توسعه قطارهای حومه ای؛ راهکاری برای کاهش آلودگی هوا

به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از  ایرنا، آلودگی های ناشی از افزایش تردد وسایل نقلیه موتوری در شهرهای صنعتی مانند تهران به جایی رسیده است که وزیر بهداشت و درمان می گوید: گویا دیگر باران و برف هم زورش به ما نمی‌رسد. وقتی ما، برنامه‌ای جامع و اساسی برای پاک کردن شهر از آلودگی‌هایی که به دست خودمان ایجاد می‌کنیم، نداریم، از طبیعت چه انتظاری داریم؟!
این فقط بخشی از یادداشت دکتر هاشمی وزیر بهداشت است که با با عنوان «درد مشترک، درمان مشترک» با موضوع بحران آلودگی هوا در کلانشهرها منتشر کرد.
وی در این یادداشت به شهر مکزیکوسیتی به عنوان شهری که در دهه 1990 یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان بود، اشاره می کند که با اجرای یک برنامه جامع به نام «proAire» توانست ظرف در 10 سال، مساله را حل و در سال 2013 جایزه پاک‌ترین شهر دنیا را از آن خود کند.
در شرایطی که مرضِ آلودگی، همچون دردی واگیر به بیشتر شهرهای کشور رسیده و حسرت آسمان آبی و هوای پاک را بر دل مردم گذاشته است، شاید استفاده از تجربه های جهانی موفق در مهار آلودگی هوا قادر باشد اندکی از این بحران بکاهد. مکزیکوسیتی یکی از نمونه های موفق در این ارتباط است.
در این میان با در نظر گرفتن بحران آلودگی هوای کلانشهرها به عنوان مساله ای جهانی که بسیاری از شهرهای بزرگ و صنعتی را درگیر کرده است، می توان با بهره گیری از تجربه های موفق کشورهایی که بر این معضل فائق آمده اند به بهبود وضعیت هوای تهران و سایر شهرهای آلوده کشور امیدوار بود.
مکزیکوسیتی یکی از نمونه های موفق و به نوعی استثنایی در مبارزه با آلودگی هواست. این شهر که دهه ها پیش به عنوان یکی از پاک ترین شهرهای جهان شناخته می شد، در مدت کمی به شهری که آلودگی هوا بزرگ ترین بحران ان بود تبدیل شد.
در دهه 1990 به دلیل تمرکز جمعیت، صنعت، ثروت و متعاقب آن تمایل به مهاجرت به مکزیکوسیتی (به طوری که جمعیت این شهر از سه میلیون نفر در سال 1950 به 20 میلیون نفر در 2000 میلادی رسید)، این شهر به یکی از آلوده ترین شهرهای جهان تبدیل شد.
مهم ترین سیاست های مقام های مکزیک برای مهار آلودگی هوا، کاهش استفاده از خودروهای شخصی، بهبود کیفیت خودروها، گسترش سیستم نقلیه عمومی و اصلاح کیفیت بنزین بود.
در این شهر یکی از ثمربخش ترین راهکارها در کاهش استفاده از خودروهایی که از سوخت های فسیلی استفاده می کنند، گسترش و بهبود کیفیت سیستم نقلیه عمومی بویژه استفاده از قطارهای درون و برون شهری بود.
سیستم مترو این شهر بعد از نیویورک دومین مترو بزرگ در قاره آمریکاست. این مترو دارای 12 خط، 195 ایستگاه و نزدیک به 227 کیلومتر طول است. از میان خطوط مترو این شهر، 10 خط مجهز به لاستیک های بادی است. همچنین دولت مکزیک فناوری قطارهای نوری را وارد سیستم حمل و نقل عمومی کرده است که افزون بر سرعت بیشتر، مصرف سوخت بسیار پایینی نیز دارند.
چنین نمونه های موفقی را می توان در شهرهایی همچون نیویورک که روزگاری یکی از آلوده ترین شهرهای آمریکا محسوب می شد نیز شاهد بود.

** آلودگی هوا در ایران
امروز ما در کشور خود برای کاهش آلودگی هوا، باید از خود آغاز کنیم. و زمزمه کنیم که... این درد مشترک، هرگز به طور جداگانه درمان نمی شود.
تا وقتی یک مدیریت جامع و متمرکز و تصمیم‌گیر با در اختیار داشتن همه ابزارهای لازم برای مبارزه با آلودگی هوا تثبیت نشود؛ تا هنگامی که آلودگی هوا دستاویز رقابت‌های سیاسی شود و تا وقتی اعتماد و مشارکت مردم پایه و اساس برنامه مبارزه با آلودگی هوا قرار نداشته باشد، اوضاع همین است.
در این زمینه نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی از تشکیل کمیته مشترک بین نمایندگان تهران و مسئولان استانداری برای رفع مشکلات پایتخت خبر داد و گفت: مجلس دهم طرح ها و لوایح نیمه کاره مجلس نهم در بخش محیط زیست را پیگیری می کند.
به گفته «پروانه مافی» عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور، مهم‌ترین اولویت نمایندگان تهران در این دوره بحث رفع آلودگی هوا و مقابله با مشکلات حاشیه‌نشینی است.
وی افزود: برای کاهش آلودگی کلانشهری چون تهران باید تدابیر ویژه از سوی مسئولان اتخاذ شود، به طوری که در بخش توسعه حمل و نقل عمومی، جابجایی مردم از طریق قطار و مترو بیش از پیش گسترش یابد.
«قاسم میرزایی نیکو» نماینده مردم دماوند و فیروزکوه، نیز با بیان اینکه با تکمیل زیر ساخت های حمل و نقل عمومی می توان به کاهش آلودگی ها کمک کرد، عنوان کرد: تجربه بیش از یک دهه آلودگی هوا در پایتخت و سایر کلانشهرها می رساند زمان آزمون و خطا و بکارگیری راه های مقطی و فصلی برای خروج از وضعیت بحران به پایان رسیده است و باید در پی اقدامی پایدار بود.
عضو کمیسیون شوراها و امور داخل کشور اضافه کرد: یکصد نفر از نمایندگان کمیسیون های مختلف در نامه ای رسیدگی سازمان های ذیربط به مشکلات ناشی از آلودگی هوا را خواستار شدند.
میرزایی اضافه کرد: در صورتی که مسئولان حمل ونقل عمومی بویژه راه آهن و قطارهای حومه ای بتوانند خطوط را توسعه دهند و ناوگان مورد نیاز را برای مردم حاشیه نشین تامین کنند، شاهد کاهش آلودگی در کلانشهرها خواهیم بود.
چندی پیش استاندار تهران نیز در گفت و گو با برخی رسانه ها تاکید کرد یکصد هزار خودرو فرسوده در تهران تردد می‌کند که باید از چرخه حمل و نقل خارج شود.
تا چه زمان باید آلودگی هوای پایتخت با انتقاد مردم، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مسوولان و رسانه ها همراه باشد اما تغییری در این شرایط رخ ندهد؟