عصر خودرو- سانحه رانندگی جاده کبودرآهنگ به سمت روستای خان‌آباد و مرگ هفت سرنشین خودرو سواری در برخورد با یک کامیون، حادثه تلخی بود که طی هفته گذشته به وقوع پیوست. بررسی ابعاد این تصادف و رای پلیس راه همدان مبنی بر مقصر شناختن راننده و شرکت سایپا (به عنوان تولید کننده پراید) ابعاد مهمی از این تصادف مخفی ماند که در نتیجه مقصرین واقعی این حادثه رانندگی را به حاشیه و فراموشی سپرد.
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، این حادثه در اثر انحراف به چپ راننده خودرو پراید با هفت سرنشین با سرعت حدود صد کیلومتر بر ساعت و برخورد از روبرو به کامیون بزرگ اسکانیا با سرعتی مشابه روی داده است که در هیچ تست تصادفی در دنیا چنین شرایطی برای اعطای گواهی ایمنی حتی به معتبرترین برند های خودروسازی دنیا نیز شبیه سازی نمی شود لذا در نگاه نخست، بروز فاجعه در چنین حادثه ای فارغ از خودرو و دیگر شرایط امری فراتر از کیفیت خودرو و ایمنی بوده است.
نکته نخست آن است که این حادثه در جاده ای با عرض 7 متر اتفاق افتاده و بر اساس قوانین تردد خودرو سنگین آن هم از نوع کشنده که تناژ بالایی دارد در چنین محور مواصلاتی غیرمجاز است و در این زمینه راهداری و پلیس راه نیز باید پاسخگو باشند که پیش از هر نوع بررسی تردد چنین وسیله نقلیه ای در این مجور چگونه رخ داده تا زمینه ساز چنین حادثه ای شود؟
در گام دوم نوبت به ظرفیت استاندارد سرنشینان خودرو پراید می رسد که در حقیقت 4 تا5 نفر است در حالی که تعداد سرنشینان درگذشته در این حادثه در خودرو پراید 7 نفر بوده افزایش تعداد سرنشینان به معنی افزایش ریسک صدمات ناشی از هر نوع حادثه ای حتی با کمترین سرعت است و این قصور نه تنها موجب ریسک جان سرنشینان اضافه بلکه سرنشینان استاندارد این خودرو نیز بوده است.
سپس نوبت به موضوع استاندارد ایمنی خودرو پراید می رسد. خودرویی که در این تصادف دچار حادثه شده پراید مدل 1386 بوده که در آن سال استاندارد های الزامی مربوط به همان سال را پاس کرده و مجوز شماره گذاری آن از سوی همان پلیسی صادر شده که امروز، ایمنی این پراید را زیر سوال می برد و در نتیجه آن شرکت سایپا رابه عنوان مقصر اعلام می کند. پرسش اصلی اینجاست که مانند هر نوع حادثه دیگر نظیر ساختمان و ... تمامی عوامل در ارائه مجوز ساخت یا تولید باید مورد مواخذه قرار بگیرند و در این زمینه تنها نمی توان به مقصر اعلام کردن تولیدکننده بسنده کرد چرا که خودرو بر اساس الزامات استانداردی آن سال تولید شده و مجوز نهایی شماره گذاری نیز از سوی پلیس راهنمایی و رانندگی صادر شده است!
تست های ایمنی خودروها در سراسر جهان حتی برای معتبرترین برند ها در شرایط مختلف با حداکثر سرعت 60 کیلومتر بر ساعت انجام می شود و حتی برخی تست ها با سرعت کمتر انجام می شود و میزان خسارت ناشی از تصادف با سرعت بالاتر عملا برای هیچ برندی در جهان قابل محاسبه و بررسی نیست اما آنچه واضح است این است که اگر به جای خودرو پراید هر خودرویی در این شرایط تصادف قرار داشت و به صورت شاخ به شاخ پس از انحراف به چپ به یک کشنده بیش از 20 تن برخورد می کرد نمی توانستیم به دنبال نتیجه امیدوارکننده ای باشیم که فاصله زیادی از وضعیت ایمنی خودرو پراید در الین تصادف داشت. این موضوع در بررسی فنی ایمنی خودروها بدان معنی است که ایمنی خودروها فراتر از تست های تصادف معتبر بین المللی، در شرایط خاص و برخورد با خودروهایی مانند یک کشنده بزرگ موضوعی خارج از مباحث ایمنی خودروها است و اگر صادقانه کلاهتان را قاضی کنید در چنین شرایطی یک خودرو یک تنی از هر برندی می تواند تا همین اندازه آسیب پذیر و صدمه آفرین باشد.
معمولا مهمترین عوامل یک حادثه رانندگی شامل عوامل انسانی، عوامل مربوط به وسیله نقلیه و عوامل مربوط به راه می شود و در هر حادثه ای هر یک از این عوامل تا حدی در حادثه نهایی سهم خواهند داشت. با این حال در تیتر خبرها آمده است که رئیس پلیس راه استان همدان 50درصد از سهم این حادثه را متوجه قصور راننده خودرو پراید به علت انحراف به چپ و 50 درصد دیگر را متوجه شرکت خودروسازی سایپا دانسته است که در گام نخست با تعریف عوامل دخیل در یک حادثه رانندگی در تناقض است.
خودرو پراید همواره مهمترین سوژه اخبار حوادث و حملات مسئولان در شرایط و برهه های زمانی مختلف بوده و به عنوان پرتیراژترین محصول تاریخ صنعت خودرو ایران همواره بیش از دیگر خودروها در نقطه تمرکز ها قرار داشته است. این خودرو که برای نخستین بار از سوی خودروسازی مزدا و کیا به بازار معرفی شده در حقیقت یک خودرو سواری شهری سبک و کوچک است که طی حدود 30 سال، بخش زیادی از نیاز خودرویی بازار کشور را به دوش کشیده و طبیعتا بیش از هر خودرو دیگری زیر ذره بین قرار داشته است. در نقطه مقابل زوایای پنهان این حادثه تلخ در استان همدان است که در رسانه های به آن ها اشاره ای نشده و تنها پراید بودن خودرو مورد اشاره قرار گرفته و به دلیل مرگ 7 نفر از سرنشینان طبیعتا چاشنی حادثه برای عدم تمرکز روی دیگر جزئیات بیشتر شده است. بدیهی است که در چنین حادثه تلخی، به دلیل موج قوی احساسات، وقتی صحبت از پراید می شود دیگر کسی علاقه ای به جزئیات بیشتر ندارد و ناخوداگاه تمام تمرکز ها روی این خودرو قرار می گیرد اما این در حالی است که با گذر سطحی از عوامل حادثه متوجه جزئیاتی خواهیم شد که به قصد یا عجولانه از تیررس پلیس راه همدان مغفول مانده است.
برای لمس بهتر این موضوع به سادگی عبارت Car crash with truck را در گوگل جست و جو کردیم و نتایج یکی دو روز اخیر بیانگر موضوعات مشابهی در این زمینه بود. یک کشته در تصادف خودرو سواری و کامیون باری در نیوبرونزویک کانادا، یک کشته در تصادف خودرو سواری و کامیونت در پولک کانتی آمریکا، بازگشایی جاده ایالتی نیوزلند پس از تصادف یک کامیون با خودرو سوار یکه منجر به مرگ یک نفر شد و ده ها خبر مشابه در سراسر جهان تنها یک تا دو روز قبل از نگارش این مطلب. موضوع تصادف خودروهای سواری با وسایل نقلیه سنگین آن هم از روبرو و با سرعت غیر مجاز و تعداد سرنشینان بیش از حد مجاز، مساله ای نیست که مختص به خودرو پراید یا ایران باشد اما در نهایت نمی توان از بررسی همه جزئیات آن گذشت. در هیچ یک از اخبار خارجی خبری از اشاره به برند یا مدل خودرو سواری نیست اما در اخبار ایران فارغ از همه جزئیات تنها به پراید بود خودرو حادثه دیده اشاره می شود که بخشی از حادثه است. بررسی ساده این حادثه که بدون شک داغ بزرگ و شوکه کننده ای بوده با نگاهی منطقی این موضوع را روشن می کند که باید همه عوامل دخیل با دقت در آن مورد بررسی قرار بگیرند. نخست، تردد وسیله نقلیه سنگین ان هم از نوع کشنده در جاده ای به عرض 7 متر بستری حادثه ساز بوده، دوم خودرو پراید مدل 86 با سرنشینان بیش از حد ظرفیت استاندارد با خطای رانندگی و انحراف به چپ وارد بستر حادثه ای تلخ شده که در نهایت هر سه عامل راه، وسیله نقلیه و عامل انسانی را می توان در آن دخیل کرد. راننده خودرو پراید مهمترین عامل انسانی و مقصر این حادثه بوده است، راه، برای تردد خودرو سنگین مناسب نبوده و وسیله نقلیه با مجوز پلیس بر اساس استاندارد های اداره استاندارد توسط سایپا به تولید رسیده که استاندارد هایش به حدود 16 سال قبل باز می گردد. با این شرایط اگر هدف بررسی دقیق جزئیات است، بدون شک نباید از کنار بسیاری از نکات به سادگی گذشت و اگر پلیس هدفش صداقت در بررسی ها است، نباید از نقش خودش در شماره گذاری سال 86 این خورو نیز بگذرد.
اگر هدف تحقیق واقعی پیرامون عوامل این حادثه است تمامی جوانب از جمله علت ارائه مجوز شماره گذاری به این خودرو توسط پلیس راه، وضعیت راهسازی، علت ورود خودرو سنگین آن هم از نوع کشنده به این جاده، ظرفیت مازاد مسافرین خودرو پراید، عمر فرسوده خودرو حادثه دیده و ... نیز باید در کنار هویت مدل خودرو باید مورد بررسی و واکاوی قرار بگیرد و پلیس نیز به نقش بسیار واضح و مهم خود در این حادثه اذعان کند و در این زمینه پاسخگو باشد و تنها با پیش انداختن پراید و سایپا به پاک کردن بخش مهمی از حادثه نپردازد.
