عصر خودرو- مدیرکل دفتر نگهداری راهها در سازمان راهداری با اشاره به آشکارسازی ۱۵۸۵ نقطه پرحادثه و برنامه برای رفع تدریجی آنها طبق اولویت، گفت: وجود تابلو و هشدار دهنده‌های فسفری در جاده‌ها نشان از ورود به نقاط پرحادثه دارد که راننده باید احتیاط بیشتری کند.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از میزان سوانح رانندگی در کشور ما با توجه به میزان جمعیت و تعداد خودرو نسبت به استاندارد جهانی بالاتر است.
در حال حاضر سالانه حدود 15 هزار نفر در سوانح رانندگی جام می‌بازند ضمن آنکه بیش از 300 هزار نفر نیز در این سوانح، مصدوم، مجروح و یا معلوم مادام‌العمر می‌شوند که برای کشور هزینههای بسیار سنگین اجتماعی و اقتصادی دارد.
به هر حال با فوت یک سرپرست خانوار در سوانح رانندگی، آن خانوار نه تنها از نظر اقتصادی دچار مشکل می‌شود بلکه از نظر اجتماعی نیز تأثیرات منفی در زندگی آن خانوار رخ می‌دهد.
البته پس از نزدیک شدن آمار سوانح رانندگی به 28 هزار نفر کشته در سال، در دهه هشتاد بود که دولت نهم طرحی را به مجلس برد که با برنامه‌ریزی مشخص میزان سوانح رانندگی و تلفات ناشی از آن در یک برنامه 10 ساله، سالانه 10 درصد کاهش یابد.
البته این برنامه‌ریزی با وجود افزایش سالانه خودرو در کشور، افزایش افراد متقاضی گواهینامه و رشد ساخت جاده‌ها و آزادراهها بود.
این برنامه در سال‌های مختلف موفقیت‌هایی داشت و اهداف آن محقق شد اما پس از دستیابی به سهم 14 هزار کشته در سال، حدود یکی دو سال است که آمار کاهشی سوانح رانندگی، متوقف و روند صعودی به تدریج آغاز شده است و این علامت خطر در آمار سوانح رانندگی کشور است.
شاید بتوان علل وقوع سوانح رانندگی را در چند دسته تقسیم‌بندی کرد. اما اصلی‌ترین عواملی که اغلب کارشناسان در دنیا بر ان اذعان دارند، شامل عامل انسانی به عنوان اصلی‌ترین عامل و سپس، خودرو، جاده و شرایط اقلیمی و آب وهوایی است.
در این میان جاده به عنوان یکی از عوامل مؤثر در بروز و یا عدم بروز سوانح رانندگی، عاملی قابل توجه است، بسیاری از جاده‌ها نظیر آزادراهها و بزرگراهها شرایط ایمنی بهتری برای راننده نسبت به جادههای یک‌خطه و دو طرفه ایجاد می‌کنند.
«بخشندگی جاده» در بروز بی‌احتیاطی عامدانه یا غیرعامدانه از سوی راننده یکی دیگر از مصادیق مورد توجه در کاهش سوانح رانندگی است؛ قطعاً آثار بروز اشتباه از سوی راننده در یک جاده دو طرفه با آثار بروز همان اشتباه از سوی راننده در آزادراه متفاوت است و ممکن است این اشتباه در جاده دو طرفه منجر به تصادفی دردناک شود اما در مسیری نظیر آزادراه عواقب کمتری برای راننده و سرنشین داشته باشد.
از سوی دیگر موضوع نقاط پرحادثه در جاده‌ها نیز امری قابل توجه است؛ با احداث یک محور تردد خودرو در آن آغاز می‌شود اما پس از گذشت مدت زمانی مشخص می‌شود که در منطقه و یا نقطه‌ای از آن جاده، سوانح در طول سال تکرار شده است و این نشان از بروز نقطه پرحادثه در یک محور دارد که نیاز است برای راننده با علائم رانندگی نظیر تابلوهای فسفری آشکار شود و یا اینکه این نقاط پرحادثه رفع شود.
البته لازم است یادآوری شود که نقاط پرحادثه همیشه در جاده‌ها ثابت نیستند و ممکن است تغییر یابد و به نقطه‌ای دیگر منتقل شود.
پیش از این و در اسفندماه 97 بود که وزیر راه و شهرسازی در این‌باره گفت: 3 هزار و 300 نقطه پرحادثه در راههای کشور شناسایی شده است، در 50 درصد از این نقاط، حوادث منجر به فوت رخ داده است و در 50 درصد بقیه موارد احتمال خطر وجود دارد که ما در حال برطرف کردن آنها با وجود کمبود منابع هستیم.
به گفته محمد اسلامی احداث باند دوم برای رفع بسیاری از نقاط پرحادثه از اولویت‌های وزارت راه و شهرسازی است، طبق برنامه‌ریزی ساخت 800 کیلومتر باند دوم برای برطرف کردن نقاط پرحادثه لازم بود.
وزیر راه و شهرسازی گفته بود: برخی از نقاط پرحادثه شامل تقاطع‌های غیرهم‌سطح هستند که یا به صورت نیمه کاره رهاشده‌اند و یا باید برای رفع این نقاط اقداماتی انجام شود که مهمترین مشکل در این حوزه، مسائل مالی است.
به گفته اسلامی نصب 20 هزار تابلو و علائم آشکارساز برای نقاط حادثه‌خیز انجام شده است و پس از آشکارسازی توسط وزارت راه و شهرسازی با کمک پلیس‌راه این نقاط به صورت ویژه مورد مراقبت و نظارت قرار خواهند گرفت.
وزیر راه و شهرسازی این را هم گفته بود که طبق آمار درصد بالایی از سوانح رانندگی 30 کیلومتری شهرها رخ می‌دهد.
در راستای آگاهی از میزان مقابله دولت با نقاط پرحادثه جادهای و آشکارسازی و حذف آنها برای کاهش سوانح رانندگی، به سراغ افشین پیرنون، مدیرکل دفتر نگهداری راههای سازمان راهداری و حمل‌ونقل جادهای، رفتیم و از وی در این‌باره جویا شدیم.
* شناسایی 3392 نقطه دارای تصادف در جادههای کشور
فارس: در حال حاضر چند نقطه پرحادثه در جادههای کشور شناسایی شده است؟
پیرنون: بحث شناسایی نقاط پرتصادف و دارای تصادف، حدود 2 سال است که در سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای، به صورت کاملاً علمی دنبال می‌شود؛ تاکنون 3392 نقطه دارای تصادف در کشور با مختصات دقیق شناسایی شده است.
فارس: از این رقم چه میزان نقطه پرحادثه برای راننده در قالب تابلوهای فسفری آشکارسازی شده است؟
پیرنون: از این 3392 نقطه، 1585 نقطه بر اساس شاخص و معیارها پرتصادف هستند، در اولین قدم سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای با توجه به اولویت‌ها، نسبت به آشکارسازی این 1585 نقطه برنامه‌ریزی کرد به این شکل که با نصب تابلوهای فسفری، خط‌کشی، نصب علائم، نصب حفاظ‌ها و غیره آن نقاط را مشخص و به راننده اعلام کرد که این نقطه پرتصادف است و سابقه تصادف دارد بنابراین راننده این اطلاع‌رسانی را دریافت کرده است.
فارس: پس وجود تابلو فسفری در جاده نشان از وجود نقطه پرحادثه در مسیر دارد؟
پیرنون: بله؛ امروز نوع تابلوهای فسفری و رنگ مشخص آن برای نقاط پرتصادف برای اغلب راننده‌ها شناخته شده است، نصب این تابلوهای فسفری یعنی در این محل در گذشته تصادف‌های متعدد رخ داده است و سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای برای جلوگیری از بروز تصادفات بعدی، این نقاط را آشکارسازی کرده است.
* آغاز رفع 1585 نقطه پرتصادف در جاده‌ها
فارس: این 1585 نقطه پرحادثه، غیر از آشکارسازی، رفع هم شده است؟
پیرنون: در پایان سال 95 و در طول سال 96 این 1585 نقطه پرتصادف آشکارسازی و به راننده‌ها و کاربران جاده اعلام عمومی شد، سپس سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای توسط 10 مشاور ذی‌صلاح در سراسر کشور این نقاط پرحادثه را به تفکیک استانها بررسی کرد و مطالعه چگونگی رفع این 1585 نقطه را انجام داد؛ بررسی نقاط، حضور میدانی و تهیه نقشه اصلاحی اولیه انجام شد و از این 1585 نقطه در حال حاضر بیش از 1300 نقطه با طرح اصلاحی و چگونگی اصلاح، برای رفع به استانها ابلاغ شده است، استان هم در حال برطرف کردن نقاط پرحادثه برحسب اولویت هستند زیرا بین این تعداد نقطه پرتصادف، اهم و فی‌الاهم دارد.
درواقع برای هر استان رفع 10 نقطه پرحادثه در اولویت است و همکاران در برخی استانها حال برطرف کردن نقاط پرحادثه و در برخی استانها در حال انجام تشریفات قانونی انتخاب پیمانکار هستند .
* اختصاص 200 میلیارد تومان برای رفع نقاط پرحادثه در سال 97
فارس: چه میزان اعتبار برای این پروژه اختصاص یافت؟
پیرنون: در سال 97 بیش از 200 میلیارد تومان از محل منابع داخلی سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای، برای رفع نقاط پرحادثه جادهای اختصاص یافت و به استانها تزریق شد.
این علاوه بر مبالغی است که ادارات کل استانها به صورت استانی از محل وجوه استانی پیگیری می‌کنند و باید در جهت رفع نقاط پرحادثه دریافت کنند.
* رفع کامل و جدی همه 1585 نقطه پرحادثه جادهای 5 هزار میلیارد تومان اعتبار می‌خواهد
امسال چه میزان اعتبار برای پروژه آشکارسازی و رفع نقاط پرحادثه جادهای اختصاص داده‌اید؟
پیرنون: امسال هم 214 میلیارد تومان برای رفع نقاط پرحادثه از محل منابع داخلی سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای اختصاص یافت.
البته توجه کنید که اگر بخواهیم این 1585 نقطه پرحادثه را به صورت جدی اصلاح فنی کنیم، میزان 5 هزار میلیارد تومان اعتبار لازم داریم، این نقاط عمدتاً اصلاحات مهندسی در جاده‌سازی کشور می‌خواهند؛ البته برآورد هزینه 5 هزار میلیارد تومانی که در مورد رفع 1585 نقطه پرحادثه داریم، هنوز عددی خام است و عدد تدقیق شده‌ای برای آن فعلاً وجود ندارد.
سالانه مبالغی در این حوزه ابلاغ می‌شود و سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای هم تلاش می‌کند که این اصلاحات با توجه به اولویت و اهمیت، پیش رود اما کمبود منابع و اعتبارات و نسبت آن به نسبت میزان مورد نیاز، مشهود است؛ البته در این 5 هزار میلیارد تومان، باید شاخص تورم سالانه را هم در نظر گرفت، سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای تلاش می‌کند اعتباراتی اختصاص یابد اما کمبود منابع اعتبارات عمومی در این موضوع مشهود است.
پیش‌بینی کاهش 25 درصدی سوانح رانندگی
فارس: در سال جاری بابت رفع نقاط پرحادثه جاده‌ها، پس از آشکارسازی چه کارهایی انجام شده است؟
پیرنون: امسال 251 نقطه پرحادثه توسط پلیس راه کشور به ما معرفی شد که بخشی از 1585 نقطه سازمان راهداری است؛ ما 251 نقطه مورد نظر پلیس راه را امسال برای رفع، در اولویت قرار داده‌ایم و تأکیدات پیگیری را به استانها اعلام کردهایم و در حال تأمین اعتبار مورد نیاز هستیم؛ امیدواریم با رفع این 251 نقطه پرحادثه اعلامی پلیس راه، 25 درصد از حوادث نقاط پرتصادف کاهش یابد.
توجه کنید که رفع نقاط پرحادثه موضوعی مستمر و مدام است؛ با توجه به احداث جادههای جدید نقاط پرحادثه جدید هم ممکن است ایجاد شود.
* سهم 25 درصدی جاده در تصادفات
فارس: یکی از چهار عامل اصلی بروز سوانح رانندگی، تاثیر جاده در وقوع تصادف است؟ سهم جاده را در این میان چقدر موثر می‌دانید؟
پیرنون: ببینید اگر بخواهیم سه عامل انسانی، جاده و خودرو را در بروز سوانح رانندگی مؤثر بدانیم، سهم راه در تصادفات رانندگی حداکثر عددی بیش از 25 درصد نخواهد بود و 75 درصد سوانح هم مربوط به عامل انسانی و وسیله نقلیه است.
تحقیقات بین‌المللی نشان می‌دهد ضرورت دارد در کنار بررسی سهم راه و جاده در بروز تصادفات رانندگی، حتماً سهم انسان و وسیله نقلیه هم در بروز تصادفات بررسی و در نظر گرفته شود.
به هر حال در کنار تلاش سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای برای رفع این نقاط پرحادثه، نگاه ویژه به دو عامل حادثه‌ساز دیگر هم باید مدنظر باشد.
* تابلوهای فسفری در ذهنتان بماند
فارس: مردم و راننده‌ها چگونه می‌توانند از نقاط پرحادثه جادهای مطلع شوند؟
پیرنون: متأسفانه توجه مردم و راننده‌ها به هشدارها و علائم تابلوها و علایم راهنمایی و رانندگی در جاده‌ها، به آن میزان که لازم و ضروری است، دقت نمی‌کنند؛ حتی در برخی مواقع هموطنان به جای تبعیت محض از تابلوها و علائم، خود قضاوتی جداگانه دارند، تابلوها را می‌بینند و احساس می‌کنند اگر رعایت هم نشود اتفاقی رخ نمی‌دهد اما قطعاً نصب تابلوهای اخطاری و ایجاد محدودیت در جاده‌ها و تابلوهای انتظامی (محدودیت سرعت و هشدار انواع خطرها) بر پایه یکسری محاسبات و بررسی‌های فنی و مهندسی و سوابق تصادفات است.
نمونه‌‌ای از تابلوهای فسفری هشداردهنده نقاط پرحادثه
تأکید می‌کنم که راننده باید توجه به علائم راهنمایی و رانندگی و رعایت دستور تابلوها را در دستور کار قرار دهد؛ در نقاط پرتصادف ما تابلوهایی با زمینه فسفری نصب کردهایم که نشان‌دهنده این است که در آن منطقه تصادفات متعددی در گذشته رخ داده است و اکنون راننده باید حتما احتیاط بیشتری داشته باشد؛ این بدان معنا است که فاکتورهای به وجود آورنده تصادف، می‌توانند در آن نقطه هم‌افزایی داشته باشند یعنی فاکتور وسیله نقلیه، فاکتور انسان و فاکتور جاده می‌توانند طی هم‌افزایی با هم، آن نقطه را به نقطه‌ای پرتصادف تبدیل کنند، راننده باید حواسش در آن نقطه بیشتر جمع کند چون آنجا ممکن است بخشندگی جاده کمتر باشد و ما این موارد را از طریق تابلوهای فسفری در جاده‌ها اعلام کردهایم.
ببینید در جادهای ممکن است اگر راننده دقت هم نکند یا حواس پرتی داشته باشد، زمان لازم برای بازگشت خودرو، از سوی جاده به راننده داده می‌شود اما در نقاط پرتصادف، در صورت حواس‌پرتی راننده یا سرعت بالا، امکان ریکاوری و بازگشت خودرو نیست و این یعنی راننده در آن نقاط باید همه تمرکز خود را به رانندگی بدهد و احترام به قوانین را افزایش دهد.
* تلاش سازمان راهداری برای «بخشنده» کردن جاده‌ها
سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای همه تلاش خود را برای بخشنده کردن جاده‌ها انجام می‌دهد که جادههای بخشنده‌تری را در اختیار هموطنان قرار دهد، اما به هر حال همان‌طور که گفته شد افزایش بخشندگی جاده‌ها پرهزینه است، هر چه بخواهیم فرصت بازگشت و ریکاوری به راننده‌ای که تخلف بیشتری انجام داده است، بدهیم، باید هزینه بیشتری هم صرف کنیم.
* افزایش تصادفات در 30 کیلومتری شهرها
فارس: یکی از موارد قابل توجه در سوانح رانندگی، آمار تصادفات در 30 کیلومتری شهرها است، به هر حال در این بخش جاده، راننده حس می‌کند به مقصد رسیده که یا کمتر به علائم توجه می‌کند و یا به دلیل خستگی، تلاش می‌کند هر چه سریعتر مسیر را پیموده و به مقصد برسد که ممکن است سوانحی رخ دهد، سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای برای کاهش این تصادفات در این مقاطع جاده‌ها، چه فعالیت‌هایی انجام داده است؟
پیرنون: در فاصله 30 کیلومتر منتهی به شهرها بر اساس آمارگیری انجام شده، تصادفات به طور معناداری بیش از بقیه نقاط جاده است، عکس‌العمل روانی راننده اغلب در بروز چنین تصادفاتی مؤثر است، راننده وقتی به حریم 30 کیلومتری شهری وارد می‌شود خیالش راحت‌تر می‌شود که نقاط پرحادثه را پشت‌سر گذاشته‌اند، بنابراین ممکن است سرعت را برای رسیدنِ زودتر، افزایش دهد یا اینکه فکر می‌کند اگر هم خواب‌آلود هستند زودتر حرکت کند و به مقصد برسد و دیگر نیازی به استراحت ندارد.
طبیعتاً در 30 کیلومتری مانده به مراکز جمعیتی شهری، نوع نگرش سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای بر ایمن‌سازی این نقاط جادهای، متفاوت است؛ تلاش کردهایم استانداردهای این 30 کیلومتر منتهی به شهرها را به درجات بالاتری از استاندارد نزدیک کنند که این در تعدد تابلوهای جادهای مشهود است به هر حال تلاش کردهایم برای ایمن‌سازی آن نقاط، استانداردهای بالاتری را لحاظ کنیم.
در زمان نزدیکی جاده به شهرها، تعدد تابلو علائم افزایش می‌یابد، همچنین در 30 کیلومتری مراکز جمعیتی نوع نگهداری سیستم‌های روشنایی و وجود آنها، حفاظ‌های جانبی و میانی محورها، خط‌کشی‌های محور و غیره، از استانداردهای بالاتری برخوردار است؛ اما توجه کنید که به هر حال هر چه سرعت افزایش یابد شدت تصادف بیشتر می‌شود و می‌تواند در نوع تصادف جرحی یا فوتی و خسارتی مؤثر باشد.
به گزارش فارس کاربران این رسانه در بخش فارس من (اینجا، اینجا، اینجا، اینجا و اینجا) خواستار پیگیری درباره رفع نقاط پرحادثه جادهای در جادههای مختلف شده‌اند که به تفصیل به این موضوع پرداخته شد.
