نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی کشور ضرورتی اجتناب ناپذیر

به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از ایرنا ، بر اساس اطلاعات موجود اکنون 7.7 درصد خودروهای کشور فرسوده اند که شامل بیش از یک میلیون و 350 هزار دستگاه خودرو می شود، این خودروها به اعتقاد کارشناسان 60 تا 100 درصد بیشتر از خودرو های صفر کیلومتر سوخت مصرف می کنند که با اسقاط آن ها هم از هدررفت سرمایه ملی جلوگیری و سالانه 400میلیون لیتر سوخت صرف جویی می شود.

خودروهای فرسوده 50 برابر خودروهایی با استاندارد یورو چهار و نیز 22 برابر خودروهایی با استاندارد یورو 2 مصرف سوخت دارند.
کارشناسان امر مقدار خسارتهای افزایش مصرف سوخت، مرگ و میر در تصادفات و آلودگی محیط زیست ناشی از فرسودگی ناوگان حمل و نقل را سالانه میلیاردها ریال اعلام می کنند که با این مقدار پول در واقع می توان بخشی از نارسایی جامعه را بهبود بخشید.
به عنوان نمونه بر اساس گزارشهای رسمی، در سال 1393 بیش از 300 هزار دستگاه خودروی فرسوده در کشور اسقاط شد که کاهش 13 هزار میلیارد ریالی در هزینه های اقتصادی را به همراه داشت.
همچنین بین سال های 85 تا 95 تعداد یک میلیون و 230 هزار خودروی فرسوده در کشور از رده خارج شد این آمار در سال گذشته به 170 هزار خودرو رسید.
امروز به باور کارشناسان اسقاط خودروهای فرسوده با هدف کاهش مصرف سوخت، بهبود مبلمان شهری، کاهش سطح آلایندگی ها، افزایش ایمنی ناوگان حمل و نقل، افزایش بهره وری و بهبود مدیریت سیستم حمل و نقل کشور باید در اولویت اجرا قرار گیرد.
در زمان حاضر 210 مرکز فعال اسقاط خودرو در کشور فعالیت دارد که ظرفیت اسقاط آن ها سالانه بیش از 1.5 میلیون دستگاه است.
برنامه سال 96 از رده خارج کردن 800 هزار دستگاه خودروی فرسوده بود اما به دلایلی تا امروز فقط برای 110 هزار دستگاه از این خودروها اجرایی شد.
در سمنان 50 درصد از مجموع 2 هزار و 500 دستگاه فعال ناوگان حمل بار این استان فرسوده است و عمر بالای تاکسی های درون شهری و مینی بوس و سواریهای بیرون شهری هم دغدغه ای است که باید برای آن تدابیری اساسی اندیشید. در این استان چهار مرکز اسقاط خودروهای سبگ و سنگین فعالیت دارد.
نتایج بررسی ها این است که با اجرای طرح نوسازی ناوگان فرسوده حمل و نقل عمومی کشور از جهت تولید آلاینده 194 میلیون تن آلاینده کمتر تولید می شود که با نوسازی ناوگان حمل و نقل در واقع بخشی از آلودگی زیست محیطی کاهش می یابد.
خبرگزاری ایرنا سمنان در این ارتباط، میزگردی با عنوان 'چالشهای ناوگان حمل و نقل کشور و استان سمنان' با حضور غلامرضا طحان معاون حمل و نقل و پایانه های استان ، مجید کاشی سرپرست سازمان تاکسیرانی شهرداری سمنان، مصطفی نظری سرپرست سازمان اتوبوس رانی شهرداری سمنان، مجید عرفانی رییس بخش کالا اداره کل حمل و نقل و پایانه های استان و مهدی رجائی فرد مسوول مراکز اسقاط اداره کل حمل و نقل و پایانه های استان برگزار کرد. پلیس راه سمنان دیگر مدعو این نشست بود که حضور نیافت.
در این نشست مسوولان با هدف جلوگیری از هدررفت سرمایه ملی و کاهش آلاینده های زیست محیطی بر ضرورت نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی و توجه بیش از پیش دولت به این بخش تاکید کردند.
سرپرست سازمان اتوبوسرانی شهرداری سمنان گفت : فرسودگی ناوگان عمومی تاثیر به سزایی در آلودگی هوا دارد و سیستم حمل و نقل درون شهری از پایتخت تا استانهای کشور مانند سمنان دچار مشکل و ضعف است.
مصطفی نظری افزود: از سال 86 تا90 برای تامین ناوگان عمومی کل کشور اعتبارات خوبی برای خریداتوبوس های یارانه ای تخصیص یافت ولی از سال 90 هیچ اتوبوس یارانه ای به این ناوگان در مرکز استان تخصیص داده نشد.
وی تصریح کرد : اکنون به طور میانگین عمر ناوگان عمومی بیش از 10 سال و مکاتبات بسیاری برای تامین اعتبار برای خرید اتوبوس های یارانه ای و نوسازی ناوگان صورت گرفته که تاکنون نتیجه ای نداشته است.
وی اعتبار موردنیاز برای نوسازی ناوگان عمومی را حداقل 200 میلیارد ریال اعلام و اضافه کرد : تاکنون با وجود مکاتبات انجام شده اقدامی برای تامین اعتبار نوسازی ناوگان این شهرستان صورت نگرفته است.
وی بیان داشت : اکنون با همکاری معاون و سرپرست شهرداری سمنان 2 دستگاه اتوبوس هر کدام به قیمت پنج میلیارد و 710 میلیون ریال خریداری شده و 2 دستگاه دیگر به همت شهردار وقت در حال خریداری است.
وی اضافه کرد : از صد دستگاه اتوبوس موردنیاز سمنان از سال 90 تاکنون چهار دستگاه اتوبوس از سوی شهرداری خریداری و به ناوگان عمومی درون شهری مرکز استان سمنان اضافه شده است.
سرپرست سازمان اتوبوسرانی شهرداری سمنان نبود زیر ساخت و جایگاه سوخت یورو چهار برای اتوبوس های جدید خریداری شده را چالش دیگر برشمرد و گفت : ایجاد زیرساخت برای تامین سوخت موردنیاز اتوبوس های جدید خریداری شده در دستور کار قرار گرفته است.
نظری حمایت بیشتر مسوولان کشور را برای رفع مشکل نوسازی ناوگان عمومی درون شهری را خواستار شد و گفت: در برخی شهرهای بزرگ با وجود مشکلات و نبود اعتبار برای خرید اتوبوس یارانه ای شهرداری از محل درآمدهای خود اتوبوس درون شهری خریداری کرده اند.
نظری تاکید کرد : با تامین 35 دستگاه اتوبوس درون شهری بخشی از مشکلات این شهرستان برطرف خواهد شد.
وی افزود : وجود بانک عامل بین خریدار و فروشنده از جمله راهکار عملی برای خرید اتوبوس است چون اقساط تسهیلات بالاست و پرداخت اقساط با درآمد ناچیز اتوبوس برای سازمان اتوبوسرانی مقدور نیست.
وی وضعیت موجود را امیدوارکننده ندانست اما تاکید کرد با بهبود شرایط اعطای تسهیلات و هم افزایی مسوولان استانی و شهرستانی می توان مشکل این بخش را برطرف کرد.
سرپرست سازمان تاکسیرانی شهرداری سمنان در این میزگرد میانگین عمر ناوگان تاکسیرانی را بیش از هشت سال و تعداد تاکسی های این شهرستان را حدود یک هزار و پنجاه دستگاه اعلام کرد.
مجید کاشی با بیان این که این سازمان از سال 94 تاکنون به نوسازی 215 دستگاه تاکسی اقدام کرد و گفت :
میانگین عمر یک تاکسی براساس بخش نامه ابلاغی 10 سال است که اکنون 50 درصد ناوگان تاکسیرانی این شهرستان باید نوسازی شود.
وی بالا بودن نرخ سود بانکی، بالا بودن مبلغ بازپرداخت تسهیلات و کیفیت بسیار پایین خودرو های اختصاص داده شده به ناوگان تاکسیرانی مانند سمند و پژو را برخی از مشکلات نوسازی تاکسی های فرسوده برشمرد.
سرپرست سازمان تاکسیرانی شهرداری سمنان استقرار مرکز اسقاط تاکسی های فرسوده در شورآباد تهران
را از دیگر موانع نوسازی ناوگان تاکسیرانی برشمرد.
کاشی اظهارداشت : مسوولیت تخصیص سوخت براساس پیمایش ناوگان دیزل درون شهری و صدور پروانه فعالیت برای آن ها برعهده این سازمان است که در قبال آن برای دارندگان تاکسی فرسوده در سامانه تاکسی هلدینگ نوسازی ناوگان به صورت ثبت نام و اعطای وام از هشت تا 16 درصد برای نوسازی اقدام می کند.
وی عمر ناوگان سرویس مدارس سمنان را هم بسیار بالا اعلام کرد که به نوسازی نیاز دارد.
وی پایین بودن قیمت خرید ناوگان فرسوده توسط دولت نسبت به فروش در بازار آزاد را از دیگر موانع نوسازی ناوگان اعلام و اضافه کرد: نوسازی ناوگان موجب صرفه جویی در مصرف سوخت و افزایش درآمد رانندگان، اشتغالزایی بیشتر و به توجیه اقتصادی برای نوسازی مالکان تاکسی های فرسوده منجر می شود.
کاشی افزایش مصرف سوخت، آلودگی محیط زیست، کاهش ظرفیت های تولید و ایجاد اشتغال، هزینه نگهداری و تعمیرات خودروهای فرسوده ، مشکلات ایمنی و ترافیکی، افزایش زمان سفر و خسارت به زیرساخت های شهری را از جمله خسارت ها ناوگان فرسوده بر اقتصاد کشور ذکر کرد.
وی تصریح کرد : تغییر قیمت سوخت در چارچوب اجرای قانون هدفمندی یارانه ها موجب ایجاد انگیزه برای نوسازی ناوگان حمل و نقل می شود.
معاون اداره کل حمل و نقل و پایانه های استان سمنان در میزگرد ایرنا گفت : حمل و نقل برون شهری شامل 2 حوزه ناوگان حمل بار و مسافربری است که اکنون حمل و نقل برون شهری در هر 2 بخش وضعیت خوبی ندارد.
غلامرضا طحان در میزگرد ایرنا به فعالیت 2 هزار و 500 دستگاه وسیله نقلیه فعال در بخش ناوگان حمل بار در این استان اشاره و اضافه کرد : سن فرسودگی ناوگان حمل بار 25 سال است که اکنون 50درصد این تعداد ناوگان
فرسوده می باشد که متاسفانه تاکنون اقدامی برای نوسازی آن در استان و کشور صورت نگرفته است.
وی عمر حدود 27 درصد از ناوگان فعال حمل بار را بیش از 40 سال اعلام کرد و گفت : ناوگان حمل و نقل مسافر از لحاظ فرسودگی نسبت به ناوگان حمل بار وضعیت بهتری دارد.
وی تصریح کرد : در 9 ماهه امسال حدود یک میلیون و 200 هزار مسافر و بیش از هفت میلیون تن کالا به وسیله ناوگان درون شهری این استان جابه جاشده که این میزان قابل توجه است.
وی امضای تفاهم نامه سه جانبه بین سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای با شرکت های تولیدکننده ناوگان شهری و بانک عامل را از جمله اقدامات این سازمان برشمرد و اضافه کرد : براساس این تفاهم نامه 70درصد هزینه خرید ناوگان برون شهری به صورت تسهیلات با بهره های 6 تا 10 درصد به متقاضیان اعطا می شود.
وی ادامه داد : نرخ بالای ناوگان برون شهری که قیمت یک اتوبوس به 10 میلیارد ریال می رسد و بالا بودن هزینه اقساط تسهیلات از عوامل کم رغبت بودن مالکان ناوگان فرسوده برای استفاده از تسهیلات نوسازی است.
طحان مسافر کم، استقبال کم مسافران از ناوگان عمومی برون شهری را از دیگر موانع نوسازی و کم رغبتی برای سرمایه گذاری در ناوگان حمل و نقل برون شهری ذکر کرد.
طحان بیان داشت : ناوگان فرسوده سه برابر ناوگان نوسازی شده مصرف انرژی دارد که موجب افزایش هدر رفت حامل های انرژی و بالا رفتن کرایه برای تامین دخل و خرج می شود.
وی تصریح کرد : بازنگری اساسی در شیوه های نوسازی ، تغییر شیوه اعطای تسهیلات مانند اجاره به شرط تملیک ناوگان عمومی و استفاده از توانمندی های کارخانه های تولیدات این ناوگان از راهکارهای ترغیب مالکان ناوگان فرسوده برای نوسازی است.
وی افزود : درآمد ناچیز و ناوگان فرسوده و خرابی های پی در پی آن گذران زندگی را برای رانندگان دشوار کرده و موجب بروز بیماری های روحی مانند افسردگی شده است.
وی اضافه کرد: کاهش سود تسهیلات بانکی و اقساط آن نقش موثری در نوسازی ناوگان حمل و نقل دارد.
وی گفت : متاسفانه براساس آخرین آمار تلفات جاده ای در کشور در هر یک ساعت 2تن اعلام شده است
وی پیشگیری را بهتر از درمان دانست و گفت : اگر بخشی از هزینه های جبران خسارت های سوانح رانندگی به وسیله شرکت های بیمه ای در نوسازی ناوگان مسافری فرسوده قبل از وقوع حادثه صرف شود از بسیاری تصادفات و خسارت های مالی و جانی هم برای آسیب دیدگان و هم شرکت بیمه ای جلوگیری می شود.
رییس بخش کالا اداره کل حمل ونقل پایانه های سمنان گفت:با توجه به نقش مهم فرسودگی ناوگان برون شهری دربروز تصادفات محدودیت های ویژه ای در ارایه خدمات به این ناوگان از سوی این سازمان صورت گرفته است.
مجید عرفانی افزود : در بخش ناوگان باری با وجود عمر بیش از 64 سال آن ها به دلیل تدابیر سیاسی و ایجاد اشتغال، اقدامات خاصی تاکنون برای جلوگیری از تردد این خودروها صورت نگرفته است.
وی با بیان این که سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای، طرح از رده خارج کردن ناوگان باری فرسوده را د دستور کار قرار داده است، گفت : از سه هزار ناوگان فعال باری در سمنان در حدود 27 دستگاه عمر بالای 50 سال دارند که از سال آینده مشمول اجرای طرح ممنوعیت ارایه خدمات خواهند شد و از گردونه فعالیت خارج می شوند.
وی اظهار داشت : برای تشویق مالکان خودروهای باری فرسوده برای نوسازی ناوگان به شرط فعال بودن کارت هوشمند و داشتن عملکرد به همه مالکان کامیون ها و کشنده های بالای 10تن ظرفیت و سن بیش از 35 سال تا 80 درصد قیمت خودرو با نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار تسهیلات اعطا می شود.
عرفانی با بیان این که برای تشویق مالکان برای نوسازی ناوگان باری معادل میزان مصرف سوخت در سال به ارزش لاشه ناوگان باری فرسوده افزوده می شود، گفت: مالکان دارای ناوگان باری دارای مصرف سوخت بالا در زمان اسقاط یارانه بیشتری برای نوسازی ناوگان تعلق می گیرد.
وی استقبال از طرح نوسازی ناوگان فرسوده در استان را رضایت بخش ندانست و افزود : براساس تحقیقات هزینه یک فرد 40 ساله دارای تحصیلات عالیه و اثرگذار در جامعه در حدود 10میلیارد ریال است و متاسفانه میانگین سنی افراد در وقوع سوانح رانندگی 35 تا 50 سال است.
وی اضافه کرد : در سوانح رانندگی جدای ضرر شرکت های بیمه ای برای پرداخت هزینه های بالای خسارت، از بین رفتن شخص به عنوان سرمایه های ملی و سرانه بودجه کشور بزرگترین ضرر جبران ناپذیر است.
وی با اشاره به 11 هزار کشته در سوانح رانندگی امسال در جاده های کشور گفت : در کشورهای روبه رشد میزان تصادفات به سه هزار تن می رسد.
وی اظهار داشت : بازنگری در قانون برای تغییر نرخ تسهیلات و متغیر بودن سود تسهیلات بانکی برای نوسازی ناوگان متناسب با جمعیت و درآمد هر شهر در استقبال مالکان برای نوسازی خودروها موثر است.
وی بیان کرد : همچنین قدرت انتخاب مسافر برای انتخاب خودروی حمل و نقل موجب ایجاد رقابت در بین ناوگان حمل و نقل شده و بهبود کیفیت ناوگان را به صورت خودکار به دنبال دارد.
عرفانی راه اندازی بازارگاه های الکترونیکی در بخش ناوگان حمل و نقل باری مانند ناوگان مسافری را گامی مثبت در جهت افزایش قدرت انتخاب مسافر و مالکان بار و به دنبال آن ایجاد فضای رقابت و نوسازی ناوگان ارزیابی کرد.
وی استفاده از ظرفیت شرکت های تولیدکننده ناوگان مسافربری در سمنان برای عرضه ناوگان مسافری خارج از نوبت را در سرعت بخشی نوسازی موثر دانست.
مسوول مراکز اسقاط اداره کل حمل و نقل وپایانه های استان سمنان گفت : در استان سه مرکز معاینه فنی سنگین وجود دارد و در شهرستان دامغان هم در حال احداث است.
مهدی رجایی فرد افزود : ترمز ،لقی فرمان و آلودگی زیست محیطی سه شاخصه اصلی مورد بررسی در مراکز معاینه فنی است که این سه شاخصه مهمترین عوامل در سختی وقوع سوانح رانندگی شناخته شده است.
وی تصریح کرد : در مراجعه برای معاینه فنی ناوگان سنگین برون شهری بالای 3.8 تن در آزمایش اولیه 18درصد و در آزمایش دوم حدود 13 درصد دچار مشکلات فنی هستند که به صورت کامل مکانیزه از طریق دستگاه با حذف کاربر نتایج به صورت آنلاین اعلام می شود.
وی با اشاره به این که چهار مرکز اسقاط شامل 2 مرکز اسقاط ناوگان سبک و 2 مرکز اسقاط ناوگان سبک و سنگین در این استان فعالیت دارد، گفت : اسقاط و جمع آوری زباله های صنعتی و بازیافت آن برعهده تولید کننده است ولی در کشور به دلیل ناتوانی مراکز سازنده در بازیافت انجام بازیافت برعهده دولت است.
وی ادامه داد : در سال 95 در حدود یک هزار و چهارصد دستگاه خودروی سبک و سنگین و در هشت ماهه امسال یک هزار و ششصد دستگاه خودروی سبک و سنگین فرسوده اسقاط شدند که آمار نشان دهنده رشد 14 درصدی اسقاط خودروهای فرسوده سبک و سنگین است.
رجایی فرد با بیان این که هر خودرو 15 هزار قطعه دارد، ادامه داد : باید زمینه بازیافت و قابلیت استفاده و ساخت قطعات جدید از قطعات اسقاطی فراهم شود.
وی بیان داشت : بر اساس تصمیمات سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای از سال 95 رده بندی مراکز اسقاط آغاز شده و با توجه به امکانات ارایه شده مراکز اسقاط به آن ها سهمیه داده می شود.
وی خاطرنشان کرد : در زمان حاضر 2 مرکز اسقاط در استان به طور کامل به روز رسانی شده اند.
وی اظهارداشت: براساس آمار در45 درصد سوانح رانندگی منجر فوت در کشور فرسودگی ناوگان نقش مهمی دارد و در 60 درصد تصادفات منجر به فوت و نقص عضو در سمنان مربوط به خستگی و خواب آلودگی راننده است.
به گفته رجایی فرد اکنون بیش از 50 درصد مینی بوس های استان فرسوده و در حال تردد ،خرید و فروش هستند.
وی الزام معاینه فنی برای خرید و فروش خودروها و ممنوعیت تردد ناوگان فرسوده بالای 50 سال عمر را گامی مثبت در جهت از رده خارج کردن ماشین های فرسوده ارزیابی کرد.
وی افزود : قوانین برای برخورد با ماشین های فرسوده وجود دارد ولی متاسفانه قوانین قدرت اجرایی ندارند.
رجایی فرد : تنها راه جلوگیری از تصادفات و پیامدهای تلخ آن ، رعایت ایمنی و نوسازی ناوگان حمل ونقل است.
وی تصریح کرد : باید در آمار 300 کشته و 30 هزار مجروح در سوانح رانندگی استان تامل کرد و مانع ازبین رفتن سرمایه های ملی شد.
وی ارایه تسهیلات با مدت بازپرداخت منطقی و اصلاح آیین نامه اجرایی مربوط به تردد ناوگان فرسوده و حذف ناوگان مسافری شخصی و غیرمجاز را از راهکارهای نوسازی ناوگان فرسوده برشمرد.