شاخص­های کیفیت هوا، آلودگی را بهتر از آنچه هست نشان می­دهند

به گزارش پایگاه خبری«عصرخودرو» به نقل از  فارس، کشیدن یک پاکت سیگار یک یا دو بار در سال امکان دارد موجببیماری در فرد شود ولی احتمالاً موجب مرگ او نخواهد شد. با این وجود، کشیدن روزانه یک سیگار طی چندین دهه ممکن است عوارض جدی­تری داشته باشد و به مرگ فرد بیانجامد. این تفاوت میان مواجهه حاد و مزمن است که اکثر مردم آن را درک می‌کند.مطلبی که بیشتر مردم در مورد آن اطلاعی ندارند این است که همین امر در مورد آلودگی هوا نیز صدق می­کند.

پیش­بینی­های روزانه آلودگی هوا در بیشتر شهرها تنها زمانی نشانگر وضعیت ناسالم کیفیت هوا (علامت با رنگ قرمز) است که غلظت آلاینده­ها به گونه­ای باشد که موجب اثرات حاد بر سلامتی گردد. این عملکرد قابل درک به نظر می­آید چرا­که بهافراد از جمله مبتلایان به آسم اجازه می­دهد اقدامات لازم در خصوص مراقبت از خود را انجام دهند. ولی ممکن است برای مردمی که اکثر روزها در شرایط سالم کیفیت هوا (علامت با رنگ سبز) زندگی می­کنند، این برداشت اشتباه را به همراه داشته باشند که هوایی که تنفس می­کنند خطری برای سلامتیشان ندارد.درنتیجه نگرانی در مورد وضعیت کیفیت هوا ایجاد نشده واقدام خاصی در جهت بهبود کیفیت هوا صورت نمی­گیرد.در صورتی که در شرایط سالم نیز هنوز آلاینده­ها ولی در سطح کمتر وجود دارند.طی یک بررسی که توسط محققان در کالج کینگ لندن در سال گذشته انجام شد، به این نتیجه رسیدندکه آلودگی هوا زندگی ساکنان شهرها را  9 تا 16 ماه کوتاهمی­کند.

در تحقیق حاضرداده­های یک سال مربوط به15 شهر مختلف از ماه می سال 2015 گردآوری گردید و سه آلاینده دی­اکسید­نیتروژن (NO2، گازی قهوه­ای رنگ ناشی از احتراق به خصوص خودروهای دیزل)، ازن(3O، با سه اتم اکسیژن که موجب تحریک ریه می­گردد) وذرات معلق با قطر کمتر از 5/2 میکرون (PM2.5،ذرات بسیار ریز که می­تواند به اعماق ریه نفوذ نمایند) در نظر گرفته شد. این آلاینده­هامی­توانند موجب بروز چندی از مشکلات پزشکیاز جمله آسم، بیمار­های قلبی، سرطان ریه و رشد ناقص ریه کودکان گردد.

همان­طور که در نمودارها مشاهده می­گردد، غلظت NO2 در لندن و پاریس در بیشتر مواقع بالاتر از حد مجاز تعیین شده از سوی سازمان بهداشت جهانی(WHO)  بوده، حدی که ازدیاد آلاینده­ها ازآن به منزله خطر طولانی­مدت تلقی شدهوبه عنوان حد متوسط سالانه شناخته می­گردد.همین امر در مورد ذرات معلق نیز صدق می­نماید. بر اساس نتایج حاصل از بررسی اطلاعات 12 ماهه در شهر لندن، در طول روز، به طور متوسط غلظت NO2 تا 41٪ بالاتر از حد مجاز WHO است یا می­توان به موردی در شهر پاریس اشاره نمود، هنگامی­که شاخص ملی کیفیت هوا 4 روز از 5 روز مورد بررسی را در شرایط "خوب" یا "خیلی خوب" گزارش کرده، آنالیزهای انجام شده نشان می­دهد که دست کم یکی از سه آلاینده اصلی تقریبا در هر روز بالاتر از حد مجاز WHOبوده است.

یک نمونه تغییرات متوسط ساعتی آلاینده­های دی­اکسیدنیتروژن (نمودار سمت چپ) و ذرات معلق ریز (نمودار سمت راست) در سه شهر لندن، پاریس و نیویورک در مقایسه با استانداردهای موجود طی یک شبانه­روز

یک مشکل دیگر این است که تعیین حدود روزانه کیفیت هوا وابسته به شرایط محلی است و نه تنها در بیشتر اوقات خطرات طولانی­مدت را مورد توجه قرار نمی­دهند، بلکه از جایی به جای دیگر هم تفاوت دارند. در سیستم شاخص آلودگی هوای انگلستان، غلظت  NO2 تا پنج برابر حد متوسط سالانه WHO به عنوان میزان "کم" تعیین شده است. آمریکا  در این موارد محتاط­تر است و حد مجاز آن دو و نیم برابر حدWHO تعیین شده است. همچنیندر وبسایت مربوط به کیفیت هوای بلژیکتوضیحاتی نوشته شده مبنی بر این­که شاخص­های تعریف­شده در این وبسایت یک نمایشگر کیفی از وضعیت کیفیت هوا است و  از نظر علمی با فرضیات بسیار معنادار است.

شهرهای مختلف همچنین به روش­های گوناگونی اطلاعات کیفیت هوا را ارائه می­کنند. در اغلب موارد دسته­بندی اطلاعات کیفیت هوا با استفادهاز مقیاس 10 یا 100  انجام شده، سپس آن را 4 یا 6قسمت می­نمایند و با عبارات "کم"، "متوسط" و ... حدود مختلف را نشان می­دهند.در بعضی مناطق، خطی بین شرایط "کم" و "متوسط"، در ترازی که آلاینده­ها می توانند موجب اثرات حاد برسلامتی گردد، رسم می­کنند و نشانگر قرمز (شرایط ناسالم) را برای شرایطمه­دود (smog) ، که اکثریت مردم را در معرض خطر قرار می­دهد، نگه می­دارند.

همچنین شاخص­های رسمی به کاربرده شده در به دست آوردن الگوهای تغییرات شبانه­روزی آلاینده­ها ناتوان هستند. آگاهی از این روند می­تواند بسیار مهم باشد و مردم می­توانند در صورت آگاهی لازم از این اطلاعات،تغییراتی در عادات روزانه­شان ایجاد نمایندکه می­تواند در بهبود زندگی آن­هامؤثر باشد.بررسی­های انجام شده نشان می­دهد برای مثال، مردم شهر پاریس که ساعت 9 صبح روانه کار روزانه شده و در ساعت 18 از سر کار خود بازمی­گردند، قادر هستند میزان NO2که در حین رفت­و­آمد به سرکار تنفس می­کنند را تا 16٪کاهش دهند،درصورتی­کهیک ساعت زودتر به سرکار رفته و از سر کار خود برگردند.همچنین اگر دو ساعت زودتر رفت­و­آمد کنند، از میزان NO2تنفس شدهتا 28٪کاسته خواهد شد.

مقایسه غلظت ساعتی NO2 در شهرهای مورد تحقیق

چرخه­های هفتگی نیز در تغییرات آلاینده­ها و در نتیجه کیفیت هوا وجود دارد. والدین در پاریس و بلژیک می­توانند فعالیت­های محیط باز کودکان خود را برنامه­ریزی نمایند، برای مثال برنامه کلاس­های شنا را در روز شنبه و برنامه فعالیت­های محیط، باز نظیر تمرین فوتبال،را در روز یکشنبه قرار دهند. به این دلیل که در طول ساعات روز، غلظت NO2 در این شهرها در روزهای یکشنبه به طور متوسط 20% کمتر از سایر روزهای هفته است و در آمستردام نیز 16٪ کمتر است.همچنین در هر سه این شهرها آلودگی ناشی از غلظت ذراتمعلق در یکشنبه­ها کاهش می­یابد و همین­طور این مسئله در مورد ازن طی ماه­های تابستان صدق می­کند.

در نیویورک شرایط کیفیت هوا بهتر است و غلظت NO220٪ کمتر از حدودWHO است و این امر در بسیاری از شهرهای ایالات متحده آمریکا مشاهده شده که از عوامل مهم آن استفاده کمتر از خودروهای دیزلی در این مکان­ها نسبت به شهرهای اروپایی است.