌های ساخته‌شده لیفان در ایران به‌سادگی بسوزند و مهم‌تر از همه چیز، اعتماد خریداران به این برند خدشه‌دار شود. در حال حاضر نیز هرچند فعالیت لیفان در بازار کشور ما به پایان نرسیده است اما این شرکت برای اعتمادسازی مجدد و رقابت با رقبای پرشمار خود، راه نه‌چندان آسانی را پیشرو دارد. در هر صورت امیدواریم که لیفان بتواند مجدداً فعالیت خود در ایران را گسترش دهد. چراکه در طی این سال‌ها، چند هزار نفر از هموطنان ما به این شرکت اعتماد و محصولات آن را خریداری کردند و حالا حق دارند که از خدمات پس از فروش مناسب برخوردار باشند.
نویسنده: امیر خادمی پور
