به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از ایرنا ، تلفات سوانح رانندگی در جاده های روستایی خراسان رضوی امسال حدود 20 درصد افزایش یافته اما تلفات تصادفات در کل جاده های برون شهری این استان یک درصد کمتر شده است.
خبرگزاری جمهوری اسلامی در مشهد در قالب میزگردی با حضور فرمانده پلیس راه خراسان رضوی، رئیس اداره ایمنی و ترافیک اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای، معاون حمل و نقل اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای و دبیر شورای هماهنگی حمل و نقل و ترافیک استانداری خراسان رضوی به بررسی علل و راهکارهای کاهش تلفات جاده ای در جاده های روستایی پرداخت.

* رتبه نخست خراسان رضوی در تلفات جاده های روستایی
رئیس اداره ایمنی و ترافیک اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی در این میزگرد گفت: این استان 20 هزار و 575 کیلومتر راه دارد که 6 هزار و 422 کیلومتر آن بین شهری و 14 هزار و 152 کیلومتر راه روستایی است.
نصیر برادران افزود: ظرف 9 ماه گذشته امسال تلفات تصادفات جاده های روستایی نسبت به پارسال 27 درصد بیشتر شد. بر اساس اعلام سازمان پزشکی قانونی در این مدت 629 نفر در اثر تصادفات جاده ای فوت کرده اند که فوت 122 نفر مربوط به تصادفات جاده های روستایی بود.
وی ادامه داد: از نظر کمی تلفات انسانی خراسان رضوی در تصادفات جاده های روستایی در مقایسه با سایر استانها در رتبه نخست قرار دارد و استانهای کرمان و فارس در رده های بعدی هستند.
رئیس اداره ایمنی و ترافیک اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی گفت: شهرستانهای مشهد، تربت جام، نیشابور و سبزوار بیشترین تعداد تلفات جاده های روستایی را در این استان به خود اختصاص داده اند. همچنین 46 درصد این تلفات مربوط به موتورسیکلت و 15 درصد عابران پیاده است.
وی افزود: با توجه به سرعت بالای رانندگان در این جاده ها تصادفات حتی به شکل رخ به رخ در محل ورودی راههای فرعی به جاده و تقاطعها رخ می دهد و فقدان روشنایی کافی جاده در شب نیز این آمار را تشدید می کند.

* رفتار رانندگان متهم ردیف نخست
معاون حمل و نقل اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی نیز در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد گفت: ساخت راه بر اساس دسته بندیها و استانداردهای مورد نیاز برای هر جاده صورت می گیرد و باید با توجه به حجم و نوع ترافیک بین محورها تفاوت قائل شد. در هر صورت در ساخت راههای روستایی استانداردهای لازم رعایت شده و ضعفی در این خصوص وجود ندارد.
جواد وحدتی فرد افزود: آنچه موجب رشد آمارتصادفات جاده ای می باشد 'رفتار رانندگان' است. در مسیرهایی که باید با سرعت بین 40 تا 60 کیلومتر برانند، رانندگان با سرعت 120 کیلومتر طی مسیر می کنند. باید این درک را در کاربران راه روستایی ایجاد کرد که سرعت طرح در راه روستایی حدود 60 کیلومتر است.
وی ادامه داد: باید در این ارتباط اصلاح رفتار در رانندگان صورت گرفته و در هر مسیر متناسب با ترافیک آن بروز پیدا کند. مسئولیت این اصلاح رفتار متوجه تمامی ساختارهای حکومتی است. رسانه های ارتباط جمعی باید در خصوص اصلاح رفتار به شهروندان کمک کنند.
معاون اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی بر آموزش قوانین به شهروندان و لزوم رعایت آن تاکید و بیان کرد: فرهنگ زائیده قانون است لذا به توسعه دست نخواهیم یافت مگر اینکه مردم قانونمدار باشند. علاوه بر ترغیب مردم به رعایت قانون نیاز به ابزارهای کنترلی است که حضور بیشتر پلیس را در راههای روستایی می طلبد.
دبیر شورای هماهنگی حمل و نقل و ترافیک خراسان رضوی(همتا) نیز در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد گفت: در مجموع طی 9 ماه سال96 تلفات رانندگی در جاده های روستایی 12 درصد کل تلفات مسیرهای شهری، بین شهری و روستایی بوده است.
مهدی حسینی افزود: ساخت راه بر اساس مشخصاتی که دارند با توجه به حجم تردد هر جاده و مطابق با دستورالعملها انجام می شود اما علت افزایش تلفات جاده ای را باید در رفتار کاربران جستجو کرد. عدم رعایت مقررات رانندگی مهمترین عامل این تصادفات است. جاده روستایی آسفالت را برای سرعت 50 یا 60 کیلومتر طراحی کرده اند اما رانندگان با سرعتهای بالا و بدون توجه به نوع وسیله نقلیه و شرایط آب و هوایی در آن رانندگی می کنند. باید این شتاب و عجله از نظر جامعه شناسی بررسی و ریشه یابی شود.
وی ادامه داد: نظارت و کنترل پلیس با اهمیت است لذا دستورالعمل راه اندازی پلیس راه روستایی با هدف نظارت بیشتربر این جاده ها ابلاغ شده و انتظار است پلیس نظارت بیشتری در این چارچوب اعمال کند.

* لزوم پاسخگویی و مشارکت همه دستگاهها
رئیس پلیس راه فرماندهی انتظامی خراسان رضوی نیز در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد گفت: پلیس راه روستایی هم اینک در این جاده ها فعال است و سازوکار فعالیت این سازمان حدود چهار سال قبل ابلاغ شد. از هر پاسگاهی یک یا دو نفر نیرو در این قالب فعالیت می کنند.
سرهنگ هادی امیدوار افزود: فقط تحت فشار نمایندگان مجلس و خواسته مردم محلی جاده روستایی را آسفالت می کنند و ایمنی مردم را به شدت پائین می آورند. مبنای سرعت در راه روستایی 60 کیلومتراست که متاسفانه مردم حتی با 100 کیلومتر نیز در آنها رانندگی می کنند.
وی ادامه داد: متولیان امر فقط به یک روکش آسفالت بسنده کرده و به ایمنی محور توجه نمی کنند. در نهایت این نوع رفتار منجر به تصادف و ایجاد حوادث رانندگی درجاده های روستایی می شود. دست اندر کاران پاسخ دهند آیا در کنار پلیس راه روستایی، معاونت امورعشایری و روستایی استانداری و فرمانداریها در مورد راه روستایی اقدامی انجام داده اند؟ البته پاسخ منفی است. حتی بخشی که در اداره کل راهداری متولی راههای روستایی است سازماندهی لازم را ندارد.
رئیس پلیس راه فرماندهی انتظامی خراسان رضوی گفت: طول راههای روستایی استان حدود 14 هزار کیلومتر است که مقدار کمی نیست و اگر پلیس راه بخواهد به این مسیرهای طولانی رسیدگی کند از راههای اصلی غافل می شود.
در ادامه، دبیر شورای هماهنگی حمل و نقل و ترافیک خراسان رضوی نیز گفت: روستاها منابع اعتباری خاصی از مجموعه اعتبارات روستایی در اختیار دارند که از محل دریافت جرایم رانندگی تامین می شود. امسال 76 میلیارد و 240 میلیون ریال از این اعتبارات به دهیاریهای استان تخصیص یافت که باید در درون محدوده روستا و با توجه به نیازهای مختلف از جمله ترافیکی در داخل روستاها هزینه شود. هرچند این موارد در راهها هزینه نمی شود اما می تواند در کاهش تلفات جاده ای روستایی نقش آفرینی کند.
حسینی افزود: از محل اعتبارات در نظر گرفته شده برای دهیاری پارسال 30 درصد تخصیص یافت و امسال نیز تاکنون تنها پرداخت پنج درصد محقق شده لذا به دنبال پرداخت سهم بیشتری تا پایان سال هستیم .
وی همچنین از اطلاع رسانی دقیق و به موقع پزشکی قانونی در خصوص آمار تلفات جاده ای در مناطق مختلف تقدیر و بیان کرد: رشد این آمار به برخی مسئولان و فرمانداریها اعلام و عوامل آن در جلسات متعدد تحلیل و بررسی می شود
معاون اداره کل راهداری خراسان رضوی هم گفت: اگر قرار است کاری در خصوص تلفات جاده ای انجام شود لزوما باید در قالب ساختار، سیستم ، عملکرد مجموعه، با برنامه زمان بندی و با استفاده از نظر نخبگان دانشگاهی صورت بگیرد.
وحدتی فرد افزود: باید جامعه و اساتید فن به ویژه در بحثهای جامعه شناسی و روانشناسی را در بررسی عوامل تاثیرگذار بر تصادفات جاده ای دخیل کرد و در میزگردهای اینچنینی از حضور آنان استفاده کرد.
وی ادامه داد: آمار بالای تلفات معلول تصادفات و وضعیت ترافیک جاده ها است در حالی که ایمنی محصول همکاری نهادها و دستگاههای مختلف و رعایت قوانین توسط کابران جاده می باشد. نیاز به مباحث زیربنایی و نظری داریم تا در قالب یک نظام به آن نگاه کنیم در غیر این صورت صرف اعمال قانون وعدم اصلاح رفتار در آمار تلفات جاده ای تغییری نخواهد داد.
معاون حمل و نقل اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی گفت: علت 75 درصد تصادفات جاده ای رفتار انسانی است لذا باید به مردم تفهیم کرد بخشی از قوانین برای انضباط اجتماعی است.
فرمانده پلیس راه خراسان رضوی هم در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد گفت: کار فرهنگی مستلزم هزینه است و تاثیر چندانی نیز ندارد زیرا در شهرها این همه فعالیت مختلف فرهنگی انجام شده اما نتیجه قابل توجهی بدست نیامده است لذا باید ایمنی برای این مسیرها تعریف و ترافیک آنها آرام سازی شود.
وی افزود: اگر راهی را آسفالت می کنند موظف هستند خط کشی، علائم هشداردهنده و حتی حفاظ ایمنی را در جاده اجرا کنند. البته از آنجا که سرعت مجاز در راههای روستایی 60 کیلومتر در ساعت است چیزی به عنوان حفاظ ایمنی برای جلوگیری از واژگونی و خروج از جاده پیش بینی نمی شود اما با وجود سرعتهای بالا در روستاهای استان نصب این حفاظ لازم است.
دبیر شورای هماهنگی حمل و نقل و ترافیک خراسان رضوی نیز در ادامه گفت: این که معطل فرهنگ سازی شویم صحیح نیست. بحث جدی در تغییر رفتار رانندگان 'قوانین بازدارنده' است. اگر در اثر تخلف گواهینامه و بیمه راننده تهدید شود این عوامل می تواند اثر تغییردهنده بر رفتار ترافیکی بگذارند. اگر رانندگان متخلف مانند برخی کشورها به دوره های درمانی روانشناسی فرستاده شوند می توان تغییر رفتار بهتری را در آنان شاهد بود.

* اما و اگرهای نظارت الکترونیکی
معاون اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد گفت: برای نظارت بر ترافیک نمی توان ازحضور نیروی انسانی استفاده کرد اما می توان از نظارتهای الکترونیکی برای ارتقاء ایمنی راهها بهره برداری کرد هرچند این سامانه ها هزینه هنگفتی دارد .
وحدتی فرد افزود: همه شبکه راههای اصلی کشور تحت پوشش دوربینهای کنترل سرعت و نظارت تصویری است البته به لحاظ کمبود منابع در اداره کل راهداری فقط راههای اصلی در خراسان رضوی تحت پوشش این برنامه قرار دارد. فعلا استفاده از این سامانه به صورت گزینشی است و همه تخلفات ثبت شده در این سامانه ها اعمال قانون نمی شود. سعی می شود این اقدامات با شیب ملایم انجام شود.
دبیر شورای هماهنگی حمل و نقل و ترافیک خراسان رضوی نیز به فعالیت سامانه های الکترونیکی ثبت تخلف و ارسال پیامک برای رانندگان متخلف در شهر مشهد اشاره و بیان کرد: یکی از ابزارهای تغییر رفتار همین پیامکها هستند و می توان از این ابزار در جاده های روستایی نیز علاوه بر حضور بیشتر پلیس بهره گرفت.
حسینی افزود: در جاده های روستایی ظهور و بروز نظارتهای پلیسی کمتر است و راننده به خود اجازه می دهد سبقت گرفته و رفتار پرخطر داشته باشد. مشکل عمده ارسال پیامک در مشهد ضعف بانک اطلاعاتی از مشخصات رانندگان و فقدان شماره تلفن برای هر پلاک خودرو است. آنچه در اختیار بانک اطلاعاتی شهرداری مشهد قرار دارد تنها اطلاعات شرکت الیت و مراکز معاینه فنی است و همین ضعف باعث می شود دامنه تاثیرگذاری طرحهای نظارتی با ارسال پیامک اعمال قانون محدود شود.
فرمانده پلیس راه خراسان رضوی هم در مورد نصب دوربینهایی کنترلی در جاده های روستایی گفت: به دلیل محدودیت اعتبارات سامانه های ثبت تخلف حتی به صورت کامل در جاده های اصلی و دوطرفه استان اجرایی نشده است. به عنوان مثال این سامانه هنوز در جاده ترانزیتی قوچان به درگز نصب نشده حالا چطور می توان راههای روستایی را به این سامانه های نظارتی تجهیز کرد.

* آرام سازی ترافیک جاده های روستایی مهمترین راهکار عملی
سرهنگ امیدوار همچنین گفت: فعلا یک راه برای کاهش سرعت و تصادفات جاده های روستایی وجود دارد و آن هم این است که به موازات ارائه خدمات، ایمنی جاده ها بالا رفته و آرام سازی جاده ها به شکلی باشد که رانندگان نتوانند با سرعت بالای 60 کیلومتر بر ساعت برانند.
رئیس اداره ایمنی و ترافیک اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی نیز گفت: ارزیابی ما این است که خطرپذیری مردم بالا رفته و باید علت این افزایش سرعتها بررسی شود سپس در گام عملی باید به آرام سازی محور پردخت.
برادران اضافه کرد: راهداری در 100 مدرسه حاشیه راه که عمدتا در راههای روستایی قراردارند اقدامات آموزشی و ایمن سازی از قبیل نصب سرعتکاه را انجام داده و علاوه بر لکه گیری و خط کشی راهها در 12 نقطه اقدام به اصلاح هندسی معایب جاده و تقاطعها کرده است تا اینگونه از افزایش سرعت کاسته شود.
معاون اداره کل راهداری خراسان رضوی همچنین گفت: بخشی از رفتار رانندگان ناشی از عجول بودن است که منشاء آن می تواند تعطیلیهای محدود و اتفاقی در تقویم کشور باشد. این عامل سیل جمعیت را به مناطق مختلف کشور روان می کند. سفر رکن اصلی نشاط و شادابی برای کشور است لذا باید برای مدیریت تعطیلات برنامه ریزی کرد.
وحدتی فرد افزود: رسانه ها باید به تصمیم سازان و به مسئولان کشور بقبولانند که در هفته نیاز به دو روز تعطیل است و اینگونه می توان تعطیلات را به شکلی اثربخش مدیریت کرد.
استان خراسان رضوی با وسعت 118 هزار و 851 کیلومترمربع معادل هفت درصد مساحت کل کشور متشکل از 28 شهرستان، 70 بخش، 72 شهر، 164 دهستان و سه هزار و 340 روستا و 2 هزار و 349 روستا است. یک میلیون 700 هزار نفر از جمعیت شش میلیون و 400 هزار نفری خراسان رضوی ساکن روستاهای این استان هستند.