چالش آلودگی هوا و جولان آلایندگی ها

به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، در طول سالیان اخیر با آغاز فصل سرما و کاهش نسبی دما، معضل تشدید آلایندگی‌ها نفس ها را در سینه حبس می کند، خردسالان، سالمندان و گروه های حساس و مبتلا به بیماری های قلبی و ریوی را با دشواری هایی روبرو می سازد.

افزایش استفاده از خودروهای شخصی به دلیل کمبود وسایل نقلیه از یکسو و آلایندگی های ناشی از فعالیت تجهیزات گرمایشی خانگی از سوی دیگر بعضا شرایط را آنچنان بغرنج می سازد که نه تنها گروه های حساس، بلکه افراد سالم و عاری از بیماری و نارسایی های جسمانی را نیز با مشکلات عدیده مواجه می سازد.

به واقع مجموعه عوامل مذکور شرایطی را ایجاد می کند که در طول ماه به دفعات شاهد اعلام هشدار در خصوص آلودگی هوا  هستیم و این معضل بعضا به تعطیلی مدارس نیز منتهی می شود.

به تعبیری می توان گفت، این معضل چالش برانگیز در طول سنوات اخیر با شدت هر چه بیشتری ظهور و بروز پیدا کرده است، اما گویی دستگاه ها و مسئولان ذی‌ربط از حل و رفع و مدیریت این معضل، عاجز هستند.

البته اعمال طرح های زودگذر مقطعی، همواره از دستور کارهایی محسوب می شود که به فراخور و مقتضیات شرایط اجرایی می شود، اما هیچکدام از این طرح ها و به اصطلاح تمهیدات پیش بینی شده، نتوانسته به نحوی پایدار و بنیادی بر این معضل چیره شود و اغلب در چنین مواقعی باید دست به دعا شد تا شاید با وزش باد یا بارش های آسمانی از عمق و میزان مخاطرات معضل مورد اشاره کاسته شود.

این موضوع هر ساله تجربه می شود و بعد از عبور از فصل سرما، مجددا به فراموشی سپرده می شود تا سال بعد که مجددا در آستانه برودت دما، زمزمه هایی مبنی بر آلودگی هوا در رسانه ها به گوش می رسد و این قصه تکراری تاحدی پر غصه و چالش برانگیز شده که گویی ساکنان کلانشهرها نیز پذیرفته اند که باید با این نارسایی کنار بیایند، اما به راستی تا چه زمانی قرار است هزینه های سنگین و کمرشکنی که آلودگی هوا بر کشور و مردم تحمیل می کند، تحمل شود.

*استنشاق 200 گرمی آلاینده های زیست محیطی به ازای هر نفر در پایتخت

چندی پیش از سوی یکی از مراکز پژوهشی، گزارشی تأمل بر انگیز از حجم آلایندگی ها در تهران منتشر شد.

نتیجه مطالعات و بررسی های محققان دانشگاه صنعتی شریف در طی تحقیقاتی یک ساله، حصول عددی تأمل برانگیز و بسیار نگران کننده بود که نشان دهنده عمق فاجعه آلاینده های تولیدی در کلانشهر تهران محسوب می شود، نتایج این پژوهش، حاکی از تولید سالانه 725 هزار تن آلاینده در شهر تهران بود که به واسطه منابع ساکن و متحرک تولید و منتشر می شود.

آن چنان که حسین افشین استادیار دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف عنوان داشته، سهم منابع متحرک از میزان و عدد مورد اشاره، 85 درصد و منابع ساکن نیز 15 درصد است.

با یک محاسبه اجمالی و با فرض جمعیت 10 میلیون نفری پایتخت، هر شهروند در طول روز، قریب به 200 گرم آلاینده استنشاق می کند، حالا در نظر بگیرید این میزان از آلایندگی با سلامت تن و جان ساکنان شهری همچون تهران چه خواهد کرد؟

*تحمیل خسارات تریلیونی به کلانشهرهای ایران

چندی پیش نغمه مبرقعی استادیار گروه برنامه ریزی و طراحی محیط پژوهشکده علوم محیطی در گفتگویی با رسانه ها در تشریح میزان خسارات وارده ناشی از آلایندگی و آلودگی هوا در طول سال عنوان کرد:تحقیقات انجام شده موید ایجاد خسارت 23 تریلیون تومانی آلودگی هوا در 8 کلانشهر تهران، تبریز، کرج، اصفهان، اراک، مشهد، شیراز و اهواز در سال 2014 است.

با عنایت به چنین موضوعی طبیعتا با احصای آماری و انجام تحقیقات تکمیلی و افزودن رقم خسارات ناشی از آلودگی هوا در سال 2015 و 2016 به عدد اشاره شده، میزان خسارات تحمیل شده افزایش خواهد داشت.

با اضافه کردن شهرستان های استان تهران و مناطقی همچون شهریار، قدس و ملارد با یک میلیون و 500 هزار نفر جمعیت بیش از پیش به عمق چالش مذکور پی می بریم.

در همین ارتباط یعقوب مرید زاده رئیس اداره محیط زیست شهرستان ملارد در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، وضعیت آلودگی هوا در شهرستان ملارد را برای گروه های حساس مخاطره آمیز عنوان کرد.

وی افزود متأسفانه بی توجهی به مخاطرات ضایعات سوزی شرایط دشوار و پیچیده ای را برای این خطه از استان تهران رقم زده است.

فعالیت معادن و کارخانجات تولیدی و صنعتی در شهرستان قدس نیز شرایط هوایی بغرنج تری را در مقاسیه با دیگر مناطق غرب استان تهران به وجود آورده است و در این میان  شهریار و برخی دیگر از شهرستان های استان تهران و دیگر کلانشهرهای کشور نیز از وضعیت چندان مساعدی برخوردار نیستند.

بدون تردید سلامت انسان نرخ و قیمتی ندارد و با چنین اوصافی تبعات مخرب آلودگی هوا بر حفظ سلامت زیست محیطی و عوارض و بیماری هایی همچون سرطان، انسداد و عروق، نارسایی های ریوی را با اعداد و ارقام مرسوم  نمی توان برآورد کرد.

*ضرورت توسعه و تقویت خودروهای گازسوز

پژوهش های انجام شده موید این واقعیت است که حتی بنزین یورو5 نیز باعث انتشار آلایندگی هایی می شود.

عبدالله نامور پژوهشگر حوزه محیط زیست در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به مطل فوق گفت: سوخت CNG فاقد برخی از آلایندگی های مخرب همچون گوگرد و آروماتیک است.

وی با اشاره به لزوم تجهیز تمامی خودروهای سواری به سوخت گاز سوز عنوان کرد: در حال حاضر 21 درصد خودروها به صورت گازسوز فعال هستند و با استفاده از آن حرکت می کنند.

نامور افزود: این امر در شرایطی است که کشور ایران دارای بزرگترین منابع گازی جهان است و استفاده از سوخت گاز برای خودروها، علاوه بر این که در حفظ و ارتقای سلامت زیست محیطی موثر است، مبتنی بر منافع ملی نیز خواهد بود.

*راهکارهای موثر برای برون رفت از چالش آلودگی هوا

کارشناسان معتقدند غلبه و مدیریت معضل آلودگی هوا مستلزم یک همگرایی و همسویی ویژه ای است که در چارچوب آن می توان به توفیقات بسیار سازنده ای نائل شد.

سودابه نوروزی کارشناس محیط زیست در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در تشریح راهکارهای موثر در برون رفت از چالش مذکور (آلودگی هوا) اظهار داشت: ارتقای تجهیزات گازسوز در خودروها و به خصوص قطعاتی همچون سرسیلندرها و سوپاپ ها، نوسازی ناوگان فرسوده حمل و نقل، وارد کردن خودروهای هیبریدی به ناوگان تاکسیرانی کشور، تعریف و پیش بینی مشوق هایی برای جلب نظر هر چه بیشتر مردم به استفاده و خریداری خودروهای گازسوز (در شرایطی که دانش بومی آن در کشور در حوزه تولید، تجهیز و توسعه وجود دارد)، تسهیل زمینه و بستر مناسب برای جایگزین سازی سوخت نیروگاه ها از مایع به گاز و فرهنگ سازی برای ترغیب مردم به استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی و ارتقای کیفی خدمات مرتبط با این حوزه در جهت تأمین هر چه بیشتر رضایتمندی مردم و به تبع افزایش انگیزه عمومی برای استفاده از ناوگان عمومی حمل و نقل از نمونه تمهیدات و تدابیری به شمار می رود که با همگرایی و هم افزایی سازنده در میان نهادها و دستگاه های ذی‌ربط می‌توان نسبت به اجرای صحیح آن، اقدام کرد.

وی در خاتمه یادآور شد: اگرچه تحقق اقدامات فوق مستلزم تأمین اعتبار و بودجه مناسب است، اما به واقع هزینه  کردن در این بخش، سرمایه گذاری سازنده ای محسوب می شود که در میان مدت و دراز مدت حافظ منافع کشور و مردم خواهد بود.