به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، رنو داستر به‌عنوان یک شاسی‌بلند اقتصادی، یکی از جذاب‌ترین محصولات رنو در بازارهای جهانی است و در کلاس خود (البته با در نظر گرفتن اینکه در بعضی از بازارها با نشان داچیا به فروش می‌رسد) یکی از پرفروش‌ترین‌ها است. این خودرو همچنین در چند سال حضورش در بازار توانسته جوایز متعددی را در کشورهای مختلف از آن خود کند که نشان از توانایی‌های آن دارد. آنچه اما این بار مدنظر ما است قطعا می‌تواند یک چالش جدید برای داستر باشد چراکه در این تست، داستر را به‌عنوان یک خودروی آفرود به مسیری دشوار بردیم تا توانایی خارج از جاده آن را در یک سفر واقعی دوروزه در جنگل‌های شمال ایران محک بزنیم.

داستر را بهتر بشناسید

فلسفه تولید داستر از سوی رنو همان فلسفه‌ای است که برای تولید داچیا لوگان (در ایران تندر 90) وجود داشت؛ تولید یک خودروی 4*4 اقتصادی با قیمت مناسب و هزینه نگهداری پایین و البته دوام و کیفیت بالا.

برای این منظور رنو از شاسی B0 خود بهره گرفت که پیش از داستر نمونه آن را در لوگان و ساندرو نیز دیده بودیم و به این ترتیب داستر سومین محصولی است که از شاسی لوگان استفاده می‌کند. البته این مسئله به معنای آن نیست که داستر تنها یک لوگان با ارتفاع بیشتر است چراکه برای استفاده از شاسی لوگان برای داستر، تغییراتی در آن روی داد. برای این منظر فاصله میان دو محور اندکی بلندتر شد و به 2.67 متر رسید. شاسی لوگان از ابتدا برای استفاده در بازارهایی طراحی شده بود که مسیرهای ناهموار و آسفالت نامناسبی دارند و به این ترتیب شاسی محکم است اما برای استفاده از آن بر روی داستر، شاهد تقویت شاسی خودرو نیز هستیم. در این بین قطعا مهم‌ترین خصوصیت داستر که آن را از بسیاری از کراس‌اوورها جدا می‌کند، ارتفاع بلند کف خودرو است به‌گونه‌ای که کف داستر 21 سانتی‌متر از زمین ارتفاع دارد که عدد بسیار مناسبی برای خودرویی در این کلاس است. برای مقایسه بد نیست بدانید ارتفاع کف خودرویی مانند هیوندای سانتافه 18.5 سانتی‌متر است و حتی در مورد خودرویی مانند تویوتا RAV4 این عدد 15.5 سانتی‌متر است. به این ترتیب می‌توان دید داستر هرچند ازنظر ابعاد، خودرویی نسبتا جمع‌وجور است اما با ارتفاع بالای کف خود می‌تواند به‌راحتی از روی موانع عبور کند.

زیر بندی داستر برای استفاده در یک خودروی آفرود تقویت شده است و به‌خوبی می‌تواند از پس جذب ضربات در یک مسیر ناهموار بر بیاید ضمن آنکه شاسی خودرو نیز به‌ویژه در نقاطی که در مسیرهای آفرود تحت‌فشار است به‌خوبی تقویت شده تا در چنین مسیرهایی آسیب نبیند.

موتور و گیربکس

در بازارهای جهانی طیف موتورهای داستر گسترده است و از نمونه‌های بنزینی 1.2 لیتری توربوشارژ تا دو لیتری و نمونه‌های دیزل 1.5 لیتری توربو دیزل و البته چند نمونه اتانول سوز (ویژه بازار برزیل) را شامل می‌شود. خوشبختانه برای بازار ایران قوی‌ترین موتور بنزین‌سوز این خودرو انتخاب شده است، امری که به توانایی‌های آفرود داستر کمک می‌کند و البته تاثیر آن را در طول تست دیدیم.

موتور این خودرو از سری F4R رنو است که با حجم دو لیتری خود می‌تواند 135 اسب بخار قدرت و 195 نیوتون متر گشتاور تولید کند. این موتور برای بازار ایران موتوری کاملا آشنا است چراکه مشابه موتوری است که بر روی رنو مگان دو لیتری تولید ایران نیز نصب می‌شد و پیش از این توان و دوام آن را در مگان دیده‌ایم.

داستر ازنظر گیربکس هم تنوع گسترده‌ای در جهان دارد و نمونه‌های موجود در ایران از گیربکس‌های چهار سرعته اتوماتیک بهره می‌برند که شباهت زیادی به سایر گیربکس‌های چهار سرعته رنو در ایران (ازجمله نمونه‌های نصب‌ شده روی تندر 90، مگان و سیمبل) دارد هرچند در مقایسه با سیمبل و خانواده تندر 90، رفتار گیربکس به دلیل قدرت بالاتر موتور خودرو به شکل محسوسی بهتر است و خودرو همواره از کشش لازم برای حرکت برخوردار خواهد بود.

این یک 4*4 واقعی است

رنو داستر یک پدیده عجیب در میان رقبای خود چه در بازارهای جهانی و چه در بازار ایران است. داستر یک شاسی‌بلند 4*4 است و دقیقا همین مسئله آن را از بسیاری از هم‌کلاس‌های خود در رده قیمتی‌اش جدا می‌کند. سایر خودروهای این رده عمدتا کراس‌اوورهای شهری هستند که به‌صورت دیفرانسیل جلو عرضه می‌شوند و به‌هیچ‌عنوان نمی‌توان روی توانایی‌های آفرود آن‌ها حساب کرد. در سوی دیگر این میدان شاسی‌بلند‌های چینی را در بازار ایران داریم که البته آن‌ها هم تقریبا همگی نمونه‌های دیفرانسیل جلو هستند و هرچند به دلیل ارتفاع بلندتر کف خودرو نسبت به کراس‌اوور‌ها توانایی‌های بیشتری در آفرود دارند اما به دلیل نبود ساختار چهارچرخ محرک، عملا در مسیرهای آفرود واقعی ناتوان هستند.

داستر اما در این میان با قیمتی کاملا رقابتی، یک SUV واقعی است. این خودرو غیر از شاسی مقاوم و ارتفاع بلند کف خودرو از زمین، از یک ساختار 4*4 مناسب هم بهره می‌برد که بر توانایی‌های آفرود آن می‌افزاید. ساختار 4*4 این خودرو با استفاده از توانایی‌های نیسان در زمینه تولید خودروهای آفرود توسعه پیدا کرده است و قابلیت‌های بالایی دارد. این سیستم سه انتخاب را در مقابل راننده قرار می‌دهد که شامل 2WD، 4WD و 4WD Lock است و این وضعیت‌ها از طریق یک سلکتور در پایین کنسول میانی تنظیم می‌شوند. در وضعیت 2WD تنها چرخ‌های جلو درگیر هستند و ارتباط گیربکس با چرخ‌های عقب قطع می‌شود. این وضعیت مناسب رانندگی‌های شهری است و در آن مصرف سوخت خودرو کاهش پیدا می‌کند. قدرت داستر اما با چرخاندن سلکتور آشکار می‌شود، جایی که می‌توانید از وضعیت 4WD بهره بگیرید. این وضعیت کاملا هوشمند است و گشتاور موتور با استفاده از یک سیستم مدیریت مرکزی میان دو محور تقسیم می‌شود. در این وضعیت به‌طور پیش‌فرض چرخ‌های جلو نیرو و گشتاور موتور را دریافت می‌کنند اما به‌محض آنکه سیستم تشخیص دهد چرخ‌های جلو به دلیل لغزندگی مسیر دچار هرزگردی شده‌اند، نیروی موتور را به محور عقب می‌رساند تا خودرو دچار عدم تعادل نشود. البته باید در نظر داشت داستر فاقد دیفرانسیل مرکزی است و این کار از یک بخش کوچک چسبیده به گیربکس انجام می‌شود اما دقت سیستم بسیار بالا است و به‌سرعت می‌تواند وقوع این وضعیت را تشخیص داده و نسبت به تغییر مسیر نیرو اقدام کند. درنهایت جذاب‌ترین گزینه برای آفرودهای سنگین گزینه 4WD Lock است. این حالت مشابه وضعیت درگیر کردن قفل دیفرانسیل مرکزی در خودروهای آفرود است با این تفاوت که مدیریت انتقال نیرو در داستر به‌صورت الکترونیکی انجام می‌شود. در وضعیت 4WD Lock گشتاور موتور به‌طور مساوی میان محور جلو و عقب تقسیم می‌شود که وضعیت ایده‌آلی برای آفرود است. در این حالت اگر یکی از چرخ‌های هر یک از محورها از روی زمین بلند شود (در این حالت و در خودروهای عادی تمام گشتاور آن محور به چرخ بلند شده از روی زمین می‌رسد و عملا چرخ دیگر گشتاوری دریافت نمی‌کند)، باوجود گشتاور در محور دیگر خودرو دچار واماندگی نمی‌شود و می‌تواند همچنان به جلو حرکت کند. وجود این وضعیت یک مزیت بزرگ برای داستر است به‌ویژه آنکه نباید فراموش کنیم بسیاری از خودروهای شاسی‌بلند گران‌تر (حتی خودروهایی همراه ما در مسیر تست) فاقد وضعیت قفل دیفرانسیل هستند.

قصه از کجا شروع شد؟

داستان این تست بسیار ساده و از یک پیشنهاد تفریحی آخر هفته شکل گرفت. جمعی از دوستان که به‌طور مستمر با خودروهای ویژه آفرود و در قالب تور به مسیرهای کوهستانی و کویری می‌روند پیشنهاد همراهی یک تور آفرود دوروزه در جنگل‌های بکر مازندران را مطرح کردند و دقیقا اینجا بود که داستر وارد چالش دشوار خود شد. از مدت‌ها قبل به دنبال فرصتی بودیم تا داستر را در مسیرهای جنگلی و لغزنده و گل‌آلود بررسی کنیم اما ازآنجایی‌که آفرود بدون حضور همراه و خودروهای کمکی ایده غلطی است، هیچ‌گاه فرصت این تست فراهم نشده بود. با این پیشنهاد و با توجه به حضور خودروهای قدرتمند در این تور اما تصمیم گرفتیم داستر را در محیطی جدید به چالش بکشیم. این پیشنهاد در ابتدا از سوی مدیر تور که خود از رانندگان با تجربه در آفرود است رد شد چراکه معتقد بود داستر توانایی عبور از مسیرهای دشوار مدنظر در این تور را ندارد و این مسئله برای ما خطرناک و برای تور دردسرساز خواهد بود اما سرانجام با اصرار ما برای حضور داستر در تور، راضی شد. البته گفته‌های او چندان هم بی‌دلیل نبود چراکه در این تور خودروهایی مانند لندکروزر، پرادو و هایلوکس حضور داشتند و اکثر خودروها هم برای آفرود به‌طور ویژه تجهیز شده بودند تا جایی که تنها یکی از پرادوها با بیش از 20 میلیون تومان هزینه، برای تقویت سیستم تعلیق خودرو خود اقدام کرده بود و در مورد سایر خودروها، گاهی هزینه تجهیزات اضافی بیش از قیمت داستر بود. باوجود این مسئله ما تصمیم گرفتیم به هر شکل ممکن داستر را روانه این چالش دشوار کنیم هرچند برای اطمینان تجهیزاتی از قبیل کابل بکسل و بنزین اضافی و بیل و تبر و ... را با خود به همراه بردیم.

داستر در چالش

پس از طی جاده چالوس و عبور از تنکابن، در یکی از جاده‌های فرعی وارد محیط جنگلی شدیم، جایی که از سوی جنگلبانی مسدود و حفاظت می‌شد و تنها با مجوز امکان تردد در آن وجود داشت.

بخش آغازین مسیر و طی حدود نیم ساعت رانندگی، جاده با ناهمواری‌های زیاد پیش رویمان بود. بدترین بخش این مسیر وجود سنگ‌های زیاد در مسیر بود، سنگ‌هایی که به دلیل وقوع سیل در این منطقه از زیر جاده شوسه بیرون آمده بودند و مسیر را به یک چالش جدی برای سیستم تعلیق تبدیل می‌کردند. سیستم تعلیق داستر اما به‌خوبی توانست این بخش را پشت سر بگذارد و بدون آنکه فشار مضاعفی به خودرو وارد شود توانستیم این مسیر دشوار را طی کنیم. در طول مسیر هرچند به دلیل سرعت حدود 50 کیلومتر در ساعت ما ضربات سنگینی به سیستم تعلیق خودرو وارد شد اما داستر توانست بخش زیادی از این ضربات را جذب کند. البته در این وضعیت نمی‌توان انتظار محیطی آرام در خودرو را داشت و طبیعی است راننده و سرنشینان بخشی از این ضربات را حس می‌کنند اما شدت ضربه در حدی نبود که بتوان آن را نامناسب دانست ضمن آنکه باوجود تمان این ضربات، صدای اضافی چندانی از داخل کابین شنیده نمی‌شد که نشان از مونتاژ مناسب قطعات مختلف داخلی خودرو دارد. به‌علاوه ضربات مسیر در فرمان خودرو هم تا حد زیادی مستهلک می‌شود چراکه در غیر این صورت دستان راننده به‌سرعت خسته خواهند شد. در طول این بخش از مسیر، با توجه به وجود ترکیبی از گل‌ولای چسبنده ناشی از عبور جریان آب در بعضی بخش‌ها و خاک سست در بخش‌های دیگری از مسیر، از وضعیت 4WD استفاده کردیم و خودرو پاسخ مناسبی به درخواست‌های ما داد.

در ادامه اما چالش جدی‌تر شد، چراکه ترکیبی از جاده پیشین با شیب‌های نسبتا تند در مسیرمان قرار گرفت که این بار علاوه بر سیستم تعلیق و سیستم کنترل حرکت، توانایی موتور را هم به چالش می‌کشید به‌ویژه آنکه نباید فراموش کنیم خودرو با سه نفر سرنشین بزرگ‌سال و حدود یک‌صد کیلوگرم تجهیزات و بار روانه این تست شده بود و عملا در وضعیت بارگیری کامل قرار داشت. موتور داستر توان مناسبی برای چنین مسیرهایی دارد و قدرت و به‌ویژه گشتاور بالای آن باعث می‌شود مشکلی برای عبور از شیب‌های تند نداشته باشید. در هنگام راندن خودرو در شیب و در مواقعی که نیاز به توقف بود، برای شروع حرکت مشکل خاصی وجود نداشت و با فشار بیشتر به پدال گاز خودرو به‌راحتی آغاز به حرکت می‌کرد به‌ویژه آنکه در وضعیت 4WD، در صورت آغاز هرزگردی چرخ‌های جلو (به دلیل کاهش وزن بر روی محور جلو و مسیر گل‌آلود)، سیستم به‌طور خودکار و به‌سرعت، بدون آنکه راننده و سرنشینان متوجه شوند نیرو را به محور عقب منتقل می‌کند تا شروع قدرتمندی داشته باشید.

با عبور از مسیرهای جاده‌ای، وارد جدی‌ترین چالش این تست شدیم، جایی که به‌طور جدی از ما خواسته شد خودرو را پارک کنیم و با خودروی سایر اعضا تور مسیر را ادامه دهیم چراکه قرار بود از جاده خارج شویم و به‌طور کامل به بیراهه برویم، جایی که ترکیبی از شیب بسیار تند، سنگ‌های بزرگ و البته زمینی که با بارش باران و مه لغزنده شده بود انتظار ما را می‌کشید. مدیر تور معتقد بود پیش از این بسیاری از خودروهای با توانایی آفرود در این بخش از مسیر دچار مشکل شده‌اند و با توجه به آنکه به دلیل صعب‌العبور بودن مسیر امکان کمک به خودرو وامانده از سوی سایرین بسیار دشوار و خطرناک است اکیدا توصیه شد که داستر را پارک کنیم. داستر تا اینجای مسیر موفق عمل کرده بود و نتوانستیم از وسوسه سخت‌ترین تست مسیر چشم‌پوشی کنیم و این‌گونه بود که باوجود نارضایتی مدیر تور و البته در زیر نگاه‌های سنگین سایر اعضا، داستر را راهی مسیر کردیم.

با توجه به مسیر و احتمال جدا شدن چرخ‌ها از زمین، خودرو را در وضعیت 4WD Lock قرار دادیم تا نیرو به‌طور مساوی به محورهای جلو و عقب منتقل شود. در اینجا حداکثر توان موتور داستر موردنیاز بود ضمن آنکه با توجه به لغزنده بودن مسیر و البته وجود پستی‌وبلندی‌های زیاد، سیستم قفل چهارچرخ کمک بزرگی کرد. با توجه به وزن زیاد بار داستر، هرچند در بخش‌هایی از مسیر می‌شد فشار به موتور را حس کرد اما نباید فراموش کنیم داستر با موتور دو لیتری و بدون دنده کمک در حال طی مسیر بود در حالی که رقبایش در تست (که عمدتا شاسی‌بلندها و وانت‌های تویوتا بودند) از دنده‌های کمک و البته موتورهای پرحجم‌تر استفاده می‌کردند. در کنار این‌ها باید به زاویه حمله مناسب داستر هم اشاره کرد که باعث می‌شود در چاله‌های مسیر، مشکلی در زمینه برخورد سپر یا سینی زیر خودرو با مسیر وجود نداشته باشد. به‌علاوه عملکرد سیستم 4WD داستر در این مسیر واقعا خیره‌کننده بود تا جایی که درنهایت و با رسیدن با بالاترین ارتفاع مسیر، تقریبا نمامی اعضا تور به تحسین توانایی‌های این خودرو پرداختند به‌ویژه آنکه داستر با قیمتی در محدوده 100 میلیون تومان با خودروهایی رقابت می‌کرد که بعضا بیش از 200 میلیون تومان قیمت داشتند.

این تست درنهایت طی دور روز با اقامت در میان جنگل‌های زیبای مازندران و البته بازگشت از مسیر پرترافیک عصر جمله جاده چالوس به پایان رسید تا داستر توانایی‌هایش را در یک سفر تفریحی به‌خوبی نشان داده باشد.

آیا داستر خودروی مناسبی برای آفرود است؟

اگر در ابتدای تست این سوال پرسیده می‌شد احتمالا برای جواب دادن دچار تردید می‌شدم. داستر بر روی کاغذ خودروی مناسبی است، ارتفاع بالایی از سطح زمین دارد و به یک سیستم 4WD مجهز است. همه این‌ها بر روی کاغذ برای آفرود خوب هستند اما وقتی توانایی داستر را در عمل بررسی کردیم می‌توان با اطمینان گفت داستر کاملا خودروی مناسبی برای آفرود است. موتور خودرو توانایی بالایی دارد و سیستم 4WD به‌ویژه با به استفاده از وضعیت Lock گزینه بسیار ایده‌آلی برای طی مسیرهای سخت است. شاسی خودرو قوی است و سیستم تعلیق هم به‌خوبی می‌تواند در مقابل ضربات از خود مقاومت نشان دهد و به این‌ها باید اضافه کنید فضای 475 لیتری بار و فضای داخلی مناسب برای چهار یا پنج نفر را تا توانایی‌های داستر بیشتر مشخص شود.

به‌علاوه داستر خودروی مناسبی برای شهر و سفرهای عادی نیز هست و مجموع این‌ها در کنار قیمت رقابتی و برند اروپایی باعث شده داستر به یک گزینه ایده‌آل تبدیل شود. اگر داستر بهتری برای آفرود می‌خواهید کافی است تایرهای شهری را با نمونه‌های آفرود جایگزین کنید و یخچال سفری و تجهیزات دیگر را در پشت خودرو قرار دهید تا بتوانید با اطمینان به سفر بروید.

البته با قیمت خرید داستر می‌توانید خودروهای قدرتمندتری برای آفرود بخرید که در میان آن‌ها می‌توان به نیسان پیکاپ، وانت‌های تویوتا (به‌عنوان نمونه سری موسوم به 4.5F)، پاژن و ... اشاره کرد اما در نظر داشته باشید یک خودرو شهری با توانایی بالای آفرود است و می‌توان به‌صورت روزمره نیز از آن استفاده کرد ضمن آنکه داستر را می‌توان با شرایط فروش اعتباری خرید ولی سایر گزینه‌های این لیست را باید با قیمت بالا و به‌صورت نقدی بخرید.

نویسنده: بابک وفایی

عکس: علی رزمخواه