به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو» به نقل از دنیای اقتصاد، با‌این‌حال و با وجود همه این شرایط، هزینه بالای خرید خودروهای برقی، آنها را مردد کرده است. خانم میشو می‌گوید، «به نظر من، خرید خودروهای برقی برای همه مردم ممکن نیست.» آقای ایو هم می‌گوید «همیشه با خودروهای بنزینی رانندگی کرده‌ایم. دیدن پمپ بنزین در کنار جاده برای ما عادی شده است، اما برای رانندگی با خودروی برقی باید برنامه‌ریزی بیشتری کنیم و از اپلیکیشن‌های مخصوص استفاده کنیم.»

براساس گزارشی از فایننشال‌تایمز، اگرچه از زمان رونمایی از نخستین خودروی برقی تولید انبوه توسط شرکت نیسان، پانزده سال می‌گذرد، اما همچنان بخش قابل‌توجهی از جامعه، خودروهای بنزینی را به خودروهای برقی ترجیح می‌دهند. آنچه زمانی سازندگان خودرو به عنوان گامی ضروری در پیشرفت صنعت خود می‌دیدند، حالا به یک چالش بزرگ و تهدیدآمیز تبدیل شده است. این صنعت میلیاردها دلار هزینه کرده تا خودروهای برقی و باتری‌های آنها را توسعه دهد، اما حالا این نگرانی وجود دارد که مردم این فناوری جدید را نخرند.

هفته گذشته، شرکت باتری‌سازی بزرگ اروپا، نورث‌ولت، اعلام کرد که ورشکست شده است. این اتفاق، تمام برنامه‌های صنعتی قاره را زیر سوال برده است. از طرفی، شرکت استلانتیس که مالک برند واکسول است، تصمیم گرفته کارخانه وانت‌سازی خود در لوتون را تعطیل کند. این تصمیم باعث از دست رفتن حدود 1100 شغل در بریتانیا می‌شود. این اخبار در حالی منتشر می‌شود که فولکس‌واگن نیز هشدار داده ممکن است مجبور شود کارخانه‌های خود را تعطیل کند.

همچنین، شرکت فورد هم اعلام کرده که به دلیل کاهش تقاضا برای خودروهای برقی، حدود 4هزار شغل در اروپا را حذف خواهد کرد.  ماتیاس میدریچ، مدیرعامل سابق شرکت باتری یومیکور، که به‌تازگی به شرکت خودروسازی ZF پیوسته است، پیش‌بینی می‌کند خودروسازی اروپا در سال آینده به جای افزایش تولید خودروهای برقی، بیشتر به دنبال کاهش هزینه‌ها و بهبود بهره‌وری خواهد بود. او می‌گوید، «به نظر من، سال 2026 سال مهمی برای خودروهای برقی خواهد بود، نه 2025. بنابراین رشد و توسعه‌ واقعی این صنعت یک سال به تعویق می‌افتد.»

ایالات متحده آمریکا، به دنبال کاهش یارانه‌های دولتی برای خودروهای برقی، با چالش کند شدن روند گذار به سمت حمل‌ونقل پاک مواجه شده است. هدف بلندپروازانه دولت مبنی بر رسیدن سهم خودروهای برقی در بازار به 50درصد تا سال 2030، در سایه کاهش حمایت‌های دولتی و سایر موانع، با تردید روبه‌رو شده است. آمارها نشان می‌دهد در سال گذشته تنها 10درصد از خودروهای فروخته‌شده در این کشور برقی بوده‌اند که حاکی از فاصله قابل‌توجه بین هدف‌گذاری‌ها و واقعیت موجود است.

افت تولید و فروش

تولید خودروهای برقی در سال آینده کمتر از پیش‌بینی‌ها خواهد بود. شرکت‌های خودروسازی برنامه‌های خود برای ساخت خودروهای برقی را به‌شدت کاهش داده‌اند. به گفته کارشناسان، تولید خودروهای برقی در آمریکا 50درصد و در اروپا 29درصد کمتر از آنچه قبلا پیش‌بینی می‌شد خواهد بود. این کاهش تولید باعث می‌شود که خودروهای برقی سهم کمتری از بازار را به خود اختصاص دهند. بر‌اساس برآوردها، تا سال 2025 حدود 23درصد از خودروهایی که در اروپا فروخته می‌شوند، برقی خواهند بود. این رقم برای آمریکا 13درصد پیش‌بینی شده است.

دلایل کند شدن رشد فروش خودروهای برقی متنوع است، از جمله هزینه‌های اولیه بالا، نگرانی‌ها در مورد برد خودرو و زیرساخت‌های شارژ. وعده کاهش قیمت انرژی با جنگ اوکراین محقق نشد و درعین‌حال، نرخ‌های بالای بهره در سطح جهانی باعث افزایش پرداخت‌های ماهانه اجاره خودرو شده است. طبق تحلیل گروه غیرانتفاعی حمل‌ونقل و محیط‌زیست، متوسط قیمت یک خودروی برقی در اروپا در سال 2020 حدود 40هزار یورو قبل از مالیات بوده است. امروزه، این قیمت به حدود 45هزار یورو رسیده است.

مطالعه جدیدی که توسط کمیسیون اروپا انجام شده است، نشان می‌دهد به طور متوسط، مردم اروپا حاضرند حدود 20هزار یورو برای خرید یک خودروی برقی پرداخت کنند. این مبلغ شامل خودروهای برقی نو و دست‌دوم می‌شود. مدیران خودروسازی معتقدند که یکی از دلایل اصلی کندی پیشرفت در تولید خودروهای برقی، تغییر مداوم سیاست‌های دولتی در کشورهای مختلف است. ماتیاس اشمیت، کارشناس خودرو، پیش‌بینی می‌کند که فروش خودروهای برقی در آلمان امسال حدود 29درصد کمتر از سال گذشته خواهد بود. دلیل اصلی این کاهش فروش، تصمیم دولت آلمان برای قطع ناگهانی یارانه‌هایی است که به خریداران خودروهای برقی داده می‌شد. این اتفاق در اواخر سال 2023 رخ داد.

فرانسه هم تصمیم گرفته که یارانه‌هایی را که به برخی خانواده‌ها برای خرید خودروهای برقی داده می‌شد نصف کند. کارشناسان و شرکت‌های خودروسازی درباره بهترین راه برای افزایش فروش خودروهای برقی اختلاف نظر دارند. بعضی از کارشناسان معتقدند که دولت‌ها باید به مردم مشوق‌های بیشتری دهند تا ترغیب شوند خودروهای برقی بخرند. اما از طرف دیگر، مدیران شرکت‌های خودروسازی می‌گویند که دولت‌ها خیلی زود مشوق‌ها را قطع می‌کنند و به مردم فرصت کافی برای آشنا شدن با خودروهای برقی را نمی‌دهند.

تجربه موفق چین

چین، با برنامه‌ریزی دقیق و طولانی‌مدتی که حدود دو دهه پیش آغاز کرد، حالا به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان خودروهای برقی در جهان تبدیل شده است

امروزه در چین بیش از نیمی از خودروهای جدیدی که خریداری می‌شوند، برقی یا هیبریدی هستند. یکی از دلایل مهم این موضوع، قیمت خودروهای برقی در چین است که به قیمت خودروهای بنزینی نزدیک شده است. هدف اولیه چین از برقی کردن خودروها، مقابله با آلودگی شدید هوا در شهرهای بزرگ و کاهش وابستگی به نفت بود. اما حالا این طرح، ابعاد بزرگ‌تری پیدا کرده است. چین می‌خواهد با برقی کردن خودروها، نقشی مهم در مبارزه با تغییرات آب‌وهوایی ایفا کند. همچنین این کشور قصد دارد با تولید انبوه خودروهای برقی، به یک قدرت جهانی در صنعت خودرو تبدیل شود. در اواخر دهه 2000، مقامات این کشور به این نتیجه رسیدند که شرکت‌های خودروسازی داخلی نمی‌توانند در رقابت با شرکت‌های بزرگ خودروسازی خارجی در زمینه تولید خودروهای بنزینی موفق باشند.

آنها به این نتیجه رسیدند که شرکت‌های خودروسازی داخلی، شانس خوبی برای پیشی گرفتن از غول‌های خودروسازی، مثل جنرال موتورز و فولکس واگن، در زمینه خودروهای برقی دارند. این فرصت طلایی به دلیل پیشرفت چین در تولید باتری‌های لیتیوم-یون بود. چین سال‌ها بود که با تولید انبوه باتری برای تلفن‌های همراه، تکنولوژی و زنجیره تامین قوی‌ در این زمینه ایجاد کرده بود. همچنین، چین به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فلزات خاکی کمیاب که در ساخت موتورهای برقی کاربرد دارند، مزیت رقابتی مهمی داشت.

در سال 2009، دولت چین برنامه بزرگی را برای گسترش استفاده از خودروهای برقی در سراسر کشور آغاز کرد. این برنامه شامل آزمایش خودروهای برقی در 10 شهر بزرگ و سرمایه‌گذاری حدود 13.8میلیارد دلاری در طول یک دهه بود. دو سال بعد، بانک جهانی پیشنهادهایی به چین ارائه کرد تا برنامه‌ خود را گسترش دهد. بانک جهانی معتقد بود چین نباید تنها به دادن یارانه برای خرید خودروهای برقی بسنده کند، بلکه باید در زمینه‌های دیگری مانند ساختن ایستگاه‌های شارژ، پیشرفت تکنولوژی باتری و افزایش تولید خودروهای برقی، سرمایه‌گذاری بیشتری انجام دهد.

بانک جهانی معتقد بود در طولانی‌مدت، مردم تنها زمانی به طور جدی به خودروهای برقی روی می‌آورند که متوجه مزایای آن شوند. این نهاد بین‌المللی خواستار ایجاد بازار مالی ویژه برای خودرو، طرح‌های اجاره و همچنین بازار دست‌دوم باتری‌ها شد تا هزینه اولیه خرید خودروهای برقی کاهش یابد.

در تابستان سال 2012، دولت چین یک برنامه‌ بلندپروازانه برای متحول کردن صنعت خودرو در کشور آغاز کرد. این برنامه که بسیار جامع‌تر از توصیه‌های بانک جهانی بود، روی ایجاد یک زنجیره تولید کامل برای خودروهای برقی تمرکز داشت. علاوه بر این، چین قصد داشت از انرژی‌های پاک مانند انرژی خورشیدی و بادی برای شارژ این خودروها استفاده کند و شبکه‌های هوشمند برق را نیز گسترش دهد تا بتواند از انرژی به طور موثرتر استفاده کند.

به گفته اندرو برگباوم، مدیرعامل الیکس پارتنرز، «کل زنجیره تامین خودروهای برقی در چین به صورت یکپارچه و هماهنگ طراحی شده است، انگار یک پازل کامل است. از ابتدای تولید تا انتهای آن، همه قطعات این پازل به‌خوبی به هم متصل هستند. در اروپا، چنین انسجام و یکپارچگی در زنجیره تامین خودروهای برقی وجود ندارد.»