عصر خودرو- پناهگاه حیات وحش میاندشت جاجرم، به عنوان تنها زیستگاه مولد یوزپلنگ آسیایی، اکنون در میان انبوه جاده های ارتباطی گرفتار آمده و تردد روزافزون خودرو، عرصه را بر این گونه ارزشمند و در آستانه انقراض حیات وحش تنگ کرده است.
به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از ایرنا، این زنگ خطر برای یوز آسیایی در حالی به صدا درآمده که از دیگر سو سازمان حفاظت محیط زیست اقداماتی برای جلوگیری از نابودی این گونه وحشی صورت داده که تا حدی نتیجه بخش هم بوده است.
بنابه گفته کارشناسان محیط زیست، یوز، جانوری دشت زی و آرام است که برای زیست و تاخت و تاز، نیاز به قلمروی امن دارد، اما توسعه شبکه های جاده ای، فرصت جولان را از این گونه ارزشمند گرفته و زمینه ساز بروز تصادفات جاده ای برای آن شده است.
همین یک ماه پیش بود که یک قلاده یوز جوان بر اثر برخورد با خودرو در مسیر سنخواست - جاجرم تلف شد.
وضعیت گونه کمیاب و در حال انقراض یوز آسیایی نگران کننده است و در حالی که فعالان محیط زیست در ایران و جهان تلاش دارند تا از این گونه محافظت کنند، برخی مسئولان محلی بر طبل دیگری می کوبند و به اجرای پروژه ای اصرار می کنند که نتیجه آن، تنگ شدن عرصه ها بر یوز آسیایی است.
زیستگاه یوز آسیایی در میاندشت جاجرم، از سه جهت غرب، شمال و جنوب در حصار جاده ها قرار گرفته است و اکنون عده ای در شهرستان جاجرم پیگیر اجرای پروژه راهسازی سنخواست - جوین در شرق این منطقه هستند.
مسیر سنخواست - جوین، راهی مالرو است که به گفته صاحب نظران، توسط راهداری و حمل و نقل جاده ای و پلیس راه استان، به عنوان جاده تعریف نشده از این رو نمی توان آن را به عنوان راه دسترسی به رسمیت شناخت.
* اجرای این جاده توجیه ندارد
فرماندار جاجرم در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: مسیر سنخواست - جوین یک مسیر مالرو است که در نقشه های راهداری و حمل و نقل جاده ای و پلیس راه تعریف نشده و از این رو فعلا نمی توان آن را به عنوان جاده قبول کرد.
رضا آذری اظهار داشت: اجرای این پروژه در شرایط فعلی اقتصادی، به هیچ عنوان توجیه ندارد و البته نیاز و ضرورتی هم برای اجرای آن احساس نمی شود زیرا مسیرهای موجود می تواند پاسخگوی نیاز این منطقه باشد.
وی گفت: پروژه های عمرانی بر اساس اولویت اجرا می شود و در زمینه راهسازی، اجرای این جاده فعلا در اولویت مطقه نیست بلکه شتاب دادن به طرح راهسازی میامی - سنخواست از ضرورت بیشتری برخوردار است.
آذری افزود: یکی از دلایل مطرح شده در پیگیری ها برای اجرای پروژه راه سنخواست - جوین، کوتاه کردن مسیر دسترسی به جوین است و حال آنکه مسیر کنونی که از طریق اسفراین به حکم آباد در شهرستان جوین می رسد، مسیر به مراتب کوتاهتری است.
فرماندار جاجرم اظهار داشت: با توجه به مخالفت های اداره کل حفاظت محیط زیست استان و فعالان محیط زیست با اجرای پروژه راهسازی سنخواست - جوین، احداث این جاده اولویت ندارد.
*راه سنخواست - جوین، زیستگاه میاندشت را قفل می کند
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی از پیگیری ها برای اجرای پروژه راهسازی سخواست - جوین انتقاد کرد و گفت: این پروژه راهسازی سبب می شود تا زیستگاه یوز آسیایی در میاندشت جاجرم توسط جاده ها قفل و محصور شود.
سیداصغر مطهری اظهار داشت: اجرای راه سنخواست به جوین در سفر استاندار پیشین به شهرستان جاجرم هم مطرح شد و محیط زیست مخالفت خود را با آن به صراحت اعلام کرد زیرا اگر پروژه مزبور اجرا و این مسیر آسفالت شود، یوز آسیایی در میاندشت جاجرم از هر چهار طرف محصور شده و قلمروش قفل خواهد شد.
وی با بیان اینکه هر گونه اقدام برای اجرای این راه بدون مجوز و دریافت تاییدیه زیست محیطی، غیرقانونی است، تاکید کرد: با مشاهده هرگونه ماشین آلات و ناوگان راهسازی در این مسیر که مبادرت به زیرسازی و یا اجرا داشته باشند، با آنان برخورد شده و از طریق مراجع قانونی نسبت به اعمال قانون مبادرت می کنیم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی با بیان اینکه آسفالت کردن مسیر مزبور به شدت به ضرر گونه های وحشی در پناهگاه حیات وحش میاندشت است، گفت: آسفالت راه، سبب افزایش تردد خودرو و در نتیجه ناامن شدن منطقه برای یوزها خواهد شد.
وی افزود: از سوی دیگر آسفالت کردن این راه، سبب سهولت رفت و آمدها و زمینه ساز حضور شکارچیان غیرمجاز در این منطقه خواهد شد.
مطهری تصریح کرد: حضور شکارچیان نه تنها خطری برای جمعیت آهوان این زیستگاه، به عنوان طعمه اصلی یوزها، است بلکه زمینه ساز سرقت یوزهای آسیایی نیز خواهد بود.
وی با اشاره به سرقت یک قلاده توله یوز آسیایی از میاندشت جاجرم در سال گذشته، افزود: این یوز در تهران کشف شده و اکنون در پردیسان تهران نگهداری می شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی به اعتراف سارقان مبنی بر دزدیدن توله یوز از میاندشت جاجرم، گفت: جز میاندشت، در جای دیگری نمی توان توله یوز مشاهده کرد و زاد و ولد یوز به غیر از میاندشت در مکان دیگری مشاهد نشده است.
مطهری تاکید کرد: آسفالت کردن مسیر سنخواست- جوین بسیار نگران کننده است زیرا سبب سهولت ترددها و حضور شکارچیان شده و زیستگاه یوز آسیایی را محصور و قفل می کند.
وی گفت: اجرای این پروژه حتی اگر در وزارت راه و شهرسازی هم مصوب و ردیف اعتباری برای آن منظور شود، بدون تاییدیه محیط زیست امکانپذیر نخواهد بود.
* محور سنخواست - جوین هیچ اعتباری ندارد
معاون مهندسی و ساخت اداره کل راه و شهرسازی خراسان شمالی نیز گفت: ایجاد جاده سنخواست - جوین هیچ اعتباری ندارد و در حد پیشنهاد و پیگیری توسط برخی از افراد محلی در شهرستان جاجرم است.
علی علیمردانی اظهارداشت: اجرای این جاده در سفر استاندار پیشین به شهرستان جاجرم مطرح شد اما محیط زیست استان با آن مخالفت کرد.
پناهگاه حیات وحش میاندشت در جاجرم، 85 هزار هکتار وسعت دارد و از امن ترین زیستگاه های یوز ایرانی محسوب می شود.
منطقه میاندشت جاجرم که در سال 52 زیر حفاظت قرار گرفته، پوشیده از دشت های وسیع با اقلیمی خشک، نیمه خشک و تراکم گیاهی نسبتا مطلوب است. وجود رودخانه کال شور سبب شده تا منطقه حتی در زمان خشکسالی هم چندان با مشکل کم آبی روبه رو نباشد.
