عصر خودرو- سیستم حمل و نقل جادهای به عنوان پرخطرترین الگوی حمل و نقل کشور به عنوان اولویت انتخاب مردم در سفرها است در حالی که سیستم حمل و نقل ریلی به عنوان الگوی ایمن و سبز قلمداد می‌شود، اما مورد بی‌مهری قرار گرفته است.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از فارس، تکامل و پیشرفت‌های جدید در حمل و نقل تأثیر زیادی بر شکل گیری تاریخ بشر و در نتیجه تسریع جهانی شدن داشته است.
با وجود کمبود اطلاعات در مورد برخی از کشورهای در حال توسعه، آمار موجود نشان می‌دهد که سیستم حمل و نقل جادهای در این کشورها به دلیل عدم توسعه‌یافتگی حمل و نقل عمومی شهری و بین‌شهری، شکل غالب حمل و نقل داخلی است و تصادفات رانندگی جادهای از علل اصلی تلفات در این کشورها به شمار می‌رود.
برای کشورهای کم درآمد سیستم حمل و نقل جادهای شامل انواع بسیار گسترده‌تری از وسایل نقلیه است و این نشان دهنده ترکیب ترافیکی عظیمی در جادههای کشورهای در حال توسعه است که در آن انواع وسایل نقلیه را می‌توان در یک جاده یافت.
با توجه با آمار تلفات سوانح ریلی، جادهای، هوایی و دریایی به راحتی می‌توان پی برد که سفر از طریق جاده، مردم را در معرض بیشترین خطرات و همچنین صدمه‌ها در هر کیلومتر سفر قرار می‌دهد، تلفات سوانح رانندگی در ایران (سالانه حدود 17 هزار نفر) گواه بر این مطلب است.
ایرانیها در مقایسه ایران با کشورهای توسعه یافته اروپا، حدود هفت برابر اروپایی‌ها سفر می‌کنند، افزون بر این، اروپایی‌ها برای سفرهای خود اغلب از قطار و هواپیما استفاده می‌کنند، اما ما بیشتر از جاده استفاده می‌کنیم؛ البته توجه به توسعه‌یافتگی و گستردگی سیستم حمل و نقل عمومی کشورهای اروپایی و عدم توسعه یافتگی ناوگان عمومی ما نیز باید مدنظر قرار گیرد.
در دنیا سالانه حدود 1.2 میلیون نفر بر اثر سوانح رانندگی جان می‌بازند، این در حالی است که کشورهای کمتر توسعه یافته حدود 85 درصد از این آمار را به خود اختصاص دادهاند؛ در این میان جنوب شرق آسیا دارای بالاترین میزان تلفات سوانح رانندگی در جهان است در حالی که بالاترین میزان تلفات ناشی از صدمات رانندگی جادهای متعلق به آفریقا است که 28.3 نفر در هر یکصد هزار نفر جمعیت را شامل می‌شود که در اروپا این رقم 11 نفر در هر یک‌صدهزار نفر جمعیت است.
با این روند افزایشی تلفات سوانح رانندگی دنیا، انتظار این است که تا سال 2020 میلادی میزان تلفات ناشی از صدمات رانندگی جادهای دنیا 80 درصد افزایش یابد و تا آن زمان صدمات رانندگی جادهای رتبه سوم را در میان علل معلولیت افراد در زندگی خواهد داشت.
هزینه‌ای که متوجه تصادفات جادهای به خانواده‌ها و ملت‌‌ها می‌شود، بسیار زیاد است، طوری که این هزینه برای کشورهای با درآمد پایین و متوسط بین 2-1 درصد از تولید ناخالص ملی آنها را تشکیل می‌دهد.
در مقایسه حمل و نقل جادهای با سیستم حمل و نقل ریلی به عنوان حمل و نقل ایمن و سبز، آمارها نشان می‌دهد، هزینه تولید آلایندههای زیست‌محیطی به دلیل استفاده از خودرو به طور متوسط 7.4 برابر حمل و نقل ریلی است؛ میزان کل هزینههای حمل و نقل جادهای اعم از هزینههای تولید آلایندههای زیست محیطی، هزینههای مستقیم و غیرمستقیم تصادفات برای هر واحد حمل، مجموع هزینههای اجتماعی و از این قبیل، 37 برابر بیشتر از هزینههای حمل و نقل ریلی است.
همان‌گونه که گفته شد، سوانح رانندگی در ایران سالانه جان حدود 17 هزار نفر انسان را می‌گیرد، طبق همان مثال معروف که اگر صندلیهای یک فروند هواپیما را به طور متوسط 150 صندلی بدانیم، این تلفات سوانح رانندگی در ایران معادل سقوط سالانه 113 فروند هواپیما در کشور است، چطور سقوط یک فروند هواپیمای کوچک دو نفره هم در انواع محافل خبری و رسانهها مطرح می‌شود، اما بی‌تفاوت از کنار کشته شدن سالانه 17 هزار نفر انسان در جادهها می‌گذریم؟
به نظر می‌رسد سیستم حمل و نقل ریلی و توسعه آن که مد نظر همه مسئولان نظا‌م است و در دنیا نیز انتخاب اول اغلب مردم جهان برای سفر محسوب می‌شود، باید با فرهنگسازی مناسب، در ایران هم جایگزین حمل و نقل جادهای شود و به عنوان انتخاب اول مردم در سفرها مورد استفاده قرار گیرد.
این روزها که شاهد افزایش تصادفات رانندگی در بخش حمل و نقل عمومی جادهای هم هستیم، این قطار و سیستم ریلی است که باز هم حرف اول را در ایمنی می‌زند.
اگر چه شبکه ریلی کشور همچنان با کمبودهای مشهودی همچون نبود سرمایه‌گذاری کافی، خطوط ریلی فرسوده، نبود سرعت بالا، فرسودگی و قدیمی بودن ناوگان مسافری و از این قبیل مواجه است، اما اگر نگاه تخصصی و کارشناسانه به موضوع داشته باشیم، باید نسبت به گسترش حمل و نقل چند وجهی در کشور بیشتر اهتمام ورزید تا پهنه کشور دارای خطوط ریلی متصل به یکدیگر شود؛ البته در این میان ایجاد خطوط ریلی برای سرعت‌های بالا نیز باید بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته، طراحی و اجرا شود.
قطعاً با توسعه زیرساختهای ریلی و لمس آسایش سفر با قطار توسط مردم، با احتساب هزینههای سنگین سفر در سیستم جادهای و ایمنی بالای ریلی، در آینده‌‌ای نه چندان دور شاهد کاهش به سزای تلفات سوانح رانندگی، کاهش مصرف سوخت، کاهش تولید آلایندههای زیست‌محیطی، کاهش ترافیک جادهها و افزایش آسایش در سفر خواهیم بود.
در این بین سیستم حمل و نقل ریلی کشور هم باید با حمایت واقعی به نحوی توسعه یابد که امکان پاسخگویی به تقاضاها را در همه ایام سال به ویژه ایام اوج سفر داشته باشد.
